1. Шыңғыс хан және Монғол империясының құрылуы. Қазақстан үш монғол ұлысының құрамында. Бату ханның Шығыс Еуропаға жорығы. Алтын Орданың Еуразия империясы ретінде құрылуы: территория, этникалық процестер, мәдени симбиоз



Pdf көрінісі
Дата16.12.2023
өлшемі0,49 Mb.
#140054
түріҚұрамы


Моғолстан (XIV ғ. ортасы – XVI ғ. басы). Мемлекеттің құрылуы. 
Моғолстан мемлекеті
14 ғ. орталығында құрылған мемлекет. Ол Шағатай әулеті иеліктерінің шығыс
бөлігінде қалыптасты. Бұл мемлекеттің негізін қалаған Тоғлық Темір (1348—1362)
болды.
14—15 ғғ. Моғолстан құрамына Түркістан, оңтүстік-шығыс Қазақстан және Орта
Азияның кейбір аумақтары кірді. Оған кіретін тайпалар: дұғлаттар, қаңлылар,
керейттер, арғындар


Моңғол шапқыншылығы ислам әлеміне үлкен зардап шектірді. Оның интеллектуалдық дамуы
дағдарысқа ұшырап, мұсылмандар арасында исламның болашағына күдік келтіргендер қара
көрсете бастайды. Орда лықтардың Ирактан Иранға дейінгі алып өлкеге иелік еткені белгілі.
Ислам халифатының астанасы болған Бағдат қаласы да олардың бақылауында болды.
Тағдырдың жазуымен, сол кездегі әлемдік өркениеттің орталығын қолдарында ұстаған
«моңғолдар» біртіндеп осы мәдениетке бойұсынады. Бұл кезде жұрттың бәрі заманақыр келді
деп қатты уайымға беріліп кеткен болатын. Бірақ Алла Тағала батыр бабаларымыздың
пешенесіне мұсылман болуды бұйырыпты. Дін өкілдері мен сарайдағы оқымыстылар
«моңғолдардың» сол тұстағы биліктегі тобына уағыз жүргізетін. Жаратқанның әмірімен, олар
біртіндеп Исламға ықыласпен қарай бастайды. Осы керемет оқиғаны көзімен көрген Ибн
Қасир былай деп тебірене жазды: «Биыл 694 жылы Шыңғыс ханның шөбересі Қазан тақта
отырып, Әмір Таузынның көмегімен Исламды қабылдады. Онымен бірге барлық ордалықтар
мұсылман болды. Сұлтан дінге кірген күні қолдағы алтын, күміс пен жақұттан садақа
үлестірілді. Өзіне «Мақмұт» деген мұсылман есімін таңдап алған сұлтан жұма күні мешітке
барып бұқарамен бірге намазға қатысты. Тәркіленген мүліктің барлығы Бағдат пен оның
төңірегіндегі өз иелеріне қайтарылып, әділ төрелік жасалды. Жұрт Бұрындары қайқы қылыш
қана ұстаған қаһарлы «Моңғолдардың» тәспі тартқанын көріп, Алланың құдіреті мен
жомарттығына мадақ айта бастады»..ели


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет