Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган



Pdf көрінісі
бет172/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   780
3cipece 
Добролюбовтыц 
айткан пш рлерш мол келйрген. Поэзияныц лирика тур ш ц езщщк ерекшел1ктерш сез еткен 
Е.Ысмайыловтыц тагы 
6ip 
кецш аударарльщ макаласы «Эдебиет теориясы»203. Осылай деп 
аталганымен де, онда эдебиет теориясыныц практикалык мэселелер1 сез бола бермейдь Ма­
кала эдебиет теориясы туралы келемд1 макаланьщ, не ютаптыц 
Kipicneci 
сиякты.
Зерттеупп ец алдымен эдебиет теориясыныц предметщ аныктап алады. «Эдебиеттщ гы- 
лымы», деп жазады зерттеунп, «бул - керкем эдебиетп зертгеп окитьш гылым. Автор эдебиет 
теориясыныц дамуын сынныц еркендеу1мен тыгыз байланыстырган. «Эдебиет тарихында 
сынныц б1рнеше беталыстары бар» дей келш, оныц жей турщ атаган. Олар: догматикалык 
сын, импрессионистк сын, агартушылык сын, тарихи-эдебиеттк сын, реалистк сын, фор­
малиста сын, марксшшдк сын. Осы сын турлершщ эркайсысына кыскаша тусшктемелер 
6epin 
отырган. Бул классификациялау орыс эдебиетгану гылымы непзш де жасалганмен 
де, оныц ткелей
KemipMeci 
емес. 1931 жылы шыккан «Эдебиет энциклопедиясында
» 204 
А.В.Луначарский сынныц бес турш керсеткен. Онда реалистк сын мен формалиста сынды 
кездест1рмейм1з. Бул фактщен кейб1р галымдарымыздыц эдебиеттщ тарихы, теориясы же­
ншде бш мш щ молайып, езш д к батыл гылыми пш рлер айта бастагандыгын керемгз. Ма- 
каланыц «Марксшшдк эдебиет тану гылмына деш нп эдебиет зерттеу методтары» деген 
тарауында дуниежузлк эдебиетгану гылымыньщ дамуын шолады. Эдебиет туралы гылы- 
мыныц тарихын Платоннан бастап карастырган.
С.Муканов поэма жанрына арнап арнаулы макала жазды. Макала калыц окырман кауым- 
ньщ туаш лне лайьпсталып, баршага тусш кп карапайым тшмен жазылган. Поэманы поэзия­
ныц 
6ip Typi 
ретшде карастыра келш, оган аныктамалар, тусш ктемелер бередк Поэма келе- 
м
1
не карап аньщталмайды
«10 0 0
жол болып жазьшган елец «поэма» эрине, бул кате 
n k ip» 
дейд1 автор. Мысалга езшщ келем1 мыц жолдан астам 
«KeMip 
коммунизм!» мен Абайдьщ 
250 жолдай «Ескещцр» поэмасын алады. Поэмада ем1рдщ мацызды мэселелершщ кершгс 
табуы, окиганыц мш детп турде болуы шарт дейдь «Окигалы поэманы гьшым тш н де «сю­
жета поэма» деп атайды. «Сюжет» окиганыц арнасы, желкп, еркендеу1, 
epicreyi»205 
дей келш, 
оныц н еп зп элемештерш керсеткен. Олар: 1) бастау, 2) баяндау, 3) шиелешсу, 4) шешу. 
Автордыц бул жерде «баяндау» деп отырганы «байланыс» (завязка) болса керек. Поэмалардьщ


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   168   169   170   171   172   173   174   175   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет