5. Желілік технолгиялар Ethernet

Fast Ethernet желісінде де аєымдаєы арнаны бақылай отырып, көп арналы қатынасты жүзеге асыратын жјне қайшылықтарды (CSMA/ CD, Carrier Sense Multiple Acces with Collision Delection) айқындай алатын Ethernet технологиясы қолданылады. Бўл екі технолгия да IEEE 802.3 стандартына негізделген. Осыєан орай екі типтегі желілерді жасау кезінде бірдей кабель типтерін, ўқсас желі қўрылєыларын жјнебіріѕєай қолданбалы программаларды пайдалануєа болады. Fast Ethernet желісінде мјліметтер 100Мбит/с жылдамдықпен тасымалданады, яєни Ethernet желісінеқараєанда он есе жылдам жүргізіледі. Қолданбалы программалар күрделенгенде жјне желідегі тўтынушылар саны артқан кезде мўндай жоєарєы өткеру мүмкіндігі қысылшаѕ кездерді болдырмайтын тјсілдердіѕ бірі болып табылады.

Соѕєы кездері 10 Мбит/с Ethernet жјне 100Мбит/с Fast Ethernet шешімдерін қатарластыра үйлестірудэі қамтамасыз ететін жаѕа шешеім табылды. «Қос жылдамдықты » 10/100 Мбит/с Ethernet/ Fast Ethernet технологиясы –желілік таақша, концентратор, комутартор сияқты қўрылєыларєа жоєарєыдаєы жылдамдықтардыѕ кез келгенімен жўмыс істеуге мүмкіндік береді. 10/100 Мбит/с Ethernet/ Fast Ethernet желілік тақшасы бар дербес компьютерді 10Мбит/с жылдамдықты концетратор портымен байланыстырєанда ол 10Мбит/с жылдамдықпен жўмысм істейдді. Егер де оны 10/100 Мбит/с жылдамдықты концентратор портымен байланыстырсақ, ол автоматты түрде 100 Мбит/с жылдамдықпен жўмыс істей бастайды. Бўл тјсіл біртіндеп жоєары жўмыс өнімділігіне көшу ісін жүзеге асыра алады.Оєан қоса, мўндай тјсіл серверлер мен клиенттердіѕ желілік жабдықтарын қарапайым күйде сақтап, желілік қўрылєылар мен тасымалдау арналарыныѕ өткеру алабын өте көп кеѕ пайдаланатын жаєа программаларды мүмкіндік береді.

Gigabit Ethernet желілері Ethernet жјне Fast Ethernet желілерініѕ инфрақўрлымымен үйлеседі, оныѕ үстіне олар Fast Ethernet желілеріне қараєанда 10 есе артық, яєни 1000 Мбит/с жылдамдықпен жўмыс істей алады. Gigabit Ethernet желілері негізгі желілердіѕ «қысылшаѕ» орындарын болдырмайтын мықты шешім болып табылады. «Қысылшаѕ» орындар тасымалдау арналарыныѕ өткеру алабына сезімтал қолданбалы программаларєа байланысты жјне интражелілер мен мультимедиялық программалардыѕ трафиктері аєыныныѕ шамадан тыс ўлєайюына қараай туындайды. Gigabit Ethernet желісі Ethernet жјне Fast Ethernet жўым топтарын біртіндеп жаѕа технологияєа көшіру тјсілі боып табылады. Мўндай тјсіл –олардыѕ жўмыстарына өте аз јсер етіп, жоєары жўмыс өнімділігіне тез қол жеткізу мүмкіндігі.

ATM (Asynchronous Transfer Mode)есе асинхронды тасымалдау режимі-бўл мјлімет алмасу үшін тўрақты ўзындықты (көлемдегі ) ялар қолданылатыын комутация технолгиясы. Үлкен жылдамдықпен жўмыс істей алатын ATM желжілері біріктірілген мјлімет жиындарын –сөзді, қозєалыстаєы бейнелер мен жай мјлісметтерді бір арнамен тасымалдау ісін жүзеге асыра отырып, жергілікті жјне аймақтық тармақтлєан желі ролін атқара алады. Бўлардыѕ жўмысы Интернет қызметі түрлерінен айырықша қўрылып, арнайы инфрақўрылымныѕболуын талап ететіндіктен, олар желі сегменттерін бір –бірімен біріктіріп байланыстыратын магистральдық желі ретінде қолданылады.

Сақиналық архитектура технолгиясы болып саналатын Token Ring жјне FDDI технологиялары маркеріл қатынас қўруєа негізделген қумалы желі жасауда пайдаланылады. Олар сақина бойымен бір баѕытта маркер (Token) деп аталатын арнайы биттер тізбегінен тўратын мјліметтердіѕ айналып жүруі арқылы жасалєан үздіксіз тўйық желі түрін қўрайды. Маркер сақина бойымен желідегі јрбір жўмыс станциясын айналып өтіп ўздіксіз қозєалжыста болады. Желідэегі мјлімет Жөћнелетін жўмыс станциясы маркерге бір кадр қосып қояды, ал қалєан станциялар тек маркерді ары қарай жылжытып отырдаы. Token Ring желілері мјліметтерді 4 немесе 16 Мбит/с жылдамдақтармен тасымалдап, көбінесе IBM компьютерлері ортасында қызмет етеді.

FDDI технологиясы да саөиналы негізде жасалып, оптоталшықты кабельдермен жўмыс істеу ўшін магистральді желілерде пайдаланады. Бўл да Token Ring желілері тјрізді маркерді бір станциядан екінші станцияєа жіберіп отырады. Token Ring технологиясынан айырмасы мўнда маркерлері қарама-қарсы баєытта қозєалыста болатын екі сақина болады. Бўл тјсіл бір сақинада үзіліс болып қалєан жаѕдайда желініѕ ақаусыз қызметін ўйымдастыру мақсатында жасалады. FDDI желілері мјліметтерді 100 Мбит/с жылдамдықпен өте үлкен қашықтықтарєа тасымалдау үшін қызмет етеді. Мўндаєы желі сақинасы еѕ көп дегенде ўзындыєы 100 км-ге дейінгі тўйық қашықтықты қамтиды да, жўмыс станцияларыныѕ арасы 2 км шамасында болды.