Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
Қарағанды мемлекеттік техникалық университеті
Бекітемің
Бірінші проректор
____________ А. Исағұлов
"____" _________ 2008 ж.
ОҚУТЫШЫ ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
Метрология және өлшем пәні бойынша
(пәннің аты және коды)
050702 – Автоматтандыру және басқару__________
(шифр және пәннің аты)
мамандығының студенттері үшін
______Электрмеханикалық_____________Факультеті
В.Ф. Бырька атындағы өндірістік процестерді автоматтандыру
Кафедрасы
2008
Алғы сөз
Пән оқытушысының оқу-әдістемелік кешенің
ӨПА кафедрасының аға оқутушысы Эм Г.А. және ӨПА кафедрасының
оқутушысы Смағұлова Қ.Қ жасаған
(ғылыми дәрежесі, ғылыми атағы Ф. А Ә.)
ӨПА кафедрасының отырысында талқыланған
(Кафедра аты)
№_____ хаттама «___»_________2008ж.
ӨПА кафедра меңгерушісі проф т.ғ.д ___________Брейдо И.В.
«___»______2008ж.
(қолы)
ЭМФ________ факультетінің әдістемелік бюросымен бекітілген
(факультет аты)
№ хаттама «___»_________2008ж.
_____________ Ұмбеталин Т.С. «___»_________2008ж.
(Төраға қолы)
11 Оқу жұмыс бағдарламасы
1.1
Оқутушы туралы мәліметтер және байланыстық ақпараты
Эм Геннадий Аркадиевич, ӨПА кафедрасының аға оқутушысы
(фамилиясы, аты,әкесінің аты, ғылыми дәрежесі,ғылыми атағы,қызметі)
Смағұлова Қаршыға Қанатқызы, ӨПА кафедрасының оқутушысы
(фамилиясы, аты,әкесінің аты, ғылыми дәрежесі,ғылыми атағы,қызметі)
Өнеркәсіп процестарын автоматтандыру кафедрасы ҚарМТУдың
корпусында, 131аудиторияда, байланыс телефон 56-51-84 (ӨПА кафедрасы),
e-mail:
egaapp@kstu.kz
.
1.2 Пәннің еңбек сыйымдылығы
Сабақтардың түрі
байланыс сағаттардын саны
Семестр
Кредиттер
саны
Дәрістер
Практика
лық
сабақтар
Зертхана
лық
сабақтар
СОДЖ
сағаттар
ының
саны
Сағатт
ардың
барлы
ғы
СДЖ
сағаттары
ның саны
Жалпы
сағаттардың
саны
Бақылау
формасы
4 3 15 15 15 45 90 45
135
емтихан
1.3 Пәннің сипаттамасы
«Метрология және өлшем» пәні 050702 – «Автоматтандыру және
басқару» мамандығының студенттерінің бағдары пәні болып келеді, оқу
жобасымен сәйкес таңдау компонентіне кіреді.
1.4 Пәннің мақсаты
Берілген пәннің мақсатые нақты профессионалдық қызметінде арнайы
білім беру, және ептілік, дағдыларына үйрету.
1.5 Пәннің міндеттері
Пәннің міндетіне келесілер кіреді:
тұрлі объектілер және процестардың автоматтандыру және басқару
жүйелерінің теорияларының және құру әдістерінің физикалық негіздерің
беріп үйрету;
автоматтандыру және басқару жүйелерінің техникалық әдістерінің
негізгі даму бағыттарымен таныстыру;
автоматтандыру және басқару жүйелерінің және өнеркәсіп аспатарды
есептеудің, қолданудың тәжірибе дағдыларын беру.
Нәтижесінде осы пәнді өткеннен кейін студенттер келесі ұғымдарды білу
қажет:
автоматтандыру және басқару жүйелерінің және өнеркәсіп аспатардын
негізгі даму бағыттары туралы, ғылыми-техникалық проблемаларды және
олардың даму перспективалары туралы;
білу керек:
метрология және өлшеу әдістерінің негізгі даму бағыттары туралы;
өлшеу техникасының ғылыми- техникалар проблемалары туралы; ақпаратты
басқару технологияларының даму келешегі туралы; қолданалатын және
өңдеу барысындағы өлшеу әдістерінің техникалық сипаттамалары және
конструктивті ерекшелері туралы хабардар болу;
жасау білу:
өнімнің дәлділігін білдіретін автоматтандыру әдістерің және онымен
оперативті басқаруды жасау білу; электр тізбектердін негізгі сипаттамаларын
және параметрлерін анықтау білу; автоматтандыру және басқару жүйелерінің
жобалауына, есептеуіне, моделдеуіне керекті электрондық программа
пакеттерімен жұмыс істеу білу;
тәжірибелік дағдыларын алу:
автоматтандыру және басқару жүйелеріне өнеркәсіптік аспаптар және
әдістерің таңдауын білу.
1.6 Айрықша деректемелер
Берілген пәнді оқу үшін келесі пәндерді білу керек (тарауларымен,
тақырыптарымен):
Пән
Бөлімдердің (тақырыптардың) атауы
Механика. Кинематика. Қозғалыспен толқын.
Электр және магнетизм. Электрстатика. Тұрақты
электр тогы. Магниттік өріс. Электрмагниттік
индукция. Электрмагниттік қозғалыстар.
1 Физика
Оптика.
Жарықтық
толқындардын
қасиеті.
Интерференция және дифракция. Электрмагниттік
толқындар зат ішінде. Дисперсия.
Линиялық алгебраның элементтері. Математикалық
анализына кіріспе. Дифференциалдық есептеу. Бір
айнымалдын функциясының интегралдық есептеуі.
2 Математика
Көп айнымалдардын функцияларының интегралдық
есептеуі. Еселі интегралдар. Қатарла теориясы.
Дифференциалдық
теңдеулер.
Ықтималдықтар
теориясы және математикалық статистика.
Тұрақты
токтын
ұзындық
тізбектері.
Синусоидалдық
бірфаздік
токтың
тізбектері.
Синусоидалдық емес токтың тізбектері.
3 Электртехниканың теориляқ
негіздері.
Сызықты емес электрлік тізбектер. Магниттік
тізбектер. Электрстатикалық өріс.
4 Электроника
Электрониканың негізгі элементтері: резистор,
конденсатор,
терморезистоы,
тензорезистоы,
фотоэлектрондық аспаптар. Аналогті және цифрлік
интегралдық
микросхемаларының
элементтік
негіздігі:Схемотехникалық моделдеудін қазіргі күйі.
1.7 Тұрақты деректемелер
«Метрология және өлшем» пәні бойынша алынған білімдер «Типтік
технологиялық процестер жіне өнеркәсіпті автоматтандыру», «Қолданбалы
ақпарат теориясы» пәндерінде қажет, және де дипломдық жұмыста немесе
жобасында қажет.
1.8 Пәннің мазмұны
1.8.1 Сабақтардың түрлері бойынша пәннің мазмұны және олардың еңбек
сыйымдылығы
Сабақтардың
түрлері
бойынша
еңбек
сыйымдылығы, сағ.
Бөлімнің (тақырыптың) атауы)
Дәрістр
е
Практик
алық
Зерханал
ық
СОДЖ
СДЖ
1 Кіріспе. Метрология туралы түсінік
1 – – 1 1
2 Өлшеулердің классификациясы 1
–
–
2
2
3 Өлшеулердің кемшіліктері 1
–
–
2
2
4 Өлшеулердің әдістері 1
–
–
2
2
5 Өлшеу сигналдары 1
–
–
2
2
6 Электр шамасын өлшеуі 1
–
–
2
2
7 Электромеханикалық аспаптар және
түрлендіргіштер
1 – – 2 2
8 Электрондық аналогты өлшеу аспаптары
1 – – 2 2
9 Цифрлік өлшеу аспаптары
1 – – 2 2
10 Электр емес шамаларының өлшеуі
2 – – 4 4
11 өлшеуі мосттары
1 – – 1 1
12 Тіркелу аспаптары және жабдықтары
1 – – 1 1
13 Өлшеуші ақпараттық жүйелері
2 – – 2 2
15 №1 Зертханалық жұмыс
Өлшеулердін кездейсоқ кемшіліктері
– – 3 2 2
16 №2 Зертханалық жұмыс
Электрондық-сәулетті
осциллографының сипаттамаларын
зерттеу
– – 3 2 2
17 №3 Зертханалық жұмыс
Electronics Workbench программасының
негізгі ерекшіліктерімен танысу
– – 3 2 2
18 №4 Зертханалық жұмыс
Айнымалы кернеудін эффективті және
амплитудты мәндерінің арасындағы
қатынастары
– – 3 2 2
19 №5 Зертханалық жұмыс
Тұрақты токтын бірлік мостын зерттеу
– – 3 2 2
20 №1Тәжірибелік жұмыс –
3
–
2
2
Сабақтардың
түрлері
бойынша
еңбек
сыйымдылығы, сағ.
Бөлімнің (тақырыптың) атауы)
Дәрістр
е
Практик
алық
Зерханал
ық
СОДЖ
СДЖ
Шүйірулердің қателерін бағалау және
шамалы есептеулердің ережелері.
Дөрекі қателерді жою әдістері.
21 №2 Тәжірибелік жұмыс
Жүйелік кемшіліктерді табу және жою.
– 3 – 2 2
22 №3 Тәжірибелік жұмыс
Өлшеу масштабты түрлендіргішін
есептеу.
– 3 – 2 2
23 №4 Тәжірибелік жұмыс
Электр өлшегіш жабдығын тандау.
– 3 – 2 2
24 №5 Тәжірибелік жұмыс
Технологиялық бақылау және басқару
әдісін тандау.
– 3 – 2 2
БАРЛЫҒЫ:
15 15 15 45 45
1.9 Негізгі әдебиеттер тізімі
1 Метрология и радиоизмерения: Учеб. для ВУЗов / В.И. Нефедов, В.И.
Хахин, В.К. Битюков и др., Под ред. проф. В.И. Нефедова. – М.: Высш.
шк., 2003. – 526 с.
2 Эм Г.А., Потемкина Е.Б.
Ақпараттық-өлшеуіш техника: Оқу құралы. –
Қарағанды: КарМТУ баспасы, 2006. – 119 б.
3 Тартаковский Д.Ф., Ястребов А.С. Метрология, стандартизация и
технические средства измерений: Учеб. для ВУЗов. – М.: Высш. школа,
2001. – 205 с.
4 Атамалян Э.Г. Приборы и методы измерения электрических величин:
Учеб. пособие для втузов. – М.: «Дрофа», 2005. – 415 с.
5 Нефедов В.И., Сигов А.С., Битюков В.К и др. Электрорадиоизмерения:
Учебник для ВУЗов. – М.: Форум: Инфра-М, 2004. – 384 с.
6 Эм Г.А., Потемкина Е.Б. Информационно-измерительная техника: Учеб.
пособие. – Караганда, Изд-во КарГТУ, 2006. – 121 с.
7 Фарзане Н.Г., Илясов Л.В., Азим-Заде А.Ю. Технологические
измерения и приборы: Учеб. для ВУЗов. – М.: Высшая школа, 1989. –
456 с.
1.10 Қосымша әдебиеттер тізімі
8 Измерения в электронике: Справочник / В.А. Кузнецов, В.А. Долгов,
В.М. Коневских и др.; Под ред. В.А. Кузнецова. – М.: Энергоатомиздат,
1987. – 512 с.
9 Справочник по средствам автоматики / [Б.И. Филиппович, А.П.
Шорыгин, В.А. Царьков и др.]; Под ред. В.Э. Низэ и И.В. Антика. – М.:
Энергоатомиздат, 1983. – 504 с.
10 Электрические измерения: Учеб. для ВУЗов / Малиновский В.Н.,
Демидова-Панферова Р.М., Евланов Ю.Н. и др.; Под ред. В.Н.
Малиновского. – М.: Энергоатомиздат, 1985. – 416 с.
11 Котур В.И., Скомская М.А., Храмова Н.Н. Электрические измерения и
электроизмерительные приборы: Учебник. – М.: Энергоатомиздат,
1986. – 400 с.
12 Основы метрологии и электрические измерения: Учебник для вузов /
Б.Я. Авдеев, Е.М. Антонюк, Е.М. Душин и др.; Под ред. Е.М. Душина. –
Л.: Энергоатомиздат, 1987. – 480 с.
13 Болтон У. Карманный справочник инженера-метролога / Пер. с англ. –
М.: Издательский дом «Додэка-XXI», 2002. – 384 с.
14 Аналоговые электроизмерительные приборы / Бишард Е.Г., Дмитриев
Ф.С., Киселева Е.А. и др. – М.: Высшая школа, 1991. – 414 с.
15 Гутников В.С. Интегральная электроника в измерительных устройствах.
– Л.: Энергоатомиздат, 1988. – 288 с.
16 Шульц Ю. Электроизмерительная техника. 1000 понятий для
практиков: Справочник / Пер. с нем.; Под ред. Е.И. Сычева. – М.:
Энергоатомиздат, 1989. – 288 с.
17 Карлащук В.И. Электронная лаборатория на IBM PC. Лабораторный
практикум на базе Electronics Workbench и Matlab. – М.: СОЛОН-
Пресс, 2004. – 800 с.
18 Федорашко И.Н., Дайч Л.И., Федорашко Ю.И. и др. Применение
программы схемотехнического моделирования Electronics Workbench в
процессе обучения электротехническим специальностям. Часть 1: Учеб.
пособие. – Караганда, 2003. – 40 с.
1.11 Студенттердің білімдерің бағалау критерийлері
Берілген пән бойынша емтихан бағасы максималдық үлгерушілік
көрсеткіш қосындысынан (50%дейін) және қорытынды аттестациялық
(емтихандық) (50%дейін) қосылып саналады, кестеге сәйкес баға 100%
болады.
Әріптік бойынша бағалау
Балдар
%-тік мағынасы
Дәстурлі жүйеге сәйкес баға
А
4,0
95-100
А-
3,67
90-94
Өте жақсы
В+
3,33
85-89
В
3,0
80-84
В-
2,67
75-89
Жақсы
С+
2,33
70-74
С
2,0
65-69
С-
1,67
60-64
D+
1,33
55-59
Қанағаттанарлық
Әріптік бойынша бағалау
Балдар
%-тік мағынасы
Дәстурлі жүйеге сәйкес баға
D
1,0
50-54
F
0
30-49
Z
0
0-29
Қанағаттанбайтын баға
Аралық бақылау оқытудын 5-інші, 10-ыншы, 15-інші апталарында
жүргізіледі және бақылаудың келесі түрлері бойынша қалыптасады.
Академиялық оқу периоды, аптасы
Бақылау
т
үрі
%-
ое
соде
ржание
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
14 15
Барлығы
, %
Сабаққа
қатысуы
7,5
0,5 0,5 0,5 0,5
0,5 0,5 0,5
0,5 0,5
0,5 0,5
0,5 0,5 0,5
0,5
7,5
Зертх. жұмыс. 7,5 -
1
-
1 0,5
-
1
-
1 0,5 -
1 0,5 1 -
7,5
Тәжірибелік
жұмыстар
7,5 - -
1 0,5
1
- -
1 0,5
1 1
- 1 1 -
7,5
Модульдар 15 - - - - 5 - - - - 5 - - - - 5 15
СОДЖ
15 - 2 - - 3 - 2 - - 3 - 2 - - 3 15
СДЖ 7,5
0,5 0,5 0,5 0,5
0,5 0,5 0,5
0,5 0,5
0,5 0,5
0,5 0,5 0,5
0,5
7,5
Емтихан
40 - - - - - - - - - - - - - - - 40
Барлығы 100
1
4
2
2,5
10,5
1 4 2
2,5
10,5
2 4
2,5
2,5
9
100
1.12 Саясат және рәсімдер
«Метрология және өлшеулер» пәнің оқығанда келесі ережелерді сақтауға
өтініш білдіремін:
1. Сабаққа кешікпеу.
2. Себепсіз сабақтарды өткізбеу.
3. Дәрістік, зертханалық т.б. жұмыстарында, оқу дәрісханаларында
студенттердің тәлімдеріне қатысты Ішкі тәртіп ережелерін орындау .
4. Сабаққа дайындалу кезенінде, оқылған дәрістік материалды
ықыласпен және терең ойланып оқу, жүйелеп қосымша берілген әдибиетпен
қолдану.
5. Зертханалық жұмыстың алдында, қолданылатын жабдықтармен және
зертханалық жұмыстын баяндамасымен танысу, тақырыпқа байланысты
пәннің теориялық тарабымен танысу, керекті бланктарды және
кестелерді,графиктарды дайындау.
6. СОӨЖға дайындалғанда пәннің сәйкес тараптарын оқу, оқытушымен
қойылған бақылау сұрақтарға жауап беру.
7. Оқу прцесінде активті жұмыс істеу.
1.13 Пәннің оқу-әдістемелік қамтылуы
Даналар санасы
Автордың Ф.А.Ә
Оқу-әдістемелік әдебиеттің
атауы
Баспасы,шы
ғу жылы
кітапха
нада
кафед-
рада
1 2
3
4
5
Негізгі әдебиет
В.И. Нефедов,
В.И. Хахин, В.К.
Битюков и др.
Метрология и радиоизмерения:
Учеб. для ВУЗов / Под ред. проф.
В.И. Нефедова.
– М.: Высш.
шк., 2003.
18 –
Эм Г.А.,
Потемкина Е.Б.
Ақпараттық-өлшеуіш техника:
Оқу құралы.
–
Қарағанды:
КарМТУ
баспасы,
2006.
42 2
Тартаковский
Д.Ф., Ястребов
А.С.
Метрология, стандартизация и
технические средства измерений:
Учеб. для ВУЗов.
– М.:
Высшая
школа, 2001.
16 2
Атамалян Э.Г.
Приборы и методы измерения
электрических величин: Учеб.
пособие для втузов.
– М.:
«Дрофа»,
2005.
10 –
Нефедов В.И.,
Сигов А.С.,
Битюков В.К и
др.
Электрорадиоизмерения:
Учебник для ВУЗов.
– М.:
Форум:
Инфра-М,
2004.
6 –
Эм Г.А.,
Потемкина Е.Б.
Информационно-измерительная
техника: Учеб. пособие.
– Караганда,
Изд-во
КарГТУ,
2006.
18 10
Фарзане Н.Г.,
Илясов Л.В.,
Азим-Заде А.Ю.
Технологические измерения и
приборы: Учеб. для ВУЗов.
– М.:
Высшая
школа, 1989.
23 2
Қосымша әдебиет
В.А. Кузнецов,
В.А. Долгов,
В.М. Коневских
и др.
Измерения в электронике:
Справочник / Под ред. В.А.
Кузнецова.
– М.: Энер-
гоатомиздат,
1987.
8 2
Филиппович Б.И.,
Шорыгин А.П.,
Царьков В.А. и
др.
Справочник по средствам
автоматики / Под ред. В.Э. Низэ
и И.В. Антика.
– М.: Энер-
гоатомиздат,
1983.
23 1
Малиновский
В.Н., Демидова-
Панферова Р.М.,
Евланов Ю.Н. и
др.
Электрические измерения: Учеб.
для ВУЗов / Под ред. В.Н.
Малиновского.
– М.: Энер-
гоатомиздат,
1985.
2 –
Котур В.И.,
Скомская М.А.,
Храмова Н.Н.
Электрические измерения и
электроизмерительные приборы:
Учебник.
– М.: Энер-
гоатомиздат,
1986.
2 1
1 2
3
4
5
Баранов В.Я.,
Безновская Т.Х.,
Бек В.А.и др.
Промышленные приборы и
средства автоматизации:
Справочник / Под ред. В.В.
Черенкова
– Л.: Маши-
ностроение,
1987.
1 2
Болтон У.
Карманный справочник
инженера-метролога / Пер. с
англ.
– М.: Изд.
«Додэка-
XXI», 2002.
5 1
Бишард Е.Г.,
Дмитриев Ф.С.,
Киселева Е.А. и
др.
Аналоговые
электроизмерительные приборы.
– М.:
Высшая
школа, 1991.
20 1
Гутников В.С.
Интегральная электроника в
измерительных устройствах.
– Л.: Энер-
гоатомиздат,
1988.
7 5
Шульц Ю.
Электроизмерительная техника.
1000 понятий для практиков:
Справочник / Пер. с нем.
– М.: Энер-
гоатомиздат,
1989.
4 2
Карлащук В.И.
Электронная лаборатория на IBM
PC. Лабораторный практикум на
базе Electronics Workbench и
Matlab.
– М.:
СОЛОН-
Пресс, 2004.
1 1
Федорашко И.Н.,
Дайч Л.И.,
Федорашко Ю.И.
и др.
Применение программы
схемотехнического
моделирования Electronics
Workbench в процессе обучения
электротехническим
специальностям. Часть 1:
Учебное пособие.
– Караганда,
Изд-во
КарГТУ,
2003.
62 10
Достарыңызбен бөлісу: |