Андриенко Е. В., педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Артамонова Е. И

1
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 
МИНИСТЕРСТВО ОБРАЗОВАНИЯ И НАУКИ РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН 
 
 
СЕМЕЙ ҚАЛАСЫНЫҢ ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ  
МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІНІҢ 
 
ХАБАРШЫСЫ 
ПЕДАГОГИКА СЕРИЯСЫ 
 
 
Семей өңірінде педагог мамандар дайындаудың  
80 жылдығына арналған арнайы нөмір 
∗∗∗
 
Специальный номер, посвященный 80-летию  
подготовки педагогических кадров в Семейском регионе 
 
ВЕСТНИК 
ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА  
ИМЕНИ ШАКАРИМА ГОРОДА СЕМЕЙ 
 
СЕРИЯ ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ 
 
СЕМЕЙ – 2014 
Ғылыми журнал 
Научный журнал 
 
_________________________№ 2 (02) 2014_______________________ 
№3 (03) 2014

2
ISSN 2311_4770
Бас редактор – Әмірбеков Ш.А., саяси ғылымдарының докторы, профессор
Бас  редактордың  орынбасары  –  Еспенбетов  А.С.,  филология  ғылымдарының  докторы,
профессор
РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫ
Андриенко Е.В., педагогика ғылымдарының докторы, профессор; Артамонова Е.И. педагогика
ғылымдарының докторы, профессор; Атантаева Б.Ж., тарих ғылымдарының докторы, профессор;
Байсарина К.К., тарих ғылымдарының докторы, доцент; Белгібаев М.Е., география ғылымдарының
докторы,  профессор;  Берікханова  Г.Е.,  физика-математика  ғылымдарының  докторы,  доцент;
Есенжолов  Е.Қ.,  педагогика  ғылымдарының  кандидаты,  профессор;  Завалко  Н.А.,  педагогика
ғылымдарының докторы, профессор; Искакова Г.Қ., саяси ғылымдарының докторы, профессор;
Лазаренко  И.Р.,  педагогика  ғылымдарының  докторы,  профессор;  Маусымбаев  С.С.,  педагогика
ғылымдарының  докторы,  профессор;  Молдажанова  А.А.,  педагогика  ғылымдарының  докторы,
профессор; Мукушев Б.А., педагогика ғылымдарының докторы.
Главный редактор – Амирбеков Ш.А., доктор политических наук, профессор
Заместитель главного редактора – Еспенбетов А.С., доктор филологических наук, профессор
РЕДАКЦИОННАЯ КОЛЛЕГИЯ
Андриенко  Е.В.,  доктор  педагогических  наук,  профессор;  Артамонова  Е.И.,  доктор
педагогических наук, профессор; Атантаева Б.Ж., доктор исторических наук, профессор; Байсарина
К.К., доктор исторических наук, доцент; Бельгибаев М.Е., доктор географических наук, профессор;
Берикханова  Г.Е.,  доктор  физико-математических  наук,  доцент;  Есенжолов  Е.К.,  кандидат
педагогических наук, профессор; Завалко Н.А., доктор педагогических наук, профессор; Искакова
Г.К., доктор политических наук, профессор; Лазаренко И.Р., доктор педагогических наук, профессор;
Маусымбаев  С.С.,  доктор  педагогических  наук,  профессор;  Молдажанова  А.А.,  доктор
педагогических наук, профессор; Мукушев Б.А., доктор педагогических наук.
«Семей  қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік  университеті»  шаруашылық  жүргізу
құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорыны, 2014
Республиканское  государственное  предприятие  на  праве  хозяйственного  ведения
«Государственный университет имени Шакарима города Семей», 2014

3
УДК: 821.512.122
А.С. Еспенбетов
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
Жоғары педагогика мектебінің директоры
Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері
АЛАР АСУЛАР АЛДА
Мақалада  педагогикалық  институттың  құрылғаннан  бергі  тарихы,  даму  үрдерісі,
факультеттер мен кафедралардың профессор-оқытушылық құрамының еңбегі, зор жетістіктері
баяндалған.
Қазақстанда алғаш университеттер мен институттардың құрылу тарихы
өткен  ғасырдың  20-30  жылдарынан  бастау  алады.  Еліміздегі  байырғы
жоғары  оқу  орындарының  бірі  –  Семей  мемлекеттік  педагогикалық
институты.  Сексен  жылдық  мерейлі  мерекесін    атап  өтуге  дайындық
үстіндегі  білім  ордасының  тарихын  қысқаша  шолудан  бұрын  кейбір
мәселелерді атап өтсек.
Ресми  түрде  1934  жылы есігін  ашқан  институт  құрылымы  бірнеше
рет өзгерістерге ұшырады. Айрықша ескеруді керексінетін жағдай өткен
ғасырдың  елуінші  жылдары  Шығыс  Қазақстан  және  Павлодар
облыстарында педагог кадрларды дайындау мақсатында педагогикалық
институттар  ашылды. Сол  жоғарғы  оқу орындарының  оқу-әдістемелік,
кадрлық  жағынан  қалыптасуына,  сондай-ақ  кітапхана  кадрларының
толығуына біздің институт нақты көмектер жасады.
Семей мемлекеттік педагогикалық институты қаламызда медициналық (1953), малдәрігерлік-
зоотехникалық  (1953),  жеңіл  және  тамақ  өнеркәсібінің  технологиялық  институттары  (1962)
ашылғанға  дейін  өңірдегі  бірден-бір  оқу-білім-ғылым  орталығы  қызметін  атқарғандығын
қанағаттанарлық  сезіммен  астын  сызып,  мән  беріп  айту  ләзім.  Ұзақ  жылдар  бойында  оқу  мен
тәрбиенің, білім мен ғылымның шынайы ошағына айналған педагогикалық институт Семейдегі
алғашқы элита – профессор-оқытушылар ұғымының  қалыптасуына негіз салды.
ВКП(б)  Шығыс  Қазақстан  обкомының  бюросы  «Семей  кешкі  педагогикалық  институтының
базасында 1934 жылдың күзінен бастап, құрамында физика-математика, химия-биология, тарих-
әдебиет және экономика (география секциясымен) бөлімдері бар Шығыс Қазақстан педагогикалық
институтын ұйымдастыру туралы» қаулы қабылдады. Қазақ АССР Халық Комиссарлар кеңесінің
шешімен  Семей  педагогикалық  институты  құрылды.  Институттың  қалыптасуы  ауыр  жағдайды
бастан  кешіреді.  Әсіресе,  қаржы  тапшылығы,  маман  кадрлардың  жетіспеуі,  атақ-дәрежесі  бар
ұстаздардың некен-саяқ болуы, студенттік жатақхананың жоқтығы – институт ұжымының тер төгіп
жұмыс жасауын талап етті.
1936 жылы қазақтың көрнекті қайраткер ұлы, ақын, жазушы Сәкен Сейфуллиннің шығармашылық
еңбегінің 20 жылдығы аталып өтуіне байланысты институтқа С.Сейфуллин есімі берілді. Көп ұзамай
1937 жылы ақынға «халық жауы» деген зұлымдық таңбасы басылып, атылып кетті. С.Сейфуллин
есімі алынып тасталды. 1939 жылы институтқа Н.К. Крупская есімі берілді.
Кеңестік қоғам ыдырап, егемендікке бет бұрған қиын-қыстау жылдары Семей қаласындағы төрт
жоғары оқу орындарының негізінде «Семей» мемлекеттік университеті (1995 ж.) құрылды. Ректоры
– М.С.Панин. 1999 жылы университетке қазақтың ірі ақыны, ойшылы Шәкәрім есімі берілді.
2004 жылы Қазақстанда бес педагогикалық институт құрылды, ал 2012 жылы үкімет қаулысымен
педагогикалық институт Шәкәрім атындағы университетке қосылды. Жоғары оқу орындары осындай
өзгерістерді бастан кешірді.
Той үстінде институттың іргетасының қалыптасып, бұғанасының бекуіне еңбек сіңірген қайраткер
жандар мен түлектерді атап өту абзал. Дей тұрғанмен барлық әріптестерімізді тізіп шығу мүмкін

4
еместігін  ескеріп  алдын  ала  кешірім  сұраймыз.  Бұл  арада  осыдан  бес  жыл  бұрын  профессор
М.Ғ.Ескендіров  мырзаның  «Еліміздің  шығысындағы  ұстаздар  дайындау  ордасы»,  «Семей
педагогикалық институтының ректоры», «Мақтанышымыз түлектер» атты үш кітап шығаруы біздің
жүгімізді жеңілдете түсетіндігі сөзсіз.
Қандай оқу орны болмасын оны басқаратын басшының қызметі айрықша. Семей мұғалімдер
институтының  алғашқы  басшысы  Г.В.Семеняктан  бастап,  өзіміз  көзіміз  көрген  Р.Барлыбаев,
К.Дәукеев, А.Курочкин, Ю.Чернов, Е.Кузнецов, М.Панин, Е.Сыдықов, М.Ескендіров, М.Бектемісов
сынды ректорлар еңбегі атап өтуге әбден лайық. Арғы тарихқа тереңдемей-ақ, қатарымызда қызмет
етіп  жүрген  проректорлар  Искакова  Г.Қ.,  Есенжолов  Е.Қ.,  Атантаева  Б.Ж.,  ШҚМУ  проректоры
профессор Ердембеков Б.А., Павлодар, Ақтаудағы проректорлар Қадысова Р.Ж., Толысбаева Ж.Ж.
институт түлектері.
Сексен жылдық тарихында Семей педагогикалық интитуты мұғалімдер дайындайтын ірі оқу
орнына айналды. Алпыс мыңға тарта білімдар педагогтарды қанаттандырып ұшыру айтуға ғана
жеңіл. Біздің институттан түлеп ұшқан әлемге әйгілі математик Т.Аманов, Мемлекеттік сыйлықтың
иегері  Қ.Мұхамедханов,  бұрынғы  министр  Қ.Балахметов,  мемлекет  және  қоғам  қайраткері
М.Сағдиев,  Соцалистік  Еңбек  Ері  Ж.Шәйжүнісов,  КСРО  Мемлекеттік  сыйлығының  лауреаты,
новатор-педагог Қ.Бітібаева, Мәжіліс депутаты Ә.Рахымжанов, мемлекеттік ірі қызметте жүрген
С.Райымбеков, экс-депутаттар Т.Мұхаметжанов, Н.Қалиев, Ғ.Есім оқу орнының мақтаныштары.
Есімдерін Қазақстанның түкпір-түкпірінде сүйіспеншілікпен ауызға алатын Ж.Дәукеев, Х.Матаев,
Б.Сыдықов,  Т.Хряпов,  М.Орымбаев,  М.Шайжүнісов,  Г.Козлов,  К.Сәлімов,  Н.Жотабаев,
А.Молдажанова, Д.Аманжолова сияқты түлектеріміз оқу орнының мәртебесін асқақтата түседі.
Оқу орны құрылғаннан бері сапалы мамандар даярлау ісінде тыңғылықты жұмыс жасап келе
жатқан физика-математика факультеті. Ғылым докторлары Г.Берікханова, М.Есқалиев, Б.Мұқышев,
ұзақ  жылдар  ұстаздық  еткен,  бұл  күндері  арамызда  жоқ  доценттер  З.Тоқжігітова,  М.Естекбаев,
С.Қожакелдинов, жазушы Т.Рымжанов, оқу ісінің білгір ұйымдастырушысы М.Мұхаметжанов, бүгін
де факультеттің белсенді мүшелері А.Анияров, С.Рахметжанов, Қ.Нақышбекова, Абдрахманова Р.Р.,
Павлов  И.В.  тағы  басқалары.  Факультеттің  кемелденуіне  әркез  Е.Т.Червяков,  А.А.Юнусов,
Қ.Н.Нұрсұлтанов, Ж.А.Айтов, А.А.Ахметжанов, С.С.Маусымбаев, О.М.Жолымбаев өз үлестерін
қосты.
Тарихы әріден басталатын жаратылыстану ғылымдары факультеті. Факультеттің қалыптасып,
өркендеуіне  үлес  қосқан  З.Ф.Троицкая,  З.А.Петренко,  М.С.Панин,  З.К.Мыңжанова,
К.А.Молдағалиева,  В.И.Радионова,  М.Е.Белгібаев,  В.П.Бурулько,  Н.Ш.Кәріпбаева,  Л.С.Ибраева,
З.В.Абдшиева,  В.А.Хромов,  Р.А.Садықова,  кафедра  меңгерушілері  Д.Р.Оңтағарова,
М.Ғ.Қуанышбаева, Б.Н.Прохоров есімдері көпке белгілі.
Денешынықтыру  және  спорт  кафедрасының  іргетасын  қалаған  Н.Ф.Степанов,  Т.Н.Ван,
Н.Н.Гутарев,  Ю.П.Друзь,  В.Р.Маневич,  И.Я.Плошенко,  Б.Ж.Жұмағалиев,  Е.М.Мұхаметжанов,
М.Ж.Тастанов,  А.В.Голубев,  Б.М.Түсеевтерді  атаудың  өзі  жеке  тарих.  Даңқты  спортшылар
Р.Х.Ильматов, С.С.Қоржікенов, Ш.Б.Тұрсыновтар тәрбиелеген спорт жұлдыздарын санап тауыса
алмаймыз.  Тек  соңғы  екі  жылда  «Қазақстан  барысы»  атанған  Айбек  Нұғымаров  пен  Мұхит
Тұрсынов, Сочи олимпиадасына қатынасқан Галина Вишневская зор мақтанышымыз.
Өнерлері  дүйім  жұртты  тамсантқан  бейнелеу  өнері  және  дизайн  кафедрасы  өңірде  талантты
жастарды  тәрбиелеуде  өлшеусіз  қызмет  атқарды.  Кафедраның  қалыптасуына  Я.Я.Бомбах,
И.Ф.Лихачев, В.С.Громов, Л.Г.Медведев, Қ.Ж.Әмірғазин, И.В.Солодухин, Е.С.Асылхановтар аянбай
қызмет  көрсетті.  Ғ.Е.Макаров,  Н.Н.Өтепбаев,  М.С.Мырзаханов,  Р.А.Рахметов,  Т.Р.Жуванышев,
Т.А.Татиев, Р.А.Масаевалар суретші мамандар дайындауда еңбектерін сіңіруде.
Филология факультеті ежелден жоғары сапалы мамандар дайындауды міндетіне алған. Факультет
тарихын парақтағанда атақты ғалымдарды атамау мүмкін емес. Л.М.Перелыгин, Ж.Ш.Шәкенов,
Т.Ерғалиев,  А.М.Ислямов,  М.Н.Шаталин,  В.И.Травников,  Д.Д.Сүлейменов,  Г.М.Нестерова,
Ө.К.Тыныбаева, Л.И.Малахова, Қ.Шаяхметов, Л.И.Троицкая, Г.А.Бадамбаева, Р.М.Абылқасымова,
В.В.Данилова, Қ.Жүсіп, В.И.Габдуллина, И.И.Середенко, С.Я.Левченко, П.Е.Суворова, М.Иванова,
Т.Жұмажанова  есімдері  көңілге  қуаныш  ұялатады.Филолог  мамандар  дайындауға  барлық  күш-
жігерін  аямай  тер  төккен  Исабаева  Т.Д.,  Рублев  К.А.,  Жумадилова  Г.А.,  Зыкова  И.В.,  Ахметова

5
Б.А., Демежанов Т.М., Жақсыбаева Ф.З., Сәмекбаева Э.М., Әбікенов М.Т., Қалиева С.Е., Ақтанова
А.С.,  Тоқсамбаева  А.О.,  Ақманова  Ғ.Р.,  Сабырбаева  Р.Қ.,  Иманжапаров  М.Т.,  Құрмамбаева  Қ.С.
сынды әріптестер еңбегі көптің көзінде.
Факультет түлектері жазушылар Кәмен Оразалин, Ғазиз Сапаев, Тұрдықұл Шаңбай, ақындар
Мұрат Сұлтанбеков, Мерғали Ибраев, Төлеген Жанғалиев, Тыныштықбек Әбдікәкімұлы, Әбубәкір
Қайран, Евгений Титаев есімдері елімізден тыс жерлерге де аян.
Тарихшы мамандарды түлетіп ұшыруда білім-қайраттарын аямаған ардагерлерді атау әбден
орынды. Олар:  Мыңжанов Р.М., Нұрхайдаров Қ.Н.,  Приходько И.Т., Чалая Л.А.,  Каменир К.М.,
Қасенов Т.Қ., Ивашкин С.С., Қарымсақова Ф.М., Бондарева А.И., Городецкая В.С., Досаев Т.Д.,
Құдышева  Н.А.,  Матаева  М.Х.,  Малущенко  В.В.,  Потылицина  В.В.,  Сләмов  А.С.,  сондай-ақ
кафедраның бүгінгі  белді мүшелері  Байсарина Қ.Қ.,   Кәрімов  М.Қ., Коновалов  А.П., Пашенцев
А.П., Исин А.И., Зарифова М.А., Мұқатаева  З.Қ., Ибраемова М.С., Рамазанова Ф.С., Тохметова
Г.М., тағы басқаларының ғылыми-зерттеу, оқу-әдістемелік жұмыстары бірнеше буынға қызмет етері
хақ.
Мұғалімдер  еңбегінің  бет-бағдарын  белгілеу,  білімді  ұстаздар  қауымын  тәрбиелеп,  өсіруде
педагогика,  психология  кафедраларының  арқалар  жүгі  орасан.  Педагогикалық  саланың
қалыптасуына  ғалымдар  мен  тәжірибелі  ұстаздар  белсене  араласты.  Профессор  Нечаев  А.П.,
доценттер Дәукеев Ж.Д., Алеев И.В., Ужгина З.Ч., Романов А.П., Есекеев Ж.Е., Ақтамбекова К.А.,
Айманов  Ғ.И.,  Мирошникова  Л.С.,  Буланова  Ф.З.,  Татаурова  Н.Л.,  Р.С.Мамбетбаева  қалыптасу,
дамудың басында тұрса, кейінгі буын қалыптасқан дәстүрді жалғастырып әкетті. Жанбөбекова М.З.,
Сәтиева Ш.С., Әубәкірова Р.Ж., Едігенова А.Ж., Жұмажанова Г.Қ., Тарасенко Е.М., Дүйсембекова
Ш.Д.,  Елеупаева  Ж.К.,  Ізбасарова  Ф.Д.,  Әбдікәрімов  М.О.,  Серікова  Н.У.,  Тұрғанбаева  Б.Ш.
педагогиканың теориясы мен өзекті проблемаларын болашақ ұстаздар жүрегіне ұялатуда.
Педагогика факультетінің музыкалық білім кафедрасы атқарған істер де өңірге әйгілі. Шкутова
Н.В., Колбина Е.В., Феттер П.З., Оразова Ж.А. негіздеген  кафедрада ғалымдар Ахметова Т.Ш.,
Сұлтанова Н.К., Бодауова Б.Қ., өнер тарландары Джанияров О.С., Бейсембеков А.Т., Сейтқазы О.Ж.,
Нұрбаева  Ф.М.,  Әлдекенов  К.С.  студенттерді  музыка  әлемінің    қыр-сырларын  меңгертіп,  түрлі
ансамбльдер  мен  топтардың  қалыптасуына  мұрындық  болды.  Түрлі  деңгейдегі  конкурстарда
ұстаздар мен студенттер жеңімпаз атанып оқу орнының абыройын асқақтатты.
Біз санамалап, іріктеп атағанда қазақтың ұлы жазушысы Мұхтар Әуезовтың «Алдыңғы жақсы
артқы  жасқа  тәлім  айтпаса  ел  болғаның қайсы?»  делінетін  айшықты  ойы  еріксіз  көңіл  бұрады.
Там-тұмдап есімдері қағазға түскен (аталмағандары бұл тізімнен бірнеше есе көп) жандар кейінгі
буынға үлгі,өнегеге ұсынар, егемен Қазақстанды елдікке бастар тұлғалар.
 Ең бастысы мерейтойлық шараларды жаңа үрдісте өткізуге мән бердік. Дабырлатып даңғаза
той дастарханын жаюды мақсат етіп қойған жоқпыз. Қайта өркениетті елге жарасымды Халықаралық
конференция  ұйымдастыру,  Қазақстан  мен  Ресей  педагогикалық  жоғары  оқу  орындары
ассоциясының Координациялық кеңесін өткізу, бірнеше атаулы аудиторияларды ашуды міндетімізге
алдық. Өткен тарихтың тағылымын ескере отырып, келешекке көз салып, рухани өрлеуге ұмтылу
негізгі бағытымыз.
Күні  кеше  ғана  үкімет  қаулысымен    біріккен  туыстас  екі  оқу  орнының  Қазақстандағы  білім
ордаларының алдыңғы қатарынан орын алуы -ұжымның басты міндеті. Бұл арада мерейтойлық
шаралар аясында өткен оқу жылында ұйымдастырылған профессор Т.Ы.Амановтың 90 жылдығына
арналған «Функциялар теориясы, функционалдық анализ және олардың қолданылуы», «Шәкәрім
әлемі  және  Семей»,  «Қазақстан  футболы  және  оның  болашағы»  Халықаралық,  сол  сияқты
«Сұлтанмахмұт мұрасы: тарихы және дәстүр», «Алтайдың ақиығы Оралхан Бөкей», Еңбек Ері Жақия
Шәйжүнісовтың  100  жылдығына  орай  өткен  «Қазақстандағы  білім  берудің  өзекті  мәселелері»,
«Қазақстанда  педагог  мамандар  дайындаудың  заманауи  бағыттары»  Республикалық
конференциялары біздің ғалымдардың шетелдік, отандық әріптестерімен сұхбаты ғана емес, ғылыми
ұстанымдары мен мүмкіндіктерін белгілеген салиқалы басқосулары болғандығын атап өту абзал.
Университет басшылығының жол сілтеуімен педагогикалық практиканы ұйымдастырудағы соны
үрдістерді анықтау, мектеп оқулығының жай-күйін дөңгелек стол аясында бірнеше мәрте әңгіме
өзегіне айналдыру да нәтижесіз қалмасы хақ. Дәл осы жерде зерттеулердің нәтижесі саналатын

6
«Мұғалімнің  кәсіби  қызметі  жүйесіндегі  қазіргі  білім  беру  технологиясы»  аталатын  екі  томдық
жинақтың облыс мұғалімдерінің назарына ұсынылғандығын сөз ету артықтық қылмас.
Ұжымымызда мектеп және жоғары оқу орындарына арналған оқулық жазу мәселесіне араласып
жүрген  әдіскер-ғалымдардың  бар  екендігін  мақтанышпен  айта  аламын.  Мәселен,  профессор
Г.А.Бадамбаева  3,4,8  класс  оқулықтарының,  А.С.Ахтанова  5  класқа  арналған  электрондық
оқулықтың  («Атамұра»,  2014),  профессордың  міндетін  атқарушы  А.О.Тоқсамбаева  жоғары  оқу
орындарына арналған «Қазіргі қазақ әдебиеті («Фолиант», 2011) және «Қазақ хандығы дәуіріндегі
әдебиет» («Фолиант», 2012) оқу құралдарының авторы.
Семей  шаһарындағы  екі  оқу  орны  үкімет  қаулысымен  біріктірілді.  Алғашында  тосаңсып
қалғанымызбен дәл бүгінгі күні мәңгі бірге келе жатқандай күйдеміз. Неге десеңіз, қаладағы зиялы
қауым бір-бірімен таныс, тағдырлас, тіпті керек десеңіз бір жанұяның мүшелері сол екі оқу орнында
қызмет жасап қанымызбен, жанымызбен араласып кеткен едік.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті атанған мәртебелі ұжымның
атақ-дәрежесі Қазақ Еліне жақсы таныс. Тамаша бастаулардың, өрелі үрдістердің жаршысы. Ірі
білім  –  ғылым  –  тәрбие  кешені.  Университетте  бес  мыңнан  астам  студент,  270  магистранттар
білімдерін  шыңдауда.  Оларға  461  профессор-оқытушылар  дәріс  оқиды,  олардың  50-і  ғылым
докторлары, профессорлар, 200-і ғылым кандидаттары, доценттер.
Алда атқарылмақ істер, алар асулар, биік мақсаттар. Мерейтой құтты болсын, әріптестер!
There are achievements to gain
A.S. Espenbetov
The article considers the history of the institute since its construction, the process of its development,
the teachers’ and professors’ works and also the article describes the big achievements of the institute.
Впереди еще много достижений
А.С. Еспенбетов
В статье говорится об истории педагогического института со дня его основания, его развитии
и  совершенствовании,  профессорско-преподавательском  составе  факультетов  и  кафедр,
достижениях вуза.

7
ФАКУЛЬТЕТТЕР ШЕЖІРЕСІ
ЛЕТОПИСЬ ФАКУЛЬТЕТОВ
________________________________________________________________________
УДК:378.096:53:51
Г.Е. Берікханова
Физика-математика факультетінің деканы, ф.-м.ғ.д., доцент
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
ФИЗИКА-МАТЕМАТИКА ФАКУЛЬТЕТІ –
НАҚТЫ ҒЫЛЫМДАР ОРДАСЫ
Физика-математика факультеті – педагогикалық институттың алғашқы факультеттерінің
бірі екендігі, педагог кадрларды даярлауда үлес қосқан оқытушы-профессорлық құрамы, деканат,
кафедралары, тарихы, ғылыми жетістіктері баяндалады.
Кез келген қоғамның дамуы халыққа білім беру ісі мен ғылымның дамуына тікелей байланысты.
Білім беру – мемлекеттің дамуының негізгі қозғаушы күші болып табылады. Осы өзекті мәселенің
шешілуі мұғалім мамандарының қажеттілігіне келіп тіреледі.
Кеңес  өкіметі  халыққа  білім  беру  ісіне,  әсіресе  халықтың  әр  түрлі  топтары  арасындағы
сауатсыздықты жоюға ерекше көңіл бөлді. Осы мақсатта еліміздің әр өңірінде педагогикалық оқу
орындары ашыла бастады.
Физика–математика  факультеті  Семей  мемлекеттік  педагогикалық  институтындағы  алғашқы
факультеттердің бірі болып, институтпен бірге жасап келді. Факультет бұрынғы Совет көшесіндегі
№ 88, қазіргі Абай көшесі № 100-де орналасқан оқу ғимаратында жұмыс істеді.
1933-1934 оқу жылында 30 студент қабылдап, математика, физика мұғалімдерін даярлай бастады.
1948-1958 жылдары физика-математика факультетінің декандары А.А. Курочкин, Т.Ы. Аманов,
Г.И. Кириллов болды.
1959-1973 Е.П. Червяков факультет деканы қызметін атқарды. Осы жылдардан бастап физика-
математика  факультеті  өркендеп  дами  бастады.  Бұл  кезде  факультет  математика,  физика
мұғалімдерінен басқа сызу және сурет пәнінің мұғалімдерін орыс және қазақ тілінде даярлады.
1970  жылы  факультет  жаңа  ғимаратқа,  қазіргі  №  3  оқу  ғимаратына,  көшірілді.  Факультетте
механика,  молекулалық  физика,  электр  және  магнетизм,  оптика,  электротехника,  радиотехника
бойынша лабораториялық кабинеттер құрылып, педагог мамандар даярлауда ерекше роль атқаруда.
Сонымен  қатар  ұзақ  жылдар  бойы  оқытудың  техникалық  құралдары  және  фото-кино
лабораториялары жұмыс істеді. Бұл лабораториялық кабинеттер бүгінгі таңда заман талабына сай
құрал-жабдықтармен толықтырылуда.
 Курочкин А.А.              Аманов Т.Ы.               Кириллов Г.И.               Червяков Е.П.

8
Осы кезден бастап факультеттің оқытушы-профессорлар құрамының ғылыми дәрежесін көтеру
қолға  алынды.  Педагогикалық  іс-тәжірибелері  жоғары  оқытушылар,  физика-математика
ғылымдарының  кандидаттары,  доценттер  Н.Н.  Феденев,  В.С.  Тихомиров,  тарих  ғылымының
кандидаты, доцент В.П. Гноевых, экономика ғылымдарының кандидаты, доцент А.А. Осьмаков,
педагогика ғылымдарының кандидаттары, доценттер Н.Н. Алексеева, Ж.Е. Есекеев, К.Е. Актамбеков
тағы басқалары қызмет етті. Олардың әрқайсысы жоғары білікті педагогтар даярлауда ерекше еңбек
етті.
Физика-математика  факультетінің  түлегі,  физика-математика  ғылымдарының  докторы,
профессор,  Қазақ  ССР  ғылым  Академиясының  корреспондент  мүшесі,  Қазақ  ССР  ғылым
Академиясының  математика  және  механика  Институтының  директоры  Төлеубай  Ыдырысұлы
Амановты ерекше атауға тиіспіз. Факультеттің түлектері Ю.Г. Горст, Н. Хасанов, Н. Акурпеков,
Я.М. Гольцер кандидаттық диссертация қорғап еліміздегі ғылымның дамуына үлес қосты.
1973-1991 жылдар аралығында факультет деканы қызметін физика-
математика ғылымдарының кандидаты, доцент Актям Акзамович Юнусов
атқарды.  Факультетте  тек  қана  мұғалім  кадрларды  даярлап  қоймай,
ғылыми кадрлардың да өсуіне көңіл бөлінді.
Сол кездегі жас оқытушылар К.Н. Нұрсұлтанов, А.А. Ахметжанов,
С.С. Маусымбаев, Ж.А. Аитов, Е.К. Есенжолов, С.Ш. Қожегельдинов,
Ф.Х.  Вильданова,  Р.Р.  Абдрахманова, М.К.  Ниязбекова  Н.В.  Батехина,
Б.А. Абремский аспирантураның сырттай және күндізгі бөлімінде оқуға
Кеңес одағының алдыңғы қатарлы оқу орындарына жіберілді. 1975-1985
жылдар  аралығында  К.Н.  Нұрсұлтанов,  А.А.  Ахметжанов,  С.С.
Маусымбаев, Ж.А. Аитов, Е.К. Есенжолов, С.Ш. Қожегельдинов, Ф.Х.
Вильданова,  Н.В.  Батехина,  Б.А.  Абремский  кандидаттық
диссертацияларын қорғап, факультеттің ғылыми потенциалын арттырды.
1975 жылдан бастап физика-математика факультетінің студенттерінен «Ұшқын» және «Аэлита»
құрлыс отрядтары құрылып, еліміздің әлеуметтік дамуына өз үлесін қосты. «Аэлита» – қыздардан
құрылған Кеңес одағындағы алғашқы құрлыс отряды болды.
1991-1995 жылдар аралығында факультет деканы қызметін педагогика
ғылымдарының  кандидаты,  доцент  Ерғали  Қабдоллаұлы  Есенжолов
атқарды. Осы жылдары студенттерге жаңа жатақхана салынып, олардың
әлеуметтік мәселерінде оң өзгерістер болды.
Факультет  ұжымы  1995  жылы  ЮНЕСКО  көлемінде  тойланған
Абайдың 150 жылдық мерейтойын өткізуге ат салысты. 1993 жылы Т.Ы.
Амановтың  70  жылдық  мерейтойы  Семей  өңірінде  атап  өтіліп,  оның
есімін  мәңгі  есте  қалтыру  мақсатында  қаланың  орталық  көшелерінің
біріне аты берілді. Өзі тұрған үйге ескерткіш тақта орнатылып, туған жері
Жаңасемей ауданы, Құрманқожа ауылында ас берілді. 2003, 2013 жылдары
сәйкес 80 және 90 жылдық мерейтойлары халықаралық деңгейде атап
өтілді.
Факультеттің  жас  оқытушылары  Б.А.
Мұқышев, Г.Е. Берікханова, М.М. Жүкешов,
Г:Т.  Дәрібаева,  Ю.В.  Тихомиров  кандидаттық  диссертация  қорғап,
факультеттің ғылыми дәрежесі артты.
1996-1998 жылдары доцент А.Л. Измайлов факультет деканы болды.
1998 жылдан бүгінгі күнге дейін физика-математика факультетінің
деканы қызметін физика-математика ғылымдарының докторы, доцент
Берікханова  Гүлназ  Еженханқызы  атқаруда.  Физика-математика
факультеті математика, физика, информатика мамандықтары бойынша
педагог  кадрлар  даярлайды.  Сонымен  қатар  осы  мамандықтар
бойынша магистратура бар.
Информатика  мамандығы  бойынша  факультетте  1990  жылдан

9
бастап мұғалімдер даярлайды. Информатика мамандығының ашылуына, оның қалыптасып дамуына,
оқытушы кадрлармен қамтамасыз етуге физика-математика ғылымдарының кандидаты, доцент Ж.А.
Аитовтың  сіңірген  еңбегін  ерекше  атаймыз.  Қазіргі  кезде  замануй  техникамен  жабдықталған  6
компьютерлік, 2 мультимедиалық аудитория бар.
Факультеттегі оқытушылардың ғылыми дәрежесінің өсуіне бағытталған жұмыстар оң нәтиже
берді. О.М. Жолымбаев, Г.У. Нурабаева, Ж.К. Сыдыкова, Г.Е. Берікханова, М.Б. Макамбаев, И.С.
Мусатаева, С.Н. Нұрқасымова, А.А. Анияров кандидаттық диссертация қорғап, доцент атағын алды.
С.С. Маусымбаев, Б.А. Мұқышев, С.Н. Нұрқасымова докторлық диссертация қорғап, педагогика
ғылымдарының  докторы  ғылыми  атағын  иеленді.  Г.Е.  Берікханова  физика-математика
ғылымдарының докторы ғылыми атағын иеленді. Математика мамандығының түлегі Д. Нұрахматов
PhD докторлық диссертациясын қорғап, қызмет етуде.
Факультеттің  дамуына,  заман  талабына  сай  педагог  кадрларды  даярлауға  үлкен  үлес  қосқан
оқытушылар:  Г.И.  Кириллов,  М.Г.  Качеев,  Е.Г.  Червяков,  А.А.  Курочкин,  Н.Н.  Феденев,  Л.Л.
Кропотов, Т.Ы. Аманов, В.Г. Певный, А.О. Киселев, В.С. Тихомиров, А.А. Юнусов, Т.К. Синицина,
Г.П. Чернышева, К.Н. Нурсултанов, А.Б. Дукенбаев, Б.А. Якимов, М.К. Естекбаев, Я.И. Зальцман,
А.А. Ахметжанов, С.Р. Рахметжанов, И.Н. Алексеева, З.В. Тихомирова, Г.М. Накишбекова, С.И.
Ибраев, И.М. Рахимбердинова, З.О. Токжигитова, Л.И. Калакин, Б.А. Абремский, Б.Ж. Жумагельдин,
Қ.Р.  Мекебаев,  М.Н.  Мақашева,  С.Ш.  Кожегельдинов,  Е.К.  Есенжолов,  Г.Е.  Берікханова,  С.С.
Маусымбаев, М.Б. Макамбаев, О.М. Жолымбаев, Б.А. Мұқышев, К.Т. Уразбаева, И.С., И.В. Павлов,
Мусатаева,  А.А.  Абишова  С.Т.  Умирбаева  және  т.б.  Бүгінгі  күні  факультеттің  ғылыми  дәрежесі
45%-ды  құрайды.  С.Ш.  Кожегельдинов,  Б.А.  Мұқышев,  А.А.  Анияровтың  ғылыми  мақалалары
инпакт-факторы жоғары Thomson Reuters-тің тізіміндегі журналдарға жарияланды.
Оқу үрдісін, ғылыми-әдістемелік жұмыстарды математика және математиканы оқыту әдістемесі,
физика, информатика және ақпараттық технологиялар кафедралары жүзеге асырады. Факультет
кафедралары оқытылатын пәндер бойынша оқу-әдістемелік құралдармен, пәннің оқу-әдістемелік
кешендерімен, типтік бағдарламаларымен жабдықталған. Оқытушы-профессорлар оқу процесін
кітаппен қамту мақсатында кафедраларда мемлекеттік тілде оқулықтар, оқу-әдістемелік құралдар
жазып,  баспадан  шығарып  отырады.  Қ.Н.  Нұрсұлтанов,  Г.М.  Накишбекова,  Ж.А.  Аитов,  С.Ш.
Кожегельдинов,  С.С.  Маусымбаев,  Б.А.  Мұқышев,  Г.Е.  Берікханова,  О.М.  Жолымбаев,  Э.Т.
Бахтинова, С.Р. Рахметжанов, Е.К. Есенжолов жазған оқулықтары еліміздің барлық оқу орындарында
қолданысқа ие болды. Жоғары оқу орындарының студенттері үшін мемлекеттік тілде аса қажетті
оқулықтар жазғаны үшін 2007 жылы С.С. Маусымбаев, 2010 жылы О.М. Жолымбаев, 2011 жылы
Г.Е.  Берікханова  Қазақстан  Республикасы  Жоғары  оқу  орындарының  Ассоциациясының  А.
Байтұрсынов атындағы «Саңлақ автор» медалімен марапатталды.
Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігінің «Жоғары оқу орындарының үздік
оқытушысы» мемлекеттік грантын әр жылдарда С.С. Маусымбаев, О.М. Жолымбаев, Б.А. Мұқышев,
К.Т. Уразбаева жеңіп алды.
Факультеттегі студенттердің 80-90 %-ға жуығы жыл сайын мемлекеттік білім беру грантының
негізінде  оқуға  қабылданады.  Олардың  оқу  үлгерімі  мен  оқу  сапасының  көрсеткіші  институт
көлемінде  алдыңғы  қатарда.  Студенттердің  оқуға,  ғылыми  жұмыстармен  шұғылдануға
қызығушылығы  жыл сайын  артуда. Доцент  О.М.  Жолымбаевтың жетекшілігімен  «Математика»
мамандығының  студенттері  М.М.  Уразмухаметова  (2008  жыл),  А.Б.  Баймурзаева  (2012  жыл)
Қазақстан  Республикасының  жоғары  оқу  орындары  студенттерінің  үздік  ғылыми-зерттеу
жұмыстарына арналған республикалық конкурстың қорытындысы бойынша 1дәрежелі дипломмен
марапатталды.
2009  жылы  «Физика»  мамандығының  студенттері  Г.  Тоқбаева,  Д.  Смаилова,  Д.  Лебедев
педагогикалық мамандықтар студенттері арасындағы республикалық «Абай сыйлығы» сайыста Гран-
призді жеңіп алды. «Информатика» мандығының студенттері 2006 жылы Д. Макаров, Р. Сыдыкова
халықаралық  олимпиадаға  қатысып  3  орынды  жеңіп  алды.  2012  жылы  Е.А.  Букетов  атындағы
Қарағанды  мемлекеттік  университетінде  өткен  Республикалық  олимпиададан  Ч.  Маликов,  А.
Ержанов, Т. Жұбанов 2 орынға ие болды. «Физика» мамандығының студенттері Ақтөбе қаласында
өткен республикалық пән бойынша олимпиадада 3 орын, «Математика» мамандығының студенттері

10
Орал  қаласында  өткен  республикалық  олимпиадада  2  орынға  ие  болды.  Физика  кафедрасы
«Студенттердің ғылыми-зерттеу лабораториясын» құрып, студенттер физикалық құбылыстың 10
жаңа моделін жасады.
Факультетте  студенттердің  академиялық  ұтқырлық  бағдарламасы  бойынша  шет  елдің
университеттерінде білім алу іске асырылуда. 2011-2012 оқу жылында «Математика» мамандығы
бойынша 3 курс студенті Мақсұт Айзада Венгрияның Янош Кадолани атындағы университетінде,
2012-2013 оқу жылында «Информатика» мамандығының студенттері З. Жунусова мен З. Даулетова,
2013-2014 оқу  жылында М.  Малгаждаров пен  М. Максымбаев  Оңтүстік Кореядағы  Джионгсанг
университетінде академиялық ұтқырлық бағдарламасы бойынша білім алды. 3 курс студенттері
Кәрім  Асхат  пен  Жанар  Садыкова  сол  университетте  2+2  қос  дипломдық  бағдарлама  бойынша
білімдерін  жалғастыруда.  Сонымен  қатар,  студенттерді  Қазақстанның  алдыңғы  қатарлы
университеттерінде  академиялық  ұтқырлық  бағдарламасы  бойынша  алмастырып  оқыту  жүзеге
асырылуда.
Факультет кафедралары республика бойынша өткізілетін Ұлттық аккредитациялық орталықтың
бағалауына қатысып, 5В010900 «Математика» мамандығы 2012 жылдың Ұлттық рейтингісі бойынша
Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары арасында 3 орынды иеленді. Математика және
математиканы оқыту әдістемесі кафедрасы Ресейдің жаратылыстану Академиясының өткізген «Білім
беруге қосқан үлесі» конкурсына қатысып, «Золотая кафедра России» атағын жеңіп алды. Сонымен
қатар  алғаш  рет  ҚР  БҒМ  қаржыландыруымен  2012-2014  ж.  аралығында  «Шағын  комплектілі
мектептер  үшін  жаратылыстық-математика  пәндері  бойынша  мұғалім  даярлаудың  ғылыми-
әдістемелік негіздері» атты ғылыми жоба О.М. Жолымбаевтың жетекшілігімен орындалуда.
Физика-математика факультетінде жүргізілеті тәрбие жұмыстары да өзінің нәтижелерін беруде.
Факультет студенттерінен құрылған халық аспаптар оркестрі, студенттер хоры ұзақ жылдар бойы
республика  көлеміндегі  конкурстарға  қатысып,  жүлделі  орындарды  иеленді.  Факультеттің
жігіттерінен  құрылған  «Серілер»  көңілді  тапқыштар  клубы  (жайдарман  клубы)  жоғары  оқу
орындарының студенттері арасында екі дүркін чемпион атанды. Сондай-ақ, «Парасат» дебат клубы
құрылып, республика, облыс көлемінде жүлделі орындарды иеленді.
Физика-математика факультеті оқу, тәрбие, ғылыми жұмыстардың жетістіктері бойынша 2001,
2007, 2011, 2012 жылдары институт бойынша «Үздік факультет» атағын иеленіп отырды.
Әр кезеңде ұлы ойшылдар, философтар, белгілі ғалымдар, ұлағатты ұстаздар адамзат игілігіне
арналған ізгі істерімен өздерінің өшпес іздерін қалдырған.
Біздің түлектер, ХХI ғасырдың ұстаздары да ата-бабаларымыздан қалған өсиеттерді, әлеуметтік
тәжірибені, мәдени мұраны, ғылым жетістіктерін жас ұрпаққа жеткізіп, адамзат қоғамының өркендеп
өсуіне, бейбітшілік жолмен дамуына өз үлестерін қосатынына сенімім мол.
Physics and Mathematics Faculty – the real science center
G.E. Berikchanova
The article is about the history of the Department of Physics and Mathematics. Academic staff of the
department, activities of the Dean’s office, subdivisions along with social and scientific achievements are
given much attention in the article.
Физико-математический факультет – центр точных наук
Г.Е. Берикханова
В статье рассказывается об истории физико-математического факультета – одного из первых
факультетов  педагогического  института,  его  профессорско-преподавательском  составе,
деканате, кафедрах, научных достижениях.

11
УДК:378.096:93
А.Қ. Қадыров
Филология факультетінің деканы, ф.ғ.к,. профессор м.а.
Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті
ФАКУЛЬТЕТ ТАРИХЫНАН СЫР
Мақаласында  филология  факультетінің  тарихынан  сыр  шертіп,  түлектердің  арасында
республикаға танымал ғалымдар, айтыскер ақындар, ақын-жазушылар, қоғам, өнер мен ғылым
саласындағы  қайраткерлер,  мұғалімдер,  журналистер,  т.б.шыққандығы  туралы  деректер
айтылған.
2013  жылы  Семей  қаласының  Шәкәрім  атындағы  мемлекеттік
университетімен біріккен қасиетті қарашаңырақ, білім мен ғылым ордасы
Семей  мемлекеттік  педагогикалық  институты  осы  жылдың  қыркүйек
айында 80 жылдық торқалы тойын ауқымды шаралармен кең көлемде атап
өткелі  отыр.  Көпшілігіміздің  жүрегімізге  жақын  оқу  ордасының  кешегі
дәстүрімен ертеңі үнемі назарда. Еліміздің руханият, білім, ғылым, әдебиет
және өнер саласында жүрген белгілі азаматтардың біразы бір кездері осы
оқу орнының табалдырығын аттаған,сол жерден білім алған көптеген буын
өкілдері. Бір қуантарлығы,кейбір түлектер өздерінің бір кезде ұшқан ұясын,
тәлім-тәрбие  берген  ұстаздарын  айтып,  жазып  жүретіндігі  жүрегімізге
жылылық ұялатады.
Отызыншы  жылдардағы  қазақтың  көшбастаушы,  көзі  ашық
оқығандарының  репрессияға  ұшырап,ұлтымыздың  болашағына  енді  қалай  қам  жасаймыз  деген
тұста,  әр  жерде  оқу  орындары  ашыла  бастады,  Шығыстан  1934  жылы  Семей  мемлекеттік
педагогикалық институты ашылды. Ұлтымыздың санасын оятып, болашаққа мықты буын тәрбиелеу
ісі  енді  осы  оқу  орындарына  жүктелді.  Ұлттық  саясаттың  кайнар  бұлағы  да  осы  оқу  орнында
қалыптаса бастады. Аймақтағы ғылым мен білімнің іргетасы осы шаңырақта қаланды. Елімізге
танымал ғалым, қаламгер Қайым Мұхамедханов 1938 жылы осы интитутқа түсіп, еңбек жолын
осынан бастап, елу жылға тарта қызмет атқарып, сабақ бергендігі неге тұрады?! Қазақ әдебиеті
тарихынан қайталанбас лекциялар оқыды. «Абайтану» атты жаңа ғылыми курстың негізін қалады.
Қазақ әдебиетіне қатысты көптеген ғылыми зерттеулер жазды. Шәкірттері сол кездегі Мұхамедханов
дәрістерінің жаңалығын, ғылымилығын әліде айтып жүреді. Институтта Мұхамедханов дәрісханасы
студенттерге қызмет жасап келеді, алайда, биыл мерейтойға орай дәрісхана қайта жабдықталып,
материалдармен  толықтырылып,  жаңа  техникалық  құралдармен  жабдықталып  қайта  ашылады.
Сондай-ақ филология факультетінде әр жылдары республикаға танымал ғалымдар: Р. Барлыбаев,
Ж. Шәкенов, З. Шашкин, С. Мұқанов, Е. Смайылов, Л.М. Перелыгин, А.В. Музычка, Л.И. Троицкая,
Х.В. Баймұратова, Қ.Ш. Шаяхметұлы, А.С. Еспенбетов, Г.А. Бадамбаева, Қ. Жүсіпов, Ө. Тыныбаева,
Т.Қ. Жұмажанова, Ә.А. Молдажанова, Б.А. Ердембеков, Ж.М. Әубәкір, және т.б. қызмет атқарды.
Филология факультетіне 1961 жылы оқуға түсіп, өте жақсыға аяқтап, кафедрада оқытушылыққа
қалып, бүгінгі таңға дейін дәріс оқып, ұстаздық, ғалымдық, ұйымдастырушылық қызметтерді 50
жылдан артық уақыт атқарып келе жатқан жан Еспенбетов Арап Сләмұлы. Факультеттің жан-жақты
дамуына өте үлкен, қомақты үлес қосып, сүбелі еңбек етіп келеді. Мыңдаған студенттерге дәріс
оқып білім нәрін шашты. Сұлтанмахмұтты зерттеу мәселесін алғашқы кезекке қойғанымен, Абай
дәстүрін жалғастырушыларды зерделеп аймақтық әдебиеттануды қалыптастырды. Осы аймақта
ғылыми мектеп – «Еспенбетов мектебін» қалыптастырды. Ғалымның жетекшілігімен 1 докторлық,
19 кандидаттық және 30-ға тарта магистрлік диссертация қорғалды. Соның арқасында факультеттің
ғылыми дәрежеленуі жоғары, ал, қазақ әдебиеті кафедрасының ғылыми дәрежеленуі 100 пайыз.
Біріккен  оқу  орнындағы  педагогикалық  мамандықтардың  басшылығы  да  Арап  Сләмұлына
жүктелген.

12
1934-2013 оқу жылында факультет 20 мыңнан астам түлектерді сапалы маман ретінде дайындап
шығарды. Филология факультетін бітірген түлектердің ішінде қоғам,өнер мен ғылым саласында
ірі  жетістіктерге  жетіп  республиканың  әр  жерінде  қызмет  істеп  жүргендері  аз  емес.  Мысалы,
Қазақстан  республикасына  еңбегі  сіңген  қайраткер,  ф.ғ.д.,  профессор  Арап  Еспенбетов,  ҚР
Парламенті сенатының экс-депутаты, академик Ғарифолла Есім, ҚР Премьер-Министер Кеңсесі
басшысының орынбасары Сайлаухан Райымбеков, Қазақстанның еңбек сіңірген мұғалімі, КСРО
Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Қанипа Бітібаева, ҚР Білім және ғылым министрлігінің жауапты
қызметкері п.ғ.д., профессор Әсемгүл Молдажанова, Сәрсен Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан
мемлекеттік  университетінің  бірінші  проректоры  ф.ғ.д.,  профессор  Бауыржан  Ерденбеков,  С.
Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік универитетінің профессорлары Ахмет Тұрышев, Бекен
Қатіренов, Гүлназ Жүсіпова, Ш. Есенов атындағы Актау мемлекеттік университетінің профессоры,
Жанна  Толысбаева  Абай  атындағы  Қазақ  ұлттық  педагогикалық  университетінің  профессоры
Қарлығаш Бұзаубағарова, Әл- Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры Жанна
Салханова, көрнекті лингвист-ғалым Қабдолла Қалиев, атақты жазушылар Кәмен Оразалин, Әзілхан
Нұршайықов, Ғазиз Сапаев, Әбділдәбек Салықбай, лингвист-ғалым Хасен Арғынов, Қазақтың Ы.
Алтынсарин атындағы білім академиясының зертхана меңгерушісі, профессор Серғазы Қалиев,
ақындар Мерғали Ибраев, Төлеген Жанғалиев, Нұрқасым Құсмиля, Тыныштықбек Әбдікәкімов,
Әбубәкір  Қайран,  Серік  Құсанбаев,  қоғам  қайраткерлері  Хафиз  Матаев,  Батташ  Сыдықов
журналистер Балташ Ерсалімов, Айтханым Ахметбекова, Қайрат Сабырбай, Әлібек Қаңтарбаев,
айтыскер  ақындар  Дәмеш  Омарбаева,  Ринат  Заитов,  Сара  Тоқтамысова,  Қарлығаш  Әубәкірова,
дәстүрлі әнші Еркін Шүкімәнов т.б.
Қазіргі  таңда  филология  факультетінде  қазақ  филологиясы,  ағылшын  филологиясы,  орыс
филологиясы мамандықтары бойынша кадрлар даярлануда.
Факультетте белгілі ғалымдар мен педагогтар, ғылым докторлары А.С. Еспенбетов, Ш.Б. Сейітова,
профессорлар Қ. Шаяхметұлы, А.Қ. Қадыров, ғылым кандидаттары мен доценттер А.С. Ақтанова,
Ә.М. Жұмағұлова, Т.М. Демежанов, Н.М. Тулебаева, Г.Қ. Исмайлова, Ф.З. Жақсыбаева, Г.Р. Ақманов
сынды кәсіби деңгейі жоғары мамандар қызмет атқаруда. Төрт кафедрада білікті де білімді, сапалы
білім беретін профессорлық-оқытушылар құрамы саны 60-тан астам, оның ішінде 2-ғылым докторы,
30-ға тарта ғылым кандидаттары мен доценттер қызмет етеді.
Бүгінде факультет бойынша білім алып жатқан студенттердің жалпы саны 670 студент, оның
ішінде күндізгі бөлімде 581, сыртқы бөлімде 89 студент, 11 студент магистратура бойынша білім
алуда.
Факультет  білімді  және  талантты  студенттерімен  мақтана  алады.  «Қазақ  тілі  мен  әдебиеті»
мамандығының  4  курс  студенті  Қиықбаев  Қуат  халықаралық  «Шабыт»  гран-при  иегері  атанса,
айтыскер ақын студенттер Дәулет Ерлан, Ақбабаұлы Ардабек, Сатыбалдин Манарбек, Нұржанов
Қуаныш, Шеризатов Арман, т.б. атап айтуымызға болады. Сонымен қатар «Жебе» ақындар мектебі
жұмыс  жасап  келеді.  «Қаракөз»драма  үйірмесі  талай  студенттің  шеберлігін  ұштады.  Қазақстан
Республикасы  Президентінің  стипендиясын    факультет  студенттері  А.  Шаймарданова,  А.
Әскерхановалар иеленіп отыр. Үздік оқу мен сан қырлы өнері арқылы танымал 8 студентке қолдау
көрсетіліп сыйақы тағайындалып келеді. 2013-2014 оқу жылында Евразия университетінде болған
Республикалық олимпиададан қазақ филологиясы мамандығының студенттері жүлделі 2 орынды
иеленсе орыс филологиясы мамандығының студенттері 3 орынды жеңіп алды.
Республика бойынша көңілді  тапқырлар клубының (КТК) чемпиондары  «Жаным», «Альянс»
командаларының негізін салушы және мүшелері факультеттің түлектері болып табылады.
Оқу сапасын арттыру мақсатында факультеттің профессор-оқытушылар құрамы АҚШ, Англия,
Ресей, Түркия, Испания, Германия сияқты шетелдердің оқу орындарымен халықаралық байланыста
жұмыс жасайды. Шетелдерден бірнеше ғалымдар келіп студенттерге дәрістер оқуда. Академиялық
ұтқырлықпен  әлемнің  алдыңғы  қатарлы  оқу  орындарында  факультеттің  бірнеше  студенттері  өз
білімдерін  жоғары  дәрежеде  көрсете  білді.  Корея  мемлекетімен  бірігіп  қос  мамандық  алу
бағдарламасы жүзеге асуда.
Осы оқу орнының базасында жыл сайын қалалық мектептер колледж студенттерінің қатысуымен
жазғы тілдер лагері өткізіледі. Университет оқытушылары мен студенттері білімдерін жетілдіру

13
мақсатында Испанияда, АҚШ-та, Лондонда, Германияда жыл сайын жетілдіреді. 2006 жылдан бастап
факультет мамандығының студенттері «Work and Travel» және «CCUSA» «ДААТ» халықаралық
бағдарламаларға белсенді түрде қатысып келеді.
Факультет әрекетінің барлық бағыттары факультеттің ғылыми-білім кешенінің оқу-әдістемелік
жұмыстарын  нарыққа  сай  жүргізе  алатын  және  бәсекелестікке  төтеп  бере  алатын  мамандарды
қалыптастыру міндеттеріне бағытталған.
Университетіміздің  басшысы, ректорымыз  көрнекті  ғалым,  профессор Шәріпбек  Ағыбайұлы
Әмірбеков осынау мерейлі мерекеге тек той шарасы ретінде ғана қарамай, кешегі алған асуларын
тағыда бір рет жарқырата көрсету мүмкіндігі ретінде, болашақтағы даму стратегиясысына айрықша
мән беретін жауапты кезеңіміз ретінде бағалап отыр. Биылғы жылдың қыркүйек айында өткізілетін
мерейтойлық іс-шаралардың барлығы да осы мақсатқа бағындырылған. Мерейтой есеп беру, өткенге
масайрау емес, бүгінгі күннің талаптарын ескеру, заман көшінің сырын ұғыну, нарық заманындағы
бәсекелестіктің көзін тауып, алға ұмтылу мұраттарын алдымызға қойып отырмыз. Факультет білім
беру салаларына мамандар даярлайтындықтан теориялық біліммен қоса әдістемелік бағытқа баса
назар аударуда, алдыңғы қатарлы шетелдердің озық тәжірибелеріне сүйеніп, жаңа технологияны
баса пайдаланып кадрлар дайындауға үлкен мән беруде. Мектептермен тығыз байланыс орнатылып
базалық алаңдар, зерттеу орталықтары құрылды. Жазылатын мақала, шығатын кітап, қорғалатын
дипломдардың  әдістемелік  жағына  басымдық  берілуде.  Универститет  басшысының
ұйымдастыруымен жазылып жатқан мектеп оқулығына факультет оқытушылары да тартылған.
Студенттердің ағылшын тілін терең меңгеруіне қосымша сағаттар бөлініп, мамандықтың кейбір
пәндері ағылшынша оқытыла бастады.
Той қарсаңындағы барлық іс-әрекетіміз осындай игі мақсаттарға бағытталған.
The history of faculty
A.K. Kadyrov
The  article  deals  with  the  history  of  the  Philology  Department.  The  author  points  out  that  famous
nationwide scientists, poets, writers, teachers, journalists, traditional folk singers and some public figures
are graduate alumni of Philology Department.
Тайны истории факультета
А.К. Кадыров
В статье говорится об истории филологического факультета и его прославившихся выпускниках,
ставших знаменитыми учеными, поэтами, писателями, учителями, журналистами, деятелями
искусства.

14
УДК:378.096:5
Л.С. Ибраева
Декан факультета естественных наук, к.х.н., доцент
Государственный университет имени Шакарима города Семей
ФАКУЛЬТЕТ ЕСТЕСТВЕННЫХ НАУК:
ИСТОРИЯ И ПЕРСПЕКТИВЫ РАЗВИТИЯ
В статье рассказывается о становлении и развитии факультета естественных наук от химико-
биологического  отделения  с  контингентом  в  30  человек  до  современного  процветающего
факультета, выпускающего специалистов по направлениям «Химия», «Биология», «География»,
«Физическая культура и спорт», «Начальная военная подготовка».
Факультет  естественных  наук  существует  с  начала  возникновения
педагогического института. У него, как и у вуза, большая и славная история.
На  протяжении  многих  десятилетий  высококвалифицированные
преподаватели ведут подготовку учителей для региона и республики.
Осенью  1934  г.  на  базе  Семипалатинского  вечернего  педагогического
института организован Восточно-Казахстанский педагогический институт,
в  числе  4-х  отделений  которого  впервые  открыто  химико-биологическое
отделение с контингентом в 30 человек. Географы в это время обучались на
экономическом  отделении.  В  1937  г.  факультет  естествознания  на  базе
учительского института вошел в состав пединститута в виде 2-х кафедр –
биологии и химии. Из-за текучести кадров, к сожалению, не сохранились
архивные материалы о том, кто стоял у истоков организации кафедр. Однако
имеется  заявка  Управления  Высшей  школы  Педвузов  за  1934  год  в  Москву  о  направлении  в
Семипалатинск  выпускников  педагогических  вузов  для  преподавательской  работы.  Так,  по
командировочному документу в 1936 году из Ленинградского педагогического института им. Герцена
сюда направлена Смагина З.В. для преподавательской работы по органической химии. В архивных
материалах впервые о кафедре химии упоминается в 1938 году. В этот период кафедру возглавляет
Кредушинский В.А., который, не имея научной квалификации, заслужил ученое звание доцента.
Он  одновременно  является  деканом  факультета,  читает  курс  общей  неорганической  химии  и
разрабатывает тему диссертации «Методика и техника химического эксперимента в школе». В 1937
году основана кафедра зоологии и ботаники, заведовать которой стала Елизарьева М.Н.
К 1940 г. в институте уже существовал естественно-географический факультет. В эти годы шло
усиленное формирование материально-технической базы кафедр. Так, для лабораторий химии по
договорам прибывало оборудование из Москвы, Новосибирска и других городов страны.
Военный период (1940-1945 гг.) характеризуется частой сменой профессорско-преподавательского
состава факультета. В 1945 году одновременно деканом факультета и зав. кафедрой химии является
Малеванная Н.И. В 1941 году в город Семипалатинск приехало много эвакуированных, в связи с
чем на кафедрах произошли изменения. Образовалось три кафедры: химии, ботаники и зоологии.
Заведовать кафедрой зоологии был избран профессор Беляев М.М. (эвакуированный из Москвы).
Кафедрой ботаники заведовала доцент Троицкая З.Ф. Это был период укрепления материальной
базы кафедр, период развития научной работы. Был создан ботанический уголок с разнообразными
комнатными растениями, а во дворе общежития построили теплицу, в которой постепенно была
собрана  большая  коллекция  комнатных  растений,  ставшая  основой  для  создания  комнатной
оранжереи в новом корпусе института. Во дворе старого корпуса института был организован учебно-
опытный  участок  для  проведения  опытнической  работы  по  основам  сельского  хозяйства  и
физиологии растений.
В 50-60-е годы в состав факультета вливается новая струя молодых и талантливых преподавателей
и ученых. Состав кафедр комплектуется молодыми и талантливыми выпускниками факультета. В

15
этот период кафедру химии возглавляет кандидат педагогических наук, доцент Петренко З.А. В
составе  кафедры  химии  работают  молодые  преподаватели  Мынжанова  З.К.,  Коробицина  В.А.,
Рахимжанова К., Панин М.С., Молдагалиева К.А., Радионова В.И., Хохлова З.С., Герасенко Б.К.
Это содружество единомышленников на долгие годы составило опорное ядро кафедры.
В 1969 году кафедра зоологии была разделена на 2 кафедры: на кафедру зоологии (заведующей
кафедрой  до  1971  года  была  Афремова  М.Е.)  и  кафедру  физиологии  (заведующая  кафедрой  –
Погорелова Г.И.).
В  1960  г.  за  городом  была  образована  агробиостанция  площадью  в  6  га,  на  которой  стала
создаваться  настоящая  сельскохозяйственная  база  для  вооружения  будущих  сельских  учителей
необходимыми  практическими  и  теоретическими  знаниями  для  пропаганды  передового  опыта
работы на пришкольных участках сельских школ нашей области.
В 1969 году в СПИ имени Н.К. Крупской было открыто отделение физического воспитания при
факультете  естественных  наук,  которое  через  три  года  реорганизовалось  в  самостоятельный
факультет  физического  воспитания.  Первым  руководителем  стал  опытный  организатор,  мастер
спорта СССР Степанов Н.Ф. В дальнейшем эстафету руководства факультетом в разные годы приняли
известные спортсмены, высококвалифицированные педагоги, такие как Ван Т.Н., Шерепов Б.В.,
Никифоров  В.А.,  Друзь  Ю.П.,  Прядченко  В.Ф.,  Шипулин  А.М.,  Маневич  В.Р.,  Плошенко  И.Я.,
Жумагалиев Б.Ж., Мухамеджанов Е.М., Тастанов М.Ж., Дягилев Б.А., Гутарева Т.А., Голубев А.В.,
Тусеев Б.М., Сулейменов М.Х.
Со дня основания факультета подготовлено несколько тысяч специалистов в области физической
культуры  и  спорта.  Выпускниками  института  являются  известные  спортсмены,  отличники
просвещения,  заслуженные  тренеры,  ученые,  руководящие  работники,  такие  как  Тусеев  Б.М.,
Доскужанов А., Цыбенко С., Кунсафин К.М., Сагнаев Е.Т., Сулейменов М.Х., Исмаилова К.Р., Борисов
А.Ю., Дюсенова К., Манкенов Б., Ильясов Н.А., Нуртазин К.М., Нуртазин М.М., Носиков В.К.,
Гурский П.М., Яровой Н., Шарипов А.С., Нугымаров А., Кудайбергенов Б., Смагулов К., Турсынов
М., Койжаганов Н., Журсымбаев А. и многие другие.
На кафедрах химии, ботаники, зоологии работали замечательные педагоги, которые фактически
на факультете провели всю свою трудовую деятельность. Это преподаватели химии Мынжанова
З.К.,  Петренко З.А.,  Радионова В.И.,  Лагутина Е.И.  и  другие. В  это время  на кафедре  зоологии
работали кандидаты биологических наук Тусупова К.С., Рахимбаева К.Т., Сапарова Г.С., Хромов
В.А., Айманова К.Г., кандидаты ветеринарных наук Даутбаев Р.Д., Усенов А.У. Всю трудовую жизнь
отдала кафедре ботаники кандидат биологических наук, доцент Лагутина Е.И. С 1948 по 1980 гг.
старшим лаборантом работала Соина Е.А. Трудовой стаж ее – 32 года. Ныне она пенсионерка, но
вуз не забывает своих ветеранов – ежегодно их приглашают для чествования.
Некоторые из ветеранов педагогического института трудятся в нашем коллективе и сегодня –
например,  доктор  биологических  наук,  профессор  Панин  М.С.,  кандидаты  биологических  наук,
доценты Н.Ш. Карипбаева, Хромов В.А.
Особую роль в  развитии факультета сыграл Панин М.С., всю  жизнь посвятивший служению
вузу. Он, выпускник факультета естественных наук, прошел свой педагогический путь в институте
от должности преподавателя и вырос до заведующего кафедрой, декана факультета, а затем и ректора
педагогического института. В течение 17 лет Панин М.С. заведовал кафедрой химии, 13 лет был
деканом факультета. На его примере выросло не одно поколение педагогов, ученых, общественных
деятелей. В 80-90-е годы под руководством Панина М.С. на кафедре химии формируется научная
школа, известная как в Казахстане, так и за рубежом. Это позволило многим бывшим студентам
педагогического института не только приобрести глубокие знания, но и защитить академическую
степень магистра и ученую степень кандидата наук. В настоящее время трудятся на факультете
многие  выпускники  и  ученики  Панина  М.С.:  кандидаты  наук  Нурекенова  А.Н.,  Сапакова  А.К.,
Поливкина  Е.Н.  В  университете  трудятся  и  другие  его  ученики:  кандидат  биологических  наук,
начальник научного отдела Евлампиева Е.П., кандидат химических наук, доцент кафедры экологии
Артамонова Е.Н., доцент кафедры экологии Касымова Ж.С. и др.
Преподаватели факультета продолжают традиции, заложенные нашими предшественниками, и
развивают новые. Факультет занимает достойное место по всем направлениям деятельности. На

16
факультете есть лауреаты звания «Лучший преподаватель года» конкурса МОН РК (Абдишева З.В.),
преподаватели, которые издают современные учебники и учебные пособия (Панин М.С., Карипбаева
Н.Ш., Нурекенова А.Н., Полевик В.В.), на кафедрах выполняются научные проекты, финансируемые
МОН  РК  (Куанышбаева  М.Г.,  Хромов  В.А.,  Онтагарова  Д.Р.).  Молодые  преподаватели  активно
участвуют в совместных зарубежных программах и стажировках во Франции, США и других станах.
Они ведут занятия в полиязычных группах на английском языке, повышают свою квалификацию
на семинарах республиканского и международного уровней, разрабатывают авторские элективные
курсы для обеспечения различных содержательных образовательных траекторий обучения студентов
по модульным образовательным программам.
Практически  все  нынешние  учителя  в  школах  и  колледжах  –  наши  выпускники.  С  ними  мы
поддерживаем тесную связь. Вместе руководим педагогической практикой студентов, трудимся над
научными проектами учащихся, публикуем статьи, издаем методические пособия.
Сегодня  на  факультете  осуществляется  подготовка  педагогических  кадров  по  следующим
направлениям:  химия,  биология,  география,  физическая  культура  и  спорт,  начальная  военная
подготовка.  На  факультете  функционируют  кафедры  биологии,  химии  и  географии,  теории  и
методики физической культуры и спорта. В составе кафедр два доктора наук, 14 кандидатов наук,
12 магистров.
Студенты имеют возможность на факультете получить качественное современное образование.
В  2014  году  впервые  получают  дипломы  выпускники  специальностей  «Химия»  и  «Биология»,
обучавшиеся по программе полиязычного образования. Нынешние студенты участвуют в конкурсе
на  право  обучаться  в  зарубежных  вузах  по  программе  академической  мобильности.  Такую
возможность  уже  реализовали  студенты  специальностей  «Химия»,  «Биология»,  «География»,  в
течение семестра обучавшиеся в Испании (университет Алькала), США (Питсбургский университет),
Южной Корее (Джионгсангский национальный университет). Сотрудничество с вузами Республики
Казахстан  позволяет  нашим  студентам  пройти  часть  обучения  на  их  базе  в  Павлодаре,  Усть-
Каменогорске. На практику студенты выезжают в соседнюю Россию, на Алтай, согласно договору
с Алтайской государственной педагогической академией.
Студенты ведут активную жизнь не только на занятиях в аудиториях. Они выступают с докладами
на конференциях различных  уровней, участвуют в республиканских  предметных олимпиадах, в
научных проектах, общественной деятельности. Например, несколько лет подряд команда студентов
специальности «Химия» завоевывала призовые места на Республиканской предметной студенческой
олимпиаде во главе со своим лидером Ахмеджановым М.; студентка специальности «Биология»
Попова К. заняла 3 место в республиканском конкурсе научных проектов в 2013 г. Специальность
5В011600–«География» удостоена 3 места в Национальном рейтинге 2012 г. среди вузов Республики
Казахстан. Студенты специальности «Физическая культура и спорт» радуют нас своими спортивными
достижениями. В их числе, например, можно отметить такую именитую спортсменку как Вишневская
Г., которая является участницей Олимпийских игр по биатлону в г. Сочи.
С целью получения учебной практики внутри вуза проводятся соревнования по видам спорта
школьной  программы  (легкая  атлетика,  гимнастика,  спортивные  игры,  лыжный  спорт,  летнее  и
зимнее  многоборье).  Такая  организация  учебной,  физкультурно-оздоровительной  и  спортивно-
массовой работы позволяет студентам стабильно повышать спортивно-педагогическое мастерство
и спортивную квалификацию. За время существования кафедры подготовлено более 200 чемпионов
области,  100  чемпионов  Республики  Казахстан,  11  чемпионов  Азиатских  игр,  2  участника
Олимпийских игр, 5 чемпионов Мира, более 80 спортсменов, входящих в состав сборных команд
страны.
В 2003 г. получена лицензия на подготовку бакалавров по специальности «Начальная военная
подготовка».  Это  развивающаяся  специальность.  Учебные  занятия  здесь  проводят  в  основном
молодые преподаватели со степенью магистра, которые владеют современными инновационными
технологиями,  вносят  новую  струю  в  традиционные  методики  обучения,  активно  участвуют  в
общественной жизни факультета и университета.
Сегодня обучающимся предоставлены большие полномочия в рамках Студенческого парламента,
Дебатного клуба, Малого деканата на факультете, в университете. Участие студентов в различных

17
мероприятиях  воспитательного  характера  позволяет  выработать  у  них  гражданскую  позицию,
лидерские навыки.
В 2013 г. получена лицензия на образовательную деятельность в магистратуре по специальностям
«Химия»,  «Биология»,  «География». В  том  же  году  осуществлен  первый набор  магистрантов  по
этим  специальностям  из  числа  выпускников  факультета,  успешно  завершивших  обучение  в
бакалавриате. Часть выпускников факультета обучается в целевой магистратуре и докторантуре
других вузов Казахстана и в будущем пополнит ряды преподавателей факультета.
Думается,  что  заложенные  десятилетиями  основы  ответственного  отношения  к  учебе,  труду,
общественной  работе  нашими  предшественниками  на  факультете  естественных  наук  с  честью
поддерживаются, развиваются и будут в будущем с достоинством продолжены всем коллективом.
Faculty of Science – history and development prospects.
L.S. Ibraeva
The history of the formation and development of the Faculty of science from chemical-biological branches
with the teaching staff in 30 people to a modern thriving Faculty of producing specialists in the areas of
«Chemistry», «Biology», «Geography», «Physical training and sport», «Basic military training» are told
in this article.
Жаратылыстану ғылымдар факультеті – тарихы мен дамуы
Л.С. Ибраева
Мақалада жаратылыстану ғылымы факультетінің тарихы, педагогикалық институтта химия-
биология бөлімі ашылғаннан бергі құрамында 30 оқытушы қызмет еткеннен бергі кезі мен қазіргі
өркендеуі, «Химия», «Биология», «География», «Дене шынықтыру және спорт», «Алғашқы әскери
дайындық»  бағыттары  бойынша  мамандықтар  дайындайтын  факультетке  жеткен
жетістіктері туралы баяндалады.
УДК 378.147.001.895
Р.Ж. Аубакирова
Декан педагогического факультета, к.п.н., доцент
Государственный университет имени Шакарима города Семей
ТРАДИЦИОННЫЕ И ИННОВАЦИОННЫЕ ПОДХОДЫ
В ФОРМИРОВАНИИ ЛИЧНОСТИ БУДУЩЕГО ПЕДАГОГА
Автор  статьи  говорит  о  традиционных  и  инновационных  формах  и  методах  работы  при
подготовке  будущих  педагогов  на  примере  деятельности  педагогического  факультета
Государственного  университета  имени  Шакарима  г.  Семей;  о  требованиях,  предъявляемых
современной системой образования к личности педагога.
На  современном  этапе  развития  общества  образовательная  сфера  подвергается  серьёзным
изменениям. Ключевой идеей модернизации современного казахстанского образования является
повышение  его  качества.  Педагогическое  сообщество,  ориентируясь  на  приоритеты,
провозглашенные в нормативных документах, понимании важности реформирования образования,
ищет пути и возможности повышения качества высшего  образования. Носителем традиций ДОУ и
школы, гарантом её обновления является педагог, который владеет педагогическим мастерством,
сформированным по меркам классической педагогики, предполагающим опору на научные знания,
способность к самостоятельным поискам и ответственность за принимаемые решения. Интенсивное
развитие  образования,  разнообразие  альтернативных  программ,  кардинальное  изменение

18
процессуальной стороны обучения выдвинуло на первый план проблему
качественной подготовки личности будущего педагога дошкольных групп,
начальной  и  средней  общеобразовательной  школы.  В  данной  статье
предпринята попытка раскрыть традиционные и инновационные подходы
в  формировании  личности  будущего  педагога  на  примере  деятельности
Педагогического  факультета  Государственного  университета  имени
Шакарима г. Семей.
Вопросы  развития  системы  казахстанского  образования  неразрывно
связаны со стратегией национального развития и являются неотъемлемой