Шымкент 2023 ж.
Виртуалдық шындықтың гносеологиялық мәселелері Гносеология – білімнің табиғатын, оны меңгеру мен негіздеуді зерттейтін философиялық пән. Виртуалды шындық контекстінде білімді қалай алатынымызға және оны виртуалды ортада қалай бұрмалауға немесе алдауға болатынына байланысты бірнеше гносеологиялық мәселелер туындайды. Бұл проблемалардың кейбірі мыналарды қамтиды:
Тәжірибенің субъективтілігі мәселесі: Виртуалды шындықта біз жеке басынан өткен және әртүрлі қабылданатын жағдайларды жасай аламыз. Бұл виртуалды шындық тәжірибесін түсінуімізге және түсіндіруімізге әсер етіп, қарым-қатынас пен білімді тасымалдауда қиындықтар туғызуы мүмкін.
Мораль мәселесі: Виртуалды шындықта біз мораль мен этика тұрғысынан күмәнді болуы мүмкін жағдайлардың куәгері немесе тіпті қатысушысы бола аламыз. Виртуалды шындық контекстінде мұндай жағдайлардың дұрыс немесе бұрыстығын қалай анықтаймыз және бұл біздің біліміміз бен сенімімізге қалай әсер етеді?
Бұл виртуалды шындықпен байланысты гносеологиялық мәселелердің кейбір мысалдары ғана. Бұл сұрақтарды зерделеу бізге білімді қалай алатынымызды және бұл білімнің виртуалды ортада қалай бұрмалануы немесе шектелуі мүмкін екенін жақсырақ түсінуге көмектеседі.Виртуалды шындықтың гносеологиялық мәселелері виртуалды орта контекстіндегі таным мен білімге қатысты мәселелерге жатады. Міне, осындай бірнеше проблемалар:
1. Ақпараттың көзі және сенімділігі: Виртуалды шындықта адамдар компьютерлік модельдеу және орталармен өзара әрекеттесе алады. Дегенмен, виртуалды әлемде алынған ақпаратқа қаншалықты сенуге болады деген сұрақ туындайды. Біз берген ақпараттың шынайы және дұрыс екеніне қалай көз жеткізе аламыз?
2. Шындық және иллюзия: Виртуалды шындық басқа ортада болу елесін жасайды, ол көрнекі және дыбыстық тұрғыдан өте шынайы болуы мүмкін. Бұл ненің шынайы, ненің иллюзия екенін қалай анықтайтынымыз туралы сұрақтар тудырады. Бұл қоршаған әлемді түсінуімізге және түсіндіруімізге қалай әсер етеді?
3. Сәйкестік және өзін-өзі тану мәселесі: Виртуалды шындық адамдар басқа кейіпкерлерге «инкарнациялануы» немесе мүлдем жаңа сәйкестікке ие болатын жағдайларды жасай алады. Бұл жеке тұлғаның виртуалды әлем контекстінде қалай қабылданатыны және анықталғаны туралы сұрақтарды тудырады.Виртуалды шындықта біз шынайы болып көрінетін әсерлерді бастан кешіре аламыз, бірақ шын мәнінде олардың көзі виртуалды орта болып табылады. Нақты және виртуалды тәжірибені қалай ажыратуға болады және біздің тәжірибелер әлем туралы сенімдерімізге қалай әсер етеді деген сұрақ туындайды.Бұл біздің өзін-өзі тануымызға және өзіндік имиджімізге қалай әсер етеді?
4. Этикалық мәселелер: Виртуалды шындық эмоционалды және моральдық тұрғыдан қиын болуы мүмкін жағдайларды тудыруы мүмкін. Мысалы, зорлық-зомбылықтың виртуалды модельдеулері немесе этикалық жағынан даулы жағдайлар. Мұндай жағдайларға қалай қарау керек? Бұл біздің құндылықтарымыз бен моральдық нанымдарымызға қалай әсер етуі мүмкін?
Виртуалды шындықтың гносеологиялық мәселелері ғалымдар мен философтарды қызықтырады, өйткені олар біздің біліміміз бен дүниені қабылдауымыздың негіздеріне әсер етеді. Бұл мәселелерді түсіну виртуалды шындықтың шектеулері мен мүмкіндіктерін жақсырақ түсінуге және оны этикалық және тәрбиелік тұрғыдан пайдалануға көмектеседі.
Виртуалдық шындықты қатысушының білім алу және білімін түсіну мәселелері мен ескертілетін басқа эпистемологиялық аспекттерді талқылау өте маңызды. Интерактивті виртуалды жасау, онда байланысу, дайындалу жасау мен т.б. жасау процессінің барлық аспекттері ерекше біреулікті анықтайтын аспектпен танысу үшін көмек көрсетеді.
Білімді жасау мен білім алу:
Виртуалды шындықтыда білімді қайталай отырып, оны ұйымдастыруды үйрену әрекеті жасау мен білім алу процесінде қалай өзгерістер туындайды? Қалай адамдар виртуалды дайындалу арқылы білім алады, осы білімді реалды білімге қатыстырады?
Жаңа білім жасау мен үйрету әдістері:
Виртуалды шындықтыда адамдарға білім алу жолдарының күншіліктілігі мен эффективтігіне дайындалған жаңа әдістер бармы? Қайта ұйымдастыру, білім алу процесінің интерактивтілігі мен дайындалуының білімге қатыстырылуы жайында қайталануы көмек көрсетеді.
Ізгі үйрену жолдары мен баспасөздік:
Виртуалды шындықты мені түсіну үшін қандай үйрену жолдары жақсы болады? Когда адамдарды белгілі тақырыптарда білімді көбейту жолдарын таңдау өте көмек көрсетеді. Онымен қатар, бұл тұлғаларды көмек көрсету үшін көмекші технологияны қалай қолдануға болады.
Шынайы дайындалу жасау мен ұйымдастырудың психологиясы:
Виртуалды шындықты жасау мен дайындалу арқылы біздің көмекшіп технологиясы мен басқа құралдар арқылы білім алу әдістері қандай психологиялық жаттығуларды туындайды? Өмірді білім алуды бетпейім болдырмайтын психологиялық жақсылықтар бармы?
Дайындалу әдістерінің жеке жаттығулары:
Олармен көмек көрсетуші курстар мен білімді адамдарды жаңа жаттығуларды ұйымдастыру әдісі туралы көмек көрсету үшін әдістер күні бізді көмек көрсету әдістерін білумен байланысты маңызды болады.
Виртуалды шындықтының ерекшеліктері мен білім алу процесіндегі екігерліктер мен ауыртпалықтар талдау арқылы эпистемологиялық мәселелерді түсіну мен байланыстыру үшін маңызды болары талдайтын жаттығуларды жаттай талдау үшін мүмкіндіктерге ие болу үшін қолдау көрсету.