Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
- Бұл бет үшін навигация:
- KipicyniH орнына согыс кез iH
| 10. СОГЫС КЕ31НДЕГ1 ЭДЕБИ АХУАЛ
Кыркыншы жылдардагы казак эдеби сынын шггей согыс жылдарындагы жэне согыстан соцгы кезендерге белш карастырган жен. Эйткеш сол кездердеп саяси-элеуметгш жагдайлар- дыц турлш е болуы эдеби eMipre де айтарлыктай эсер еткещцп анык байкалады. 1941 жылы жазда фашиетш Германия Кецестер Одагын басып алу максатымен согыс ашты. Ел1м1здеп барлык материалдык жэне идеологиялык элеумет отанды коргап калу iciHe жумылдырылды. Кептеген казак акын-жазушылары шыгармашылыкты коя турып, майданга аттануына тура келдь Майдандагы каламгерлер колына кару мен каламды катар устал, жауга карсы курессе, елде калган жасамыс жазушылар да каламын уштай Tycin, согыста кан кешш журген казак жауынгерлершщ жауга деген еш пендш пн, патриоттык ce3iMiH оятып, елдщ ецсесш кетеруге рухани жагынан барынша кызмет етп. Сез енершщ ш ш де отаншыл кесем- сез (патриоттык публицистика) алдыцгы катарга шыгып, отан коргау такырыбы букш идео логиялык жумыстыц н еп зп мазмунына айналды. Мундай жагдай казак эдебиетшшершщ алдына да жаца мшдеттер койды. Жеке адамга табынушьшык салдарынан отызыншы жылдардыц соцына карай ойсырап калган казак эдеби сыны есш жиып, ез мшдетш аткаруга KipicyniH орнына согыс кез iH деп саяси ахуалдыц салдарынан ецсесш кетере алмай жатты. Осы дэyipдeгi сынньщ ез дэрежесш- де керше алмагандыгына 6ip жагынан, сол дэу]рдщ идеологиялык кыспагы, eKiumi жагынан, согыс кезшдеп керкем эдебиепм1здщ саябырсып калгандыгы да айтарлыктай эсер erri. Эдеби сынныц сол кездеп идеологияльщ-саяси жагдайга тщелей байланыстылыгы мен сыншылдьщ пш рдщ дамуына тшелей эсер ететш оныц н еп зп зерттеу нысаны саналатын керкем эдебиет тщ дамуында айтарлыктай кубьшыстардыц болмауы эдеби сынныц орютей алмауына тже- лей катысты объективтк, субъективтк себептер болды. Согыс жылдарында керкем эдебиет аз шыгып, эдеби басылымдар жабылып калганына байланысты казак эдебиет езшщ каркынды дамуын бэсендетп десек те эдеби ем!рдщ агысы токтаган жок. Эдеби процесс отызыншы жылдардагыдай бурк-сарк кайнап жатпаса да, эдеби сын керкемдк даму усынып отырган мэселелерд1 уактьшы шешуге араласып отырды. Казак эдебиетнде М.Эуезов, С.Муканов, F.MycipenoB, Г.Мустафин, Э.Тэж1баев, А.Токмагамбетов, Г.Ормановтар ешмд! ецбек етсе, майданда Э.Сэрсенбаев, К-Аманжолов, Т.Жароков, Ж.Саин, Д.Эбшев, А.Жумагалиев, Б.Булкышев, Б.Момышулы, С.Сештов, Ж.Молдагалиев, Х.Ергалиев, 192 Дандай ЫСКАЦУЛЬ. С.Мэуленов сиякты акындар кару жастана журш каламды колдарынан тастамады. Жамбьи бастаган халык; акындарыныц дацкы жайылып, олардыц отаншылдык рухтагы елец-жырла ры кещнен тарап жатты. Аз болса да шыгып жаткан керкем шыгармаларга, баспасез бетшд< жарияланып жаткан жаца туындыларга niicip бшд1рген сын макалалары сирек те болса жа рияланып турды. Осы кездеп сында Е.Ысмайылов, Б.Кенжебаев, К-Жумалиев, Т.Нуртазин С.Телешев, Б.Шалабаев, А.Лекеров, М.Бежеев, К-Жармагамбетовтер, М.Эуезов, С.Муканов жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|