3) жартылай V=const , жартылай P=const кезінде – Тринклер циклы. Іштен жану двиг-де жылудың қабылдануымен бірге үш түрлі цикл қол-ды:
1) V=const кезіде -Отто циклы; 2) P =const - Дизель циклы;
Берілген жылу мөлшерінің Қ не С т-расына қатынасы келтірілген жылу деп аталады. (1)- ф-ла: Карно циклында газдың изот. ұлғаю және сығылу кезіндегі келтірілген жылулары бірдей болады.
1anb1 жолымен жүретін тепе-тең цикл қарас-йық (1-сурет). Тура a және кері b өтудің сызықтарын қиятындай ∞ жақын орнал-қан адиабат . сызайық.
Әрбір кесіндінің ортасынан изот-лар өткізейік.
Онда a және b сыз-ның әрқай-сын ∞ жақын изот-дан тұрады деп, және оларда жұм. зат т-ралары бар бірқатар Қ-дан жылу алады, және т-лары бар бірқатар С-тарға жылу береді деп есептейміз –суреттегі әрбір ауданша Карно циклын береді.
Осындай әрбір циклға келтірілген жылулардың теңдігі туралы (1)-формуланы қолданайық:
; ; … (2)
Алынған өрнектерді қосайық: ∑ ; (3)
Жүйе бір күйден екінші күйге өткенде келтірілген жылулардың қосындысы өту жолына (пішініне) байланыссыз –Клаузиус теоремасы
(2) -∫-лдың 1 және 2 күйлері арасындағы қ-ды жолына байл-сыз болуы осы ∫-дың дененің қайсібір күй ф-циясының өзгерісін білдіретінін көрсетеді, оны Клаузиус энтропия деп атап, ар-лы белгілеген.
Осы анықтама б-ша қ-ды пр-тегі энтропияның өзгерісін былай жазамыз:
(3) ⇒ Өлшем білігі: .
Дененің әрбір күйі ішкі энергияның мәніммен сипатталған сияқты энтропияның белгілі бір мәнімен сипат-ды. Энтропияның кейбір процестердегі өзгеруі
Адиабаталық процесс. .
Онда (3)-тен ( ) аламыз:
0
(1) ⇒ - қайтымды ад. пр. үшін энтропияның өзгерісі = 0
- қайтымсыз ад. пр. үшін дененің энтропиясы артады: >
Оқшауланған (жылулық изоляц- ған) дене үшін әрқашан = 0, себебі басқа денемен жылулық алмаспайды ⇒
Оқшауланған дененің энтропиясы
- не тұрақты болып қалады,
- не артады.
Қайтымды ад. процессе S =const болғ-тан, мұндай пр-ті изоэнтропиялық деп атайды. Қайтымсыз ад. пр. изоэнтропиялық пр-ке жатпайды.