Wiley жаңартылатын энергия

 
 
102 
салыстырғанда  төмен  қуат  пен  жоғары  тұтыну  жылдамдығы  бар  айналу  сәтін  қамтамасыз  етеді. 
Дегенмен,  оның  артықшылықтары  да  бар  –  күкірттің  төменгі  құрамы,  тұтану  температурасы,  хош 
иісті  заттар  мен  биологиялық  ыдырау.  Биодизель-дизель  қоспасы  5%  -  ға  дейін  (көлемі  /  көлемі) 
әдеттегі  дизельдік  қозғалтқышта  пайдаланылуы  мүмкін.  Кәдімгі  дизельді  қозғалтқыштарды  таза 
биодизель үшін қолайлы бағамен өзгертуге болады. Алайда, оның кемшілігі бар – мотор майын жиі 
ауыстыру қажет болады. 
6.2.3.1 Биодизель өндірісіне қатысатын микроағзалар 
Биодизель  экологиялық  таза  балама  сұйық  отын  болып  табылады.  Биодизель  жаңартылатын 
ресурстардан  жасалады  және  оны  неғұрлым  тартымды  ететін  экологиялық  артықшылығы  бар. 
Микроағзалар  биоотын  синтезінде  тікелей  рөл  ойнамайды.  Іс  жүзінде, биодизель  микробиологиясы 
сақтау  кезінде  бактериялық  тотығудан,  сондай-ақ  коррозияға  әкелетін  судың  шарасыз  болуынан 
мәселе  болып  табылады.  Алайда,  өсімдік  майын  метилді  немесе  басқа  да  күрделі  эфирлерге  қысқа 
тізбекті  түрлендіруді  органикалық  емес  еріткіштерде  микробтық  липазаларды  пайдалана  отырып, 
қайта  этерификациялаудың  бір  реакциясында  катализдеуге  болады.  Жоғары  айрықша  белсенділігі 
бар  липазаларды  бірқатар  микроағзалардан  алады,  мысалы  Staphylococcus  warneri,  Candida  rugosa, 
Fusarium  solani  және  т.  б.  осындай  түрлендіру  үшін  зертханалық  зерттеулерде  сәтті  сыналған. 
Өнеркәсіптік  ауқымдағы  өндіріс  үдерісі  әлі  де  әзірлену  сатысында.  Ферментті  иммобилизациялау 
және  цитоплазманың  гиперанықталуы  сияқты  стратегиялар  еріткіштері  жоқ  реакциялық  жүйеде 
метанолиз  катализі  үшін  әзірленеді.  Соңғы  жылдары  бактериялардың  көмегімен  алынған 
микродизельдің  жаңа  тұжырымдамасы  ұсынылды.  Метаболизмдік  инженерияның  озық 
тұжырымдамасын  пайдалана  отырып,  этерифицирленген  липидтің  бактериялармен  өндіруінің 
эксперименттік дәлелдері бар. Осы бағытта айтарлықтай әрі қарай даму қажет [19]. 
6.2.3.2 Биодизельді өндіруге арналған субстраттар 
Биодизельді  кез  келген  дизельді  қозғалтқышта  экологиялық  қауіпсіз  тәсілмен  түрлендірусіз 
пайдалануға  болады.  Ол  экологиялық  таза  және  жаңартылмалы,  сондықтан  бүкіл  әлемде  өсімдік 
майларының әр түрлі түрлерінен биодизельді әзірлеуге қызығушылық артып келеді. Қазіргі уақытта 
пайдаланылатын биодизельдің көп бөлігі соя майынан өндіріледі. Алайда, соя майы  – биодизельдің 
экономикалық тиімді өндірісін өте күрделі міндет ететін азық-түлік өнімі. Биодизельдің басқа көздері 
қыша,  жожоба,  ятрофа,  кокос,  күнбағыс  және  т.  б.  майлары  болып  табылады.  Мейрамханалардың 
қалдықтары  мен  жануарлар  майлары  сияқты  қымбат  емес  майлар  мен  майлар  да  биодизель  өндіру 
үшін  сәтті  пайдаланылды,  бірақ  кез  келген  катализатордың  көмегімен  биодизельге  түрлендірілуі 
қиын еркін май қышқылдарының болуынан оның шығымы төмен болып табылады. Кейбір балдырлар 
липидтердің көп мөлшерін жинайды және бұл қасиет оларды биодизельдің жақсы көзі етеді. Бұдан 
басқа,  биодизель,  балдырлар  өндіру  үшін  сарқынды  сулар  сияқты  қалдықтарды  пайдалана  отырып, 
құнарлы жерлерді пайдаланбай өсіруге болады, бұл оларды өсімдік майына тартымды балама етеді. 
Прокариоттық  микробалдырлар,  яғни  цианобактериялар  (Chloroxybacteria)  және  эукариоттық 
микробалдырлар,  мысалы,  жасыл  балдырлар  (Chlorophyta),  қызыл  балдырлар  (Rhodophyta)  және 
диатомды  балдырлар  (Bacillariophyta)  микроағзалардың  көмегімен  липидтерді  өндіру  үшін 
пайдалануға болады. Neochloris oleabundans (Тұщы су микробалдыры) және Nannochloropsis sp. (теңіз 
микробалдыры), өзінің жоғары майының арқасында биодизель өндірісі үшін жарамды [20]. 

жүктеу/скачать 4,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: