1. Толтырғыштар: • Қатты дәрілік формаларға масса қосу және қажетті көлемді қамтамасыз ету үшін қолданылады

Зият Аққу 
 
Тфп 21-003
 
 
 
1-тапсырма 
Қатты дәрілік қалыптар 
1. Толтырғыштар: 
• Қатты дәрілік формаларға масса қосу және қажетті көлемді қамтамасыз ету үшін қолданылады. 
Мысалы: лактоза, целлюлоза, крахмал. 
2. Байланыстырғыштар: 
• Күшті планшет құрылымын жасау үшін қажет. Олар тұтас блоктың байланысын және 
қалыптасуын қамтамасыз етеді. Мысалы: целлюлоза, крахмал, гидроксипропилметилцеллюлоза 
(HPMC). 
3. Дезинтегранттар: 
• Белсенді заттың тезірек шығуын қамтамасыз ету үшін енгізілгеннен кейін қатты дәрілік 
пішіндерді ыдырату үшін қолданылады. Мысалы: карбоксиметилцеллюлоза, крахмал, натрий 
кроскармеллоза. 
4. Майлау материалдары: 
• Өндіріс кезінде дәрілік формалардың жабдыққа жабысып қалуын болдырмаңыз және олардың 
оңай сырғуына мүмкіндік беріңіз. Мысалы: магний стеараты, кальций стеараты. 
5. Еріткіштер мен еріткіштер: 
• Белсенді заттарды еріту немесе сұйылту үшін қолданылады. Мысалы: су, этил спирті, 
пропиленгликоль. 
6. Тәттілендіргіштер: 
• Жағымды дәм беру үшін сұйық дәрілік формаларда қолданылады. Мысалы: сахароза, сорбит, 
калий ацесульфамы. 
7. Консерванттар: 
• Микроорганизмдердің көбеюіне жол бермеу және сұйық дәрілік формалардың сақтау мерзімін 
ұзарту үшін қолданылады. Мысалы: бензой қышқылы, сорбин қышқылы. 
8. Антиоксиданттар: 

• Белсенді заттардың тотығуын болдырмау және тұрақтылығын арттыру үшін қолданылады. 
Мысалы: аскорбин қышқылы, токоферол. 
9. Қалыңдатқыштар: 
• Тұтқырлықты арттыру үшін сұйық түрінде қолданылады. Мысалы: ксантан шайыры, 
карбоксиметилцеллюлоза. 
Көмекші заттарды таңдау препараттың нақты талаптарына, оның дәрілік формасына және 
фармацевтикалық мақсаттарға байланысты екенін атап өткен жөн. Өндірушілер препараттың 
оңтайлы сипаттамалары мен қауіпсіздігін ескере отырып, формулаларды әзірлейді. 
2-тапсырма 
Жұмсақ дәрілік қалыптар 
1.Эмульгаторлар:Эмульсияларда қолданылатын су мен майдың араласуын жеңілдетеді. 
Мысалы: Лецитин, құрамында полиоксиэтиленбар эмульгаторлар. 
2.Тұтқырлықты реттейтін агенттер:Өнімнің 
тұтқырлығы мен сұйықтығын бақылаңыз.Мысалы: Гидрокси пропил метил 
целлюлоза(HPMC), ксантан сағызы. 
3.Ылғалдандырғыштар:Сусыздануды болдырмаңыз және ылғалды ұстаңыз. 
Мысалы: Глицерин, сорбит. 
4.Консерванттар:Микроорганизмдердіңкөбеюіне жол бермеу және сақтау мерзімін ұзарту
үшін қолданылады. Мысалы: натрий бензоаты, калий сорбаты. 
5.Антиоксиданттар:Тотығу процестерінентқорғайды және белсенді ингредиенттердің 
тұрақтылығын сақтайды.Мысалы: Е дәрумені (токоферолдар), аскорбинқышқылы. 
6.Хош иістер мен бояғыштар:Өнімнің дәмімен сыртқы түрін жақсартыңыз. 
Мысалы: Табиғи дәмдер, тағамдық түстер. 
7.Текстура қалыптастырғыштар:Дәрілік форманың нақты құрылымын немесе пішінін 
жасауға көмектесіңіз.Мысалы: Карбомерлер, гидроксиэтилцеллюлоза. 
8.Пластификаторлар:Дәрілік форманың икемділігі мен пішінін жақсартады. 
Мысалы: пропиленгликоль, полиэтиленгликоль. 
9.Тәттілендіргіштер және дәм күшейткіштер:Өнімнің дәмін жақсарту үшін қолданылады. 
Мысалы: аспартам, сукралоза. 
10.РН реттегіштері:Оңтайлы рН деңгейін сақтайды. 
Мысалы: Цитраттар, фосфаттар. 
11.Гель түзуші полимерлер: Сұйық формадағыгель құрылымын жасау үшін қолданылады. 
Мысалы: Карбомерлер, альгинаттар. 
12.Дезинфекциялаушы және аэрозольд іагенттер: Көбік пен аэрозоль жасауғакөмектесіңіз. 
Мысалы: Пропелленттер, беттік белсендізаттар. 

13.Үстелді дезинтегранттар:Планшеттің 
жылдам ыдырауын қамтамасыз ету үшінқолданылады. 
Мысалы: Целлюлозалар және олардың күрделіэфирлері, натрий гидрокарбонаты. 
14.Тасымалдау және толтырғыш заттар:Өндіріс процесін жеңілдету және құрылымдыжақс
арту үшін қосылады. 
Мысалы: лактоза, целлюлоза. 
15.Кеңейткіштер:Шайнау тәжірибесін жасауүшін шайнайтын пішіндерде қолданылады. 
Мысалы: Резеңке негіз, қант. 
16.Капсулаларға арналған қосымша заттар:Желатинді капсула өндірісінде қолданылады. 
Мысалы: титан диоксиді, крахмал. 
17.Ұнтақты тасымалдаушылар: Дәрілікзаттардың ұнтақ формаларын жасау үшінқолданыл
ады.