Қазақстан Республикасының азаматтық бейбітшілік және ұлттық келісімін бекіту «Нұрлы көш» бағдарламасы және отандастардың қайтып оралуы.
"Нұрлы көш "бағдарламасы және отандастарымыздың оралуы Мемлекет басшысы 2008 жылғы Қазақстан халқына Жолдауында:" тарихи елге көшіп келу үшін оралмандарға жыл сайынғы квотаны 2009 жылы 5 мың отбасына дейін ұлғайту және жылына 20 мың отбасына дейін жеткізу қажет", - деп нақты тапсырмалар берді. Сонымен қатар, Үкімет алдына "Нұрлы көш"бағдарламасын жүзеге асыруда жаңа міндет қойылды. Басты мақсат-этникалық көшіп келушілерге қатысты ресми, атап айтқанда, "Нұрлы көш" компаниясынан отандастарымызды, сондай-ақ ел мемлекетінің аумағында еңбек қызметін жүзеге асыру үшін келген Қазақстанның бұрынғы азаматтарын тарту;
«Нұрлы көш» бағдарламасы және отандастардың қайтып оралуы Елбасы Қазақстан халқына арнаған 2008 жылғы Жолдауында: «Тарихи атажұртына көшіп келу үшін оралмандарға бөлінетін жыл сайынғы квотаны 2009 жылы 5 мың отбасына дейін ұлғайтып, жылына 20 мың отбасына жеткізуіміз керек», - деп Көші-қон комитетіне нақты тапсырмалар берген болатын. Осымен бірге үкіметтің алдына жаңа міндет қойып, «Нұрлы көш» бағдарламасының жүзеге асуына мұрындық болып еді. Басты мақсаты - ресми, қасаң тілмен айтқанда этникалық көшіп келушілерді, жылышырай беріп «Нұрлы көш» - айтсақ шеттегі қандастарымызды, сондай-ақ еліміз мемлекеттік аумағында еңбек қызыметін жүзеге асыру үшін келген Қазақстанның бұрынғы азаматтарын бағдарлама. қолайсыз аудандарда тұратын тұрғындарды ұтымды қоныстандыру және олардың жайғасуына жәрдемдесу. «Нұрлы көш» бағдарламасы арадағы үзіліп қалған тінді жалғап, тиылып қала жаздаған көштің тиегін қайта ағытса игі. Бағдарламаны іске асыруға 2009-2011 жылдарға 197 795,6 млн. теңге, оның ішінде қосымша 118 073,7 млн. теңге қарастырылып отыр.
Бағдарламаны сондай-ақ шетелдік қабылдаудың этникалық қазақтарды негізгі тарихи отанына көшіру алғышарттары және оларға Қазақстан азаматтығын беру арқылы оларды қолдау себептері болды. Қазақстан шет елдерде тұратын көптеген қазақ диаспорасының ұмтылыстарына жауап беретін этникалы:
Қазақстан шет елдерде тұратын көптеген қазақ диаспорасының ұмтылыстарына жауап беретін этникалық көші- қон саясатын жариялаған және іске асырып жатқан санаулы елдердің бірі болып табылады. 1991 жылдан бастап Қазақстан Республикасы 703 мыңнан астам этникалық қазақтарды қабылдады. Экономиканың инновациялық қажеттіліктерінің өсуімен бірге еңбек көші-қоны да ұлғаюда. Урбандалу және экономикадағы құрылымдық өзгерістер жағдайында халықтың ішкі көші-қоны айтарлықтай ауқымға ие болды. Бағдарламаның мақсатына қол жеткізу үшін мынадай міндеттерді шешу көзделеді: - Бағдарламаға қатысушыларды тұрғын үй - экономиканың еңбек ресурстарына қажеттіліктеріне құрылысына кредит беру және тұрғын үй сәйкес және серпінді жобаларды іске асыру үшін сатып алу жолымен тұрғын үймен Бағдарламаға қатысушыларды орналастыруды қамтамасыз ету; ынталандыру; - Бағдарламаға қатысушылардың тұрақты жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету; - Бағдарламаға қатысушыларды әлеуметтік қолдаудың жаңа тетіктерін әзірлеу және - көші-қон процестерін реттеудің іске асыру; нормативтік құқықтық базасын жетілдіру. Шетелден қоныс аударғандар Қазақстанда әлеуметтік қиыншылықтарға кезігеді:
Keбiнe туракты Квотасыз келсе, эр адам 100 мын тенге келемiнде бiр табыс кезi рeттiк жердемакы алады. Егерде, бiр уйде 5 ересек болмайды, жан болса, олардын мемлекеттен алатын кемеri 500 кункеpic темен. мын тенгеден аспайды. Ал, мундай сомага каладан бiр белмелi пэтер де ала алмайсын. Сондыктан да кешiп келгендер кала сыртындагы саяжайларды сатып алып, бiрнеше отбасы болып бipirin турады. Осылайша, квotаfa iлikkен санаулы faна оралманды мемлекет баспанамен камтамасыз етуге мiндеттi болса, калгандарына ондай бакыт буйыра коймады. Сондыктан да, бip pеттiк берiлetiн жэрдемакыга саяжай сатып алып, баспана тургызып жаткандар катары элi жалгасып келедi. Оралмандарды 2016 жылы Казакстанга кайтару
Осы жылы Казакстанга келген кандастардын жартысынан кебi (55,5%) Кытайдан, 28,8%-i Озбекстаннан, 9,1%-i Typiкменстаннан, 3,4%-i Монголиядан жене 2,9%-i баска елдерден келген. Этникалык казактар негiзiнен Алматы (52,3%), Мангыстау (13,4%) жене Туркiстан (5,5%) облыстарына, сондай-ак Hур-Султан (4,1%) жэне Алматы калаларына (5,7%) коныстанды. 10 айдын корытындысы бойынша енбекке кабiлеттi жастагы коныс аударушылар саны 55,9%, енбекке кабiлeттi жастан кiшi 32,6% жене зейнеткерлер 10,5% курайды. Кытай Озбекстан Туркменстан Монголия Баска елдер
«Ұлтаралық татулық – Қазақстан Республикасында тәуелсіздік пен демократияны нығайтудың негізі.
Ұлтаралық қатынас мәдениеті белгілі бір қоғамдағы әр түрлі ұлт өкілдері арасындағы қатынастың барлық түрлерінен, еңбекте, күнделікті тұрмыста, көпшілік байланыста көрінеді. Әрбір ұлт өкілі басқа ұлт өкілінің жан тазалығын немесе жамандығын, басқа ұлт өкілдеріне көзқарасын басқалармен салыстыра отырып бағалайды. Басқа ұлт өкілдері бойындағы адамдық жағымды қасиеттерді өз бойына дарытуға, олардағы өмірлік тәжірибе мен шаруашылық жүргізудің озық үлгілерін меңгеруге ұмтылады.
Ұлтаралық қатынас мәдениетін қалыптастыру - Қазақстанды мекендеушілердің санасында және іс қимылында жаңа тұрпатты ұлттық қатынастар дамуының жоғары деңгейінің көрінісін табу формасы болып келетін қоғамдық қатынастардың ерекше бір түрі. Саяси және моральдік принцип ретінде ұлтаралық қарым-қатынас мәдениеті ұлттар мен ұлыстардың даму, гүлдену процестерін білдіретін призма тәріздес әлеуметтік принцип, айна
Мемлекетіміздің барлық тұрғындарын толғандырып жүрген ұлтаралық келісім мен татулық мәселелері елдің ішкі бірлігі жайындағы мәселелер Елбасымыз Н.Ә.Назарбаевтың «Қазақстанның болашағы-қоғамның идеялық бірлігінде» атты еңбегінде жан-жақты көрініс тапты. Республика да этникааралық қарым-қатынас мәселелерін дұрыс шешуде, әсіресе, жастардың бойына ұлтаралық қатынас мәдениетін сіңіруде H.Ә.Назарбаевтың осы еңбегінің үлкен мәнді методологиялық маңызы болды.
Қазақстан дүн йежүзілік өзгеде бір қатар мемлекеттер сияқты көп ұлт өкілдері қоныс тепкен аймақ болып саналады. Түрік және славян тілді қауымдардың ірі топтарының қазақ жерінде мекендеуі ұлтаралық қатынас мәселелерін әрдайым басты назарда ұстап, реттеп отыруды талап етеді. Басты орын алып отырған осы мәселені шешу ішкі саясатта Қазақстан тәуелсіздігімен алысымен-ақ күн тәртібіне қойылды. Көпұлтты Қазақстан мемлекетінде әртүрлі ұлттық мүдделерді шешудің бір ғана жолы бар. Бұл қазақ ұлтының біріктіруші реті мегізінде барлық халықтардың төне-теңдігін қамтамасыз ету болып табылады
Ұлтаралық келісім-бұл адамның өнегелік тәрбиелігінің, жоғары мәдениеттілігінің, барлық ұлттардың ортақ мүдделері деңгейлерінің көрсеткіші. Осыған байланысты әлеуметтік-этникалық қауымдастықтардың дамуының құрамдас бөлігі ретіндегі тәрбие процесін тікелей ұйымдастыруға қатысты бірқатар келеңсіз жайттар туындайды.
Қазақстан Республикасы Конституциясының 1-бабының 2-тармағына сәйкес Республика қызметінің түбегейлі принциптері: қоғамдық татулық пен саяси тұрақтылық; бүкіл халықтың игілігін көздейтін экономикалық даму; қазақстандық патриотизм.
Қазіргі уақытта Республикада Қазақстанның барлық этностарының мәдениетін, тілін, дәстүрін дамыту үшін қажетті жағдайдың бәрі жасалған. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә. Назарбаевтың«100 нақты қадам: баршаға арналған қазіргі заманғы мемлекет» Ұлт жоспарының болашағы біртұтас ұлтты қалыптастыру жөніндегі міндеттерінің негізінде Қазақстандық бірегейлік пен бірлікті нығайту тұжырымдамасы әзірленді. Мемлекет басшысы Н.Ә. Назарбаев қазақстандықтарды біріктіруші басты фактор болып саналатын қазақ тілін одан әрі дамытуға барлық күш- жігерді жұмсау қажеттігін бірнеше рет атап өтті. Сонымен бірге, елімізде тұратын барлық этнос өкілдерінің өз ана тілінде еркін сөйлеуіне, оқуын және тілдерін дамытуына қолайлы жағдай жасау қажет.
Барлық қазақстандықтарел ішіндегі тұрақтылық пен ұлттар арасындағы татулықты үзбей насихаттау керек, Қазақстан мемлекеттілігінің нығайуы осыған байланысты. Жалпы, ұлтаралық келісім - адамныңөнегелі тәрбиелілігінің, жоғары мәдениеттілігінің барлық ұлттар мен ұлыстардың ұлттық және этникалық топтардың мүддесімен ортақтастық деңгейінің көрсеткіші. Біздің республикамыздағы ұлтаралық келісім - еңмаңызды жетістіктердің бірі жәнеұлттықмәселелердің ғылымишешімінің нәтижесі.
Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы.