10 «Г» сынып оқушысы________________________________ «Қазақ тілі» пәнінен 3-тоқсан бойынша жиынтық бағалау тапсырмалары Оқылым Тапсырма
Мәтіндерді түсініп оқыңыз. Екі мәтіннің ұқсастығы мен айырмашылығын анықтап, салыстырмалы талдау жасаңыз. [10]
А мәтіні «Мәңгілік Ел» идеясының философиялық мәдени астарын талдауда ерекше назар аударатын мәселе - ұлттық тәрбие. Тәрбие тал бесіктен басталады десек, ұлттық тәрбие отбасынан бастау алуы керек. Отбасылық тәрбие мәдениетті тұлғаларды қалыптастыруды басты мақсат ретінде ұстануы керек. «Мәңгілік Ел» идеясын жүзеге асыратын және оны одан әрі дамытатын бүгінгі жастар екені белгілі. Жастар осы ұлттық идеяны жүзеге асыру үшін өз Отанын сүйетін ұлтжанды, патриот болулары керек.
Бір сөзбен айтқанда, «Мәңгілік Ел» идеясын ұлттық идея ретінде қабылдау бүгінгі Қазақстан дамуының ішкі қажеттігінен, мемлекеттің тұтастығын сақтау идеясынан туындап отырғаны сөзсіз. Бұл идея тәуелсіз мемлекет алдында тұрған басты сұраққа жауап беріп, ұлттың болашақтағы дамуына жағымды әсер етуі тиіс. Сонымен бірге, ұлттық идея алдыңғы қатарлы және адамзаттың даму бағыты мен үрдісіне сай келетін болуы керек. Міне, осы тұрғыдан келгенде, «Мәңгілік Ел» ұлттық идеясы Қазақстан халқын біріктіретін, елдің басты мақсатынан шығатын және соған толық жауап беретін идея десек, артық айтқандық емес. (145 сөз)
Ә мәтіні Әлемде алғаш рет диаметрі 22 метрлік, салмағы 300 тоннадан тұратын, күннің түсуіне қарай түсін өзгертетін «хамелеон» әйнегінен жасалынған шар биіктігі жағынан рекордқа ие болды. Біздің бас қаламызда бой көтерген бұл «Бәйтерек» монументі Астананың басты көрікті орны ғана емес, тәуелсіз Қазақстанның сәулеттік символына айналды. Монумент құру идеясының авторы – Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев. Елорданың бас жоспары аясында салынған нысанның сызба-жобасын әлемдік сәулет өнерінің шеберлері жасап, Ресей академиясының сәулетшілері, белгілі жапон сәулетшісі Кисе Курокава және «Ақорда» қазақстандық жобалау-құрылыс компаниясы орнатты.
Өзінің тарихи тамырын сақтап, берік негізін нығыздайтын, болашаққа бағдар жасайтын, мемлекетті түсіндіріп беретін монументтің мағынасы терең. Эпикалық түсіндірмесі бар. Халқымыздың дүниетанымынан хабар беретін, ұлттық ерекшеліктеріне сай құрылған ғажайып ғимаратқа бүгінде Астанаға келген әрбір адам ат басын тірейді. Заманауи тілмен өрсек, «Бәйтерек» Астананың «визит картасына» айналды. ( 140 сөз)
Мәтіндер
А мәтіні
Ә мәтіні
Мәтіндердің тақырыбы
Көзделген аудиториясы
Стилі, негізгі белгілері
Мәтіндердің құрылымы
Авторлар қолданған тілдік ерекшеліктер
Жазылым Үш бөлім бойынша берілген тақырыптардың бірін таңдап, жазба жұмысын орындаңыз. [10]
бөлім. «Білім. Ғылым. Инновация. Тілдік жүйе жәненорма»
Сізге уақыт машинасына мініп, роботтар заманына сапар шегу мүмкіндігі туды делік. Роботтардың сізді қатты таңғалдырған іс-әркеттері туралы көркемдегіш құралдарды қолдана отырып әңгіме жазыңыз.
бөлім. «Қазіргі қоғам: әлеуметтік теңсіздік. Тілдік жүйе жәнестиль»
«Белгілі бір мемлекеттерде әлеуметтік теңсіздік мәселесі түпкілікті жойылады» деген пікірді тақырып етіп алып, көтерілген мәселе бойынша өз ойыңызды дәлелдеп «келісу, келіспеу» эссесін жазыңыз.Эссе жазу барысында қажетті клишелер мен лексикалық құрылымдарды қолданып, сөзжасамдық және синтаксистік нормаларды сақтауды ескеріңіздер.
бөлім. «Сәулет өнері. Стильдік ерекшеліктер»
«Сіз болашақта табысы мол, ойы мен есебі сай архитектор болуды армандап жүрсіз. Осы кездің өзінде сіздің сызған жобаларыңызды белгілі бір компаниялар пайдалана бастады. Демек, сіздің болашақта сұранысқа ие архитектор болуға мүмкіндігіңіз бар. Осы жолы сізге еліміздегі бір ірі компания сәулетті ғимараттардың жобасын сызуды ұсынды. Егер көңілдерінен шықса, қомақты табысқа кенелуіңіз әбден мүмкін. Сіз ойлана келе жобасын жасап шықтыңыз. Енді сол жобаңызды қалай салу керектігін түсіндіріп, құрылысшыға арнап нұсқаулық жазыңыз. Олай болса, іске сәт!»