119. Өсімдіктердің жаңа сортына құқық дегеніміз не? Өсімдіктердің жаңа сорты жасанды немесе жабайы табиғатта ашық
болуы мүмкін.
Жаңашылдық, ерекшелік, біртектілік және тұрақтылық
қасиеттеріне ие өсімдіктердің сорттары қорғалуға жатады.
Өсімдіктердің
жаңа сорттарының жүйесі мен патенттік жүйесінің ұқсастары. Сондықтан
Франция мен Германияда өсімдіктердің жаңа сорттары патенттермен
қорғалды.
Бірақ
патенттер
техниканың
көптеген
салаларында
өнертабыстарды қорғайды, ал өсімдіктердің жаңа сорттарына құқықтар
өсімдіктердің жаңа сорттарын ғана қорғайды және көптеген бірегей
қасиеттерге ие болғандықтан, көптеген елдерде өсімдіктердің жаңа
сорттарын қорғау арнайы заңдармен реттеледі. Өсімдіктердің жаңа сортын
тіркегеннен кейін ешкімнің селекциялық материалдарды рұқсатсыз
коммерциялық өндіруге немесе сатуға құқығы жоқ.
Егер автор өсімдіктердің
жаңа сортына құқық алса, басқаларына осы сортты өсімдіктерді өсіруге
немесе оның көшеттерін құқық иеленушінің келісімінсіз сатуға тыйым
салынады.
120. Өсімдіктердің жаңа сортының жаңалығы дегеніміз не? Өсімдіктердің жаңа сорттарын қорғау жүйесін құру кезінде көптеген
аспектілер патенттік жүйеден алынды, алайда оның өз ерекшеліктері бар.
Егер өнертабыс мақалада жарияланса, көпшілік алдында пайдаланылады не
радио немесе теледидар арқылы таратылса, бұл оның жаңалығына нұқсан
келтіреді.
Өсімдіктердің жаңа сортына келетін болсақ, оның жаңалығын
айырудың жалғыз жолы-оны нарықта сату.
Бұл айырмашылық өсімдіктердің
жаңа сортының бірегей сипатына байланысты.
Өсімдіктердің жаңа сорты
туралы жазбаша құжатқа қол жеткізу маманның өзі осы сортты шығаруға
мүмкіндік бермейді.
Өсімдіктердің жаңа сортын өсіру үшін нарықта тұқым
сатып алу қажет.
