Ўзбек ва қозоқ тилларидаги диалектал фраземаларининг лингвомаданий хусусиятлари сайфуллаев Бауржан Нурумбетўғли



бет1/4
Дата02.05.2023
өлшемі32,31 Kb.
#88816
  1   2   3   4
Байланысты:
Диалект фразеологизмлар Мақола


ЎЗБЕК ВА ҚОЗОҚ ТИЛЛАРИДАГИ ДИАЛЕКТАЛ ФРАЗЕМАЛАРИНИНГ ЛИНГВОМАДАНИЙ ХУСУСИЯТЛАРИ
Сайфуллаев Бауржан Нурумбетўғли
ўқитувчи
Ниозомий номидаги Тошкент давлат педагогика университети
bauirjan_sayfullayev96@mail.ru


Aннотация. Фразеология туркий тиллар, шу жумладан, ўзбек ва қозоқ тилшунослигида адабий тил нуқтаи назардан етарли даражада ўрганилган, лекин диалектал фразеология, айниқса, диалектал фразеологиянинг туркий тиллар шеваларида қўлланиши қиёсий планда ўрганилган эмас. Ушбу муаммони тақдим этилаётган мақолада ўзбек ва қозоқ тилларининг Юқори Чирчиқ туманидаги ўзбек ва қозоқ шеваларида қўлланиши мисолида ўрганиш тажриба қилинмоқда. Унда ўзбек ва қозоқ тиллари шеваларидаги фраземаларнинг ўрганилиши, диалектал фраземаларнинг таркиби, адабий тилдан фарқ қиладиган хусусиятлари, уларда сўз танлаш масаласи ёритилган.
Kalit so‘zlar. Frazeologiya, lug‘at, semantika, dialekt, ibora, paradigma, komponent.


Abstrakt. Phraseology has been sufficiently studied in the linguistics of Turkic languages, including Uzbek and Kazakh, from the point of view of literary language, but dialectal phraseology, especially the use of dialectal phraseology in dialects of Turkic languages, has not been comparatively studied. In the presented article, this problem is studied on the example of the use of the Uzbek and Kazakh languages ​​in the Uzbek and Kazakh dialects of the Upper Chirchik district. It covers the study of idioms in the Uzbek and Kazakh dialects, the composition of dialectal idioms, their features that differ from the literary language, and the issue of word choice in them.
Keywords: Phraseology, vocabulary, semantics, dialect, phrase, paradigm, component.

Кириш. Диалектал фразеологизмларнинг маъно таркиби, маъно тараққиёти, ҳосил бўлиш йўллари кабилар ўз татқиқотчиларини ҳанузгача кутмоқда.[17;5] Шундай экан, диалектал фразеологизмларни монографик ёсинда татқиқ этиш еса тилшунослик учун муайян аҳамият касб этади.


Ўзбек ва қозоқ тилшунослигида диалектал фразеологизмларни тадқиқ қилиш назарий ва амалий жиҳатдан долзарб аҳамиятга эга масалалардан биридир. Бугунги кунда фразеологик бирликлар келиб чиқиши жиҳатидан жуда қадимий бўлса да, уларни илмий ва амалий тадқиқ этиш нисбатан ёш ҳисобланади.
Фразеология фан сифатида фразеологик бирликларнинг ўзига хос хусусиятлари, бошқа тил бирликлари сатҳидаги ўрнини белгилайди. Тилнинг бошқа бирликлари билан ўзаро алоқасини аниқлайди. Шунингдек, фразеологик бирликларнинг семантик, структурал-грамматик, эмоционал-экспрессив, услубий моҳиятини, нутқда қўлланишнинг ўзига хос хусусиятлари, уларни таснифлаш, фразеологик бойликнинг манбалари ва уларни янада бойитиш йўлларини тадқиқ этади.[5;21]


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет