Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| 3. КазАПП-тыц ЩЛЗМЕТ1
Кецес уймет! орнап, буганасы беки бастаган соц пролетарлык багьгггагы жазушылардыц басын 6ipiKTipin, оларга социалиста багыт-багдарда басшылык жасап, советт!к курылыска жумылдырып отыратын уйым кажет болды. Пролетарлык багыттагы каламгерлердщ саяси- шыгармашылык уйымын куру ж ен в д е баспасез бепнде пш рлер жш керше бастады. Ж.Аймауытов «Беле жарып келем!з, бэр!м!здщ де кездегешм!з 6 ip казактыц камы гой, сондыктан букарашыл жазушылар уйымын курсак кайтедЬ> - дед!. С.Сэдуакасов пен F.Тогжанов елкелк партия комитет!нде болган жиналыста «Казак кецес жазушьшар одагын» куру жен дед!. Ал бул кезде алашордашыл жазушылар да карал жаткан жок ед!. Жусшбек, Смагулдар казак эдебиетшщ болашагы ушш шырылдап, канатымен су сепкендей эрекетгер жасап жатканда, Магжан «Алка» атты улттык жазушылар уйымын куруды ойластыра бастады. BipaK кушейе бастаган большевиктер таптык идеологияныц н е п зв д е пролетарлык жазушылар уйымын куруды тездетш колга алды.Уйымды куру мшдетш С.Сейфуллин жузеге асырды. «С.Сейфуллин жацадан ecin келе жаткан жас куштерд! 6ipiKTipin, шыгармашьшыкты еркендетуге мумюнд!к беретш жене алашордашылар ьщпалынан сактандыратын жазушылар уйымын куру ушш РААП жэне «Кузница» б!рлеспктер!мен байланысып, екеу!нщ платформасынан казак кецес жазушыларына оцтайлы багыт-багдар жасауга KipicTi». Кеп узамай-ак (12.VI.1925) КазАПП- тыц уйымдастыру бюросы С.Сейфуллин, Э.Бэйдшдин, Б.Майлин, Н.Феоктистов курамында icKe Kipicin K erri. Уйым б1рден таптык кезкарасты эдебиет майданына ту кылып кетерш шыкты. «Ецбекш! казак» (16.VII.1925) газетшде Сейфоллаулы С., Майлыулы Б., Феоктистов Н. жасаган «Кецестер одагыныц ецбекш! тап жазушьшары уйымыныц сана (идеология) жэне 74 Дандай ЫСКАЩЛЫ керкем сез туралы жобасы» жарияланды. С.Муканов «КазАПП-тыц маган тапсырылган плат- формасы жазылды да 1926 жылдыц 4-казанында енбеыш каламгерлершщ жалпы жиналысында талкьшанып бекшдь Сол куннен бастап КазАПП осы платформаныц багытында кызмет аткарды. ...непзге Москвадагы пролетариат жазушылар уйымыныц (РАПП) багыты алынды. взгертш- ген уйымныц аты: Кдзакстандык продетариат-кара шаруа жазушыларыныц одагы». «Плат- формасы кабылданган жиналыста КазАПП-тыц уйымдастыру бюросы курылып, предсе- дательдшне Сэкен, секретарлыгына мен сайландым, м у ш ел т н е Б.Майлин, Э.Бэйдщдин, Х.Жусшбеков, О.Беков ото» («0Mip мектебЬ>, 3 том, 1970, 197-бет) - деп жазды кейшнен. С.Муканов жасап, кешн кабылданып, к т е басшылыкка алынган КазАПП-тыц платформа- сы 12 тараушадан турады. Алгашкы тарауларда сол кездеп дэу!рге сипаттамалар бере келш, б илк пролетариат колына кешкен таптьщ когамда, идеологиялык курес заманында eMip cypin отырганы айтьшады. Бесшпи тараушадан бастап идеологиялык жумыстыц 6 ip саласы рет!нде эдебиет саласындагы саясатка токталган. «Таптык дэу1рде баска жумыстар таптан тыскары болмауы сыкылды, тап тшегшен тыскары жайлайтугын эдебиет те болмайды. Тапшыл эдебиет алдымен ез табыныц максаты мен жалпы адамзаттьц багытын кездейд1. Соныц уцпн одак казактыц пролетариаты мен кара шаруасыныц санасын тэрбиелеуге жарайтугын эдебиетп гана еркендетуге куш жумсайды. Жумыскер мен кара шаруаныц жаца турмыска карай бетте- ген беталысына жэрдемдес болмаган э д е б и е т керекс!з деп табады» - деп, уйымныц алдын- да турган мшдеттерд 1 айкындап берген. Платформада КазАПП уйымыныц басты мшдетшщ 6 ipi «Жумыскер карашаруа эдебиет 1 байлар эдебиетше карсы турады. Ецбекшшдк багыттан Tepic эдебиетпен куреседь Соцгы кезде казактыц байшыл жазу- шьшары ездершщ пш рлерш астарлап, сездершщ сыртын кеб 1 рек сырлап, бшпзбей етизуге айналып жур» (сонда, 195-бет) - деп алашордашыл эдебиетпен куреске аса мацыз берген. Сонымен 6 ipre «Казактыц ецбекшш жазушыларыныц каламы ani тесел1п болмаганын», олардыц шыгармаларында «мазмун мен турд 1 ц тец туспей тургандыгын» мойындай отырып, оларды идеялык жэне шыгармашыльщ жагынан тэрбиелеуге едэу 1 р кецш бел 1 нген. MiHe, осындай улт эдебиетшщ басына кауш булты калындай бастаганын сезген алашорда- шылар да М.Жумабаевтыц бастауымен «Алка» атты жазушылар уйымын куруга жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|