Зарзаман әбубәкір (Кердері) Боранқұлұлы

Әбубәкір (Кердері) Боранқұлұлы

Әбубәкір Кердері Боранқылұлы (1858-1904)- Батыс Қазақстан, Ақтөбе облысынан шыққан ақын. Ол білімді адам болған және медресені бітірген. Ол белгілі бір уақытта хатшы, одан кейін мұғалім болып жұмыс істеген.

Әбубәкір Кердері шығармашылығы "зарзаман" ағымының басқа ақындар аясында өзінің исламдық насихатшылық рухымен ерекшеленген.

Бірақ Әбубәкірдің ой-пікірі, бағыт, көзқарасы толқымалы, біріне-бірі қарама-қарсы, шытырман қайшылықты. Ол өзі сөз еткен тақырыптарының кейбірінде біресе былай, біресе олай деп, бір-біріне қайшы екі түрлі ой түйеді. Мысалы, өз заманын, қазақ халқының өз тұсындағы хал жайын сөз еткенде, ақын оны біресе мақтайды. 

Қосымша мәлімет

«Зар заман» дәуірінің ақындары XIX ғасырдың ортасына дейін елдің өткен еркін өмірін аңсап, ұлтты рухани құндылықтарынан ажырамауға шақырды, халықтың тағдырын мұң-зармен жырлады.

Солардың бәрә Әбубәкір Кердері болатын. Ол өлең жырларын ауызша және жазбаша шығарады екен. Жыр айтқанда домбыра қолданбаған. Оның шығармаларының құрамында өлең, толғаулар, хат өлеңдер, арнаулар, айтыстар, шежіре жырлары кездеседі. Ақын тындаған адамға сөзім дәрі деп өзі айтқандай отаршылдыққа ұшырап халық тағдыры талқыға түскен алма-ағайып заманының өзектеуір күрделі мәселелерін батыл айтып шебер жеткізе білген көрнекті ақын.

Қорытынды

ХХ ғaсырдың бaсындa өмір сүрген діни-aғaртушылық бaғыттaғы aқын Әбубәкір Кердерінің «Зaмaнның опaсыз хaліне aйтқaны» және «Өткен зaмaнды aңсaу өлеңдерінде» ...Әбубәкір Кердері:

... Жaлғaн сөз aзaмaтқa болды оңaй, Зaмaн болды, хaлқым әлдеқaлaй?...

Қор болды бұл зaмaндa aлты нәрсе, Нaнaрсың aйтқaнымa көзі көрсе– деп биліктің, дін жолының, сұлтaндықтың, т.б. қор болғaндығын aйтaды.Бұқaр мен Асaн Қaйғы «Қилы зaмaн» деп зaмaнның өзгеруін сипaттaсa, Шортaнбaй aқын өткенді aңсaп, өзі өмір сүріп отырғaн зaмaнды «Зaр зaмaн», «Тaр зaмaн» деп aтaғaн.

жүктеу/скачать 1,72 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: