1 Латын тіліндегі сөзді қазақ тіліне аударыңыз Pulmo,inis m
жүктеу/скачать 18,74 Kb.
|
3-ші септеу зат есімдермен (m.f.n)
|
1)..Латын тіліндегі сөзді қазақ тіліне аударыңыз Pulmo,inis m.-- Odor,oris m. -- Flos, oris m.-- Homo, onis m. -- Tumor, oris m.— Caput, it is n.-- Corput,oris, n, -- Hepar, atis, n-- Femur, oris, n –
ІІІ септеу зат есімдері атау және ілік септігіндегі буын сандарына қарай тең және тең емес буынды болып бөлінеді. Тең буынды зат есімдер - Nom. sing. және Gen. sing. формаларында буын саны бірдей болады. М.: auris, is f - құлақ Nom. sing. – auris (2 буын) Gen. sing. - auris (2 буын) Тең емес буынды зат есімдер - Nom. sing. формасына қарағанда Gen. sing. формасында буын саны көбірек болады. М.: corpus, oris n - Nom. sing. – corpus (2 буын) Gen. sing. - corporis (3 буын) ІІІ септеу зат есімдерінің 3 типі бар: Дауыссыз тип. Дауысты тип. Аралас тип. Дауыссыз типі бойынша буындары тең емес, негіздерінің соңы бір дауыссыз дыбысқа аяқталатын зат есімдер септеледі. М.: liquor, oris m – сұйықтық radix, icis f – тамыр semen, inis n – ұрық Nom. sing. – liquor Gen. sing. - liquoris Сөз негізі – liquor Дауысты типі бойынша орта тектің Nom. sing. формасында –e, -al, -ar жалғаулары бар зат есімдер жатады. М.: secale, is n – қара бидай animal, alis n – жануар exemplar, aris n – үлгі Аралас типі бойынша мына зат есімдер септеледі: 1) буындары тең емес, негіздерінің соңы бірнеше дауыссыздарға аяқталатын; 2) буындары тең Nom. sing. формасында –es, -is жалғаулары бар: М.: pars, partis f – Ribes, is f – apis, is f – Nom. sing. – pars (1 буын) Ribes – 2 apis - 2 Gen. sing. - partis (2 буын) Ribіs – 2 apis - 2 Сөз негізі – part ІІІ септеу зат есімдерінің сөздік формасы 3 бөліктен тұрады: 1. Зат есім атау септігінде жекеше түрде (Nom. sing.) толық беріледі. 2. Жекеше түрдегі ілік септігінің (Gen. sing.) жалғауы жалғанады. а) тең емес буынды зат есімдерде негізінің соңы бірге беріледі б) тең буынды зат есімдерде тек қана жекеше түрдегі ілік септігінің (Gen. sing.) –is жалғауы беріледі. в) бір буынды зат есімдер ілік септігінде толық жазылады
auris, is f – құлақ flos, floris m – гүл
ІІІ септеу зат есімдерінің негізін анықтау үшін, алдымен зат есімді ілік септігіне қойып, ілік септігінің –is жалғауын алып тастау арқылы анықтаймыз. Сосын осы негізге басқа септіктердің жекеше және көпше түрдегі жалғаулары жалғанды. NB! Ережеге бағынбайтын сөздер: оs, ossis n –сүйек, os, oris n – ауыз, cor, cordis n – жүрек, tuber, eris n – төбе, gaster, tris f – асқазан, mater, tris f – ана. Әйел тегінің ерекшеліктері. Кейбір зат есімдер әйел тегінің жалғауымен аяқталып тұрса да ерекшелігімен еркек немесе орта тектеріне жатады. 3).. Мына сөздердің ішінен зат есімнің III-септелуі бойынша тектерді ( m,f,n ) бөліп жаз: Fuberositas, seminis, animalis, pacis, puimones, solutions, flores, jecoris, pedibus, nucis, corporis, capitis, liguonibus. 4).. Латын тіліндегі сөздерді қазақ тіліне аударыңыз Auris, is f. -- Basis,is f. -- Sarcoma, atis, n. -- Pectus, oris, n. -- Tumor, oris m. -- Sapo, onis m. -- жүктеу/скачать 18,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|