W w w. En u. K z га зет 2004 жы л дың 30 СӘуірінен бастап шыға ды


­  Осы  оқи ға ға  қа тыс қан  қа зақ  жас та ры­



Pdf көрінісі
бет4/6
Дата02.03.2017
өлшемі4,49 Mb.
#5107
1   2   3   4   5   6

­  Осы  оқи ға ға  қа тыс қан  қа зақ  жас та ры­

на ұлтшыл де ген ба ға бе ріл ді. Сол жа­

йын да  не  айта сыз?

­  Иә,  бұл  оқи ға ға  бұ за қы,  на ша қор,  ұлтшыл 

қа зақ  жас та ры ның  қы лы ғы  де ген  ба ға  бе­

ріп,  на мы сы мыз ды  тап та ды.  Со дан  1989 

жыл дан  бас тап  біз дер  Жел тоқ сан ды  ақтау 

ба ғы тын да  жұ мыс  жа са дық.  Ол  кез де  қа­

зір гі  рек то ры мыз  Ба қыт жан  Жа рыл қа сы­

нұ лы  заң  фа куль те ті нің  сту ден ті  бо ла тын, 

біз ге  ке ліп:  «Сен дер  жур на лист сің дер  жа­

зың дар, біз қол қо яйық, жи на йық», ­ деп, 

ол  кез де  Мәс ке у де  Ха лық тар  съе зі  жү ріп 

жат ты,  ­  «со лар ға  те лег рам ма  жі бе ре йік, 

Жел тоқ сан  ту ра лы  шын дық ты  айтсын, 

Жел тоқ сан ды  ақтап  ала йық»  ­  де ген  ойла­

рын айтып, осы іске ұйыт қы бол ды. Со дан, 

бар лы ғы мыз  ке лі сіп,  Мұх тар  Ша ха нов  аға­

мыз ға  хат  жаз дық.  Мәс ке у де гі  Бү кіл  Ке­

ңес тік  Ода ғы  ха лық та ры  съе зін де  Мұх тар 

аға мыз  жас тар дың  та ла бы мен  мін бер де 

алғаш  рет  Жел тоқ сан  кө те рі лі сі нің  шын­

ды ғын  айтып,  со ны  ақта ды.  Осы дан  ке йін 

Жел тоқ сан ға  оң  ба ға  бе рі ле  бас та ды.  Н. 

Әбі шұ лы  На зар ба ев  қа зір гі  Аспан ди я ров 

атын да ғы  ме ди ци на лық  уни вер си тет  ғи­

ма ра тын да  та лап  қой ған  сту дент тер мен 

кез де су ге  Мәс кеу  қа ла сы нан  арна йы  ұшып 

кел ді.  Ол  кез де гі  біз дің  қой ған  та ла бы мыз 

­  Жел тоқ сан ды  ақтап,  оның  құр бан да рын 

азат  ету  жә не  жас тар дың  еңбе гін  ба ға лау 

бол ды.  Сон да  қа зір гі  Елба сы мыз  жел тоқ­

сан дық тар дың  ақта лып,  азат  еті лу і не  ке­

піл дік  бер ді.  Ке йін  М.Ша ха нов тың  же тек­

ші лі гі мен  Жел тоқ сан  кө те рі лі сін  зерт теу 

ту ра лы  қо ғам дық  ке ңес  құр ды.  Сол  қо­

ғам дық  ке ңес тің  жас тар  қа на ты  ре тін де 

көп  қол ға быс  ти гіз дік.  Тіп ті,  Мұх тар  аға­

мыз ға  қа уіп  төн ген дік тен  түн де ле тіп  үйін 

кү зет кен  кез де рі міз  бол ды.  Со ның  же мі сі 

–  Жел тоқ сан  бір тін деп  ақта лып,  бү кіл  қу­

ғын ға  ұшы ра ған  сту дент тер  оқу  орны на 

қай та  қа был да на  бас та ды. 

­ 

Осы  оқи ға  Тә уел сіз дік  алу ы мыз ға  қан­



ша лық ты  әсер  етті?

­  Жал пы,  біз  Жел тоқ сан  кө те рі лі сі мен 

мақ та ну ы мыз  ке рек.  Се бе бі,  алып  ке ме­

нің  шай қа лу ы на  бір ден­бір  ықпал  еткен 

алғаш қы  кө те рі ліс  бол ды.  Мұ ны  Ке ңес 

Ода ғын да ғы  рес пуб ли ка лар  тұр мақ,  ше тел 

де күт кен жоқ. Се бе бі, қа зақ хал қы отар­

ла нып,  ұлттық  на мы сы  әбден  тап та лып, 

ұлттық  жі гер  жо йыл ды,  тіп ті  біз ді  ұлттар 

ла бо ра то ри я сы на  айнал ған  ке зі  деп  ойла­

ған да,  яғни  өзі нің  ұлттық  мен та ли те ті нен 

айы рыл ған  ха лық  де ген  уа қыт та  жас тар­

дың  осын дай  кө те рі ліс  ұйым дас ты руы 

Ке ңес  Ода ғын  ға на  емес,  бү кіл  әлем ді 

дүр  сіл кін дір ді.  Алма ты да  бол ған  кө те рі­

ліс  арты нан  Бал тық  бо йын да ғы  елдер де, 

Ти би ли си де  жал ғас ты.  Яғни,  ең  алғаш 

Ке ңес  Ода ғы ның  ыды ра уы на  се беп  бол­

ған  –  Жел тоқ сан  кө те рі лі сі.  Сон дық тан, 

Тә уел сіз дік  алу ы мыз ға  Жел тоқ сан  кө те­

рі лі сі ті ке лей, әрі зор ықпал етті. 

­  Хал қы мыз ды  қан ша ма  жыл  аңса тып 

жет кен  Тә уел сіз ді гі міз ді  бү гін де  қан­

ша лық ты  ба ға лай  алып  жүр міз? 

­  Тә уел сіз дік  алған  кез де  хал қы мыз  қат­

ты қи на лы. Бұл – Тә уел сіз дік алған әрбір 

елде  бо ла тын  та би ғи  жағ дай.  Хал қы мыз­

дың  үлкен  шы дам ды лық  та ны ту ы ның 

арқа сын да  көп те ген  қи ын дық тан  шық­

тық.  Қа зір  біз дің  елі міз  са я си  тә уел сіз ді­

гін  то лық  алды,  енді  эко но ми ка лық  тә­

уел сіз ді гі міз ді  алу ға  тал пы ну да мыз.  Елба­

сы мыз дың  индуст ри ял ды­инно ва ци я лық 

бас та ма сы  осы  эко но ми ка лық  тә уел сіз­

ді гі міз ді  то лық  алу ы мыз ға  не гіз де ліп  жа­

са лып  жат қан  са я сат.  Ал,  ру ха ни  тә уел­

сіз дік – бұл ұзақ уа қыт ты қа жет ете тін 

про цесс.  Тә уел сіз ді гі не  жи ыр ма  жыл ды 

ша ма ла ған  қа зақ  елі,  та рих та  ға сыр лар ға 

тұ ра тын  бе лес тер ден  өтті  деп  айта  ала­

мын.  Бұ рын да ры  әлем ге  та ны лып  кел сек, 

жу ыр да өткен ЕҚЫҰ сам ми ті әлем мо­

йын да ған,  құр мет те ген  елге  айнал дыр ды. 

Мір жа қов  Ду ла тов тың  мы на дай  сө зі  бар: 

«Ұлт ісі де ген де ұлы, ұсақ де ген нәр се 

бол май ды.  Әркім  өзі нің  орнын да,  өзі нің 

қыз ме тін де  оты рып  ұлты на  қыз мет  ете­

ді. Со ның бә рі ұлы бо ла ды.» Қа зір ұлт 

бо лып  ұйып,  бар лы ғы мыз  өз  орны мыз­

да,  өз  қыз ме ті міз де  елі міз ге  пай да мыз ды 

ти гі зер  бол сақ  Тә уел сіз ді гі міз  ны ға я ды, 

сон да  ға на  өрке ни ет ті  елге  айна ла мыз. 

Ол  –  тек  би лік  ба сын да ғы  аза мат тар дың 

емес,  жал пы  ха лық тың  жұ мы ла  кө те ре тін 

жү гі.


Да ри ға 

ЖҰ МА ҒА ЛИ­

ҚЫ ЗЫ,  де не  шы нық ты ру 

пә ні нің  оқы ту шы сы:

­ Қа зір біз дің ешкім ге тә­

уел 

сіз, бей 



біт, еркін өмір 

сү ру і міз ге  Жел тоқ сан  оқи­

ға сын да 

құр бан 


бол ған 

жас тар  мен  кө ше ге  шы ғып, 

қы зыл  импе ри я ның  са я са­

ты на  қар сы  кө те ріл ген  сту­

дент те рі міз дің  үле сі  өте  зор. 

Та лай  жыл дар  бо йы  арман 

бол ған  еге мен ді гі міз ді  алға­

лы  жет кен  же тіс тік те рі міз 

айтар лық тай  көп.  Мы са лы, 

Тә уел сіз  мем ле кет  бол ға лы 

Елба сы мыз дың  ерен  бас та­

ма сы  –  «Бо ла шақ»  бағ дар­

ла ма сы  бо йын ша  жыл  са йын 

қан ша ма  аза мат та ры мыз  ше­

тел де  бі лі мін  шың дап  жа тыр. 

Спорт,  ма те ма ти ка,  фи зи ка 

си яқ ты  түр лі  са ла ла лар  ақы­

лы  да мы ған  мем ле кет тер дің 

ұлан да ры мен  са йы сып,  өз 

көр сет кіш те рі мен 

елі міз ді 

бір  қы ры нан  та ны ту да.  Сон­

дай­ақ,  шет  тіл дер дін  жақ сы 

мең ге ру де.  Біз де гі    мә се ле, 

қа зір гі  жас та ры мыз  ұлттық 

салт­дәс тү рі міз ді  жо ғал тып 

алмай,  бас қа  тіл дер ден  бұ рын 

өз  ана  ті лі міз ді,  мем ле кет тік 

тіл ді  то лық  мең гер се  екен 

дей мін.


Құ ра лай  ОТА У БАЙ ҚЫ­

ЗЫ,  Қа зақс тан  та ри хы  ка­

фед ра сы ның  аға  оқы ту шы­

сы:

­  Тә уел сіз дік  алу ы мыз ға 

Жел тоқ сан  оқи ға сы ның  ті­

ке лей  әсе рі  бол ды.  Се бе бі, 

ата­ба ба ла ры мыз 

қан ша ма 

жыл дар  бо йы  отар шыл дық 

езгі ні көр іп, елді, ұлан бай­

тақ  жер ді  ұрпақ қа  қал ды ру 

үшін қан ша ма тер тө гіп, та­

лай  жыл  жа у мен  арпа лыс­

қа ны  та рих тан  бар ша мыз ға 

бел гі лі.  Бар лық  уа қыт та  би лік 

та ра пы нан  қа ты гез дік  шек тен 

шы ға  бас тан да  ха лық  на ра зы­

лы ғын  біл ді ріп,  түр лі  кө те рі­

ліс тер  ұйым дас тыр ған.  Осы 

орай да,  кө ңіл ге  қон бай тын 

бір мә се ле бар, оны та рих­

шы    әріп тес те рі міз  кө те ріп  те 

жүр.  Ол  –  Жел тоқ сан  кө те рі­

лі сін  «Жел тоқ сан  оқи ға сы» 

деп  ба ға ла у ла ры  еш  бір  та­

ри хи  шың дық қа  жат пай тын­

ды ғы.  Ме нің ше,  аяқ  асты нан 

өрт  бо ла  қал са,  не ме се  аяқ 

асты нан,  мез гіл сіз  адам  қай­

тыс бол са, бұл – оқи ға. Ал, 

бұл жағ дай – аяқ асты нан, 

жәй  ға на  бо ла  сал ған  оқи ға 

емес,  жыл дар  бо йы  сақ тал ған 

өкпе нің  «айтыл ған»  ке зе ңі. 

Сон дық тан,  осы  мә се ле ні  қа­

зір  дұ рыс та ма сақ,  өз  та ри хы­

мыз ға  қи я нат  жа са ған  бо лып 

шы ға мыз. 

Қа зір гі  өске лең  ұрпақ қа  қа­

ра сақ,  он­жи ыр ма  жыл дан  ке­

йін  мем ле кет тік  ті лі міз  то лық 

өз  мәр те бе сі не  ие  бо ла ды.  ХХ 

ға сыр  адам да рын да  аз  кез де­

се тін  пат ри от тық,  ұлтым  де­

ген мақ та ныш се зім осы ХХІ 

ға сыр  ұрпақ та ры нан  бай қа ла­

«Біз Желтоқсан көтерілісімен 

мақтануымыз керек»





ды.  Жал пы,  та ри хи  тұр ғы дан 

алған да  елі міз дің  са я си­  эко­

но ми ка лық  да муы  кө ңі лім нен 

шы ға ды. 

Әйге рім  ӘБДІ ЖӘ ЛІЛ­

ҚЫ ЗЫ, ӘҒФ, ІІ­курс сту­

ден ті:

­ Үш жүз жыл арман бол­

ған  ­  Тә уел сіз ді гі міз ді  алдық, 

бі рақ  бү гін де  со ны  то лы ғы­

мен  ба ға лай  алмай  жүр міз. 

Бас қа сын  қой ған да,  осы  16 

жел тоқ сан  –  Тә уел сіз дік  кү ні 

ме ре ке сі нің  өзін  өз  дә ре же­

сін де  той ла май мыз.  Осы дан 

бір ай бұ рын Жа ңа жыл ме ре­

ке сі не  бай ла ныс ты  қа ла ның 

бү кіл  же рі не  пла кат тар  ілін ді, 

шыр ша лар  қо йы лып,  ғи ма­

рат тар  сән дел ді.  Бү гін  –  жел­

тоқ сан айы ның 11­і, ұлы ме­

ре ке міз ге  не бә рі  5  күн  қал ды, 

мен  ең  бол ма са  «Тә уел сіз дік 

кү ні міз  құт ты  бол сын!»  деп 

жа зы лып,  ілу лі  тұр ған  бір  жа­

пы рақ  қа ғаз ды  көр ме дім.  Жа­

ңа  жыл  мей ра мы нан  бұ рын 

елі міз дің  ең  бас ты  ме ре ке сі 

­  Тә уел сіз дік  кү ні  ата лып  өте­

тін ді гін  ұмыт пау  елін  сүй ген 

әр аза мат үшін сын екен ді гін 

айтсам деп едім. Бос тан дық 

алып,  Тә уел сіз  мем ле кет  бол­

ған  кү ні міз  деп  бел гі ле ген нен 

ке йін  дүр кі ре тіп  той лай тын 

уа қыт  жет ті. 



Насихат ОСПАНОВА







Қайрат  САҚ,  баспасөз  жəне  баспа  ісі

кафедрасының меңгерушісі:

Тәуелсіздік ­ тұғырым

v

Жүрекжарды

v


ЕУРАЗИЯ УНИВЕРСИТЕТІ

ЕУРАЗИЯ УНИВЕРСИТЕТІ

8

 

9

ЖЕЛТОҚСАН

 2010 

ЖЕЛТОҚСАН 



2010 

«Әскери сабаққа ерініп баратынмын»

Біз де студент болғанбыз

v

–  Жас  ке зі ңіз де  не ні 



арман да ды ңыз,  арма­

ны ңыз 

орын дал ды 

ма?

Әлі  мек теп ке  бар­

ма ған  кез  бен  бас та уыш 

сы нып тар да    тұр мыс­

тың  ау ыр лы ғы на  бай­

ла ныс ты  бо лар,  әйте уір, 

қар ны мыз  ашпай,  де­

ні міз  сау  бо лып  жүр се 

бол ға ны,  бас қа  арма ны­

мыз  жоқ тай  кө рі не тін. 

Ол енді сә би лік кез ғой. 

Мен  бе сін ші­алтын шы 

сы нып тан  бас тап  «кім 

бо ла мын?»  деп  ойлап, 

арман дай  бас та дым.  Ол 

кез – бір жақ сы нәр се 

көр сең,  сон дай  бо ла­

мын  деп  шы ға  ке ле тін 

шақ екен. Сол уа қыт та 

ра ди о ның  өзі  си рек,  ал 

те ле бағ дар ла ма лар  уни­

вер си тет ке  кел ге ні міз­

де  ға на  кө рі не  бас та ды. 

Бі рақ,  ау ыл  клу бын да 

апта сы на  бір  рет  ки но 

көр се те тін.  Ки но да ғы 

адам дар  обстрак ті лі  кө­

рін ге ні мен,  өмір де  бар 

адам дар ғой. Сол се беп­

тен,  біз  ки но  бо йын ша 

арман да дық.  Экран да­

ғы    сол дат­офи цер лер­

дің  әске ри  фор ма сы 

мен  по го ны  ұна са,  не ше 

түр лі  тен тек тер ді  ұстап, 

жу а сы тып  жат қан  по ли­

цей лер ді  кө ріп  сон дай 

бо лу ға  қы зы ға тын мын. 

Бі рақ,  мен  мұ ға лім  бо­

лу ды  қа ла дым.  Өйтке­

ні,  ол  кез де  ау ыл да ғы 

ең  зи я лы  қа уым  –  мұ ға­

лім дер  еді.  Сон дай­ақ, 

мұ ға лім дер  тәр ті бі  жа­

ғы нан,  ки і ну  үлгі сі  мен 

жү ріс­тұ ры сы  жа ғы нан 

да  біз ге  өне ге  бо ла тын. 

Біз дей бол де ме се де, біз 

со лар дай  бо лу ға  ты ры­

са тын быз.  Мен  жо ға ры 

оқу  орнын  бі тір ген нен 

соң  уни вер си тет  мұ ға лі­

мі  бо лып  кет тім.  Қа рап 

тұр сам, 

арма ным нан 

да  жо ға ры  би ік ке  кө те­

ріл дім.  Өйтке ні,  мек­

теп  мұ ға лім де рі нің  өзі 

уни вер си тет те  сырт тай 

оқып, бі лі мін одан әрі 

же тіл ді ре ді.



– Осы  ма ман дық ты 

таң да уы ңыз ға  кім  не­

ме се  нен дей  жағ дай 

әсер етті?

–  Ау ыл да үш жыл, 

көр ші он жыл дық мек­

теп 


те бір жыл оқып, 

бас та уыш  сы нып ты  бі­

тір дім. Одан ке йін, сол­

түс тік 


Қа зақс тан ның 

Қос та най  облы сын да ғы 

«Қа ра о ба»  деп  ата ла­

тын  мек теп ке  ба рып 

бі лім алдым. Осы  мек­

теп ке  бар ға ны ма    қат ты 

қу ан дым.  Өйтке ні,  бұл 

жер ден  та ма ша  ұстаз­

дар ды  ке зік тір дім.  Мә­

се лен,  орыс  ті лі  жә не 

орыс  әде би е ті  пә ні нен 

са бақ  бе ре тін  –  Ахмет­

қа зы  Чу та ев,  ал  ма те ма­

ти ка  пә ні нен  –  Мыр за­

ға ли  Қар сақ ба ев  дей тін 

үлгі лі  мұ ға лім дер.  Осы 

Мыр за ға ли 

ағай дың 

арқа сын да  ма те ма ти ка­

ны  же тік  мең гер дім.  Ал, 

Ахмет қа зы  ағай  орыс 

әде би е ті нен  са бақ  бер­

се де, ме нің жал пы әде­

би ет ке  де ген  сү йіс пен­

ші лі гім ді    артты рып,  

қа зақ  ті лі  мен  әде би е­

ті не  ке лу і ме  бір ден­бір 

се беп кер  бол ды.  Әри не, 

се гі зін ші­то ғы зын шы 

сы нып та  фи ло соф  та, 

әртіс те, жур на лист те 

бол ғым  кел ді.  Таң дау 

ке рек  бол ған  кез де,  тіл 

әде би е тін  жақ сы  көр­

ге нім мен,  құ жат тар ды 

С.Ки ров  атын да ғы  Қа­

зақ  уни вер си те тін де гі 

фи ло ло гия  фа куль те ті­

нің  жу на лис ти ка  бө лі­

мі не  жі бер дім.  Бі рақ, 

сол  кез де гі  бі ре у ге  бүй­

ре гі  бұ ра тын  тә сіл  бо­

лар,  ме ні  тіл  әде би е ті 

бөл мі не  бұ рып  жі бер ді. 

Се бе бі,  ме нен  тө мен 

тап сыр ған дар  да  сол 

бө лім ге  өтіп  кет кен  бо­

ла тын.  Со ған  әлі  күн ге 

де йін  өкпе лей мін.  Сол 

кез дің  өзін де  өкпе леп, 

жур на лис ти ка ға  ау ы­

са мын  деп  бір не ше  рет 

рек то рат қа  бар дым.  Бі­

рақ,  рек тор,  про рек тор­

лар  ме ні  тіл  әде би е тін де 

қал дыр ды.  Есе сі не,  бұл 

бө лім де  оқып,  Әу е зов, 

Ке ңес ба ев,  Са у ран ба­

ев,  Ба ла қа ев тар  сын ды 

мық ты  ака де мик тер ден 

дә ріс  тың да дым.  Үшін­

ші курс та оқып жүр ге­

нім де,  Ба ла қа ев  ағай  ме­

ні  ұна тып  қа лып,  өзі не 

жа қын  тар та  бас та ды. 

Оқу  бі тір ген нен  ке йін, 

сол оқу орны 

на жұ­


мыс қа алды. Сөз жоқ, 

ме нің  осы  ма ман дық­

қа  ке лу і ме  Қа зақ  ССР 

ғы лым  ака де ми я сы ның 

кор рес пон дент  мү ше­

сі,  про фес сор  –  Мә у лен 

Ба ла қа ев  әсер  етті.

– Сту дент тік 



өмі­

рі ңіз  қай  қа ла да  өтті, 

жас тық тың  ең  ұлы 

ке зе ңі нен  ойы ңыз да 

қан дай  есте лік тер  қал­

ды? 

– Алма ты  қа ла сы  ол 

кез де  «сту дент тер  қа ла­

сы» деп ата ла ды. Одан 

бас қа  облыс  орта лық та­

рын да  жо ға ры  оқу  орны 

аз  бо ла тын.  Тек  Пет ро­

павл,  Гу рьев  (Аты рау), 

Қос та най  си яқ ты  жер­

лер де  екі  жыл дық  қа на 

мұ ға лім дік  инсти тут тар 

жә не  бір­екі  тех ни кум 

бо ла тын. 

Сон дық тан 

мен де сол «сту дент тер 

қа ла сы на»  ба рып  оқы­

дым.  Уни вер си тет те  бір 

күн  бо йы  әске ри  са бақ 

бо ла тын.  Бас қа  са бақ­

тар дан  жақ сы  оқы сам 

да,  сол  са бақ қа  ері ніп 

ба ра тын мын. 

Таң ғы 

са ғат  же ті де  тұ рып, 



ұйқым  қан бай  есі неп 

ке 


ліп, сол күн 

ді әрең 


өткі зе тін мін. 

Жа тақ­


ха на мыз  жай лы  бол ды. 

Жо ға ры  курс тар да  жиі 

той  бо ла ды,    «су ден чес­

кий  свадь ба»,  «ком со­

мольс кий  свадь ба»  деп 

жа та ды.  Онда  тө бе лес 

де ген жоқ. Әр сен бі кү­

ні  той ға  ба рып  ке ле міз. 

Ептеп  іше міз,  та ңер тең 

бас  ау ы рып  жа та ды.  Қа­

тар  жат қан  дос  жі гіт ке: 

«Әй, Тас бо лат, сен де бір 

сом бар ма?»,­ дей мін. 

Мыр за тай  СЕР ҒА ЛИ ЕВ,  ҚР  ҰҒА  ака де ми гі, 

фи ло ло гия  ғылымдарының  док то ры,  про фес сор:

Ол: «Бар!», ­ де се, мен: 

«Жүр, кет тік!», ­ деп, 

бе ті­қо лы мыз ды  ша йып 

жі бе ріп,  дәл  қа сы мыз да 

орна лас қан  ба зар ға  ба­

ра мыз.  Ол  төрт  сап та яқ 

сы ра ны  ала ды,  мен  төрт 

кә уәп  (шаш лық)  ала­

мын. Әлі есім де, сы ра­

ның бір сап та я ғы 22 ти­

ын, ал кә уәп 24 ти ын нан 

бо ла тын. 

Са ту шы лар 

күн  су ық  бол са  сы ра ны 

жы лы тып  бе ріп,  кей де 

ақша мыз  бол май  қал са, 

ша ғын  кі тап ша сы на  жа­

зып    қо я тын.  Сон да ғы 

ри за  бо ла ты ным,  адам­

дар  өте  ме йі рім ді  бо ла­

тын.  Әр  қа ла дан  жи нал­

ған  сту дент тер ге  ау ыл­

дан  әртүр лі  сә лем де ме 

ке ле ді.  Оны  бә рі міз  жа­

бы лып  кел ген  кү ні­ақ 

жеп  та уы са мыз.  Кей де 

бір­бі рі міз дің  ки і мі міз­

ді  ау ыс ты рып  ки е тін біз. 

Ол  –  ке дей лік тің  бел гі­

сі,  та ту лық тың  кө рі ні сі 

бол ды. 


– Қа зір гі  сту дент тер 

мен Сіз сту дент бол ған 

жыл дар да ғы  жас тар­

дың  айыр ма шы лы ғы 

бар ма?

– Қа зір гі 

сту дент­

тер ге  қа ра ған да,  біз дің 

ша ғы мыз да ғы  сту дент­

тер дің  тұр мы сы  мық ты 

бол ды.  Мә се лен,  қыз­

дар дың  бөл ме сін  біл­

мей мін,  ер  ба ла лар да 

тө сек ті  жи най тын,  еден 

сы пы ра тын  апай лар  жұ­

мыс істе ді. Біз кір лен­

ген 

ки ім­ке ше гі міз ді 



та ңер тең  тө се гі міз дің 

жа ны на  жи нап  қо йып 

ке те міз,  кеш ке  кел ген де 

жу ып­та за лап 

өзі міз­

ге  әкеп  бе ре ді.  Со сын, 

жа тақ ха на ның  асха на­

сын да  да я шы  қыз мет 

істе ді.  Са бақ қа  асы ғып 

отыр ға ны мыз ды  айтып, 

тез де тіп  та мақ  әке лу ін 

сұ рай мыз, олар да еш 

қар сы лық сыз,  сұ ра ған 

та ма ғы мыз ды  бе ре тін. 

Со сын 

жа тақ ха на да, 



кі тап ха на  күн діз­тү ні 

жұ мыс  істей тін.  Бі рақ, 

ме нің  қа зір гі  ба ла лар 

жа ман,  бұ рын ғы  ба ла­

лар  жақ сы  деп  жа та тын­

дар ға  қар сы лы ғым  бар. 

Олай деп айту ға бол­

май ды.  Өйтке ні,  үлкен 

бол сын,  кі ші  бол сын 

­  бә рін  уа қыт  тәр би е­

лей ді.  Орта ға  ыңғай­

ла на ды.  Айта  бер сең, 

қа зір гі 

оқы ту шы лар 

да  бұ рын ғы  оқы ту шы­

лар дай  емес.  Бұ рын ғы 

оқы ту шы лар  –  ғы лым­

ның  не гі зін  са лу шы лар. 

Мә се лен,  ме нің  оқы ту­

шы ла рым нан  Әу е зов, 

Ке ңес ба ев,  Са у ран ба ев, 

Ба ла қа ев,  Мұ са ба ев тар 

­  әде би ет тің  не гі зін  са­

лу шы лар.  Тіп ті,  ол  кез­

де гі  оқу  ғи ма ра ты  мен 

қа зір гі  оқу  ғи ма ра тын 

са лыс ты ру ға  бол май ды. 

Де мек,  бә рі  де  за ман ға, 

дә уір ге,    иди о ло ги я лық 

жағ дай ға,  эко но ми ка­

лық  жағ дай ға,  ру ха ни ят­

қа  бай ла ныс ты  өзге ріп 

оты ра ды.  Сон дық тан, 

бұ рын ғы 

сту дент тер 

си яқ ты  бо лу  ке рек  деп 

ке ре ғар  пі кір де  жү ру­

дің  қа же ті  жоқ,  қай та 

бұ рын ғы  сту дент тер де 

кем ші лік  бо луы  мүм кін. 

Мә се лен,  елу ін ші  жыл­

да ры  ер  ба ла лар дың  ки­

і мі  кіш кен тай  бел бет ка, 

бе лін  қы сып  қо йып  ки­

е тін.  Ал  астын да  ке ре­

мет кең шал бар бол ды. 

Кө ше де  ке тіп  ба ра  жат­

қан да  жел мен  үрле ніп, 

шал бар дың  өзі  ке тіп  ба­

ра  жат қан дай  кө рі не тін. 

Қыз дар  көй лек  ки е тін, 

шал бар  ки ге нін  көр меп­

пін.  Мі не,  осы  си яқ ты 

са лыс ты ру ға  кел мей тін 

нәр се  ғой...

– Қо лы ңыз  жұ мыс­



тан қалт еткен де не­

мен  айна лы са сыз?

– Мен де 

бас қа лар­

дай  тен нис  ойнай мын 

не ме се  спорт  са ра йы­

на  ба рып  бас кед бол мен 

айна лы са мын  деу  жоқ. 

Жұ мыс тан  бос  бол ған 

уа қыт та,  қо лым нан  кел­

се,  кіш ке не  се ру ен  жа­

сап,  аял дап  жү ре мін.  Ол 

да  ден са у лық қа  пай да­

лы.  Көр кем  әде би ет тер 

оқи мын,  күр де лі  га зет­

тер ді  жі бер мей  қа рап 

оты ра мын. 

– Рах мет! 

Сұх бат тас қан 

На си хат  ОСПА НО ВА

Час ти цы 

свя щен­

ных 

са у довс ких 

зе­

мель,  Ли ванс ких  гор,  

Ли вийс кой 

пус ты ни, 

еги петс ких  пи ра мид,  ве­

ли ко го  Ни ла,  Ва ви ло на, 

Пет ры  и  Паль ми ры  нав­

сег да  оста лись  в  серд це 

ЕНУ.

На  про тя же нии  пос лед­

них  лет  наш  уни вер си тет 

актив но  и  пло дот вор но  

раз ви ва ет  меж ду на род ное 

сот руд ни чест во  с  ве ду щи ми 

ву за ми  и  на уч но­иссле до ва­

тельс ки ми  цент ра ми  раз лич­

ных  стран  За па да  и  Вос то ка 

в  сфе ре  на у ки,  обра зо ва ния 

и куль ту ры. В этой свя зи хо­

те лось  бы  отдель но  оста но­

вить ся  на  арабс ком  век то ре 

меж ду на род ной  де я тель нос­

ти ЕНУ. 

23 апре ля 2008 г.  в сте нах 

ЕНУ прош ла лек ция извест­

но го  са у довс ко го  уче но го­

по ли то ло га,  спе ци а лис та  по 

стра нам СНГ д. Мад же да ат­

Тур ки,  а  так же  пре зен та ция 

русс ко го  пе ре во да  его  кни­

ги «Свет влас ти в Ка захс­

та не.  Пре зи дент  Нур сул тан 

На зар ба ев»,  пос вя щен ной 

лич нос ти  гла вы  на ше го  го­

су дарст ва.  Про ве ден ное  ме­

роп ри я тие  но си ло  исто ри­

чес кий  ха рак тер,  пос коль ку 

дан ная  кни га  предс тав ля ет 

со бой  пер вый  опуб ли ко­

ван ный  в  арабс ком  ми ре 

труд  о  на шем  Пре зи ден те.  

Автор  че рез  приз му  лич нос­

ти  Н.А.  На зар ба е ва  про во­

дит  глу бо кий  по ли ти чес кий, 

куль тур но­исто ри чес кий 

ана лиз  исто рии  су ве рен но­

го  Ка захс та на.    Д.  Мад жед 

ат­Тур ки  явля ет ся  пос то­

ян ным  участ ни ком  Съез да 

ли де ров  ми ро вых  и  тра ди­

ци он ных  ре ли гий,  бо лее  то­

го  –  чле ном  ра бо чей  груп пы 

Сек ре та ри а та  Съез да.  По 

окон ча нии  встре чи  д.  Мад­

же ду  ат­Тур ки  бы ло  прис­

во е но  по чет ное  зва ние  про­

фес со ра ЕНУ.    

 В на ча ле ию ля то го же го­

да  наш  уни вер си тет  по се ти­

ла  де ле га ция  из  Аме ри канс­

ко го  уни вер си те та  г.  Бей рут 

в  рам ках  сво е го  ви зи та  в  Ка­

захс тан,  во  вре мя  ко то ро го 

ли ванс кие  экспер ты  обсу­

ди ли  воз мож нос ти  сот руд­

ни чест ва  с  ка захс танс кой 

сто ро ной  в  облас ти  на у ки 

и обра зо ва ния, в т.ч. откры­

тие  фи ли а ла  Аме ри канс ко го 

уни вер си те та  в  но вом  уни­

вер си те те,  ко то рый  но сит 

имя  Пре зи ден та  Н.А.  На­

зар ба е ва. 

12 янва ря 2009 г.  в ЕНУ 

прош ла  встре ча  с  Со вет­

ни ком  по  меж ду на род но му 

сот руд ни чест ву 

Ми нис­


терст ва  выс ше го  обра зо ва­

ния  Ко ро левст ва  Са у довс­

кая Ара вия г­на Иса бен 

Абдул ла  аль­Иса.

В пе ри од с 19 по 25 фев­

ра ля 2009 г. до цент С.А. Ту­

ле у ба е ва  при ни ма ла  учас тие 

в  меж ду на род ной  кон фе­

рен ции  «Проб ле мы  язы ка 

и  ли те ра ту ры  в  исламс ких 

иссле до ва ни ях  XX  ве ка», 

пос вя щен ной 

100­ле тию 

Ка ирс ко го 

уни вер си те та, 

где  она  выс ту пи ла  с  док ла­

дом на арабс ком язы ке на 

те му:  «Мес то  аль­Фа ра би  в 

исто рии  линг вис ти ки».

30 мар та 2009 г. сос то я­

лась  встре ча  рек то ра  ЕНУ 

с  Пос лом  Ли ги  арабс ких 

го су дарств (ЛАГ) в Нью­

Де ли  г­ном  Ахма дом  Са лим 

аль­Уа хи ши,  на  ко то рой 

обсуж да лись  перс пек ти вы 

сот руд ни чест ва  ЕНУ  с  этой 

орга ни за ци ей  в  сфе ре  на у ки 

и  обра зо ва ния.  Гла ва  мис сии 

так же  про чи тал  лек цию  на 

фа куль те те  меж ду на род ных 

отно ше ний.

 С 12 по 23 апре ля 2009 

г.  зав.  ка фед рой  ре ги о но­

ве де ния  Ж.М.  Ту ли ба е­

ва,  до цент  С.А.  Ту ле у ба­

е ва  и  ст.  пре по да ва тель  

Б.Ж.  Мус та фа ев  участ во ва­

ли в тре нин го вой прог рам ме 

«Раз ви тие  обра зо ва ния», 

орга ни зо ван ной  в  Ка ире 

На ци о наль ным  иссле до ва­

тельс ким  цент ром  Арабс­

кой  Рес пуб ли ки  Еги пет  при 

сот руд ни чест ве  с  МИД  АРЕ 

(Еги петс кий  Фонд  тех ни­

чес ко го  сот руд ни чест ва  со 

стра на ми  СНГ).  Участ ни­

кам  прог рам мы  были  вру че­

ны  сер ти фи ка ты. 

В пе ри од с 25 по 30 апре­

ля 2009 г.  апре ля де ле га ция 

ЕНУ  под  ру ко водст вом  рек­

то ра  Б.Ж.  Әбді ра йым  со вер­

ши ла  офи ци аль ный  ви зит  в 

выс шие  учеб ные  за ве де ния 

Си рии  (Да масс кий  уни вер­

си тет)  и  Иор да нии  (Уни вер­

си тет  Ярмук,  Иор данс кий 

уни вер си тет, 

Амманс кий 

арабс кий  уни вер си тет  выс­

ших  иссле до ва ний,  Иор­

данс ко­Гер манс кий 

уни­

вер си тет,  Уни вер си тет  Фи­



ла дель фия,  Ближ не вос точ­

ный  уни вер си тет).  Рек тор  

Б.Ж. Әбді ра йым был на при­

е ме  у  ми нист ров  обра зо ва­

ния  Си рии  и  Иор да нии. 

Дан ное  со бы тие  так же 

но си ло  исто ри чес кий  ха рак­

тер, так как это был пер вый 

ви зит  руководства  ка захс­

танс ко го  ву за  в  Си рию  и 

Иор да нию.  По  ре зуль та там 

про ве ден ных  пе ре го во ров 

бы ли  под пи са ны  До го вор 

о  на уч ном  и  куль тур ном 

сот руд ни чест ве,  три  Ме мо­

ран ду ма  о  сот руд ни чест ве  в 

облас ти  обра зо ва ния  и  на у­

ки.  


29 сен тяб ря 2009 г. сос­

то я лась  встре ча  с  рек то ром 

Исламс ко го  уни вер си те та 

(г.  Ме ди на,  Ко ро левст во 

Са у довс кая  Ара вия)  док то­

ром  Му хам ма дом  бен  Али 

аль­Укля  и  его  де ле га ци ей. 

Вы со копоставленный  гость 

расс ка зал  о  возг лав ля е мом 

им ву зе, выс ка зал свое ви­

де ние  о  воз мож ных  сфе рах 

сот руд ни чест ва,  преж де  все­

го это ­ обмен сту ден та ми. 

В пе 


ри 

од с 14 по 17 

фев ра ля  2010  г.  сос то ял­

ся  ви зит  извест но го  си­

рийс ко го 

общест вен но­

го  де я те ля,  жур на лис та, 

пи са те ля  и  иссле до ва те ля  

г­на Исма и ла Мар ва, в рам­

ках  ко то ро го  прош ла  пре­

зен та ция  русс ко го  пе ре во да 

его  кни ги  «Су бъек ти визм 

в  ли ри чес кой  по э зии  Су ад 

ас­Са бах».  В  ре дак ции  дан­

ной  кни ги  актив ное  учас тие 

при ня ли  ара бис ты  ЕНУ. 

И. Мар ва –  член со ю за 

арабс ких  пи са те лей;  автор 

иссле до ва ний  по  арабс­

ко му  язы ку,  ли те ра ту ре  и 

тра ди ци он ным  проб ле мам 

общест ва;  лек тор  Да масс­

ко го  уни вер си те та.  Он  за­

ни ма ет ся 

раз но об раз ной 

де я тель нос тью  в  си рийс ких 

СМИ.  В  нас то я щее  вре мя 

возг лав ля ет  отдел  куль ту ры 

в  си рийс кой  га зе те  «аль­

Уа тан»  и  жур на ле  «аш­

Шахр».

И. Мар ва выс ту пил с се­



ри ей  лек ций  пе ред  сту ден­

чес кой  ау ди то ри ей  на  фа­

куль те те  со ци аль ных  на ук, 

фа куль те те  меж ду на род ных 

отно ше ний,  фи ло ло ги чес­

ком  и  юри ди чес ком  фа куль­

те тах.  Сле ду ет  отме тить,  что 

эти  встре чи  выз ва ли  жи вой 

отклик  со  сто ро ны  сту ден­

тов,  ко то рым  уда лось  бли же 

поз на ко мить ся  с  предс та ви­

те лем  дру гой  куль ту ры. 

В те че ние трех дней в ау­

ди то ри ях  уни вер си те та  зву­

ча ла  ли те ра тур ная  арабс кая 

речь  но си те ля  язы ка,  что 

поз во ли ло  сту ден там,  изу­

ча ю щим арабс кий язык в ка­

чест ве  основ но го  и  вто ро го 

иност ран но го  язы ка,  нас­

ла дить ся  его  естест вен ным 

зву ча ни ем.

Ре ше ни ем  Уче но го  со ве­

та  уни вер си те та  И.  Мар ва 

бы ло  при суж де но  зва ние 

по чет но го  док то ра  ЕНУ  им. 

Л.Н.  Гу ми ле ва.  Вы ра жая  глу­

бо кую  приз на тель ность,  И. 

Мар ва  по о бе щал  по да рить 

уни вер си те ту  клас си чес кие 

тру ды  по  арабс ко му  язы ку  и 

ли те ра ту ре  на  бу маж ных  и 

элект рон ных  но си те лях. 

В  нас то я щее  вре мя  элект­

рон ный  ва ри ант  этих  книг 

уже  пе ре дан  биб ли о те­

ке ЕНУ, в пу 

ти на 


хо 

дит­


ся еще 500 книг. Во вре­

мя  сво е го  ви зи та  в  ЕНУ  

г­н И. Мар ва пе ре дал в дар 

уни вер си те ту    собст вен ные 

со чи не ния  и  иссле до ва ния,  а 

так же  за ме ча тель ное  по лот­




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет