Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


ipH enie  бел1мдерден туратын улкен ецбектщ  6 ip



Pdf көрінісі
бет235/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

6ipH enie 
бел1мдерден туратын улкен ецбектщ 
6 ip
белйт гана сиякты. Автор 
мтаптын оку куралы р етв д е жазылып отыргандыгын ескерткен. Ютапка жазылган алгы- 
сезден сол кездеп эдебиеттану гылымыныц дэреж еа айкын кершедк
«Керкем эдебиет тап куралы. Керкем эдебиет еш уакытта тап тшепнен тыс болган емес. 
Ein6ip акьш тап тшепнен тыскары болган емес. Таптан тыскары ацын «коммунизм орнап, тап 
жойылганда гана болады».
Автор XX гасырдыц басындагы казак эдебиетш зерттегенде турпайы социологизмге не- 
пзделген осы солакай кагидаларды басшылыкка алады да, оны жасанды турде екке белш 
тастайды. «Эдебиет тарихы тап тартысы тарихыныц 
6ip KepiHici. 
Байлар эдебиеп каз1р де 
жасап келедь Оган карсы пролетариат эдебиеп еркендеп келедь С.Торайгыров барып тур­
ган байшьш акын. Байшыл, ултшыл акындар бас-аягы 20 шакты адам».
Бул келт1ршген узш дш ерден автордыц акын-жазушылардыц шыгармашылыктарын 
карастырганда зерттеу эдкш щ методологияльщ непзш щ кате болгандыгы байкалады. Сол 
кездщ эдебиетше бага бергенде керкемдк жагын тасада калдырып, 3p6ip сезден, кубылыс- 
тан, образдан, айтылган ойдан саяси астар 1здед1. Керкем шыгармалар сез енершщ туын- 
дысы емес, саясат тургысынан, тек идеологиялык максатта талданылды.
Ецбекте керсетшген басты мэселе «алашорда» эдебиетшщ идеялык жэне керкемдк багы- 
тын, сыр-сипаттарын керсету болган. Осы максатпен автор «алашорданыц жай-жапсарларын 
да аша тусу ушш эцпмеш эрщен бастаган. «¥лт деген не?», «Ултшылдык неден шыгады?», 
«Казактыц ултшьш окыгандары», «Ултшылдыктыц еркендеуЬ> сиякты мэселелерд1 арнайы 
карастырады, Алашорда козгалысына жеке тарау арнаган. Мунда осы мэселелерге катысты 
тарихи, этнографиялык, теориялык фактшер кещнен пайдаланылган.
Ютапта артьщ-кем пшрлер де кездесш отырады. Мысалы, «Казак; улты XIX гасырдан бас­
тап курьша бастады. Октябрь революциясынан кешн улт пайда болды» деп жазады. Сондай- 
ак казак ултшылдары 1905 жылдан кешн пайда болды, «ултшылдьпегьщ туын казакта алгаш 
устап шыккан Ахмет Байтурсынулы 1906 жылга дешн ултшыл болган жок» дещц де, 1905 
жылдан кешн жазылган Ахметпц
«Казагым ел1м 
Камауда жаныц
Кайкайып белщ 
Аш кез1щц оянып.
Сынуга тур таянып. 
Канган жок па эл
1
уйкыц
Талауда малыц 
¥йыктайтын бар не сикыц» - деген елецшен «улт­
шылдыктыц кушейе бастаганын байкайды. Казак зиялыларыныц жер, улт т ш мен мэде- 
ниетше, ар-ождан мен элеум еттк т е ц д к мэселелерше катысты айткан ой-пш рлерш ен 
«ултшылдыкты» кередь


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   231   232   233   234   235   236   237   238   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет