Wiley жаңартылатын энергия



Pdf көрінісі
бет24/289
Дата06.01.2022
өлшемі4,71 Mb.
#15710
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   289
Сурет 2.1  2010 жылғы энергия көздерінің пайызы. МЭА материалдар бойынша [6]. 
 
Биомассаның  негізгі  көздері  орман,  ауыл  шаруашылығы  дақылдары  және  агроөндіріс  және  мал 
шаруашылығы  нәтижесінде  алынған  қалдықтар  болып  табылады.  Биомасса  заманауи  немесе 
дәстүрлі,  оның  шығу  тегі  мен  өңдеу  түріне  байланысты  жіктеледі.  Дәстүрлі  биомасса  тұрақсыз 
басқару  ресурстарын  және  әдістерді  пайдалану  кезінде  энергия  өндірумен  байланысты.Олар 
ластаушы 
заттар 
шығарындыларының 
төмен 
тиімділігімен 
және 
ластаушы 
заттар 
шығарындыларының  жоғары  деңгейімен  сипатталады.  Қазіргі  заманғы  биомасса  өндіріс  және 
конверсия  процестерінің  жоғары  тиімділігіне  кепілдік  беретін  және  өсімдік  майларынан,  ағаш 
материалдарынан,  өнеркәсіптік  және  коммуналдық  қалдықтардан  және  т.  б.  жоғары  сапалы 
биоотынды  алуды  қамтамасыз  ететін  технологияларды  пайдалана  отырып,  дұрыс  басқару  жолымен 
алынады  [7].  Биомасса  адамзат  пайдаланатын  ең  көне  энергетикалық  ресурстардың  бірі  болып 
табылады.  Нақты  деректер  жоқ  болғанымен,  бағалаулар  бойынша,  әлем  халқының  үштен  бірі 
энергияның негізгі көзі ретінде дәстүрлі биомассаға (ағаш, ауыл шаруашылығы, мал шаруашылығы 
және  орман  шаруашылығы,  басқа  да  көздер  арасында)  тәуелді,  сондықтан  биомассаны  тұтынудың 
90% - ға жуығы-дәстүрлі биомасса. 
Африканың,  Азияның  және  Латын  Америкасының  кейбір  аймақтарында  отбасылар  өздерінің 
энергетикалық қажеттіліктерін қанағаттандыру, негізінен тамақ дайындау үшін дәстүрлі биомассаны 
пайдаланады.  Бұл  жағдайларда  биомассаны  пайдалану  әдетте  тиімсіз,  бұл  табиғи  ресурстардың 
құнсыздануына  алып  келеді  және  тамақ  дайындауға  арналған  құрылғыларды  пайдаланатын 
адамдардың  денсаулығына  зиян  келтіреді.  Осы  түр  ұсынатын  энергия  қызметтерінің  сапасы  әдетте 
төмен  және  отынды  жинау  және  тасымалдау  жөніндегі  жұмыстар  еңбекті  қажетсінетін  болып 
табылады. 
 Бұл  жұмыстарды  әдетте  әйелдер  мен  балалар  орындайды.  Бұдан  басқа,  дәстүрлі  биомассаның 
көздерінен отын өндіру жергілікті экожүйеге және парниктік газдардың таза шығарындыларына (ПГ) 
жүктемені  арттыра  отырып,  ағашсыздандыру  проблемасын  қиындатуы  мүмкін.  Осы  кемшіліктерге 
қарамастан, миллиардтаған адамдар әлі де өздерінің энергетикалық қажеттіліктерін қанағаттандыру 
үшін дәстүрлі биомассалар көздерін пайдаланады,өйткені олар қолжетімді және арзан. 
Биомай және қалдықтар  
Табиғи газ  
Мұнай 
Май\ торф 
Басқалары 
Электр қуаты 
 
Басқ алары 
Электр қуаты 
 
Табиғи  
газ 15 % 
 
Май\ торф 
 
Мұнай 
41% 
 
Биомай және  
қалдықтар  
 


 

Құрғақ  биомассаны  алу  және  сақтау  оңай  және  оны  пайдалану  көптеген  қоғамдардың  мәдени 
тамырында  бар.  Сонымен  қатар,  осы  функция  болмаған  кезде  көптеген  елдер  энергия  импортын 
ұлғайтуға  тура  келеді,  ал  көптеген  мұқтаж  отбасыларға  энергияның  басқа  түрлерін  сатып  алуға 
көбірек  ақша  жұмсауға  тура  келеді  [7].    Қазіргі  заманғы  биомассадан  өндірілген  биоотын    энергия 
тасығыш болып табылады.  
Олардың  өзгеруі  физикалық,  химиялық  және/немесе  биологиялық  процестер  арқылы  жүзеге 
асырылады.  Мұнайды  ауыстыру  үшін  сұйық  биоотын  өндірісі  (әсіресе  дизель  отыны  мен  бензин) 
ерекше  қызығушылық  тудырды,  энергетикалық  нарықта  перспективалы  балама  болып  саналады. 
Биоотын  жөніндегі  Американдық  ұлттық  жоспар  федералды  инвестициялары  болуы  тиіс  биоотын 
өндірісінің  тізбегінде  бес  стратегиялық  облысты  көрсетеді:  шикізат  өндіру;  шикізатты  бөлу 
логистикасы;  ең  жақсы  қайта  құру  процесі;  отынды  бөлу  жүйесі;  және  отынды  тиімді  пайдалануға 
арналған  технологиялар.  АҚШ  Конгресі  2007  жылы  энергетикалық  тәуелсіздік  және  қауіпсіздік 
туралы Заң (ЭТҚЗ) шеңберінде "жаңартылатын отынға стандарт" (ЖОС) қабылдады. 
Бұл заң 2017 жылға қарай бензин тұтынуды 20% - ға қысқартуға бағытталған. Бұған биоотынның 
ішкі өндірісін ұлғайту есебінен қол жеткізілетін болады. Бұл ұсынысты іске асыру үшін жыл сайын 
биоотын өндірісін 35 млрд.галлонға ұлғайту қажет. Еуропа биоотын өндірісін де ынталандырды. 2003 
жылы  қайта  қаралған  жалпы  ауыл  шаруашылығы  саясаты  рапс  және  қант  қызылшасы  сияқты 
энергетикалық мақсаттар үшін Еуропалық түрлерді таңдаған фермерлерді ынталандырады. 
Жаңа  саясат  биоэнергияны  өндіру  үшін  гектарына  45  Фунт  стерлинг  мөлшерінде  арнайы 
сыйақыны көздейді және бұл аудандарда азық-түлік дақылдарын өсіруге болмайды [8]. Биоотынның 
әлемдік  өндірісі  2010  жылы  105  млрд.  литрге  жетті,  бұл  2009  жылы  шамамен  90  млрд.  литрмен 
салыстырғанда 17% - ға артуды білдіреді. (Сурет 2.2). Алайда, бұл сан бензинді тұтынуды қысқарту 
үшін  ЭТҚЗ  ұсынған  35  млрд.  галлон  артуынан  едәуір  артта  қалып  отыр.  Сондықтан  биоотынды 
мұнайды  алмастыратын  рентабельді  отынға  айналдыру  үшін  және  мақсатқа  жету  үшін  әлі  де  көп 
нәрсе жасау керек. 
Құрама  Штаттар  этанол  өндірісінде  көш  бастап  келеді,  сондай-ақ  әлемдегі  ең  ірі  биоотын 
өндірушісі  (этанол  +  биодизель)  болып  табылады.  Екінші  жағынан,  Еуропалық  Одақ  биодизельдің 
негізгі өндірушісі болып табылады, оның үлесіне әлемдік өндірісінің шамамен 60% - ы келеді.  
 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   289




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет