Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
Kici акылды бола бермейд1, акылды адам кашан да талантты. Ал улкен талант акылды бастайды... Табигат кейде бар болм ы с-бтм ш 6ip
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
| Kici
акылды бола бермейд1, акылды адам кашан да талантты. Ал улкен талант акылды бастайды... Табигат кейде бар болм ы с-бтм ш 6ip адамга теге сала- ды. Эрине, ол - дэн. Оны оку, керу, бшу аркылы кецейту керек. Сонда гана ол улкен ешм бередь Адам езш-ез1 тэрбиелеп, е зд т н е н талпынганы лэз1м» дегеш - эргамге ой саларльщ улагатты сез. «Керкем шыгарманьщ туткасы - идея. Сол идеяны орындау, жузеге асыру барысында килы керкемдк 1здешске, ситуацияга барасьщ. Ужен 6ip кубылысты, элеуметпк проблеманы кетергщ келеда»; «Сыншы - улкен ойдьщ, парасаттьщ Heci, эдебиет пен когам, адам ем1ршщ элеуметпк астарына уцше 6min, тужырым жасауы керек... Нагыз сын - тэл1мд1, тэрбиел1, танымды ой салуы raic»; «Табигилыктан аскан кущретп мен ез басым таппадым. Дарын да, талант та, сыншылдык та, парасат та солай. Болатын, толатын адам ерте кимылдайды-ау деймш» деген сиякты жолдардан кепп керген каламгердщ ойга тсуйгендер1 сол калпында KepiHic тапкан. Сыншы Б.Сарбалаевтыц Fабиден Мустафиннщ 85 жылдыгына орай жариялаган жазушы- мен сухбаты - автордыц шыгармашьшык 1здешсшен туган сэтп табысы. Бакыт Г.Мустафин- нщ казак эдебиел классшсгершщ 6ipi екещцгш айта келш, «Курметп окырман кауым! Со нымен, б!з бупн эйгш жазушымыздьщ туганына 85 жьш толуына орай, Fабец Tipi болса, кояр сауалдарымызды назарларыцызга усына отырып, сол сурактардыц жауабын улкен суреткер- дщ эр жьшдарда айтып, жазып кеткен ез ойлары аркылы 6epyai жен кердк» - деу1 аркылы баяндаудыц макалальщ Typi ещц сурак-жауапка, ягни интервьюге айналады. Сонымен сыншы койган сурактарга e3i бул ем1рде жок Fабиден кез1 TipiciHfle жазып кеткен ой-п1к1рлер! аркылы жауап бередь Жазушыныц «Fылымда дацгыл жол болмаса, керкем эдебиетге де дацгыл жол жок. Мен 6ipa3 жасадым, 6ipa3 ецбек егпм, каламым эбден теселгендей болды. Сонда да эрб1р жаца шыгармада бастьщпаган тайдай бултактай беремш, шарк урып, 1здене берем1н. Ойларымды, жазганымды сан рет eniipin, сан електен етюзш барып, жарамды дегешмд1 гана калдырамын. Сол жарамдымды жазып отырганымда кулемш, куанамын, кайгырамын, жылаймын. Жазганыц езще осылай эсер етпесе, баскага мулде эсер етпеске керек. Кцналмасац, киналып тапкан 6ip сез1ц, не 6ip ойыц «Мен бакытты!» депзбесе, ондай жазушыга жазудыц Keperi не?»; «Нагыз сын кисыкты тузейд1. Сынсымак тузудщ езш кисайтады. Б1здщ бэр1м1зд1ц кексе- ген1м1з - нагыз сын»; «Жазушы - ец эуел1 ез Отаныныц азаматы. Содан кей1н гана жазушы. Жазушылык сипат журттыц, бэршен талап етшмещй, ал азаматгьщ сипат эрюмнен талап етшедЬ> - деген сияк ты пшрлерш азаматтык болмысын, би1к парасатын, шыгармашылык портрепн аша тускен. Г.Мустафин эр кезде ойга оралган пшрлерш, еппамге айта бермейтш жан сырларын «Сыр дэптерше» жазьш отырыпты. «Казак эдебиеп» (14.04.1989) осы дэптерден жазушыньщ «Терт арыс» жэне «Казак тш н щ кайгысы» атты шагын ею макаласын жариялапты. 1979 жылдыц 6-шы акпанында жазылган «Терт арыстан» «Абайдан кешн б1здщ заманымызга дей1н ка- зактан туган бшмд1, талантты адамдардьщ ш ш де аты мэл1м терт адам атаусыз калып, умы- тылып барады. Олар - Ахмет Байтурсынов, Магжан Жумабаев, Жусшбек Аймауытов, Шэ- кэр1м Кудайбердиев,,, Казка тарихы, казак эдебиеп жойылмаса, Ахмет, Магжан, Жус1пбек, Шэкэр1мдер жойылуы мумк1н емес. Тарихымыздыц тершен орын алады олар» - деген жол- дарды окимыз да жазушыныц керегендкш е, болашак урпактыц оларды калай да актап алатындыгына деген сешмнщ куштш1пне кайран каламыз. Терт арыс осы жолдар жазылган- нан 10 жьш еткен соц барып акталып, халкымыздыц улпъщ мактаныштарына айналып отыр. Эдеби сын тарихы 375 Халык жазушысы Г.Мустафиннщ «Жауказын буынга хаты» ага урпактыц келешек ур- пактарга деген есиеп icneTrec. Kem i керген абыз жазушыны жастардыц адамгершшк мэсе лелер! ойлантады: «Адамды адам етш келе жаткан 6ip улы касиет бар. Оньщ аты - уят. Махаббат негурлым уятты, эдестп келсе, согурлым Kaflipni, лэззатгы болмай ма?!.. Сабыр, ынсап, ар, уят, эдеп - 6ipiHci3 6ipmiH куш жок. Bapi киналып, махаббатты курай- ды. BipiH жогалтсак, бэрш жогалтасыц... Казакта обал, ракым, иба, канагат, борыш деген угымдар бар. Булар - есюден келе жатса да есшрмеуге тш сп асылдарымыз... Жана гасырга алып берер тарту-таралгыларыцныц ец кымбаты, ец Kaflipnici - MempiM, ракым, канагат болгай!» («жалын», 1985, №1). Хальщ жазушысы Е.М устафиннщ «Жауказын буынга хаты» ага урпактыц келешек урпактарга деген есиет! icneTrec. Kerrri керген абыз жазушыны жастардыц адамгершшк мэ- селелер! ойлантады. «Адамды адам етш келе жаткан 6ip улы касиет бар. Оныц аты - уят. Осы жылдары баспасез бетшде Э.Нуршайыков («Жалын», 1986, №3), Э.Тарази («Жальш», 1986, №5), О.Сэрсенбаев («Жалын», 1986, №6), («Казак эдебиеп», 03.08.1990), Д.Досжанов («Жалын», 1990, №3), А.Сулейменов («Казак эдебиеп», 23.06.1990), С.Шэймерденов («Казак эдебиеп», 26.10.1990), т.б. сухбат 6epin, казак эдебиеп, шыгармашылык жумыс, eMip таглымы турасындагы ойга туйгендерш ортага салыпты; ездершщ жазушылык лабораториясымен таныстырыпты. Каламгерлердщ сухбаттарынан олардыц суреткерлпс келбел, азаматтык бол- мысы айкын кершедц эдебиет, eMip жайлы тосын ойларды кездеспреаз. Э.Нуршайыков «Шынайы ем1рдщ езеп - шындык. Шынайы шыгарма да шындыктан туа- ды. Шыгармага керек шындьщ жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|