Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы
Министерство образования и науки Республики Казахстан
Национальная академия образования им.И.Алтынсарина
5-6-
сыныптары оқушыларына арналған
математикадан деңгейлік тапсырмалар
Дидактикалық материалдар
Разноуровневые задания
по математике для учащихся 5-6 классов
Дидактические материалы
Астана
2013
1
Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы Ғылыми кеңесімен
баспаға ұсынылды (2013 жылғы 19 тамыздағы № 4 хаттама).
Рекомендовано к изданию решением Ученого совета Национальной академии
образования им. И.Алтынсарина (протокол № 4 от 19 августа 2013 г.).
5-6-
сыныптары
оқушыларына
арналған
математикадан
деңгейлік
тапсырмалар. Дидактикалық материалдар. – Астана: Ы.Алтынсарин атындағы
Ұлттық білім академиясы, 2013. – 26 б.
Разноуровневые задания по математике для учащихся 5-6 классов.
Дидактические материалы. – Астана: Национальная академия образования
им. И.Алтынсарина, 2013. – 25 с.
5-6-
сыныптары
оқушыларына
арналған
математикадан
деңгейлік
тапсырмалар осы сыныптардағы математика курсының негізгі тарауларын
қамтиды. Тапсырмалар оқушылардың білімдерін жүйелеуге, жалпылауға және
тексеруге арналған.
Бұл құрал жалпы білім беретін мектептердің 5-6-сыныптардында жұмыс
атқаратын математика пәні мұғалімдеріне арналған.
Разноуровневые задания по математике для учащихся 5-6 классов охватывает
основные главы курса математики указанных классов. Задания предназначены для
систематизации, обобщения и проверки знаний учащихся.
Пособие предназначено для учителей математики, работающих в 5-6 классах
общеобразовательных школ.
©
Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық
білім академиясы, 2013
© Национальная академия образования
имени И. Алтынсарина, 2013
2
Алғы сөз
Бұл құрал жалпы білім беретін мектептердің 5-6-сыныптарына арналған
«Математика» оқулығына қосымша болып табылады.
Құралдың мақсаты:оқушылардың математика пәніне деген қызығушылығын
арттыру, келесі сыныптарда алгебра және геометрия курстарын, сонымен қатар
жаратылыстану-математикалық циклі пәндерін жүйелі түрде игеруге негіз жасау.
Құралдыңміндеттері:
–
логикалық ойлау мен математика тілінде сөйлеуді дамыту;
–
сандар және олардың практикалық есептеу қызметіндегі рөлі туралы
түсініктерін дамыту;
–
ауызша және жазбаша есептеудің практикалық дағдыларын дамыту;
–
есептеу мәдениетін қалыптастыру;
–
геометриялық түсініктерін, кескіндеу дағдыларын дамыту;
–
санды және әріпті өрнектерді түрлендіру дағдыларын қалыптастыру;
–
бір айнымалысы бар теңдеулерді шығару біліктерін дамыту;
–
бір айнымалысы бар теңсіздіктерді шығару біліктерін қалыптастыру;
–
графиктермен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру.
Құрал үш бөлімге бөлінген. Бөлімдер жоғарыда көрсетілген сыныптардағы
математика курсының негізгі тарауларының материалдарына сәйкес
құрастырылған және әр бөлімде оқу қызметтерінің түрлері бойынша
топтастырылған тапсырмалар жүйесі берілген.
Бірінші бөлім жаттықтыру тапсырмаларынан (
ЖТ) - есептерді шығаруда
қолданылатын негізгі алгоритмдерді пайдалану дағдысын қалыптастыруға
арналған тапсырмалар жүйесінен тұрады.
Екінші бөлімде тест тапсырмалары (
Т) - оқушылардың білімдерін пысықтауға
арналған тапсырмалар берілген.
Үшінші бөлім өздік жұмыстарынан (
ӨЖ) - оқушылардың меңгерген
білімдерін тескеруге арналған тапсырмалардан тұрады.
Берілген тапсырмалардың дұрыс орындалғанын тексеру үшін құрал соңында
жауаптар берілген.
3
Жаттықтыру тапсырмалары
5-
сынып
І тарау. Натурал сандар және нөл саны
ЖТ-1 (5-сынып): Натурал сандар және оларға амалдар қолдану.
1.
Есептеңдер:
1) 789 + 658 - 99; 2) 20113 – 647 – 926; 3) 9054 + 6385 – 99 ; 4) 2130 · 75 : 35.
ЖТ-2 (5-сынып): Санды және әріпті өрнектер.
1.
Егер: 1) а= 27 болса, онда 305 · а – 7998; 2) а= 81 болса, онда 8910 : а · 451;
3)
а= 3922 болса, онда а : 37 · 701 өрнегінің мәнін табыңдар.
ЖТ-3(5-сынып): Теңдеу.
Теңдеуді шешіңдер:
1) 26 +
х = 41; 2)41– х =15; 3) х : 27 = 918; 4) 871 – 7х = 73;
5) (
х+29)·25 = 750; 6) 737: ( х – 11) = 67; 7) 9 х – х = 4008; 8) 13 х – 4 х = 3609.
ЖТ-4 (5-сынып): Мәтінді есептер.
1.
Тіктөртбұрыштың ұзындығы 7 см, ал ені ұзындығынан 3 есе кем.
Тіктөртбұрыштың ауданын табыңдар.
2.
Қаламның бағасы 90 тг, ал күнделіктің бағасы қаламның бағасынан 150 тг-
ге артық. Күнделік қанша теңге тұрады?
3.
Бірінші сан 99, ал екінші сан біріншіден 88-ге артық. Осы екі санның
қосындысының мәнін табыңдар.
4.
Тікбұрышты параллелепипедтің ені 6см, ұзындығы енінен 18см-ге артық, ал
биіктігі ұзындығынан 4 есе кем. Тікбұрышты параллелепипедтің көлемін
табыңдар.
ІІ тарау. Натурал сандардың бөлінгіштігі
ЖТ-5(5-сынып): Бөлгіш пен еселік. Жай және құрама сандар
1
. 1; 4; 6; 9; 11; 21 сандарының арасынан жай санда атаңдар.
2. 1; 2; 7; 13; 29; 33 сандарының қайсысы құрама сан болады?
3. Бөлгіш әруақытта жай сан болады деген дұрыс па? Мысал келтіріңдер.
ЖТ-6(5-сынып): Натурал сандарды жай көбейткіштерге жіктеу
1
. 18; 55; 89; 98 сандарын жай көбейткіштерге жіктеңдер.
2
. 165; 360; 700; 810; 2020 сандарын жай көбейткіштерге жіктеңдер.
3.
Сан жай көбейткіштерге жіктеуінің дұрыстығын тексеріңдер: 3080 = 2
3
·5
2
·7·11.
ЖТ-7(5-сынып): Ең үлкен ортақ бөлгіш( ЕҮОБ)
1. 3 пен 4; 27 мен 45; 100 бен 140; 220 мен 250 сандарының ЕҮОБ-ін табыңдар.
2. 20, 49 бен 81 сандарының ЕҮОБ-і 1; ал 80, 450 мен 735 сандарының ЕҮОБ-і
5саны болатынын тексеріңдер.
4
3. Ең үлкен бөлгіші 7-ге тең сандар жұбының саны шексіз болады деген дұрыс па?
4. Ең үлкен бөлгіші 24-ке тең үш санды атаңдар.
ЖТ-8(5-сынып): Ең кіші ортақ еселік( ЕКОЕ)
1. 3 пен 4-тің ЕКОЕ-і 12; ал 10 мен 35-тің ЕКОЕ-і 70 саны болатынын тексеріңдер.
2. 3, 12 мен 15; 24, 40 пен 100; 23, 230 бен 115сандарының ЕКОЕ-ін табыңдар.
3. Ең кіші еселігі 30-ға тең сандар жұбының екеуін атаңдар.
ІІІ тарау. Жай бөлшектер және оларға амалдар қолдану
ЖТ-9(5-сынып): Бөлшектің негізгі қасиеті. Дұрыс және бұрыс бөлшектер,
аралас сандар
1. Теңдіктің дұрыстығын тексеріңдер:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
; 5)
.
2. Бөлшекті қысқартыңдар: ; ; ; ; ;
.
3. Дұрыс бөлшектерді атаңдар: ; ; ; ; .
4. Бұрыс бөлшекті дұрыс бөлшекке айналдырыңдар:
; ; ;
;
;
;
.
5. Аралас санды бұрыс бөлшек түрінде жазыңдар: ; 4 ; ;
;
;
.
ЖТ-10(5-сынып): Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру. Бөлшектерді салыстыру
1. Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіріңдер:1) және ; 2) және ; 3) және ;
4)
және ; 5) және ; 6) ; және ; 7) ; және
;
2. Бөлшектерді салыстырыңдар:
1)
және ; 2) және ; 3) және ; 4) және .
3. Бөлшектерді өсу ретімен орналастырыңдар: ; ; ; ; .
4. Бөлшектерді кему ретімен орналастырыңдар: ; ; ; ; ; ; ; .
ЖТ-11(5-сынып): Жай бөлшектерді қосу және азайту
1.
Амалды орындаңдар:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
; 5)
; 6)
;
7) + ; 8) +
; 9) +
; 10) +
; 11) + ; 12) +
;
2
. Өрнектің мәнін табыңдар:
1) +
; 2)
+
; 3)
+ ; 4)
.
5
ЖТ-12(5-сынып): Аралас сандарды қосу және азайту
1. Амалды орындаңдар:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
; 5)
; 6)
.
2. Аралас сандармен амалды орындаңдар:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
5
;
5)
; 6)
; 7)
; 8)
.
ЖТ-13(5 кл): Жай бөлшектерді көбейту және бөлу
1. Көбейтуді орындаңдар:
1) · ; 2) ·
; 3) · ; 4) · ; 5) · ; 6) ·
.
2. Бөлуді орындаңдар:
1) :
; 2) :
; 3) :
; 4) :
; 5) :
; 6) :
.
3. Өрнектің мәнін табыңдар:
1) ·
: ; 2) :
·
; 3) ·
·
; 4)
:
:
.
ЖТ-14 (5-сынып): Аралас сандарды көбейту және бөлу
1. Көбейтуді орындаңдар:
1)
·
; 2)
·
; 3)
·
; 4)
·
; 5)
·
.
2. Бөлуді орындаңдар:
1)
: ; 2) :
; 3)
:
; 4)
:
; 5)
:
.
ЖТ-15 (5-сынып): Жай бөлшектерге амалдар қолдану
1. Амалдарды орындаңдар:
1)
; 2)
;
ЖТ-16 (5-сынып): Санның бөлігін және бөлігі бойынша санды табу. Бірігіп
орындалатын жұмыстарға берілген есептер
1. 6; 14; 22; 30; 90; 100; 178 сандарының - ін табыңдар.
2. –
і 4; 7; 10; 16; 25; 30; 100 санына тең санды табыңдар.
3. 1)
9 санының -ін; 2) 32 санының -ін;
3
) 60 санының -ін; 4) 160 санының -ін табыңдар.
4. 1) -
і 6 санына; 2) -і 3 санына; 3) -і 12 санынасанды табыңдар.
6
ІV тарау. Ондық бөлшектер және оларға амалдар қолдану
ЖТ-17(5-сынып): Ондық бөлшектерді оқу, жазу және салыстыру
1.
5,6; 4,12; 0,128; 0,02; 12,06; 9,007; 123,123 ондық бөлшектерін оқыңдар.
2.
Сөйлеммен берілген сандарды цифрмен жазыңдар: бес бүтін жүзден он үш;
жиырма төрт бүтін жүзден қырық тоғыз; он бүтін жүзден бес; елу бүтін мыңнан
жүз жеті; нөл бүтін он мыңнан сегіз.
ЖТ-18(5-сынып): Ондық бөлшектерді қосу және азайту
1. Өрнектің мәнін табыңдар:
1) 13,45 + 60,4 – 10,009; 2) 45,56 – 39,009 + 0,847; 3) 0,56 + 54,03 + 100,91;
4) 7,4 – 5,088 – 1,7073; 5) 200 – 189,005 + 12,995; 6) 126,7 – 0,667 – 124,111.
ЖТ-19(5-сынып): Ондық бөлшектерді көбейту
1.
Есептеңдер:
1) 2,4 · 1,4; 2) 1,23 · 2,3; 3) 0,9 · 5,11; 4) 20 · 0,48; 5) 56,4 · 100;
6) 3,5 · 2,08; 7) 0,46 · 25; 8) 1,25 · 0,08; 9) 8,474 · 100; 10) 45,05 · 6000.
ЖТ-20(5-сынып): Ондық бөлшектерді бөлу
1.
Өрнектің мәнін табыңдар:
1) 10,8 : 5 : 0,2; 2) 49,8 : 0,002 : 40; 3) 9 : 0,15 : 0,03; 4) 0,121 : 11 : 0,5;
5) 200,6 : 20 : 0,1; 6) 33 : 0,22 : 0,015; 7) 10 : 50 : 0,05; 8) 6 : 0,6 : 0,025.
ЖТ-21(5-сынып): Ондық бөлшектерге арифметикалық амалдар қолдану
1.
Есептеңдер:
1) (1,8 + 2,8): 2,3; 2) (5,2 – 2,8) · 1,2; 3) 5,6 · 2,1 + 12,58; 4) 0,343 : 0,17 – 0,45;
5) 10 – 8,9 · 0,2; 6) 87,01 + 0,003 : 3; 7) 11 : (9,1 – 8); 8) 5 · (0,048 + 0,502).
V
тарау. Пайыз
ЖТ-22(5-сынып): Санның пайызын және пайызы бойыша санды табу
1. 1)
санының 30%-ын;2) 120 санының 12%-ын;3) 6 санының 150%-ын;
4) 50 санының 13%-ын;5) 9 санының 400%-ын;6) санының 75%-ын;
7) 2,25 санының 200%-ын табыңдар.
2. 1) 10%-
ы 455-ке;2) 150%-ы 27-ге;3) 30%-ын 120-ға;
4) 400%-
ы 16-ға;5) 75%-ы -ға;6) 200%-ы 1000-ға тең санды табыңдар.
3. 1)
саны санының;2) 120 саны 100 санының;3) 2 саны 6 санының;
4) 13 саны 65 санының;5) 9саны 81 санының;6) 180 саны 30 санының;
7) 1,25 саны 2,5 санының қанша пайызын құрайтынын табыңдар.
7
6-
сынып
І тарау. Қатынас және пропорция
ЖТ-1(6-сынып): Пропорция. Пропорцияның негізгі қасиеті. Тура және кері
пропорционалдық тәуелділіктер
1. Теңдік пропорция бола ма:
1) 5 : 40 = 10 : 80; 2) 30 : 2 = 90 : 6; 3) 45 : 55 = 27 : 33;
4) 512 : 80 = 32 : 5; 5) 84 : 42 = 52 : 26; 6) 0,04 : 12 = 0,02 : 6;
7) : = : ;8) : = : ;9) : =
: ?
ЖТ-2(5-сынып): Мәтінді есептерді пропорция арқылы шығару
1. Үш дәптер 150 тг тұрса, осындай бес дәптер қанша тұрады?
2. Жұмысты үш жұмысшы 6 сағ-та орындаса, онда осы жұмысты екі жұмысшы
қанша уақытта орындайды?
3. Жеті метр матаға 3500 тг төленді. Осындай матаның 8 м-і қанша теңге тұрады?
ІІ тарау. Рационал сандар және оларға амалдар қолдану
ЖТ-3(6-сынып): Санның модулі. Рационал сандарды салыстыру
1. Санның модулін табыңдар: 11; 0,89; - 2,3; - 0,123; 0; 1; - 1;
;
;
.
2. Сандарды салыстырыңдар:
1) –
5,6 және 5,5;2) –1,24 және –1,23;
3) –
4,78 және –4,87;4) – 0,004 және –0,003;5) – және – ;
6) –
және – ;7) – және – ;8) – және – ;
9) –
және – ; 10) – және – .
ЖТ-4(6-сынып): Рационал сандарды қосу және азайту
1. Амалдыды орындаңдар:
1) – 5 + 9; 2) –9 + (–10); 3) – 11 + 0; 4) 0 + (– 19);
5) 29 + (–18); 6) – 23 + (–42); 7) – 50 + 60; 8) 100 + (–108);
9) –5,6 + 5,5; 10) –1,24 + (–1,23); 11) –4,78 + 4,87; 12) 0,04+ ( –0, 9);
13) – (–
; 14) – –
; 15) – – (–
; 16) – – (–
;
17) – – (–
; 18) – – ; 19) – (–
; 20) –
– (–
;
21) –
–
; 22)
– (– 10,5); 23) – 18,9 – (–
.
ЖТ-5(6-сынып): Рационал сандарды көбейту және бөлу
1. Амалды орындаңдар:
1) – 10 · 25; 2) –9 · (–10); 3) – 11 · 0; 4) 0 · (– 19);
8
5) 29 · (–18); 6) – 23 · (–42); 7) – 50 · 60; 8) 100 · (–108);
9) –5,6 · 5,5; 10) –1,24 · (–1,23); 11) –4,78 · 4,87; 12) 0,04· ( –0, 9);
13) : (–
; 14) – :
; 15) – : (–
; 16) – : (–
;
17) – : (–
; 18) – : ; 19) : (–
; 20) –
: (–
;
21) –
:
; 22)
: (– 11,5); 23) – 28,9 : (–
.
ЖТ-6(6-сынып): Рационал сандарға арифметикалық амалдар қолдану
1. Өрнектің мәнін табыңдар:
1) – 5 · (–11) + 41 – 100; 2) –13 + (–100) : (–25); 3) – 6 · 3 + 1000 : (– 10);
4) 0 : ( -99) – (– 20) · 8; 5) 80 + (–18) · 5 + 15; 6) – 23 – 126 : (–42) +11;
7) – : (–
+ 0,2·(–5); 8) 12 – :
– 13,5; 9) – + (–
(–5) + 2.
ІІІ тарау. Өрнектер және тепе-теңдіктер
ЖТ-7(6-сынып): Өрнектерді тепе-тең түрлендіру
1. Ұқсас қосылғыштарды біріктіріңдер:
1) 5х + 11х – 4х; 2) 12х - 9х + 5х; 3) 40х + х – 50х;
4) 30х - 40х – 2х; 5) - 10х + 18х – 7х; 6) - 13х + 25х – 31х;
7) 42х + 19у – 43х; 8) -3х + 28у – 33у; 9) - у - 60х + 60у.
2.Жақшаны ашуды орындаңдар:
1) 7(х– 1 +у); 2) -10( у – х +8); 3) 8(- у + х– 2); 4) -7(1+у - х);
5) 3(2х+5); 6) -2(10 -3х); 7) -11(1-2у +х); 8) 6 (-1 +2у -3х).
3. Өрнекті ықшамдаңдар:
1) -
(21х– 3у) +22х – 5у; 2) 71х - 80у - (90у– 21у); 3) 4(2-7х+у) - х – 5у.
ІV тарау. Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
ЖТ-8(6-сынып): Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу
1. Теңдеуді шешіңдер:
1)
; 2)
;3)
;
4)
;5)
; 6)
.
2. Теңдеудің түбірлерін табыңдар:
1)
; 2)
; 3)
;
4)
; 5)
; 6)
ЖТ-9(6-сынып): Мәтінді есептерді бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
арқылы шығару
1. Бірінші сан екінші саннан 23-ке артық. Егер осы сандардың қосындысының
мәні 81-ге тең болса, онда берілген сандарды табыңдар.
9
2.
Егер бірінші сан екінші саннан 4 есе артық, ал олардың қосындысының мәні 95-
ке тең болса, онда берілген сандарды табыңдар.
3. Бірінші сөреде екінші сөреге қарағанда 2 есе кем кітап бар. Егер екінші сөреден
біріншісіне 7 кітапты ауыстырса, онда сөрелердегі кітаптар саны бірдей болады.
Әр сөреде қанша кітаптан бар?
ЖТ-10(6-сынып): Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір
айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
1. Теңдеуді шешіңдер:
1)
; 2)
; 3)
;
4)
; 5)
;6)
;
7)
;8)
; 9)
.
V
тарау. Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер және олардың жүйелері
ЖТ-11(6-сынып): Сандар аралықтары. Сандар аралықтарының бірігуі мен
қиылысуы
1. ( 6; 10), ( 2; 7], [ -4; 1), [ -7; 5], ( -13; -8), ( -
∞; 1], [ - 2; -1), [ -8; -3], ( -4; +∞),
сандар аралықтарын салыңдар.
2.1) [ - 2; -1)
және [ -8; -3]; 2)( -4; +∞) және ( -∞; -9]; 3) [ -5; 12) және [ - 6; 8];
4) (-
∞; -3) және (- ∞; 11]; 5) [-12; +∞) және [- 3; 3]; 6) (0; +∞) және ( -∞; 7]
сандар аралықтарының қиылысуын табыңдар.
3. 1) (-
∞; 7) және (- ∞; 7]; 2) [-1; +∞) және [- 3; -2]; 3) (-∞; 1) және ( 12; 13]
сандар аралықтарының бірігуін табыңдар.
ЖТ-12(6-сынып): Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер және олардың
жүйелері
1.
Теңсіздікті шешіңдер:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
;
5)
; 6)
; 7)
; 8)
;
9)
; 10)
; 11)
; 12)
.
2.
Теңсіздіктің шешімін табыңдар:
1)
; 2)
;
3)
; 4)
.
ЖТ-13(6-сынып): Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір
айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер
1.
Теңсіздікті шешіңдер:
1)
; 2)
; 3)
; 4)
.
10
V
І тарау. Координаталық жазықтық
ЖТ-14(6-сынып): Тікбұрышты координаталар жүйесі. Осьтік және центрлік
симметрия
1. H(8; 8), N (2; - 6), L (-7; -7), G ( -5; 2), J(3; 9), R (8; - 2), Y (-1; -5), I ( -6; 3)
нүктелерін координаталық жазықтықта белгілеңдер.
2. A ( -2; 6), B (-7; 1)
нүктелеріне Ох осіне қарағанда симметриялы нүктелерді
координаталық жазықтыққа салыңдар және олардың координаталарын жазыңдар.
3. E (4; - 2), F (-1; - 7), S ( - 3; 9)
нүктелеріне Оу осіне қарағанда симметриялы
нүктелерді координаталық жазықтыққа салыңдар, координаталарын жазыңдар.
4.
Р ( -2; -1), H( 5; 5), N ( -4; 1), L (- 8; -8) нүктелеріне координаталар басына
қарағанда симметриялы нүктелерді координаталық жазықтыққа салыңдар және
олардың координаталарын жазыңдар.
V
ІІ тарау. Функция. Сызықтық функция
ЖТ-15(6-сынып): Сызықтық функция және оның графигі. Сызықтық функциялар
графиктерінің өзара орналасуы
1.
Берілген сызықтық функцияның графигін салыңдар:
1) у = х + 7; 2) у = х - 7; 3) у = - х + 7; 4) у = - х - 7;
5)
у = 2х + 1; 6) у = - 2х + 3; 7) у = - 0,5 х + 4.
2. Сызықтық функция графигінің координаталар осьтерімен қиылысу нүктелерінің
координаталарын табыңдар:
1) у = х + 4; 2) у = х – 2,5; 3) у = - х + 0,5; 4) у = - х - 6;
5)
у = 2х + 4; 6) у = - 3х + 3.
3.
Сызықтық функциялар графиктерінің өзара орналасуын анықтаңдар:
1) у = х + 11 және у = х – 11; 2) у = - х + 0,1 және у = х + 0,1;
3) у = 4х - 2 және у = 5х + 1; 4) у = - 0,5 х + 8 және у = -0,5х.
V
ІІІ тарау. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулержәне олардың жүйелері
ЖТ-16(6-сынып):Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін шешу
1.
Теңдеулер жүйесін қосу тәсілімін шешіңдер:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
2.
Теңдеулер жүйесін алмастыру тәсілімін шешіңдер:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
11
3.
Теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіңдер:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
ЖТ-17 (6-сынып): Мәтінді есептерді екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
жүйесі арқылы шығару
1.
Қандай екі санның қосындысының мәні 30-ға, ал айырымының мәні 10-ға тең
болады?
2. Қосындысының мәні -20-ға, ал айырымының мәні -40-қа тең екі санды
табыңдар.
Тест тапсырмалары
5-
сынып
Т-1(5-сынып): Натурал сандар және оларға амалдар қолдану
1
1813 : 49 –1044 : 36
өрнегінің мәні
А. 8.
А. 19.
А. 9.
А. 18.
2
(35 · 48 – 1559) : (917 : 137 + 4)
өрнегінің мәні
А. 21.
А. 101.
А. 111.
А. 11.
Т-2(5-сынып): Санды және әріпті өрнектер
1
Егера = 47 болса, онда 199 + 203 · а өрнегінің мәні
А. 9640.
В. 9740.
С. 9750.
D. 9650.
2
Еслиа = 21252 болса, онда 701 – а : 42өрнегінің мәні
А. 185.
В. 205.
С. 215.
D. 195.
3
Еслиа = 7 болса, онда 221 – 29 · а өрнегінің мәні
А. 18.
В. 28.
С. 19.
D. 29.
Т-3(5-сынып): Теңдеу
1
31995 :
х = 39 теңдеуінің түбірі
А. 795.
В. 85.
С. 815.
D. 805.
2
5
х – 827 = 1087 теңдеуінің түбірі
А. 380.
В. 360.
С. 390.
D. 370.
Т-4(5-сынып): Мәтінді есептер
1
Автобуста 73 жолаушы бар. Аялдамада бірнеше адам түскеннен кейін
автобуста 58 жолаушы қалды. Автобустан қанша жолаушы шыққан?
А. 16.
В. 15.
С. 25.
D. 5.
2
Тігу шеберханасы 8 костюм тігуге 32м мата жіберген. Тура осындай 12
12
костюм тігу үшін қанша метр мата қажет?
А. 16 м.
В. 36 м.
С. 60 м.
D.
48 м.
3
Оқушы математикадан берілген үй тапсырмасын орындау үшін 32мин, тарих
сабағына дайындалуға математикаға қарағанда 19мин кем уақыт жіберген.
Әдебиет сабағына дайындалуға оқушы қанша уақыт жіберді?
А. 44мин.
В. 30мин.
С. 28мин.
D.
26мин.
Т-5(5-сынып): Кесінді. Коодинаталық сәуле. Бұрыш. Щеңбер. Дөңгелек.
1
Шеңбердің диаметрі 14 дм. Радиусын табыңдар.
А. 28дм.
В. 70 см.
С. 7см.
D.
70дм.
2
Дөңгелектің радиусы 15 см. Диаметрін табыңдар.
А. 30дм.
В. 7см5мм.
С. 3дм.
D.
32см.
Т-6(5-сынып): Бөлгіш пен еселік. Жай және құрама сандар
1
Қай сан 48 санының бөлгіші болады?
А. 6.
В. 8.
С. 14.
D. 16.
2
Қай сан 14 санының еселігі болады?
А. 14.
В. 280.
С. 402.
D. 126.
3
128 саынан үлкен ең кіші құрама санды көрсетіңдер.
А. 130.
В. 131.
С. 129.
D. 128.
Т-7(5-сынып): Натурал сандарды жай көбейткіштерге жіктеу
1
Санның жай көбейіткіштерге жіктелуінің дұрысын көрсетіңдер.
А. 12 = 3 · 4.
В.60 = 3 · 4 · 5.
С. 105 = 3 · 5 · 7. D.106 = 2 · 5 · 11.
2
642 санын жай көбейткіштерге жіктеңдер.
А.
642 = 2 · 3 · 103.
В.
642 = 2 · 3 · 105.
С.
642 = 2 · 6 · 107.
D.
642 = 2 · 3 · 107.
Т-8(5-сынып): Ең үлкен ортақ бөлгіш жәнеең кіші ортақ еселік
1
6 мен 8 сандарының ЕҮОБ пен ЕКОЕ-ін табыңдар.
А. 2; 24.
В. 2; 12.
С. 3; 24.
D. 6; 8.
2
ЕҮОБ-і 9-ға тең сандар жұбын көрсетіңдер.
А. 36 мен 72.
В. 27 мен 45.
С. 18 бен 36.
D.
90 мен 45.
3
15 пен 18 сандарының ЕҮОБ пен ЕКОЕ-ін табыңдар.
А. 18; 90.
В. 5; 90.
С. 3; 90.
D. 15; 90.
Т-9(5-сынып): Бөлшектің негізгі қасиеті. Дұрыс және бұрыс бөлшектер, аралас
сандар. Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру. Бөлшектерді салыстыру
1
; ; ; ;
бөлшектерін өсу ретімен орналастырыңдар.
13
А.
; ; ; .
В. ; ; ; ; .
С. ; ; ; ; .
D. ; ; ; ; .
2
; ; ; ;
бөлшектерін кему ретімен орналастырыңдар.
А. ; ; ; ; .
В. ; ; ; ; .
С. ; ; ;
.
D. ; ; ; ; .
Т-10(5-сынып): Жай бөлшектер мен аралас сандарды қосу және азайту
1
+
теңдеуін шешіңдер.
А. .
В. .
С. .
D. .
2
теңдеуінің түбірін табыңдар.
А. .
В. .
С. .
D. .
3
саны санына арттырылды. Шыққан санды анықтаңдар.
А.
.
В.
.
С. .
D.
.
Т-11(5-сынып): Жай бөлшектер мен аралас сандардыкөбейту және бөлу
1
саны
есе кемітілді. Шыққан санды анықтаңдар.
А.
В. 4.
С. 6.
D. .
2
және сандарының бөліндісінің мәнін табыңдар.
А. 6.
В. .
С. 3.
D. .
Т-12 (5-сынып): Жай бөлшектерге амалдар қолдану
1
24
өрнегінің мәнін табыңдар.
А. 20.
В. 24.
С. .
D. .
2
өрнегінің мәнін есептеңдер.
А. 4.
В. .
С. 14.
D.
3
18
өрнегінің мәнін табыңдар.
А. .
В. 4.
С. .
D. 2.
Т-13 (5-сынып): Санның бөлігін және бөлігі бойынша санды табу. Бірігіп
орындалатын жұмыстарға берілген есептер
1
-
і 21 санына тең санды табыңдар.
А. 63.
В. 27.
С. .
D.
14
3
Алдымен 50 санының -і табылды, одан кейін нәтиженің –і есептелді.
Шыққан санды табыңдар.
А. 25.
В. 5.
С. .
D. .
Т-14(5-сынып): Ондық бөлшектерді оқу, жазу және салыстыру
1
Он бүтін он мыңнан жүз бір санын көрсетіңдер.
А. 10,1010.
В. 10,0101.
С. 10,101
D. 10,00101.
2
Дұрыс емес теңсіздікті көрсетіңдер.
А. 0,118 < 0,119. В. 49,7 > 49,69.
С. 100,5 < 100,7. D. 0,506 > 0,056
3
1,12; 1,21; 1,021 сандарын өсу ретімен орналастырыңдар.
А.
1,021; 1,12; 1,21.
В.
1,21; 1,12; 1,021.
С.
1,12; 1,021; 1,21.
D.
1,12; 1,21; 1,021.
Т- 15(5-сынып): Ондық бөлшектерді қосу және азайту
1
Қосындының мәнін табыңдар: 89,56+10,44.
А. 99,1.
В. 100,1.
С. 90.
D. 100.
2
Азайтуды орындаңдар: 13,03 – 9,57.
А. 3,56.
В. 4,54.
С. 3,46.
D. 4,46.
Т- 16(5-сынып): Ондық бөлшектерді көбейту және бөлу
1
Есептеңдер: 16 · 0,45 · 20.
А. 134.
В. 144.
С. 14,4
D. 1,44.
2
Көбейтуді орындаңдар: 0,085 · 0,04.
А. 0,0304.
В. 0,00034.
С. 0,034.
D. 0,0034.
3
0,035 · 2,02 · 100 өрнегінің мәнін табыңдар.
А. 0,07.
В. 0,007.
С. 0,707.
D. 700.
4
Бөлуді орындаңдар: 2,73 : 1,3.
А. 2,2.
В. 2,01.
С. 0,21.
D. 2,1.
5
Бөліндінің мәнін табыңдар: 1,764 : 4,9.
А. 0,306.
В. 0,036.
С. 0,36.
D. 3,6.
Т- 17(5-сынып): Ондық бөлшектерге арифметикалық амалдар қолдану
1
Есептеңдер: 4,5 · 5 : 3.
А. 750.
В. 75.
С. 0,75.
D. 7,5.
2
Амалдарды орындаңдар: 1,32 : 0,11 · 0,05.
А. 60.
В. 0,06.
С. 0,6.
D. 6.
3
80 : 1600 · 500 өрнегінің мәнін табыңдар.
А. 25.
В. 2,5.
С. 250.
D. 0,25.
4
Амалдарды орындаңдар: 17,017 : 1,7 : 10.
15
А. 0,1001.
В. 100,1.
С. 1,001.
D. 10,01.
5
6,5 · 0,48 : 30 өрнегінің мәнін табыңдар.
А. 1,04.
В. 0,104.
С. 0,014.
D. 0,14.
Т- 18(5-сынып): Санның пайызын және пайызы бойыша санды табу
1
50 санының 40%-ын табыңдар.
А. 200.
В. 2000.
С. 20.
D. 2.
2
80%-
ы 50-ге тең санды табыңдар.
А. 50.
В. 80.
С. 40.
D. 25.
3
100 саны 200 санының қандай пайызын құрайды?
А. 20%.
В. 5%.
С. 10%.
D. 50%.
4
Дүкенге 250 кг көкөніс әкелінді. Түске дейін оның 60%-ысатылған.
Көкөністің қанша килограмы сатылды?
А. 140 кг.
В. 120 кг.
С. 150 кг.
D.
160 кг.
6-
сынып
Т-1(6-сынып): Пропорция
1
9 : * = 15 : 5 теңдігі тура болу үшін * орнына сан қойыңдар.
А. 45.
В. 135.
С. 3.
D. 5.
2
6 · 5 =
2 · 15 теңдігінен пропорция құрастырыңдар.
А. 6 : 5 = 2 : 15.
В. 6 : 2 = 5 : 15.
С. 6 : 2 = 15 : 5.
D. 15 : 6 = 2 : 5.
3
Екі жұмысшы тапсырманы 8 сағ-та орындайды. Осы тапсырманы төрт
жұмысшы қанша уақытта орындайды?
А. 6 сағ.
В. 10 сағ.
С. 4 сағ.
D.
8 сағ.
4
Төрт көйлек тігу үшін 12 м мата қажет. Осындай жеті көйлек тігу үшін
қанша метр мата керек?
А. 14 м.
В. 35 м.
С. 21 м.
D.
28 м.
5
Жолаушыларды отырғызу үшін 60 орындық 6 автобус керек. Егер автобус
40 орындық болса, онда жолаушыларды отырғызуға қанша автобус қажет?
А. 9 автобус.
В. 8 автобус.
С. 10 автобус.
D.
12 автобус.
Т-2(6-сынып): Рационал сандарға арифметикалық амалдар қолдану
1
х + 10 = 4 теңдеуін шешіңдер.
А. 14.
В. 6.
С. – 14.
D. – 6.
2
20 –
х = 30 теңдеуінің түбірін табыңдар.
А. 50.
В. 10.
С. – 10.
D. – 50.
3
–
6 х = – 12 теңдеуін шешіңдер.
А. – 2.
В. 2.
С. 0,5.
D. – 0,5.
16
4
–
20 : х = 10 теңдеуінің түбірін табыңдар.
А. – 2.
В. 2.
С. 0,5.
D. – 0,5.
5
х : (– 9) = 2 теңдеуін шешіңдер.
6
5х + 6 =1 теңдеуін шешіңдер.
А. 1.
В. – 1.
С. 0.
D. 0,1.
7
–
8 х + 11= 27 теңдеуінің түбірін табыңдар.
А. – 2.
В. 2.
С. 0,5.
D. – 0,5.
8
40 : х + 13=3 теңдеуін шешіңдер.
А. – 4.
В. 4.
С. – 0,25.
D. 0,25.
Т-3(6-сынып): Өрнектерді тепе-тең түрлендіру
1
-
3(у – 10) + 5(-9 + 8х) өрнекті ықшамдаңдар.
А. - 40х + 3у -15. В. - 40х + 3у - 75. С. 40х – 3у -15.
D.
40х – 3у +15.
2
–
2,5(4у + 5) + 1,5(- 8у - 22) + 13у + 19,5 өрнекті ықшамдаңдар.
А. – у – 1.
В. у – 1.
С. – 27 у + 1.
D. –
27 у – 40.
Т-4(6-сынып): Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу
1
теңдеуінің түбірі
А. 1.
В. 0.
С. -1.
D. 28.
2
теңдеуінің түбірі
А. 1.
В. 14.
С. -1.
D. -14.
Т-5(6-сынып): Мәтінді есептерді бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
арқылы шығару
1
Бірінші сан екінші саннан 3 есе артық, ал олардың қосындысының мәні
6-
ға тең болса, онда осы сандарды табыңдар.
А. 2; 4.
В. 2,5; 3,5.
С. 1,5; 4,5.
D. 2; 5.
2
Екіншісөредебіріншісөрегеқарағанда3есеартықкітапбар.
Егерекіншісөреденбіріншісіне14кітаптыауыстырса,
ондасөрелердегікітаптарсаныбірдейболады. Әр сөреде қанша кітаптан
бар?
А. 14; 17.
В. 30; 10.
С. 36; 12.
D. 42; 14.
Т-6(6-сынып): Айнымалысымодультаңбасыныңішіндеберілгенбір айнымалысы бар
сызықтық теңдеулер
1
26
теңдеуін шешіңдер.
А. -2; 2,
В. -0,5; 0,5.
С. 0,5.
D. 2.
2
9
теңдеуін шешіңдер.
А. Ø.
В. 0.
С. -0,5; 0,5.
D.
Кезкелген сан.
17
Т-7(6-сынып): Сандар аралықтарының бірігуі мен қиылысуы
1
( -
∞; -5) және ( -4; +∞) сандар аралығының қиылысуын табыңдар.
А. ( -5; -4).
В. Ø.
С.(-∞;-5)U(-4;+∞). D.(-∞; +∞).
2
( -
∞; -5) және ( -4; +∞) сандар аралығының бірігуі табыңдар.
А. ( -5; -4).
В. Ø.
С.(-∞;-5)U(-4;+∞). D.(-∞; +∞).
Т-8(6-сынып): Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер және олардың
жүйелері
1
теңсіздігін шешіңдер.
А. (- ∞; -1].
В.(- ∞; 1].
С. [-1; +∞).
D.
[1; +∞).
2
теңсіздігін шешіңдер.
А. (- ∞; -1].
В.(- ∞; 1].
С. [-1; +∞).
D.
[1; +∞).
3
теңсіздіктер жүйесін қанағаттандыратын ең кіші және ең
үлкен бүтін сандарды табыңдар.
А. (- 11; -1].
В.(- 1; 11].
С. [-11; -1).
D.[-1; 11).
Т-9(5-сынып): Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір айнымалысы
бар сызықтық теңсіздіктер
1
|4x|
16теңсіздігін шешіңдер.
А. (-∞; -4].
В.(-∞; -4]U[4;+∞). С. [ - 4; 4].
D.[
4;+∞).
2
|x - 6|
2теңсіздігін шешіңдер.
А. (-∞; 4].
В.(-∞;4]U[8;+∞).
С. [ 4; 8].
D.[
8;+∞).
Т-10(6-сынып): Тікбұрышты координаталар жүйесі. Осьтік және центрлік
симметрия
1
А(2; 3) нүктесіне координаталар басына қарағанда симметриялы Т (х; у)
нүктесінің координаталарын табыңдар.
А. х=2; у=0.
В.х=-2; у=0.
С. х=0; у=-3.
D.
х=0; у= 3.
2
А( -1; 4) нүктесіне Оу осіне қарағанда симметриялы Н(х; у) нүктесін
көрсетіңдер.
А. Н ( -1; 4).
В.Н ( -1; -4).
С. Н (1; 4).
D.
Н (1; 4).
3
А( -1; 4) нүктесіне Ох осіне қарағанда симметриялы М(х; у) нүктесін
көрсетіңдер.
А. М ( -1; 4).
В.М ( -1; -4).
С. М (1; 4).
D.
М (1; 4).
Т-11(6-сынып): Сызықтық функция және оның графигі. Сызықтық функциялар
графиктерінің өзара орналасуы
1
у = х + 9 сызықтық функциясының Ох осімен қиылысу нүктесінің
координаталарын көрсетіңдер.
А. х=0; у=9.
В. х=9; у=0.
С. х=0; у=-9.
D.
х=-9; у=0.
18
2
у = 2х - 5 сызықтық функциясының Оу осімен қиылысу нүктесінің
координаталарын анықтаңдар.
А. х=0; у=2,5.
В. х=2,5; у=0.
С. х=0; у=-2,5.
D.
х=-2,5; у=0.
3
Графигіу = 7х - 15 сызықтық функциясының графигіне параллель болатын
сызықтық функцияның формуласын көрсетіңдер.
А. у = -7х – 10.
В. у = 4 - 7х.
С. у = - 7х.
D.
у = 3 + 7х.
А. у = - х +2.
В.
у = - 9 –
х
С.
у = 14 +
х
D.
у = - х.
Т-12(6-сынып): Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін шешу
1
теңдеулержүйесініңшешімінтабыңдар.
А. ( 15; -10).
В. ( -15; 10).
С. (5; -15).
D. (5; -10).
2
Қайсандар жұбы
теңдеулержүйесініңшешіміболады?
А. (-5; -1).
В. (2; 6).
С. (-6; -2).
D. (7; 11).
3
Шешімі ( 4; -3) сандар жұбы болатын теңдеулер жүйесін көрсетіңдер.
А.
В.
С.
D.
Т-13(6-сынып): Мәтінді есептерді екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
жүйесі арқылы шығару
1
Үш еселенген бірінші санға екінші санды қосса -2, ал бірінші саннан үш
еселенген екінші санды азайтса -24 шығады. Осы сандарды табыңдар.
А. (3; -7).
В. ( -3; 7).
С. ( -3; -7).
D. (3; 7).
2
Қосындысының мәні 6,4-ке, ал айырымының мәні -3-ке тең екі санды
табыңдар.
А. (6,2; 0,2)
В. (1,6; 4,8).
С. (1,7; -4,7).
D. (-1,7; 4,7).
Өздік жұмыстары
5-
сынып
Ө-1(5-сынып): Натурал сандар және оларға амалдар қолдану
1.
Есептеңдер:
1) 11111 – 9999 + 8888; 2) 10000 : 500 · 55; 3) (8012 – 7894) · 35.
2.
Есептеңдер: (307 · 19 – 5724) : (9697 – 94 · 102).
3.
Өрнектің мәнін табыңдар: (492681 : 809 + 907 · 408 + 3072) : 37 – 9999.
4. 44856 : 56 – 472
және 183 + 5548 : 37 өрнектерінің мәндері тең деген тұжырым
дұрыс па?
Ө-2(5-сынып): Санды және әріпті өрнектер
1. Егера= 83 болса, онда 1001 – а өрнегінің мәнін табыңдар.
19
2.
Егера= 2011жәнес = 789 болса, онда а– 999 + с өрнегінің мәнін табыңдар.
3.
а= 927, b= 56, с = 72 жәнет= 721 болғандаа· b: с– төрнегінің мәні натурал сан
болады деген дұрыс па?
Ө-3(5-сынып): Теңдеу
1.
Теңдеуді шешіңдер:
1)
х + 823 = 901; 2) х – 267 = 594; 3) х : 89 = 68; 4) 53 · х = 3551.
2.
Теңдеудің түбірін табыңдар:
1)
х: 18 + 33 = 100; 2) 63 · х + 3798 = 9090; 3) 2808 : х – 28 = 44.
3.
Теңдеуді шешіңдер:1) (500 – 4 х) + 989 = 1073; 2) (7 х – 111) – 2619 = 4984.
Ө-4(5-сынып): Мәтінді есептер
1.
45м матадан бірдей 15 костюм тігілген. Тура осындай 7 костюм тігу үшін қанша
метр мата қажет?
2.
Екі бумада 205 дәптер. Бірінші бумадағы дәптерлер саны екіншісіне қарағанда 4
есе кем Үлкен бумада қанша дәптер бар?
3.
Ұзындығы 40 дм ағаш екі бөлікке бөлінді. Бірінші бөлігінің ұзындығы
екіншісінің ұзындығынан 3 есе артық. Әр бөліктің ұзындығын табыңдар .
Ө-5(5-сынып): Кесінді. Коодинаталық сәуле. Бұрыш. Шеңбер. Дөңгелек.
1.
Ұзындығы 15см кесінді салыңдар. Осы кесіндіні тура бес бөлікке бөліңдер.
2.
Градустық өлшемі 110
0
болатын бұрышты салыңдар.
3.
Ұзындығы 14см кесінді тең екі бөлікке, ал шыққан бөліктің біреуі тағы тең екі
бөлікке бөлінді. Ұзындығы ең кіші бөліктің ұзындығына тең кесіндіні салыңдар.
4.
Жазыңқы бұрыш тура екі бөлікке бөлінген. Шыққан бұрыштар: 1) доғал
бұрыштар; 2) сүйір бұрыштар болуы мүмкін бе? Жауабын түсіндіріңдер.
Ө-6(5-сынып): Натурал сандарды жай көбейткіштерге жіктеу
1.
Жай көбейткіштерге жіктелуінде екі саны үш рет, үш саны екі рет, бір-бірден
бес және он үш сандары болатын санды атаңдар.
2.
Жіктелуінде 1) 11; 2) 23 саны бар қанша екітаңбалы сан болатынын табыңдар.
3.
Жіктелуінде:1) 189; 2) 301 саны болатын ең кіші үштаңбалы санды атаңдар.
4.
Жіктелуінде 2 және 101 сандары бар ең үлкен төрттаңбалы санды табыңдар.
Ө-7(5-сынып): Ең үлкен ортақ бөлгіш және ең кіші ортақ еселік
1.
1) 106 және 265; 2) 515 және 618; 3) 5948 және 1300 сандарының ең үлкен ортақ
бөлгішін табыңдар.
2.
1) 66 және 110; 2) 105 және 189; 3) 6090 және 8120 сандарының ең кіші ортақ
еселігін табыңдар.
3.
1) 20 және 45; 2) 30 және 42 сандарының ЕҮОБ мен ЕКОЕ-ін табыңдар.
20
Ө-8(5-сынып): Бөлшектің негізгі қасиеті. Дұрыс және бұрыс бөлшектер, аралас
сандар.Бөлшектерді ортақ бөлімге келтіру. Бөлшектерді салыстыру
1.
Бөлімі 7 санына тең барлық дұрыс бөлшектерді жазыңдар.
2.
бөлшегін бөлімі 6; 24; 32; 48 санына тең бөлшекке келтіруге бола ма?
Жауабын түсіндіріңдер.
3. ; ;
бөлшектерінің арасынан ең үлкен және ең кішісін анықтаңдар.
Ө-9(5-сынып): Жай бөлшектер мен аралас сандарды қосу және азайту
1.
өрнегінің мәні 3 санына тең болатынын
тексеріңдер.
2.
Ойлаған сан
санына арттырылды, одан кейін
санына кемітілді.
Нәтижесінде 2 санын шықты. Ойлаған санды табыңдар.
Ө-10(5-сынып): Жай бөлшектер мен аралас сандарды көбейту және бөлу
1. Өрнектің мәнін табыңдар: 1)
; 2)
.
2.
Теңдеуді шешіңдер: 1)
; 2)
.
Ө-11(5-сынып): Жай бөлшектерге амалдар қолдану
1.
өрнегінің мәні 1 санына тең
болатынын тексеріңдер.
2.
Ойлаған сан есе кемітілді, сонан соң санына арттырылып, нәтижесінде 27
саны шықты. Ойлаған санды табыңдар.
3.
Теңдеуді шешіңдер:
.
Ө-12(5-сынып): Санның бөлігін және бөлігі бойынша санды табу. Бірігіп
орындалатын жұмыстарға берілген есептер
1.
200 санының -ін есептеңдер.
2. -
і 225-ке тең болатын санды табыңдар.
3. 550 саны 400 санының қандай бөлігін құрайды?
4.
Бірінші бригада жұмысты 10 сағ-та, ал екінші бригада 15 сағ-та орындайды. Екі
бригада бірігіп жұмысты қанша уақытта орындайтынын табыңдар.
Ө-13(5-сынып): Бөлшектер және оларға амалдар қолдану
1.
саны 1,5 есе арттырылды, сосын көбейтіндінің мәні -ге кемітілді.
Нәтижені табыңдар.
21
2.
10,5 саны
есе кемітілді, сосын бөліндінің мәні
-
ке арттырылды.
Нәтижені табыңдар.
3.
–
өрнегінің мәнін табыңдар.
Ө-14(5-сынып): Санның пайызын және пайызы бойыша санды табу
1. 9,9
санының 90%-ын есептеңдер.
2. 70% -
ы 0,35 болатын санды табыңдар.
3.
саны санының қанша пайызын құрайды?
6-
сынып
Ө-1(6-сынып): Пропорция
1. Пропорцияның белгісіз мүшесін табыңдар:
1) 4 :
х = 5 : 35; 2) х : 1,5 = 1,6 : 0,4; 3) : = х : .
2.
Теңдіктегі жұлдызшаның орнына қойғанда пропорция шығатындай сандар
жұбының екеуін көрсетіңдер: 1) 100 :* = 20 : *; 2) * : 4,4 = 7,7 : *.
3.
: 10 =
6,6 : 21 теңдігі пропорция бола ма? Жауабын түсіндіріңдер.
Ө-2(6-сынып): Санның модулі. Рационал сандарды салыстыру
1. Өрнектердің мәндерін салыстырыңдар:
1) 50 : | – 40| + | – 1,5| · 30 –
40,05 және – 6,3;
2) |–
| : | – 6
+ 1,6 · | – 40| + | – 3
және - 59.
2.
Теңдеуді шешіңдер: 1) | – 100| – 15 х =| – 97|; 2) |– 3,7| : (0,2х) + 0,56=| – 0,81|.
Ө-3(6-сынып): Рационал сандарды қосу және азайту
1. 1) 908 және – 10001сандарының қосындысының;
2) –
713 және – 617 сандарының айырымының мәнін есептеңдер.
2.
Өректің мәнін табыңдар:
1) – 56 + ( - 91) – | – 73| + 100; 2) | – 82| – 101 – ( - 123) + | – 97| + 30.
Ө-4(6-сынып): Рационал сандарды көбейту және бөлу
1.
Егер 4,25 пен -1,8-дің көбейтіндісінің мәнін -0,45-ке бөлсе, қандай сан шығады?
2.
Егер -57 мен -1900-дің бөліндісінің мәнін -500-ге көбейтсе, қандай сан шығады?
Ө-5(6-сынып): Рационал сандарға арифметикалық амалдар қолдану
1. Амалдарды орындаңдар:
1) 12 · (– 32) + 240 : (–80) +299; 2) – 404 : 40 – (–48) · (– 6) + 99.
2.
Өрнектің мәнін табыңдар:
22
1) – : (–
+ 0,5·(–6) + 13; 2) (–
(–49) – 13 :( - ) - 56.
Ө-6(6-сынып): Өрнектерді тепе-тең түрлендіру
1. –
2,7(х - 11) + 10(1,2 -5х) – 40 өрнегін ықшамдаңдар.
2. 7
(1,6х – 5у) – 8( - 9х + 2,4у) – 80,2х+51,2у өрнегінің мәні 3(х + у) өренігне тең
болатынын дәлелдеңдер.
Ө-7(6-сынып): Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу
1. Шешімі: 1) 15 саны; 2) 0 саны; 3) бос жиын; 4) 1 саны; 5) шешімі болмайтын бір
айнымалысы бар сызықтық теңдеуді құрастырыңдар.
2.
Теңдеуді шешіңдер:
.
Ө-8(6-сынып): Мәтінді есептерді бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
арқылы шығару
1. Бірінші сан екінші саннан 39-ға артық, ал үшінші сан 4 есе артық. Егер осы
сандардың қосындысының мәні 105 болса, онда берілген сандарды табыңдар.
2.
Бірінші сөреде екінші сөреге қарағанда 2 есе кем кітап бар. Егер екінші сөреден
біріншісіне 7 кітапты ауыстырса, онда сөрелердегі кітаптар саны бірдей болады.
Әр сөреде қанша кітаптан бар?
Ө-9(6-сынып): Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір айнымалысы
бар сызықтық теңдеулер
1. 2 және -2 сандары
теңдеуінің шешімі бола ма? Егер болмаса, онда
теңдеудің түбірлерін табыңдар.
2.
және
теңдеулерінің шешімдері бірдей болатынын
дәлелдеңдер.
Ө-10(6-сынып): Сандар аралықтарының бірігуі мен қиылысуы
1.
Қиылысу: 1) ( 2; 7] аралығы; 2) бос жиын болатын екі сандар аралықтарын
жазыңдар.
2.
Бірігуі: 1) [ - 1; 5] кесіндісі; 2) ( -3; 9) аралығы болатын екі сандар аралықтарын
жазыңдар.
Ө-11(6-сынып): Бір айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер және олардың
жүйелері
1.
теңсіздігін қанағаттандыратын ең үлкен натурал санды
табыңдар.
2.
теңсіздігін қанағаттандыратын ең кіші натурал санды
табыңдар.
23
3.
теңсіздіктер жүйесін қанағаттандыратын ең кіші және ең
үлкен бүтін сандарды табыңдар.
Ө-12(5-сынып): Айнымалысы модуль таңбасының ішінде берілген бір
айнымалысы бар сызықтық теңсіздіктер
1.
теңсіздігін қанағаттандыратын ең үлкен және ең кіші бүтін сандарды
табыңдар.
2.
теңсіздігін қанағаттандыратын ең үлкен және ең кіші натурал
сандарды көрсетіңдер.
3.
теңсіздіктер жүйесін қанағаттандыратын ең кіші және ең үлкен
бүтін сандарды табыңдар.
Ө-13(6-сынып): Тікбұрышты координаталар жүйесі. Осьтік және центрлік
симметрия
1. Координаталық жазықтықта М (1; - 4), С (1; 0), Р ( -3; - 1) нүктелерін
белгілеңдер. Шыққан фигураның периметрін табыңдар.
2.
Төбелері М (3; - 2), С (-3; -2), Р ( -3; 1), К(3; 1) нүктелері болатын
тіктөртбұрышты коодинаталық жазықтығына салыңдар және оның перметрі мен
ауданын есептеңдер.
Ө-14(6-сынып): Сызықтық функция және оның графигі. Сызықтық функциялар
графиктерінің өзара орналасуы
1.
у = -3х + 2 және у = kх +bсызықтық функциялары графиктері параллель болса,
онда k және bқандай мәндерді қабылдауы мүмкін. Жауабын түсіндіріңдер.
2.
у = 5х + 4 және у = kх +bсызықтық функциялары графиктеріқиылысатын болса,
онда k және bқандай мәндерді қабылдауы мүмкін. Жауабын түсіндіріңдер.
Ө-15(6-сынып): Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін шешу
1.
Егер (х; у)сандар жұбы
теңдеулер жүйесінің шешімі болса,
онда 10х – 27у өрнегінің мәнін табыңдар.
2.
теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіңдер.
Ө-16(6-сынып): Мәтінді есептерді екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
жүйесі арқылы шығару
1. Екі еселенген бірінші сан мен екінші санның қосындысының мәні -2-ге, ал
айырымының мәні -5,5-ке тең болатын екі санды табыңдар.
2. Бірінші сан мен екі еселенген екінші санның айырымының мәні 9-ға, ал екінші
сан мен екі еселенген бірінші санның айырымының мәні 12-ге тең болатын екі
санды табыңдар.
24
Жауаптары
5-
сынып
Ө-1(5-сынып). 2. 1. 3. 102.
Ө-2(5-сынып). 3. Дұрыс емес.
Ө-3(5-сынып). 2. 1) 1206; 2) 84; 3) 39. 3. 1) 104; 2) 1102.
Ө-4(5-сынып). 1. 21 м. 2. 164 дәптер. 3. 10 дм, 30 дм.
Ө-7(5-сынып). 1.1) 53; 2) 103; 3) 26. 2.1) 330; 2) 945; 3) 24360.
Ө-8 (5-сынып). 2. Бөлімі 32 санына тең бөлшекке келтіруге болайды. Себебі 32
саны 12 санына қалдықпен бөлінеді. 3. Ең үлкен бөлшек ; ең кіші бөлшек .
Ө-9(5-сынып). 1. 3. 2.
.
Ө-10(5-сынып). 1. 1) 0,2; 2) 4. 2. 1) 1,2; 2) 4,5.
Ө-11(5-сынып). 2. 25. 3. .
Ө-12(5-сынып). 1. 56 . 2. 100. 3. . 4. 6 сағ.
Ө-13(5-сынып). 1. 4. 2. 10. 3. 18.
Ө-14(5-сынып). 1. 8,91. 2. 0,5. 3. 40%.
6-
сынып
Ө-1(6-сынып). 1. 1) 28; 2) 6; 3) 0,5. 3. Болады.
Ө-2(6-сынып). 1. 1) 50 : | – 40| + | – 1,5| · 30 – 40,05 > – 6,3. 2. 1) 0,2; 2) 0,5.
Ө-3(6-сынып). 1. 1) - 9093; 2) -96. 2. 1) -120; 2) 231.
Ө-4(6-сынып). 1. 17. 2. -15.
Ө-5(6-сынып). 1. 1) -88; 2) -199,1. 2. 1) 12; 2) - 1.
Ө-6(6-сынып). 1. -52,7х + 1,7.
Ө-7(6-сынып). 1. Мысалы: 2) 3,1х - 9= 2,1х - 9; 3) 7х = 7х – 4. 2.
Ө-8(6-сынып). 1. 50; 11; 44. 2. 14; 28.
Ө-9(6-сынып). 1. 2 және -2 сандары берілген теңдеудің түбірлері болмайды.
Түбірлері: 0,5; -0,5. 2. Түбірлері: 0,2; -0,2.
Ө-10(6-сынып). 1. Мысалы: 1) ( 2; 10) және (- 4; 7]; 2) ( -7; -5) және (- 4; 7].
2.
Мысалы: 1) [ - 1; 0) және (-1; 5]; 2) ( -3; 2] және [ 2; 9).
Ө-11(6-сынып). 1. 9. 2. 0. 3. -1 және 1.
Ө-12(5-сынып). 1. -8 және 8. 2. 1 және 4. 3. -6 және 6.
Ө-14(6-сынып). 1. k = -3, b – кез келген сан. 2. k = -0,2, b – кез келген сан.
Ө-15(6-сынып). 1. 14. 2.
.
Ө-16(6-сынып). 1. -2,5 және 3. 2. -11 және -10.
25
Мазмұны
Алғы сөз ............................................................................................
3
Жаттықтыру тапсырмалары ........................................................
4
5-
сынып ............................................................................................
4
6-
сынып ............................................................................................
8
Тест тапсырмалары ............................................................................. 12
5-
сынып ............................................................................................
12
6-
сынып ............................................................................................
16
Өздік жұмыстары .................................................................................. 19
5-
сынып ............................................................................................
19
6-
сынып ...........................................................................................
22
Жауаптары ...........................................................................................
25
26
Введение
Данное пособие является дополнительным пособием к учебнику
«Математика» для 5-6 классов общеобразовательных школ.
Целью данного пособия является формирование устойчивого интересе к
изучению математики, создание фундамента для изучения в следующих классах
систематических курсов алгебры и геометрии, а также предметов естественно-
научного цикла.
Задачи данного пособия является:
–
развитие логического мышления и математической речи;
–
развитие представлений о числе и роли вычислений в практической
деятельности;
–
развитие практических навыков устных и письменных вычислений;
–
формирование вычислительной культуры;
–
развитие геометрических представлении, изобразительных умении и
глазомера;
–
формирование навыков преобразования числовых и буквенных выражений;
–
развитие умений решения линейных уравнений с одной переменной;
–
формирование умений решения линейных неравенств с одной переменной;
–
формирование навыков работы с графиками.
Пособие состоит из трех разделов. Разделы охватывают материалы основных
глав курса математики указанных классов. В каждом разделе представлены
системы задач, которые скомпонованы по различным видам учебной
деятельности.
Первый раздел содержит тренажеры (
ТР) – задания предназначенные для
формирования навыков использования основных алгоритмов решения задач.
Во втором разделе даны тесты (
Т) – задания для активизации полученных
знаний.
В третьем разделе даны самостоятельные работы (
СР) - задания для
обощения знаний.
Для проверки правильности выполнения заданий в конце пособия даны
ответы.
27
Тренажеры
5 класс
Достарыңызбен бөлісу: |