"Бүгінде игі мақсаттар аясында адам құқытарның мемлекет тарабымен заңды шектелу тенденциясын байқауға болады. Бұл шектеудің құқықтық негіздерін



Дата24.03.2023
өлшемі23,83 Kb.
#75974

Эссе
"Бүгінде игі мақсаттар аясында адам құқытарның мемлекет тарабымен заңды шектелу тенденциясын байқауға болады. Бұл шектеудің құқықтық негіздерін (адам құқықтарын шектеу критерийлерін) халықаралық және ұлттық құқық тәжірибесі негізінде анықтаңыз".
Қазіргі таңда адам өміріне қауіп төндіретін жағдайлар есебінен, адам мен азаматтардың кейбір құқықтары мен бостандықтарын шектеудің көрініс табуы жаңалық емес. Өмірдің белсенді түрде жүруі мен қоғам дамуы, одан бөлек түрлі әлеуметтік, саяси, экономикалық жағдайлар мен проблемалар салдарынан адам өмірі, мемлекет болашағы, қоғам жағдай секілді ауқымды субъектілерге зияны тиуі мүмкін жағдайлар орын алуы мүмкін. Сол себепті де, ондай проблемалардың алдын алу шарасын іске асыру мақсатында кей жағдайларда адам құқықтарын игі мақсаттар үшін заңды шектелу тенденцияларын байқап жатуға болды. Дегенмен бұл қаншалықты дұрыс немесе бұрыс? Себебі адам құқықтары мен бостандықтарының заңды шектелуі жалпы халықаралық көзқараста даулы мәселе болып табылады. Осы пікірлердің басын ашып алу үшін, өмірлік тәжірибеде орын алған аса үлкен қауіп төндірген жағдайларға байланысты оқиғаларды, дәлірек айтқанда 2020 жылы орын алған «Коронавирус» инфекциясы, «Қанды қаңтар» оқиғасы секілді ауқымды мәселелер жайын қарастырған жөн деп ойлаймын.
Барлығымызға мәлім, әрі үлкен үрей мен қорқыныш сезім тудыртықан бұл екі оқиғада сол уақыттарда адам өмірі үшін, яғни игі мақсаттарда адамның құқықтары мен бостандықтарын шектеген етін. Бұл жайлы пікірлер екі тарапқа бөлінеді. Мысалға, Ресейлік саясат, мединцина, құқық салаларының профессорлары мен доктарлары М.Л,Музиповна, З.А.Русэмович, Ш.Е.Юрьевна «РЕСЕЙЛІК БҰҚАРАЛЫҚ АҚПАРАТ ҚҰРАЛДАРЫНДАҒЫ COVID-19 ПАНДЕМИЯСЫ: САЯСИ КОНТЕКСТ» атты мақалаларында: зерттеушілердің әлеуметтік әділеттілік мәселесінің шиеленіскенін атап өтті дейді, мысал үшін жаңа инфекциядан болатын өлім-жітімнің жоғары пропрорционалды емес болғандығы тек қана егде жастағы ғана емес, сонымен қатар әлеуметтік, басқа да осал топтардың қатарына жататын этникалық, нәсілдік, табысы мен білімінің төмен деңгейде болған азшылықтарда да көрінді.

Дереккоздер ПАНДЕМИЯ КОРОНАВИРУСА КАК ОСНОВАНИЕ ОГРАНИЧЕНИЯ ПРАВ


И СВОБОД ЧЕЛОВЕКА
Г.А. Василевич 1, И.Ю. Остапович 2, Е.Г. Калинина
Халықаралық стандарттар халықтың өмірі мен денсаулығына қауіп төнген кезде белгілі бір құқықтар мен бостандықтарды шектеуге жол берілетінін көздейді, егер мұндай шектеулер заңға сәйкес енгізілсе және міндетті түрде қажет болса. Бұл ретте еріктілік немесе кемсітушілік алынып тасталады; шектеулер уақытпен шектеліп, демо - кратикалық қоғамда қойылатын өзге де талаптарға жауап беруі тиіс. Халықаралық тәжірибе конституциялық маңызды құндылықтарды қорғау үшін әділеттілік, барабар жаңалықтар, пропорционалдылық, пропорционалдылық және қажеттілік талаптарына сәйкес келетін шектеулер негізделгенін куәландырады. Сонымен қатар, Адам құқықтары жөніндегі халықаралық сот шешімдерінің орындалуы әр мемлекеттің ішкі факторларына байланысты екендігіне назар аударғым келеді

Таким образом, масштабы и серьезность пандемии COVID-19 представляют угрозу для здоровья населения. Поэтому уместно ограничить объем прав и свобод. Как отметил бывший председатель Европейского суда по правам человека Линос-Александр Сицилия-нос, ограничения, введенные в мире в 2020 году из-за пандемии коронавируса, пропорциональны и законны общей проблеме. Все ограничения должны быть временными и должны быть сняты после окончания кризиса



Сонымен қатар, әлеуметтік тәртіпті бұзу байқалды. COVID-19 контекстіндегі адам құқықтарының шектелуіне ерекше назар қарт адамдарға және мүмкіндігі шектеулі адамдарға біржақты қарауға аударылды, қоғамның иерархиялық әлеуметтік тәртібі анықталды. Әр түрлі деңгейлерде анықталған бұзушылықтар - дискурсивті, этикалық және күнделікті
Осылайша, халықты құтқаруға әлеуметтік-дарвинистік көзқарасты конституциялық құқықтық қатынастары дамыған көптеген еуропалық мемлекеттер көрсетті. АҚШ, Испания, Швеция, Ұлыбританияда егде жастағы азаматтар мен мигранттарға медициналық көмек көрсетуден бас тартылды
Австрияның Конституциялық соты мейрамханалар мен қонақүйлердің жұмысын шектеуді, азаматтардың бостандықтарын шектеуді және бетперде киюге мәжбүрлеуді заңсыз деп санады11. Мұндай тұжырым осы шектеу шараларының қажеттілігі туралы маңызды дәлелдердің жоқтығына негізделген.
Адам құқықтарын жүзеге асыру тәжірибесі, адам қызметінің көптеген басқа салалары сияқты, жаңа коронавирустық пандемиядан түбегейлі зардап шекті [15, 247-бет]. Мемлекет тарапынан іс - қимылдың стратегиялық бағытын айқындау кезінде сіз, әсіресе пандемия кезінде адамның экономикалық және әлеуметтік құқықтарын бұзудың маңыздылығы мен таралуы болып табыласыз [16, 268 - бет]. Кейбір елдерде адам құқықтары саласындағы үш доми-нантты анықтау жолымен жүрді: жауаптардың қадір-қасиетін, өмір сүру құқығын, кемсітпеуді нығайтуын және ең осал адамдарды қорғауды қамтамасыз ету; басымдықтарды теңестіру және күрделі шешімдер қабылдау кезінде адам құқықтарын пайдалану; аурулар мен демо-кратия арасындағы байланысты оңтайландыру [17, 250-бет]. Анықталған жалпы проблемаларды шешу Адам құқықтары үшін халықаралық және ұлттық (мемлекеттік) қозғалыстар арасындағы неғұрлым тиімді өзара іс - қимыл қажеттігін болжайды [18, б. 5].
Ресейлік бұқаралық ақпарат құралдарындағы COVID-19 пандемиясы: саяси контекст
Русс версия
Международные стандарты предусматривают, что при угрозе жизни и здоровью населению допу- стимы ограничения определенных прав и свобод, если такие ограничения вводятся в соответствии с за- коном и безусловно необходимы. При этом исклю- чается произвольность или дискриминация; ограни- чения должны быть ограничены во времени, отве- чать иным требованиям, предъявляемым в демо- кратическом обществе. Международная практика свидетельствует, что оправдываются ограничения, отвечающие требованиям справедливости, адекват- ности, пропорциональности, соразмерности и необ- ходимости для защиты конституционно значимых ценностей. Вместе с тем, хотелось бы обратить вни- мание, что исполнение международных судебных решений по правам человека обусловлено внутрен- ними факторами каждого государства [3, p. 48].
Таким образом, масштаб и острота пандемии COVID-19 представляют угрозу здоровью населения. Поэтому
ограничение объема прав и свобод оправданно. Как отмечал экс-председатель Европейского суда по правам человека (ЕСПЧ) Линос-Александр Сицилиа- нос, введенные в 2020 г. в мире ограничения на пе- редвижения в связи с пандемией коронавируса, в целом, являются пропорциональными проблеме и законными. Все ограничения должны носить вре- менный характер и быть отменены после того, как закончится кризис8
Кроме того, проявилось нарушение социаль- ного порядка. Особое внимание к ограничению прав человека в контексте COVID-19 привлекло предвзя- тое отношение к пожилым людям и людям с ограни- ченными возможностями, выявлен иерархический социальный порядок общества. Нарушения опреде- лены на разных уровнях – дискурсивном, этическом и повседневном [7, p. 276].
Так, социал-дарвинисти- ческий подход к спасению населения продемон- стрировали многие европейские государства с раз- витыми конституционными правоотношениями. В США, Испании, Швеции, Великобритании в меди- цинской помощи было фактически отказано пожи- лым гражданам и мигрантам [8, с. 70].
Конституционный суд Австрии постановил незаконным ограничения работы ресторанов и отелей, ограничение свобод граждан и принуждение на ношение масок11. Такой вывод был сделан на основании отсутствия серьез- ных аргументов необходимости этих ограничитель- ных мер.
Практика реализации прав человека, как и большинство других сфер человеческой деятельно- сти, радикально пострадала от новой пандемии ко-
ронавируса [15, p. 247]. При определении стратеги- ческого курса действий со стороны государства вы- является значимость и распространенность наруше- ний экономических и социальных прав человека, особенно во время пандемии [16, p. 268]. В некото- рых странах пошли по пути определения трёх доми- нант в области прав человека: обеспечение того, чтобы ответные меры укрепляли достоинство, право на жизнь, недискриминацию и защищали наиболее уязвимых; использование прав человека при балан- сировании приоритетов и принятии сложных реше- ний; оптимизация связи между болезнями и демо- кратией [17, p. 250]. Решение выявленных общих проблем предполагает необходимость более эффек- тивного взаимодействия между международными и национальными (государственными) движениями за права человека [18, p. 5].

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет