Xxii республикалық студенттер мен жас ғалымдардың ғылыми конференция материалдары



Pdf көрінісі
бет44/267
Дата18.10.2023
өлшемі8,13 Mb.
#117865
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   267
көз қуантып, көңіліңді қытықтар
бояуы қанық 
әдемі сурет секілді еді.
«Ақын-жазушының қайсысына да қажетті ең басты талаптардың бірі сөз саптау 
тұрғысынан өзгеге ұқсамайтын ерекшелігінің болуы 

деп жазады ғалым М. Серғалиев. 
Халық тілін байытуға классиктер ғана емес, жазушылықты мұрат еткен адамның қай-
қайсысы да үлес қосуға тиіс. Оның аты – сөз қолдануда, жекелеген сөз жасауда сөз 
мағынасын жіті аңғарып, жаңа қырымен пайдалануда өзіндік таңбасы болуы керек деген 
сөз». Олай болса, тағы да қаламгердің сөз саптауына ден қояйық: 


98 
Туған ауыл, ел-жұртын 
емешегі үзіліп
сағынғандықтан емес, жыл бойы табан 
ет, маңдай тердің құнын шығарып, ұшы-қиыры таусылмас шаруасының шалғайын 
қайыру үшін етектегі елге – Үлкен Жерге асығатын. 
Емешегі үзілу – 
қатты ынтығу, қатты құмарту [5].
Ат тұяғы тиген сайын сырт-сырт етіп ыршып түсер шегірткенің миыңды 
тербеп 
зерезап қылар
 шырылы құлақ тұндырады.
 Зерезап қылу – 
жүрегі шайлығу, үрейі 
ұшып, зығырын шығару. 
Күннің ыстығы мен еңіске қарай тарбаяқтаған лоқылдақ жүріс қарадай қинап, 
қан сорпасын шығарды
.
 Қан сорпасын шығару 
– әбден терлету, қаратер қылу, қинау [6].
Қанжығасы қанданып
, олжалы оралған күнді Ерікке көруге жазбапты.
Қанжығасы қандану – 
олжалы болу
. Қанжыға
– ердің екі қапталының артқы қасынан 
кейінгі екі ұшына тақау жерге бірдеңе байлау үшін қолданылатын қайыс немесе жіп. 
А.Ысқақов, Р.Сыздықова пайымдауы бойынша «қанжыға» сөзі моңғол тілінен енген және 
осы тілдерде «салбыратып асу, асып байлап қою, салақтап тұру» деген мағынаны 
білдіреді [7]. 
Оқыс келген зұлматтан үріккен майда шабақтар 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   40   41   42   43   44   45   46   47   ...   267




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет