Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган
ipaK оныц механизм! кандай?» - деген мэселелер тещ репнде «ой-жосык таркатуды» усынды. Он шакты каламгер катыскан niKip
жүктеу/скачать 31,36 Mb. Pdf көрінісі
|
Әдеби сын
- Бұл бет үшін навигация:
- Ka3ipri проблемала ры хакында назар аударарльщ шюрлер айтылды. Алдымен сез алган Ж.Шаштайулы «Жазушыныц e3i eMip
- «Bi3 каз1р санага уакыт, когам салмагы ерекше тусепн кезенде eMip c y p in жатырмыз... Бупнге келеек, каламгерлер кауымы гана емес, y p flici
| 6ipaK
оныц механизм! кандай?» - деген мэселелер тещ репнде «ой-жосык таркатуды» усынды. Он шакты каламгер катыскан niKip алысуда казак эдебиетшщ Ka3ipri проблемала ры хакында назар аударарльщ шюрлер айтылды. Алдымен сез алган Ж.Шаштайулы «Жазушыныц e3i eMip сурген когамнан тыс калуы еш мумюн ем есп л - аксиома. Ол когамныц сыздауык проблемалары мен кецшге сэуле-умгг уя- латар белгшерше эркалай, эртурл1 форма мен децгейде араласады... Ka3ip б1здщ ултымызга, езгесш айтпаганда агартушылык, танытушылык багыттагы жумыс ауадай кажет екенш 6ine отырып, кол кусырып, бей-жай калу - жазушыныц жазушылыгына, азаматтык позициясына сын. ...халык угымында жазушы, акын - хальщтыц ец жакын адамы, эдшет ушш курескер азамат» («Казак эдебиет)», 20.03.1998) - деп, калам иелерш когамдык белсендшкке шакырган. М.Кулкенов те «Bi3 каз1р санага уакыт, когам салмагы ерекше тусепн кезенде eMip c y p in жатырмыз... Бупнге келеек, каламгерлер кауымы гана емес, y p flici, салты, адамга кояр та- лабы, артар жуп мулде белек заманмен дербес елдщ кауымы репнде бетпе-бет келген кезде бэр 1 м 1 здщ сэл-пэл абдырап калганымыз, « c e si тузеле бастаган» уакыт пен когамга орай «ту- зеле бастаганымыз купия емес. Рас, бшмеепктен, жете туешбеепктен туындайтын шалагай- лык пен шыльщтьщ едэу1р бой K epceryi кынжылтады. Дегенмен, сабыр, рухани б1рлк пен туыстьщ керек б1здерге» (сонда) - деп, алдьщгы айтьшган ойлардыц арнасын кецейте тускен. Б.Ыбырайым «,..б1здщ жазушьшардьщ когамдык белсендш п темен екенш жасырмауы- мыз керек» - дей келш, б1зде улттык идеологияныц жоктыгын, сол себепп де эдебиепм1з осындай куйге ушырап отыр дегенд! ацгартты. Ал «Мемлекеттщ идеологияныц ем1ршецд!п 418 Дандай ЫСКАКУЛЫ жалпыадамзаггык, гуманистк арман-ацсарларга каншалыкты уйлесуше, сол мемлекеттщ да муына кажетп рухани алгышарттарды дурыс ipiicren, халыктьщ сол кезендеп жэне келешек- Teri eMipiHe, арман-тшегше каншалыкты кызмет етуше сабактас» (сонда) - дед! Э.Меццеке тек кана eMip шындыгын, акикатты айтуга тшс каламгерлердщ «когамдык белсендшп ете бэсендагш» айта келш, «Жазушыньщ окырманга бешмделгеш - елгеш» (Дос тоевский). Жазушы окырманга емес, А кщ атка бешмделу1 керек. Егер Абай окырманга бе- шмделгенде, ез окушысыньщ кецш нен шыгам деп эуреленгенде, не болар едЬ> (сонда) - де ген ой тастады. Казак зиялыларын мушкш халдеп казак тш н щ , эдебиетшщ, мэдениетшщ ертецш ойлауга шакырды. Токсаныншы жылдардыц букш ен бойында тэуелстздктщ алгашкы жылдарында на- рыктык заманныц кыспагында калган эдебиеттщ жай-куйш толгаган макалалар баспасез бетшде узбей жарияланып турды. Алгашында 6ip жагынан, тэуелаздкке колы жетш, екшпп жагынан, нарьщтын кыспагында абдырап калган, андысын ацдыгандай сыцай байкалганмен де токсаныншы жылдардыц соцына карай казак эдебиетшщ тагдыры жайлы n k ip алысу ку- шейе TycTi. Сол кезде эдебиеттщ жай-куш жайлы батыл пш рлер айта бшген, когамдык ni Kip тугызган макаланыц 6ipi - Б.Кэр1баеваныц «Шын эдебиет ещц туадысы» болды. «Бупнп казактыц асыл ce3i (эдебиеп) экологиялык зардаптан эбден тозып, жудеген ка- cnerri кара жер1м1з сынды («Казак эдебиеп», 19.11.1999) - деп басталуынан-ак макала ав- торыныц казак эдебиетше деген кезкарасы айкын кершедь Бакыт эдебиетке улкен талаптар удесшен карайды: «Шын асыл кеп болмайды. Жоспар орындау заманында 6i3 тым кебешп кеттк. Ka3ipri TyciHicie алмай журу ce6e6iMi3 де содан. Сез кеп, тушн аз. Аз сейлесе, кеп тындаса женге тусер ед к» («Казак эдебиеп», 19.11.1999) - деп, тэ у ел азд к тусындагы казак эдебиетшщ болашагынан улкен умгг кутедь Б.Кэр1баеваныц макаласында кетершген мэселеш тшге тиек ете отырып, «Казак эде биет!» газеп каламгерлерд1 жалпы казак эдебиеп жайлы кещнен niKip алысуга шакырып, ой козгау ymiH нактылы сурактар усынды. ¥сы ны лган 16 сурактыц эркайсы сы -эдеби журтшылыктыц кекешнде журген жеке-жеке проблема. IliKip алысудыц аукымын, зэpyлiгiн байкау ymiH сауалнамага назар аударальщ: «1. Жакында «Казак эдебиетшщ» бетшде сыншы, филология гылымдарыныц докторы Бакыт Кэр1баева «Шын эдебиет ещц туады» дед!. Осы niKip окырмандар арасында турл 1 талас та тудырды (эз!рге ауызша). О здщ п ш р щ з? 2. «На атеистическом фундаменте не было построено еще ни одна культура!» «Достоевский). Казак жазушылыгыныц кецестк кезенде атеистк багытты устанганы ездервдзге де белгш. BipaK олар эдебиет те, мэдениет те жасады. Сонда Достоевскийдщ ce3i эд1рам калганы ма? Дшге калай карайсыз? 0 з шыгармаларыцызда дшд! басшылыкка алган жерщ1з болды ма? 3. Былай карасацыз, эдебиет те - шаруашыльщ. Жэне ете жүктеу/скачать 31,36 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|