Xviii ғасырдағы қоғамдық-әлеуметтік жағдай


Қазіргі тілдік нормамен бірдей



бет3/4
Дата17.10.2023
өлшемі1,85 Mb.
#117198
1   2   3   4

Қазіргі тілдік нормамен бірдей

  • Қазіргі тілдік нормамен бірдей
  • Алдыңғы кезеңдердегі ноғайлық бізім, менім, жаталар, тосатып тәрізді варианттар, шығыс септіктің –дын, өткен шақтың –ғай нұсқалары жоқ
  • Варианттылық ұшырасады: -арға және –уға, -дай және –дайын, -ғын/ғыл және –ңыз (бармағын/бармағыл/бармаңыз)
  • Дерексіз есім тудырушы –лық жұрнағы активтенеді және сындық мағына тудыра бастайды
  • Есім тудырушы –у жұрнағы активтенеді
  • -дүр мен қатар –ды формасы активтенеді (Айтар сөзім осы-дүр. Найза келсе қалаң-ды, Суық келсе панаң-ды)

Психологиялық параллельдер кемиді, нақты мағынадағы сөздер алынады;

  • Психологиялық параллельдер кемиді, нақты мағынадағы сөздер алынады;
  • Метафораның мазмұны өзгереді;
  • Синкреттлік тәсілдің алғашқы үлгілері пайда бола бастайды;
  • Дерексіз заттарға қарата айту үрдіске ене бастады;

Стильдік белгілері: а) ғизатлу, хурматлу, мархабатлу, сағадатлу, бийук мархабатлу, ғинайатлу, кудратлу, шафағатлу тәрізді тұрақты эпитеттер қолданылады;

  • Стильдік белгілері: а) ғизатлу, хурматлу, мархабатлу, сағадатлу, бийук мархабатлу, ғинайатлу, кудратлу, шафағатлу тәрізді тұрақты эпитеттер қолданылады;
  • ә) ортаазиялық түркі әдеби тілі, татар, көне ұйғыр тілінің элементтері бар: хайран олдым, кіріфтар олынмыш, йазған ердім, ошбу, кібік т.б.
  • Лексикалық сипаты: а) терминделген сөздер – харакат (поведение, поступки), саудагер (купец), мал (товар), шабуыл (набеги), сахара халқы (степной народ), махкама (учреждение), тұтқын, аманат, астрахат (спокойство);
  • ә) амал-әрекетті білдіретін сын е., үстеу – ат”ақ (единодушно), айан дүр (извесно), бәңе асыл болынды (мною получены), махзун қылдыңыз (огорчили меня), ғадауліқ қылмақ (действовать враждебно)
  • Орыс сөздері: жанарал, кауалер, гүбірнатір, палкауник, грап, пристап т.б.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет