Караганда коп езгер!стер бар.
Б.Кенжебаев фольклорды эдебиеттщ тарихына
Kipri36ereH. Казак эдебиепнщ тарихын XV
гасырдан бастап, XV-XVIII гасырлардагы эдебиетп «Хандык дэу1р эдебиеп» атауы сол кез-
дер! казак эдебиетгану гылымы ушш елеул1 жацалык болды. Бул
n k ip казак эдебиетшщ та
рихын зерттеу ютершде жаца багыт тугызып, кешннен улкен гылыми мектепке айналды.
Казак эдебиетшщ тарихын жуйел1 турде карастырган курдел1 зерттеулер керше баста
ды. «Халык мугал1мЬ> журналында 6ip жыл бойы (1941, №6, 7, 8, 9, 11, 12) С.Мукановтыц
«XVIII-XIX гасырдагы казак эдебиеп туралы» атты келемд1 ецбеп жарияланды да кешннен
(1942) жеке ютап болып басылып шыкты.
KiTan шыга салысымен зиянды ецбек саналып,
«камауга» алынды. Оныц ce6e6i эдебиеттщ таптык принцип in барынша берш устанган
С.Мукановтыц e3i де XVIII-XIX гасырлардагы казак поэзиясындагы шындыкты, ягни улт-
азаттык сарынды ашып айтуга мэжбур болгандыгы-тугын. Зерттеудщ басында айтьшатын
«Казак ез бостандыгын, едщгш коргай да бшген, бостандык жолында куресе де бшген халык;
достаса да, жауласа да бшген халык. Хальщ бостандыгыньщ курес ертш em6ip кушпен сецщруге
болмайтындыгына казак халкыныц курес тарихы куэ...» деген жолдарда орыс билеген заман
да айтыла бермейтш ащы шындыктыц катпар-катпар сшемдер1 жатыр. Автор орыска багын-
ган XVIII-XIX гасырлардагы казак эдебиетш «казак халкынныц тэуелазд кш коргау жолын-
дагы KypeciH сипаттайтын эдебиет» (С.Муканов. «Казактыц XVIII-XIX гасырдагы эдебие
тшщ тарихынан очерктер». А., 1942, 5-6.) - деп аныктаган.
СМуканов казак эдебиетшщ тарихын XVIII гасырдан бастау себебш осыган дейшп акын-
жыраулардьщ апы-жендершщ сакгалмауымен тусщщредо. Ал XVIII гасырдан кешнп эдебиетп
нитей улт бостандыгы ушш куресудщ эдебиетке 9cepi, «зар заман» эдебиеп, акын жэне ай-
тыстар, шыгыс эдебиетшщ 9cepi, просветительдк эдебиет деп, беске ж1ктеп карастырган.
Ецбектщ алгашкы журналдык нускасы мен ютаптыц арасында аздаган айырмашылыктар
байкалады. Журналдагы такырыбы «XVIII-XIX гасырлардагы казак эдебиеп туралы» да,
ал ютап, «Казактыц XVIII-XIX гасырлардагы эдебиетшщ тарихынан очерктер» деген атпен
шыккан. Сол сиякты тарау такырыптарында да езгерю бар. Bipimni тарау «Бостандык куресЬ>,
eKmmici «Зар заман», yuiiHiiiici «Айтыс туралы» аталынган. Ал юрюпеде жоспарланган «Шы
гыс эдебиетшщ 9cepi» мен «Просветительдк эдебиет» ютапта жок. Тарауларга «Бостандык
Kypeci», «Зар заман» деген такырыптар койьшуынан-ак авторлык позиция айкын кершедь
«Бостандык