Ва а. Т.,До зы баев м д. 71 Бошанов а д., К. Ул-мухаммед м. А., Мэжитов с. Ф. бас ре сагадиев к. , Токаев ц. К., Т0лепбаев б. А., Туймебаев ж д

тетшщ жалпы жиналысы мынадай каулы шыгарды: «Актебе уезшде жо- 
гаргы бакылау 
би лш
шаруа, казак, солдат жене жумысшы депутаттарынын, 
KeHeci деп есептелшсш».40
Аталган жагдай калалык думанын сайлауында да байкалды. Сайлау 
корытындылары едшн орталык уюметшщ жене онын жергшкт1 орган- 
дарынын курамында алдьщгы орында туратын кадеттерге ете ауыр тщц, 
бул эсерлерге де куткендей нэтижелер бермедь Петропавлда кадеттер 6ip 
орынга колдарын арен жетюзгенде, социал-демократтар 12 орынды 
epKiH
иеленш, онын алтауы — большевиктер, калган алтысы — меньшевик- 
интернационалистер едк Семейде кадеттер 4 орынды гана жещп алса, 
РСДЖП уйымы 12 орынга ие болды. Актебеде кадеттерге 2-ак орын тщп. 
Мундай кврсетюш елкенщ баска жерлер1нде де байкалды.41
Тарихи кужаттарды талдау керсетш бергешндей, 1917 жылы иплде 
айынды Уакытша уюмет пен оньщ одактастарынын жеща элаз жене сешм- 
c i 3
болды, ал жумысшы, шаруа мен солдат депутатгары Кенестершщ 
6ipiKKeH куштершщ жещлкп уакытша 
i u e r i H i c
саналды. Оган 6ipiHiui ке- 
зекте Казакстаннын б1ркатар ещрлершде Кенестер (непзшен пролетар­
лык) релшщ ескендш жэне халыктын ер турл1 топтары арасында боль­
шевиктер кызметшщ жандана тускеш айкын делел.
Енбекпплер муддесш коргауда Еюбастуз кем1р кеш мен Батые 
Казакстаннын мунай ешйретш ещрлершдеп жумысшы депутаттарынын 
Кенестер1 мен кесшодак уйымдары улкен белсендшк Kepcerri. Меселен, 
жумысшы депутаттарынын Кецестер1 мен кэсшодак уйымдары бурынгы 
кос еюметтщ тусында жумыстан босатылган кейб1р ею мш ш к еюлдерщ 
жумыска кайта алу женшдеп Орал-Каспий мунай когамдастыгы басшы­
лыгынын талабын кабылдамай тастады. 1917 жылы 26 шщдеде Орал—Кас­
пий мунай кауымдастыгы басшылыгына кэсшодак; жодцаган хатта жу- 
мысшы-мунайшылар кэсш ш ш к экiмшiлiгiнe гана емес, сондай-ак осы 
когамдык курылыска да карсы шыгатындыктарын ашык айтты.42
Ташкент округпк сотынын прокуроры 1917 жылы 7 тамызда Ташкент 
сот палатасыньщ прокурорына жолдаган рапортында Сырдария облыстык 
Кенестер1 когамдык-саяси ем1рде алдьщгы орынга шыгып отыр, енбек- 
uiuiep 
арасында зор беделге ие деп атап керсетп. Олар «жергшкп ем1рдщ 
барлык жактарына улкен кызыгушылык танытады, жергш кп екш ш ш кп
баскаруга, кала шаруашылыгынын барлык саласына араласады, 
eTKip
койылып отырган азык-тулж мэселесшщ босансуына карсы белевши 
шаралар колданады, ереуйшк козгалыстарды реттеп отырады».43
С.Ж. Асфендияров «Мусылман жумысшы депутаттарынын KeHeci» 
атты макаласында жазганындай, Т
уркютаннын 
ж ергш кп халкынын, 
6ipiHiui кезекте мусылман жумысшылардын саяси белсендшпнщ ескендш 
кенес куру кажеттш пн туешуге алып кедщ. «Бул ой ен алдымен тыл жу- 
мыстарында болган, барынша саналы жене согыс кезщде барынша киындык 
керген жумысшыларда оянды, — деп атап керсетп С.Ж. Асфендияров. — 
Бул жумысшылар мусылман жумысшы депутаттарынын KeHeci деп атала­
тын 16 адамнан туратын уйымдастыру бюросын курып, мамырдын ортасы- 
нан бастап-ак (1917 жыл. — 
авт.)
кызмет iereft бастады. Бюро кызмеп 
елкелж солдат жене жумысшы депутатгары тарапынан колдау тапты.44 
1917 жылы 15 шшдеде казак жумысшылары да кешнен катыскан Ташкент
105

мусылмандары екщ дерш щ жалпы жиналысы мусылман жумысшы
депутаттарынын Кенесш жэне онын аткару комитетш курды. Аткару
комитетшщ басшысы болып С.Ж. Асфендияров сайланды. Ол былай деп 
аш ык айтты: «Б1з Турю стан мусылмандарынын 1шшде жумысшы 
козгалысынын пионер! бола отырып, орыстын демократиялык уйым-
дарымен т1зе косып жумыс ютейм1з, 
6

жүктеу/скачать 63,86 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: