Заголовок

KAZAKHSTAN
TARIHY
Қазақстан аумағындағы тайпалық бірлестіктер мен
 алғашқы мемлекеттер
ZHUBANOV UNIVERSITY
Тапсырушы: Кульгожина Томирис
Қабылдаушы:Бегимбаева Ж.С
Топ:101(1)

Жоспар:
-Ерте темір дәуірі хронологиясы;
-Археологиялық мәдениет ескерткіштер;.
-Сақтар;
-Масагеттер;
-Сарматтар мен савроматтар;
-Яньцай мемлекеті;
-Ғұндар мен қаңлылардың қарым-қатынасы;
-Үйсіндер;
-Қаңлылар. 

Ерте темір дәуірі:
б.з.д VIII-III ғасырлар
Кейігі темір дәуірі:
б.з.д III-б.з VI ғасырлар
Темір дәуірінің хронологиясы 
Ерте Темір дәуірі басталысымен, Еуразия далаларында ірі тайпалық бірлестіктер
қалыптасты. Олардың мүдделерінің қақтығысы, айналасындағы отырықшы-егінші
халықтармен қарым-қатынастарының өзіндік түрлері қоғамның белгілі дәрежеде
әскериленуіне әкелді. Үлкен «патшалық» обалары, яғни қайтыс болған ауқатты адаммен
бірге қару-жарақ, ат әбзелдері, әшекейлер сияқты өзінің құндылығымен мәнді болып
саналатын бұйымдар бірге жерленген күрделі құрылымды ірі обалар тұрғызылды. 

Алтын адам
1969 Ақышев бастаған археологтар Есік обасынан тапты.
Жерленген адам 17-18 жастағы ханзада екені анықталды.
Ескерткіш б.з.д IV-III ғасырларға жатады.
Обадан 4 мыңнан астам алтын әшекей бұйымдар табылды. 
Археологиялық ескерткіштер
2003 ж бастап Төлеубаев бастаған топ қазба жұмыстарын жүргізіп келуде.
Қорған б.з.д VIII ғасырға жатады.
Обалар саны 51,ең ірісі -Бәйгетөбе. 
Бәйгетөбе-диаметрі 100 метр,биіктігі 8 метр.
Осы қорғанда 4303 алтын бұйым табылған,көпшілігі аң стилінде жасалған.
Шілікті қорғаны
1998-1999 жылдары Самашев бастаған ғалымдар тобы
археологиялық қазба жұмыстарын бастаған болатын 
Нөмірі 11 оба да 2 адаммен бірге 13 жылқы табылған болатын
Берел қорғаны

Б.з.д VII-III ғасырларға жатады.
Орт.KZ аумағын мекендеген адамдардың ерекше жерлеу құрылысы. 
Құрылыс негізі адамды жерлеу үшін жасалған сопақша .
Оның шығыс жағынан кіші екі обаларға жылқылар көмілген.
Осы тас тізбектер 20 метрден 200 метрге дейін созылған.
Тізбектер мұртқа ұқсас болғандықтан “мұртты обалар” деп аталады. 
Тасмола мәдениеті
Жетісуда,Іле өзенінің оң жақ жағалауында орналасқан. 
Қорым 31 обадан тұрады. 
“Патша қорғаны” құрылысының қандай болатынын көрсеткен.
Құрылысқа қажетті бөренелер 200-250 шақырым жерден жеткізілген. 
Обадағы жерасты дромос(дәліз) жолының қабырғаларытастан қаланған.
Бесшатыр қорғаны