ҕаЯаңғъ сүнге айналған ҕоЯҕънъчсъ күні стълғанъ үчін баланъң асън “ҔоЯҕъс” деп
ҕойған екен.
ҔоЯҕъс анарънан стълған бойда
-
аҕ сілі чъғъп, рҲйлеп кесіпсі. ҔоЯҕъссъң ҲміЯге калай
келгені стЯалъ еЯсе заман ҕобъзчълаЯъ мен баҕръ
-
жъЯатлаЯъ айсасън Ҳлең
-
жъЯлаЯ
баЯ:
ҔоЯҕъс стаЯ кезінде
ҔаЯарпандъ рт алған.
ҔаЯа жеЯді кҰл алған
Ол стаЯда ел коЯҕъп,
Стған роң әбден ҕтанған.
Ронъмен, ҔоЯҕъс стЯалъ, рол дәтіЯде ҔаЯасат ҕойнатлаЯъ мен РъЯдаЯиь бойънда
сҰЯған ҕалалаЯ, елді мекендеЯ, күмбездеЯ, кечендеЯ стЯалъ аңъздаЯ ҕазаҕ фалҕънъң
аЯарънда дәл оръ күнге дейін айсълъп жүЯ. ұйскені бҰл аңъздаЯ саЯифса болған чън
оҕиғалаЯмен съғъз байланъръп, Ұчсаръп жасадъ. Мәрелен, ҔоЯҕъс еріміне байланърсъ
ел аЯарънда кҲп айсъласън риҕъЯлъ чаһаЯлаЯдъң біЯі —
БаЯчън
-
кенс. БҰл кала
чънънда да РъЯ бойъндағъ рол дәтіЯдегі ең кҲЯнексі ҕала болғанън саЯифчъ
-
аЯфеологсаЯ дәлелдеп осъЯ. БаЯчън
-
кенс рҰлтдъң ҕаларъ деген рҲз. Онъ ҕазаҕсааЯ
роңғъ кезге дейін “Ҕъз ҕала” деп асап келді. Аңъзда Алпамър
басъЯдъң рүйген жаЯъ
БаЯчън
-
рҰлт (ьғни ГүлбаЯчън) орънда сүЯған делінеді. Ал, саЯифчълааЯ XII ға
-
ръЯдън,
асаҕсъ ғалъмъ Ҳз жъЯлаЯън сүЯкі, аЯаб және паЯръ сілдеЯінде жазған даЯъндъ аҕън X.
БаЯчънҰлъғънъң оръ ҕалада стълъп, орънда ҲміЯ рүЯгенін дәлелдейді. ҔоЯҕъссъң
стған, жүЯген, сіпсі мазаЯъ сүЯған жеЯ
-
66
леЯ жҲнінде солъп жасҕан аңъз
-
әңгімелеЯ баЯ. БҰлаЯдъң бәЯі күй асаръ, жъЯ асаръ,
аҕългҲй ҔоЯҕъска деген ел
-
жҰЯссъң ізес
-
ҕҰЯмесінен стъндаған болра кеЯек. Ронъң
Ҳзінде мҰндай аңъз
-
әураналаЯдъң біЯҕасаЯъ саЯифи чъндъҕҕа жаҕън сҰЯадъ.
Енді оғъз
-
ҕъпчаҕ дәтіЯінің апикалъҕ стъндъръ “ҔоЯҕъс аса кісабънъң” мазмҰнъ,
саҕъЯъбъ, жеке ҕаһаЯмандаЯъ, жъЯдъң кҲЯкемдік еЯекчелігі мен сілі стЯалъ
әңгімелейік.
“ҔоЯҕъс аса кісабъ” он екі жъЯдан, барҕача айсраҕ, он екі оғъз
-
намеден сҰЯадъ дедік.
Кісап желірі бойънча ролаЯдъң әЯҕайръръна жеке
-
жеке соҕсалъп Ҳселік.
Достарыңызбен бөлісу: