Ва а. Т.,До зы баев м д. 71 Бошанов а д., К. Ул-мухаммед м. А., Мэжитов с. Ф. бас ре сагадиев к. , Токаев ц. К., Т0лепбаев б. А., Туймебаев ж д



Pdf көрінісі
бет92/99
Дата21.12.2023
өлшемі63,86 Mb.
#142060
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   99
Байланысты:
Байпақов. Қозыбаев Қазақстан тарихы (көне заманнан бүгінге дейін)

менш дё 
Казакстанда патшалык самодержавиенщ саясатын жалгастырып 
отыргандыгымен, улттык меселеш шеше алмаганымен жэне аграрлык 
мэселеш шешуге кулыксыз екендтмен туанщршдк 0 з жолын e3i аныктау 
немесе баска да езшген улттардьщ тагдыры сиякты казак халкына келгенде, 
Уакытша 
у й м е т
оны meiiiyai TinTi ойластырган да жок. Казакстан мен 
Турюстаннын автономия алуына Ресейдеп «екшчй ук1мет» — Петроград 
Keneci де карсы шыкты. Мустафа Шокайдынайтуынша, 1917 жылы сэу1рде 
ол Петербургтен отанына кайтар алдында жумысшы жэне солдат депу- 
таттары петербургпк KeHeciHiH басшысы, Уакытша уюметтш ic-кимылын 
бакылап отырган Н.С. Чхеидзеге коштасып кету ушш Kipin шыгады. 
«Энпме барысында, — деп еске алады М. Шокай, — Н.С. Чхеидзенщ «Ci3 
Турюстанда жумысты неден бастайсыз?» деген сурагына мен «Т урюстан- 
нын автономия алуына куш саламын» деп жауап берд1м. Менщ жауа- 
бымнан cecKeHin калган Чхеидзе былай дедк «Кудай ушш, жолдас Шокае- 
вич, ез жерлестерЫ здщ арасына автономия туралы enriMe таратпаныз. 
BipiHiniaeH, каз1р ол туралы айтуга ерте. Екшшщен, Турюстан тэр1зд1 
немесе баска осы тэр1зд1 автономия беру ic жуз1нде одан (Ресейден. — 
К.Н.)
тэуелаздж алу жэне белiну дегенш бшд1редЬ>.30
Осындай себептерден кeлiп, улттык-демократиялык интеллигенция 
кесем1 Э. Бекейханов «Казак» газетшде ©3iHiH кадеттер партиясынан 
шыгатынын жэне казактын жалпыулттык партиясын кургысы келетшш 
ашыктан-ашык матмдедь Осы мэселеде ол уш жайтты накты атап керсетп: 
«Кадеттер партиясы жерШ жеке меншжке беру керек деп отыр. Б1здщ
100


жагдайымызда жерд1 жеке меншжке беру, б1раздан кешн, бул Башкурт- 
станда болганы сиякты, жер1м1з Kepmi мужыктын колына етед1 де, казактар 
ж ераз калып, кайыршылыкка ушырайды. Кадеттер партиясы улттык 
автономияга карсы шыгып отыр. р з Алаш туын жогары KOTepin, улттык 
автономия куруга умтыламыз... Кадеттер партиясы 1шркеуд1 мемлекеттен 
белуге карсы, ал мен ппркеудщ мемлекеттен белшуш колдаймын. Осы 
устаным бойынша келюпеушшк... айкын байкалды. Сол себепп мен кадет­
тер партиясынан шыгып, «Алаш» партиясын уйымдастыру кажет деген
шеппмге кедщм».31
1917 жылы Акпан революциясынын щйЩ нен кешнп елдеп револю-
циялык процеспн каркынды дамуы барысында Элихан Бекейхановтын 
тешрегтне топтаскан либерал-демократиялык кезкарастагы казак интелли- 
генпиясы 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   99




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет