Байланысты: Байпақов. Қозыбаев Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін)
меньшевдктердщ аздаган белш (интернационалистер) болды. Оларга
|
сондай-ак анархистер мен улттык-демократиялык багыттагы солшыл
,
элеменггер косылды.
I
Казакстандагы саяси топтасу кеп ултты курамда болуына орай елеул1
|
ез1нд1к ерекшелжке ие болды. Мунда он канат, орталык секиш , табан-
I
сыздык танытып, олар кебшесе 6ip-6ipiMeH косылып KeTin жатты. Он
канатта Уакытша уюметгщ ж ергш кп эю м ш ш п — Аткару комитетгершщ
|
басшылары, облыстык жэне уезд1к комиссарлар болды. Олардын саяси
j
TipeKTepi peiinae кадеттер партиясынын, халыктык социалистердш уйым-
j
дары мен топтары, казактын улттык комитеттер!, оралдык, орынборлык,
j
аб1рлж жэне ж еткулы к казактардын басшылары, «Шура-ислами»
I
партиясынын комитеттер! (Эулиеата, Черняев, Т уркктан , Казалы,
]
Перовск) кызмет en i, сонгылары эсерлермен одак кура отырып, орта (цент-
рист1к) саясатты у станды.
j
Казакстандык центристер букш кектем мен жазда эжептэу1р сешм
артарлык денгейде Kepinai. Онда Черняев Кенесшен баска Кенестердщ
6epiH ез колына алган эсерлер устем жагдайда болды. Меньшевиктерге
келетш болсак, олар аса белсендшк керсеткен жок, олардьщ басты назары
РСДЖ П-нын 6ipiKKeH уйымдарындагы большевиктермен журпзшетш
куреске ауды. Сол канат акпан жещсшен кейш п алгашкы айларда ете
э л а з болды. Болыиевиктер тек Шымкент жумысшы депутаттарынын
кенес1н гана бакылады, Петропавл, Перовск, Казалы Кенестер1нде 6ip-
б1рден депутаттары гана болды. Уакытша ук1метпен ымырага келмеу
багытын аныктап берген жэне революциялык куштерд1н либералдармен
арадагы одагын катан сынга алган Лениннщ Апрель тезистер1 баспасезге
жарияланганнан кей1н он канат та, орталык та большевиктерге ашык турде
карсы шыкты.
Эсерлер 27 маусымда Петропавл калалык Кенесшщ мэжшсшде Ленин
мен онын жактастарынын ic-кимылын «барып турган зиянды opi жол
беруге болмайтын эрекет» деп багалаган карар кабылдады. Олар «Лениннщ
журт алдында сейлеу1не жэне онын Ci6ip орталыктарына келу1не карсы»
наразылык 6iaaipfli.12 Актебе KeHeci басшылары депутаттар курамынан
большевик В.Ф. Зенченконы шыгарып тастауга кол жетк1зген большевик-
TiK-yriT насихатгы «жол беруге болмайтын эрекет» деп жариялады.
Казак улттык-демократиялык козгалысы аса кайшылыкты жагдайга
тап болды. Ол 1917 жылы ceyip—мамыр айларында жалпыхалыктык талкыга
салыну керек деп есептелген мэселелерд1 карау уш1н букш Казакстан
бойынша облыстык жэне уезшк съездер етвазда.13 Акмола облыстык казак
уйымындагы съезде А. Турлыбаев, Е. Итбаев жэне М. Дулатовтардын бас-
шылыгымен 150 делегат халыкка б ш м беру, каржы,