Келесі кезең – ХІХ-ХХ ғғ. шаруалардың Қазақстанға қоныс аудару саясаты.
VI кезең – 1916 жылғы Амангелді Имановтың басшылығымен көтерілісті басу және 1 млн. астам қазақтардың Қазақстаннан тыс Қытайға, Монғолияға, Иранға, Әзірбайжанға, Ауғанстанға, Түркияға еріксіз қайтуы.
VIІ кезең – 1912-1922 жж. азаматтық қарама-қарсылық жағдайы, «Алаш» қозғалысы және атамандар Дутов пен Анненков әскерлерімен қазақтардың бір бөлігінің Қытайға қоныс аударуы.
VIII кезең – ХІХ ғ. 20-30 жылдарындағы күштеп ұжымдастыру және демографиялық апат.
Қазақстандағы демографиялық процестерді тарихи әлеуметтік тұрғыдан қарастырған алғашқы зерттеулер қатарына Ә.Бөкейхановтың, М.Шоқайдың, М.Тынышпаевтың деректерін айтуға болады. Ә.Бөкейханов 1897 жылдан басталған ауыл шаруашылығы санағына қатысып, Ф.Щербина бастаған экспедиция құрамында жұмыс істеген. Сондай-ақ, КСРО ҒА- ның антропологиялық экспедицияна қатысып, Маңғыстау, Үстірт өңірінде зерттеулер жүргізіп сол жердегі жергілікті ру-тайпалардың санын анықтауға күш салған. М.Тынышпаев өзінің «Материалы к истории киргиз кайсацкого народа» атты еңбегінде 1917 жылғы Қазақстан және Орта Азия елдеріндегі халық санын көрсетеді, 1924 ж. “Сана” журналының №2-3 сандарында статистикалық деректер жариялайды.
Пайдаланған әдебиеттер: - Ахмаганбетов Р., ДЕМОГРАФИЯ Алматы
«Қазақ университеті» 2020. - https://aqiqat.kazgazeta.kz/news/11215
Назарларыңызға рахмет!!!
Достарыңызбен бөлісу: |