Ютап жогары оку орындарынын студенттерше, магистрлерше, докторанттарына, эдебиеттанушы галымдарга, сондай-ак эдебиет суйер кепшшк кауымга арналган


o6beicrici  дуниеге келу1 керек. Эдеби сынныц  проза мен поэзиядан белек  eMip cypyi



Pdf көрінісі
бет639/780
Дата19.10.2023
өлшемі31,36 Mb.
#119326
1   ...   635   636   637   638   639   640   641   642   ...   780
Байланысты:
Әдеби сын

o6beicrici 
дуниеге келу1 керек. Эдеби сынныц 
проза мен поэзиядан белек 
eMip cypyi 
беймумюн... Эдеби сынньщ пайда болуына эсер ететш 
ец мацызды факторлардыц 6ipi - ерюндк. Ой ерю н д т... Ендйт уакытта белгш 6ip топтьщ 
сойылын согатындардыц айы оцынан туды»; Д.Куат «Туптеп келгенде, осыныц 
69p i 
б1здеп 
кэс1би сынныц, сын мектебшщ калыптасып улгермей жатканын, дербес сын мэдениеттщ 
эл
1
туа коймаганын ацгартса керек» - деп, жауап берштг
Сауалнамада койылган эдеби топтардыц арасында эдеби емес сындардыц 
e p i c
алуы, 
колшокпар сын, сыншыларды дайындау, сын этикасы, сыншыныц элеуметтк, материалдык 
жагынан камтамасыз 
eT m yi 
жайлы сауалдар эдеби сынныц жай-кушн эртурл1 жактарынан 
аша тусуге кемектеседг Сауалнамага катыскандардыц Ka3ipri эдеби сынныц ахуалы жай­
лы айткан пшрлершщ ойланарльщ тустары баршыльщ.
«Колшокпар сын кашанда болган, бола беред1 де... Казакта акын да, жазушы да, кудайга 
niyKip, 
кеп болмаса да, 
6ipa3 
бар... Эдеби сын эдебиеттеп жепспктерге ткелей байланысты 
болып отырган жок... Сыншьшарды тэрбиелеу ец алдымен, талгамды оаруден басталады... 
Б1здеп мадак сынньщ кештп - сын мэдениетшщ темендеушщ тагы 
6ip KepiHici... 
Ал сьшньщ 
бшп - эрюмнщ езше 03i сыншы бола бшушде». Бул сыншы Бекен Ыбырайымныц ойлары.
Ал мэдениеттанушы Э.Кодар «Сыншьшарды тек ез тэж1рибесл гана шыныктыра алады. 
Ka3ip 6i3re ресми сыншылар дайындау ерте. Ол 
Tipi 
ойды елпредг.. Эдебиепм1здщ когам­
дык ем1рден шетте калганы рас... Сыншыныц жагдайын ешкашан да еш им жасамаган. Жаг­
дайы жасалган сыншы асыранды казга айналады, ал асыранды макульщ сыншы бола ал­
майды. Нагыз сынды жоктьщ пен ж еккерш ш тудырады» - деген.
Т.Эсемкулов «0здер1ц айтып отырган «эдеби топтар», топка белшу бугш болган нэрсе 
емес. Жэне бугш токтайтын нэрсе емес. Баягыдан бар, бупнде де бар, будан кешн де бола 
бермек. Жэне бул епщандай секегп п жок, болуга тшс кубылыс... «Эдеби киллер» деген тер- 
минд
1
кабылдай алмаймын... Сын кетерш уйрену керек... Таланттардыц бастары ешкашан 
6ipkneftfli, эрк1мн1ц ез жолы бар. Талант осынысымен керемет. ...эдеби сын, енер сыны -
эдебиеттщ, жалпы енердщ жаратындысы, содан бастау алады... Менщ ойымша, сыншьшарды 
«дайындау», «тэрбиелеу» мумюн емес. ...улттьщ мэдениетге бшмда адамньщ есш-калыптасуы- 
на кaжeттi алгышарттар, кунар болуы керек... Kasipri казак сыны профессионал сын емес»;
B.K9pi6aeea «Сынга жалпы кауымды тэрбиелеу керек... Кашаннан когам мен эдебиет -
тец дэреже л;... Азулы сын элдеюмнен « ж е п и д к керед1» деп айта алмаймын»;
А.Мырзабек «...эдебиет 6ip орында туралап калган кезде кандай да 6ip айтыстардыц бо­
лып турганыныц зияны жок деп ойлаймын... Сыншы тэрбиелеу мумюн емес. Сыншыльщ та 
адамныц бойында Кудайдан дарыган касиет. Сыншыга тек жагдай тугызу кажет»;
Д.Куат «Сынньщ эдебиеттен болек енер саласы екеш аньщталып, казак сыны ез элемш 
эйгшегенге дей1н б:зде Батыраштыц колына балта устататын пигьшдыц еш тиылмасына бэс 
TireMiH. ...Сынныц тарихы, сыни агымдар, тыц табигаты туралы маглумат берет1н мектеп 
керек. ...байкайсыздар ма, б1здщ эдебиет адамдардан алыстап барады... Ал сыншыга жалакы 
тагайындау, 6epi дегенде бойкуйезд1к «дертш» ушыктыра тусед1» - деген пш рлер бищрген.


_ _ 
гби сын тарихы
465
«Казак эдебиеп» газет1 (07.07.2006) сын б б л т ш щ мецгеруппа Заря Жуманованьщ Му­
рат Мухтарулы Эуезовпен сухбаты «Керкем сын: белеете ме, ещете ме?» аталыпты. Оган 
М.М.Эуезов «Керкеменер мен эдебиетте беделд! сыншыньщ n k ip , кецеа ете мацызды жэне 
ол мшдетп турде керек. вюш'шше орай, бейтараптык сактай отырып, эдш де жан-жакты 
сараптама жасайтын, белгш 6ip салага бешмделген сыншылар б1зде ете аз... Санамызды 
тэуелшздкке сэйкестенддру керек... Сыншы шыгарманыц осал тусын сынап-мшегешмен, 
тутас шыгармага, авторга келецке туарм ей пн д ей сез оралымдарын колдануга тш с деп 
санаймын. Эдеби сын эдебиет беделш туармеу ушш керек. Кез келген сын ic жузшде жар- 
нама болады» - деп, жауап 6epiirri.
Эдебиет газетшщ 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   635   636   637   638   639   640   641   642   ...   780




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет