Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| Ka3ipri
жай-куш жайлы парасатты ойлар айта бшген: «Tmci3fli айуан дейдг Tini кедей елд1 мэдениетаз, анайы, надан халык санайды. Tin адам баласьшьщ непзп касиеп болгандьщган, Tin байлыгы елдщ елдМн, журтшылыгын, гылыми эдебиетш, енеркэабш, мэдениетш, когамдык курылысын, салт-санасыньщ, жауынгер- л к дэстуршщ - мурасыныц кай дэрежеде екенш керсететш с е за з дэлелд1 мелшер1 (мерило). Тшдщ кемепмен енер-бшмге, мэдениет-гьшымга жетш, еткен, кеткенмен элемд1 танып, ез1м1зд1 журтка, элемге танытамыз, сейлеймгз, окимыз, жазамыз, ез басымызды, уй-1ппм1зд1, когам-халыкты, ел-журтты, мемлекетп мецгерем1з - сондыктан «енер алды - кызыл тш» де ген д е й т адам баласыныц байлыгында тшден артьщ не бар?.. Казак тш нщ байлыгы жетпегещцктен деген дэлелаз былжыр езш щ ана тш н щ удесше жете алмай, кур калган, оган кецш белмеген сор мандайлардыц, улт мактанышы сез1мшен, улт намысынан ажырап, «шере-шере» болып, артта калган надандьщтан туган сылтау гана болуы керек». Отанынан алыста кан майданда журш, аз уакытка елге демалыска келгенде кергендерш, сезгендерш ашына ашык жазган Бауыржан батырдыц парасатты пайымдаула- рына, epeci б и к ойларына риза боласыз. Казак тш нщ камы халыктыц кез1, кулагы, сез!м1 саналатын ултжанды акын-жазушыларды толгандырмай коймады. Казак тш нщ мэртебеа жайында 1923, 1956 жэне 1986 жылдары ар найы каулылар кабылдаганымен де отаршылдык саясаттыц салдарынан олар жузеге аспай калды. ¥л т ем1ршдеп аса мацызды осы 6ip Tin мэселеа Казакстанда «кайта курулар» кезшде тагы да кайта кетершп, когамдык каркын ала тусп. Бул мэселе 1988 жылдьщ караша айын да еткен Казакстан Жазушьшар Одагыныц пленумында кадалып, казак тш н е мемлекетпк мэртебе беру женшде ундеу кабылдады. Муны калыц журтшыльщ кещнен колдады. «Казак эдебиеп» (26.05.1989) газетшде «Тш тагдыры - ел тагдыры» деген такырыппен барлыгы жузге тарта эдебиет пен енер, гылым кайраткерлер1 кол койган «Редакцияга хаты» жарияланды. Хат «Дуние жузшщ баска хальщтары сиякты халкыныц да ец асыл, ец киел1 Эдеби сын тарихы 395 рухани и гш п болып табылатын ана т ш - езш щ тарихи тагдыры шешшетш кезенде тур. Ка зак халкыныц ен жаркын касиеп ретшде соцгы терт-бес гасыр бойында Батые пен Шы- гыстын He6ip озык ойлы адамдары т ш м п д щ байлыгын, сезге iuenieHfliriMi3fli алдымен ауызга алып, сез етш келсе, бул кунде казак т ш карабайыр турмыстык тш децгейшде гана гугынылуда. Ен екш ш пЫ - ана тш н бшмейиндер непзшен, жастар. Муныц eai, ецщ 6ip ^рпак алмасса, казак халкы езшщ тарихи, мэдени сабактастыгын уз in алады деген сез. Tin тагдыры - ел тагдыры» - деген жолдармен басталган. Тш саясатыньщ дурыс журпзшмеу1 салдарынан Казакстанда соцгы отыз жылдыц шпнде 700-дей мектептщ жабылганын, соныц салдарынан казакша окитын, сейлейтш жастардыц кемш бара жатканын, «казак халкыньщ республикадагы 40 проценттщ ол жак, бул жагын- дагы улес салмагыныц» бутан кедерп келпрмеуш айта келш, « 9 з республикасында еркен жаймаган казак т ш езге кай жерде еркен жаймак?» - деп сауалды тетесшен кояды. «Сол себестп, Казакстанда да казак т ш осы республиканыц мемлекеттк т ш статусын алуы занды api табиги акт болуга тшс». «Казак эдебиетЬ) газеп осы мэселеге 6ip бетш арнага (26.05.1989). Онда Казакстан эде биет жэне гылым кайраткерлершщ ашык хатымен 6ipre казак тш н е мемлекеттк мэртебе кетеруд1 колдаган Э.Нуртаевтыц, Е.Кер1мбековтщ, сондай-ак aprypjii мамандык иелершен 1530 адам кол койган колдау хаттары жарияланган. «Казак эдебиеп» газетшде (26.07.1991) К-Жукешовтщ «Синонимнщ к е п п п тш байлыгы емес» деген, айтарыныц таяздыгы такырыбынан-ак кершш турган макаласы жарияланды. Осыган карсы дау айткан Б.Нуржекеулыныц жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|