Берiк Дiнислам Реферат

Робототехникада биомеханиканы қолдану
Биомеханика (био... және механика) — адам мен жануарлар қозғалысының
заңдылықтарын, сондай-ақ, организмге сыртқы ортаның әр түрлі механикалық
факторларының (жылдамдық, үдеу, тартылыс күші, т.б.) әсерін зерттейтін
биологияның бір саласы. Биомеханика тірі тіндер, органдар және бүкіл
организмнің механикалық қасиеттерін, оларда байқалатын механикалық
құбылыстарды (адам мен жануарлардың іс-әрекетін, тыныс алуын, қан
айналысын, қан тамырлары мен бұлшық еттердің серпімділік қасиеттерін,
сүйектердің, буындардың, байламдардың беріктігін, т.б.) зерттейді.
Биомеханика кітабының бір беті.
Биомеханика құпияларын зерттеудің тарихы 13 ғасырдан Леонардо да Винчиден
басталады. Ол адамның қозғалысын анатомия және механика тұрғысынан
зерттеген. Бұл саланың дамуына Ресей ғалымдары И.М. Сеченовтің, П.Ф.
Лесгафттың, Н.А. Бернштейннің зерттеулері зор ықпал етті. Қазақстанда
биомеханикалық зерттеулер академик Б.А. Домбровский мен академик Ф.
Мұхамедғалиевтің жұмыстарынан басталады.

20 ғасырдың ортасында биомеханика тыныс алу, қан айналу, қозғалыс-қимыл
биомеханикасы болып 3 салаға бөлінді:
тыныс алу биомеханикасы тыныс алу мүшелері (өкпе, көкірек қуысы)
қимылының динамикасын зерттейді;
қан айналу биомеханикасы жүрек пен қан тамырларының серпімділік қасиетін,
қан ағыны заңдылықтарын, жүрек жұмысын зерттейді;
қозғалыс-қимыл биомеханикасы анатомия және теориялық механика негізінде
қимыл мүшелерінің құрылымдық ерекшеліктерін, дененің қозғалу
заңдылықтарын, буын қимылдарын қамтамасыз ететін бұлшық ет күшінің
әсерін, дене массасының дене бөліктеріне таралу заңдылықтарын зерттейді.
Биомеханика саласындағы зерттеулердің еңбек пен спорт физиологиясы,
ғарыштық биологиялық, ортопедия салаларын дамыту, жасанды тыныс алу, қан
айналу аппараттарын жасау, бионика принциптеріне негізделген роботтар мен
манипуляторлар құрастыру үшін маңызы зор
Биомеханика тек қана сүйек пен бұлшықеттер құрылымын және олар шығара
алатын қозғалысты ғана емес, қан айналым механикасын, бүйрек функциясын
және басқа да дене функцияларын қамтиды. Американдық биомеханика қоғамы
биомеханиканың механика мен биологиялық жүйелер арасындағы кең ауқымды
өзара байланысын білдіреді. Биомеханика адам ағзасын ғана емес, сонымен
қатар жануарларды зерттейді, тіпті өсімдіктерге және жасуша ішіндегі
механикалық жұмыстарға да таралады.
Мысалдар: Сквиздің биомеханикасы аяқтың, жамбастың, тізенің, артының,
иығының және қарудың орналасуын және / немесе қозғалысын қарауды
қамтиды.
Биомеханиканың элементтері
Статика: Тепе-теңдікте орналасқан немесе тыныштықта немесе тұрақты
жылдамдықта қозғалатын жүйелерді зерттеу.
Динамика: жеделдету және баяулау үдерісінде қозғалған жүйелерді зерттеу.

Кинематика: Күштердің жүйеге, қозғалыс үлгілеріне, уақыттың
жылдамдығындағы сызықты және бұрыштық өзгерістерге әсерін сипаттау.
Орналасуы, ығысуы, жылдамдығы және үдеуі зерттеледі.
Кинетика: Жұмыста қозғалыс, күш пен сәттің себептерін зерттеу.
Спорттық биомеханика
Спорттық биомеханика жаттығу кезінде және спортпен шұғылданатын адам
қозғалысын зерттейді. Атлетикалық көрсеткіштерге физика және механика
заңдары қолданылады.
Биомеханика адамдарға қолданылуы мүмкін, олардың қозғалысын талдайды
және жаттығулар мен спорттық қозғалыстар кезінде оларды тиімдірек
қозғалысына үйрету. Жеке адамның жүріп өтуі немесе гольфты свингке түсіруі
мүмкін және оны өзгерту және жақсарту үшін ұсынымдар жасалуы мүмкін.
Биомеханика спорт жабдықтарын, киім-кешектерді, аяқ киімді және спортпен
шұғылданатын алаңдарды және құрылыстарды жобалау кезінде пайдаланылуы
мүмкін. Аяқ киім орта қашықтыққа жүгіруші немесе ең жақсы сығу үшін
ракеткалар үшін ең жақсы өнімділік үшін жасалуы мүмкін.
Биомеханикада спорттық техника мен оқыту жүйелерін оқып, оларды тиімдірек
ету жолдарын дамыта алады. Бұл қолдың позициясы жүзудің қозғалуына қалай
әсер ететіндігі туралы негізгі зерттеулерді қамтуы мүмкін. Спорттың
механикалық қажеттіліктеріне негізделген жаңа оқыту әдістерін ұсынуға және
талдауға мүмкіндік береді, бұл нәтиже нәтижелілігін арттыруға бағытталған.
Биомеханика спорт жарақаттарының себептерін, емделуін және алдын-алуын
зерттеу үшін қолданылуы мүмкін. Зерттеулер жұмыс кезінде күштерді талдайды,
бұл аяқ-қолдың бұзылуына әкелуі мүмкін және аяқ киім дизайны немесе ойын

беті жарақат алу қаупін азайтуы мүмкін.