Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| eMipi
мен шыгармашьшыгы жайлы жазган «Дара тулга» атты ютабын окыганда туган ойларын ортага салуга келптп. Зерттеунп «Ютаптьщ 6ipiHnii бeлiмi Турсынньщ баяндауында керкем шыгарма сиякты, улы актердщ театрга келгенге деш нп eMip белестер1 камтылган. К еркемдк еркш дк, киял жуйрпспп авторга ecenci3 кемек керсеткен. Ал театр, сахна, актерлк енер жайына кешкенде автор элп ЖYЙpiктiктeн айрылып, юб1рт1ктей бередь Турсынньщ театртанудан арнайы дайындыгы жоктыгы осы туста керше бастайды. Турсын келлрген кейб1р деректер мен жасаган корытындылар элс1з де дэлелЫз» - деп, ары карай осы nkipiH нактылы фактшермен цэлелдей тусед1. Эдеби сынды «керкемдеп» жазып, сыншы репнде таныла бастаган Кепеннщ бул белсен- ц ш п ескерус1з калган жок. «Жулдыз» журналында (1982, №3) жарык керген «Керген кез- це жазык жок» деген макала журттьщ шыгармаларына сын жазып журген К.Эм1рбековтщ «Аты жок ютап» (1977) жинагына шукшиыпты. Сейтсе, Кепеннщ езш щ де «колкесерлнт» бар екен. Редакция атынан «Ютап аласы ш ш д е» айдарымен жазылган макалада Кепен С.Михалковтан, С.Кенжеахметовтен елец жымкырган деп сыналган. «Жалын» журналында «Кисык кебеже» айдарымен батьш сындар айтылып жатты. Оныц «туракты авторы» М1збакдас Беткеайтаров езшщ eraip макалаларымен аты шыккан «сол бая гы Тураби Тугансызовтан калган туяк екен». М1збакпас Беткеайтаровтьщ «Керген кезде жазык жогы» («Жалын», 1987, №1) ею бел1мнен гурады. «Тем1ржол лирикасында» Рахымжан Отегеновтщ «Роезд зулап барады» атты елещ, ал «Кецшде елец емес, келем турсада» Туяк Абдрабиевтщ «Сырласайык, Жер-Ана» (1986) жыр жинагы сын нысанына mimirri. Осы сиякты «Тшашар» айдарымен шыккан «дала кер- Ki - мал» (1986) атты суретп ютапшадагы кемшшктер оны окып шыккан автордыц немере- ciMeH арадагы диалогтар аркьшы ашылады («Жалын», 1987, №2). «Автобустагы эцпме» де керкем эцпме сиякты окылады. Оныц 6iphniii бел1мшдеп «Ei- лем гой, Жымеке, бшемде» аялдама кездесш, автобуска 6ipre мшген Жымкыргьпп Жымпиев жол бойы ез 1 м д ш деп, «Коммунист гасыр», «Балгашы ойы», «Мунайшы кыз», «Ана» атгы елендерш окиды. Сейтсе, бул елевдер оныю емес, ол урлаган Кепжасар Оспагамбетовтщ «Со ны сокпактар» (1986) атты жинагынан урланган екен. «Иемденсец де дурыстауын иемденбей- сщ бе? Кай бетш ашып калсац да, карабайыр, кан-сел1 жок бул елендер юмге керек?» дегенге Жымкыргыш Жымпиевтщ «Дурыс елендерд1 иемденсем, сен гана емес, букш халык 6inin кояды. Б1зге осындай елеуаз, езщ айткандай, к ем ш ш п молдау елеццер де жарай беред! гой» - деп жауап 6epyi - тосындык. Макаланыц екшнй бел1м1 «Жумбак диалогта» келеш автобуска отырган Жымкьфгыш Жымпиев пен автор М1збакпас Беткеайтаров жумбактасады. Жымкыргыш елец окып, «бул юмдш?» дейдь Окыгандары - ылги да кем ш ш п бар елендер. Олардыц, ягни сыналып отыр ган елендер Кайыргазы Исалиндш болып шыгады. 382 Дандай ЫСКАК^ЛЬ. Макаланыц белгш 6ip сюжеттк же л ire курылып, ем1рде болган окигадай суреттеулерп курылуы окырманды езш е тартып, айтылган сыни п т р л е р д щ нанымдылыгын арттыр; тускен. Эдеби сынныц керкем жанрларыныц 6ipi - эдеби пародия. Сексешшш жылдардыц эде би сынында пародия сиректеу болса да шац 6epin турды. Айкын Таразиннщ «Далбасага» сал маса, эн болмай ма?» пародиясында «далбаса» сезш колданган К-Мырзалиевтщ, М.Шаханов тыц, Т.Рахимовтыц елеццершен мысалдар келт1рш, оган: «Жаца ыргакка, жаца эуенге салмаса, блещнде ез уйкасыц болмаса, Мухтардан соц Тынымбайларга жалгаса, «Амал канша ез сешмш алдаса» Элещнде езщ айткан пшрдей: Оныц достым, Элец емес, далбаса!» («Жулдыз», 1983, №1) - Деген жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|