Білім алушының өзіндік жұмысы «Катаракта»
жүктеу/скачать 0,8 Mb.
|
|
Білім алушының өзіндік жұмысы « Катаракта » Орындаған: Кеңесбек Жазира 102 Педиатрия Катаракта- линзаның мөлдірлігінің төмендеуі - көру органдарында ең көп таралған аурулардың бірі . Линзаның бұлыңғырлануымен байланысты көз ауруы, көру қабілетінің ішінара немесе толық жоғалуына әкеледі. 79 жастан асқан адамдардың 68% - дан астамында линзаның бұлыңғырлануы, көрyдің әлсіреуі кездеседі , аурушаңдық жасы ұлғайған сайын артады. Көз линзасының қызметі: Көздің линзасы жарықты түсіреді, содан кейін оны фокустайды және фоторецепторларды таяқшалар мен құтышаларға өткізеді, оны торлы қабық басқа торлы жасушалармен визуалды сигналдарға айналдырады. Кейін оптикалық жүйке арқылы берілмес бұрын бастапқы кортекстің көру аймағынан өңдеуден өтеді. Линзаның өзі ерекше беріктікке, төзімділікке ие, онда қан тамырлары да, лимфа да жоқ. Онда өзінің иммундық жүйесі бар, иммундық артықшылығы-қабыну процестерін басуға қабілетті қорғаныс қабаттарын түзе алады. Катаракта түрлері: Клиникалық тұрғыдан жасқа байланысты катарактаның 3 негізгі түрі бар: 1)артқы жағы субскапулярлы, 2) ядролық-склеротикалық, 3) кортикальды. Линзадағы локализациясына байланысты ол әр жерде орналасады, сондықтан олардың орналасу түріне қарай даму белгілерінде , себептерінде айырмашылықтар болады. 76 науқасқа жасалған операция қортындысы бойынша катарктаның бірінші түрі 35 науқаста 46%ті, екінші түрі 23науқаста 30%ті, үшінші түрі 18 науқсата 24%ті кездескен. 1. Артқы субкапсулярлы катаракта. Артқы субкапсулярлық катаракта бұлыңғырлық линза капсуласының артқы жағында орналасқан. Бұл түрі бұл көбінесе қант диабетімен ауыратын адамдарда кездеседі, өйткені оған негізгі себеп-гликация процестері қанттардың қосылысы нәтижесі. Нәтижесінде бұл ақуыз жарамдылығын жоғалтады. Қан айналымына қант диабетімен ауыратындардa арнаға үнемі қанттың көп мөлшері келіп отырады, сондықтан оларда катаракта даму қаупі әлдеқайда жоғары. Катарактаның бұл түрінде белгілер тез дамиды. оларға мына белгілер: жоғары жарық сезімталдығы, көздің алдында жарқырау, көру қабілетінің төмендеуі жатады. 2 . Ядролық склеротикалық катаракта Ядролық склеротикалық катаракта-бұл ядро немесе Көз линзасының орталық бөлігі қатаяды немесе бұлыңғырттанады. Жасы ұлғайған сайын линзаның шетінде ескі тіндерді орталыққа қарай итеретін жаңа талшықтар пайда болады, бұл линзаны тығыз етеді. Симптомдар бастапқыда байқалмайды. Біртіндеп көру қабілеті төмендейді, науқас қашықтықты нашар көре бастайды. Көру бұлыңғыр болады, жарық фокусталмаған, түстер азырақ ашық болып көрінеді. Ядролық склеротикалық катаракта бар адамдар уақытша көру қабілетінің жақсарады, бұл оларды аурудың өздігінен кетеді деген жалған түсінік қалыптастырады. Бұл кезең "екінші көру"деп аталады, кейін көру қабілетті күрт төмендейді. 3. Кортикальды катаракта. Кортикальды катаракта линзаның сыртында дамиды, кортекс деп аталатын орталыққа спиц түрінде ядроға қарай бағытталады. Осыған байланысты жарық торлы қабыққа түскен кезде оның шашырауы пайда болады, нәтижесінде көру бұлыңғыр болады. Кортикальды Кәрілік катаракта екі жолмен дамиды: олар не баяу дамиды және бір уақытта өзгеріссіз қалады ұзақ уақыт немесе өте тез дамиды.Катарактаның бұл түрі диабетиктер мен гипертониямен ауыратын адамдарда айтарлықтай тез дамиды. Катаракта пайда болуы: жасуша ішік өзгерістер Катаракта дамуының негізгі бөлігі көзбүршақтағы ақуыз молекулаларының денатурациясы болып табылады. Көзбұршақта ультрақұрылымдық өзгерістері денатурацияланған ақуыз молекулаларының оптикалық бөлімі болып табылады;Денатурацияланған ақуыз молекулаларында ақуыз түтікшелері линзаның жасушалық мембраналары кеңейетіні анықталды. Кеңеюіне байланысты ақуыз түтікшелері және олардың кеуектерінде олардың өткізгіштігі артады, жасуша мембраналарының өткізгіштігі жоғарылайды және клиникаға дейінгі катаракта дамуында ақуыздар түтікшелерінің кеңейгені, тері саңылаулары, вакуольдер және бөлінген ақуыз молекулаларының кеңейгені көзбұршақта байқалады. Соның әсерінен цитоплазманың қоймалжың затты жасушадан сыртқа шығады. Бұл жағдайда цитоплазмалық сұйықтықпен бірге жасушада еріген иондар, күкірт иондары, микроэлеметтер,нуклеопротеиттер, соның ішінде калий иондары да жасушадан сыртқа шығады. Цитоплазманың ағып кетуімен метаболикалық процестер бұзылады, көзбұршақтағы линзаның талшықтарында нүктелік агрегаттар мен тесіктер пайда болады. Иондардың ағып кетуіне байланысты калий метаболизмді реттейтін биохимиялық реакцияларды катализдейтін ферменттердің белсенділігін төмендетеді, бұл парабиозға және метаболизмнің бұзылуына әкеледі. Катаракта дамуымен жасушадан еритін ақуыздар сыртқа шығады және көзбұршақ мембраналарында, жасушааралық ортада және көзбұршақ капсуласында үлкен агрегаттар түрінде жинақталады . Олар біртіндеп инфильтрацияланады, кейін көзбұршақ бұлыңғырланады және катаракта дамиды. Емдеу жолдары: Қазіргі уақытта катарактаны емдеудің жалғыз тиімді әдісі-катаракта экстракциясының хирургиясы. Қазіргі уақытта көзішілік линзаны имплантациялау арқылы катарактаны факоэмульсификация (ФЭК) әдісі арқылы емдейді. Алайда ФЭК өткізілген жағдайда операция кезінде ядро тығыздығы жоғары линзаларда ультрадыбыстың фрагментациясы үшін оның күші мен әсер ету уақытын арттыру қажет, бұл қабықтың эндотелий жасушаларының айтарлықтай жоғалуына және науқаста эндотелий-эпителий дистрофиясының пайда болуына әкелуі мүмкін.Сондықтан соңғы жылдары осы операцияны фемтолазерлік сүйемелдеумен (ФемтоФЭК) қолданылуы артуда. Сонымен, фемтосекундтық лазерді қолдану артықшылығы: неғұрлым болжамды капсулотомияға және капсулорексистің оңтайлы түріне қол жеткізу, ондағы линзаның ядросын алдын-ала бөлшектеу үшін қолдану ыңғайлы, ультрадыбыстық әсерді азайтылған және нәтижесінде, эндотелий жасушаларының тығыздығының аз жоғалуымен ерекшеленді. Қолданылған әдебиеттер: «СРАВНИТЕЛЬНЫЙ АНАЛИЗ РАЗЛИЧНЫХ ПАТТЕРНОВ (МОДЕЛЕЙ) ФЕМТОЛАЗЕРНОЙ ФРАГМЕНТАЦИИ ЯДРА ХРУСТАЛИКА В ХИРУРГИИ НЕОСЛОЖНЕННОЙ СЕНИЛЬНОЙ КАТАРАКТЫ» Сахнов С.Н.Заболотний А.Г.Онишко Е.С. мақаласы «ЭТИОЛОГИЯ И ПАТОГЕНЕЗ. ЗАБОЛЕВАНИЕ ГЛАЗ – КАТАРАКТА» Полякова А.П мақаласы «ПЕРВИЧНОЕ ЗВЕНО И MОЛЕКУЛЯРНЫЙ МЕХАНИЗМ РАЗВИТИЯ КАТАРАКТЫ» Агаева Т.С., мақаласы Elibrary.com сайтынан жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|