Білім министрлігі Мәдениет және өнер факультеті

ҚР
Ғылым және
жоғары
білім министрлігі
Мәдениет және өнер факультеті
Эссе
Тақырып : Антик дүниесіндегі сәндік қолданбалы өнер
Тобы:МӨ23-13К1 
Орындаған:Ергешова Рухшона 
Қабылдаған:Кенжебаева А.Н
Шымкент,2023

Сәндік
-
қолданбалы өнер антикалық дүниеде үлкен мәнге ие болды және 
әртүрлі өркениеттер мәдениетінің
құрамдас бөлігі болды. Әр түрлі 
дәуірлерде және әртүрлі халықтар арасында сәндік өнер әртүрлі формада 
болды және әртүрлі материалдарды пайдаланды. Антикалық
дүниеде сәндік
-
қолданбалы өнер әртүрлі халықтардың
мәдени және әлеуметтік өмірінде 
маңызды рөл атқарды. Мысыр мен Месопотамиядан Ежелгі Греция мен Римге 
дейін ежелгі адамдар эстетикалық
қажеттіліктерге ғана емес, сонымен қатар 
практикалық
пайдалануға да қызмет ететін әдемі, ерекше және пайдалы 
заттарды жасады.
Әйгілі Шумер өркениеті бар Месопотамия өнер мен қолөнер саласында да 
өз ізін қалдырды. Олар бейнелері мен сына жазуы бар саз тақтайшаларды, 
сондай
-
ақ
асыл тастар мен металдардан жасалған зергерлік бұйымдарды 
жасады.
Ежелгі Египетте сәндік өнер культтік рөл атқарды және діни 
символизммен байланысты болды. Ежелгі Египетте сәндік
-
қолданбалы өнер 
ерекше дамыған. Мысырлықтар зергерлік бұйымдарды, мүсіндерді, 
жиһаздарды және тұрмыстық
заттарды күнделікті өмірінің
бір бөлігі ретінде 
жасады. Ежелгі Мысырдағы ең
танымал өнер түрлерінің
бірі кескіндеме 
болды, онда көбінесе құдайлар, перғауындар және Мысыр өмірінің
көріністері 
бейнеленген. Сондай
-
ақ
олар асыл тастармен жұмыс
жасауды, зергерлік 
бұйымдарды, тұмарларды, мөрлерді және амулеттерді жасауды білген.
Ежелгі грек өнері мен Рим өнері де сәндік
-
қолданбалы өнердің
жоғары 
деңгейімен ерекшеленді. Бұл өркениеттер керамика, шыны, мозаика және 
мүсіндерді жасады, олар әшекей және функционалдық
нысандар ретінде 
қызмет етті. Әдемі өңделген шыны мен мозаика ежелгі гректер мен 
римдіктердің
шеберлігін көрсетсе, мүсінде мифологиялық
тұлғалар, құдайлар 
мен әскери қаһармандар бейнеленген. 
Ежелгі Грецияда сәндік өнер сәулет пен мүсін өнерінде басты орынға ие 
болды. Грек мүсіншілерінің
мүсіндері пішіндер мен әсемдік үйлесімділігімен 
танымал болды. Керамика да маңызды рөл атқарды: гректер құдайларды, 
батырларды және күнделікті көріністерді бейнелейтін вазаларды, 
тостағандарды және басқа заттарды жасады.

Ежелгі Римде сәндік
-
қолданбалы өнердің
де маңызы зор болды.
Римдіктер маңызды тұлғалардың
шынайы портреттерін бейнелейтін сәнді 
мозаикаларды, фрескаларды, мүсіндер мен «портреттік мүсіндер» деп 
аталатындарды жасады.
Ежелгі Қытайда сәндік
-
қолданбалы өнер шеберлік пен дәстүрдің
жоғары 
деңгейін көрсетті. Бір мысал, фарфордан жасалған ыдыс
-
аяқ
пен мүсіншелер 
сияқты қытай керамикалары. Қытайлықтар табиғат пен философияға 
арналған картиналар, сондай
-
ақ
жібек сияқты әйгілі маталар жасады.
Үндістан, Месопотамия және Ацтектер сияқты басқа ежелгі өркениеттер 
де өздерінің
өнері мен қолөнерімен танымал болды. Олар өздерінің
мәдениетін, наным
-
сенімдерін және өмір салтын көрсететін бірегей 
нысандарды жасады.
Жалпы, антикалық 
дүниедегі сәндік
-
қолданбалы өнер сұлулықты, 
байлықты, әлеуметтік жағдайды көрсетуде маңызды рөл атқарған. Бұл өнер 
туындылары қазіргі заманғы өнертанушылар үшін әлі де зерттеу және 
таңдану көздері болып табылады.
Алайда, бұдан бөлек, өнер мен қолөнер де сауда мен саудада маңызды рөл 
атқарды. Білікті қолөнершілер қолынан шыққан әсем бұйымдарды отандық
және шетелдік сатып алушылар көп іздеді. Бұл өркениеттердің
саудасы мен 
экономикасының
дамуына ықпал етті.
Қорыта келгенде, антикалық
дүниедегі сәндік
-
қолданбалы өнер сол 
дәуірдегі адамдардың
мәдениеті мен күнделікті өмірінің
ажырамас бөлігі 
болған. Ол көркейтіп, пайда әкеліп қана қоймай, ежелгі өркениеттердің
мәдени мұрасының
, 
қолөнерінің
және құндылықтарының
қайнар көзі болды.
Сәндік
-
қолданбалы өнер сұлулық
пен шығармашылықтың
көрінісі бола 
отырып, біздің
заманымызда өнертанушылар мен өнер сүйер қауымды 
қуантып, шабыттандырады.
Осылайша, ежелгі дүниедегі сәндік
-
қолданбалы өнер тек эстетикалық
құндылықтарды ғана емес, сонымен қатар әртүрлі өркениеттердің
мәдени, 
діни және әлеуметтік аспектілерін де көрсетті. Ол тек сұлулық
үшін ғана 
емес, сонымен бірге осы ежелгі қоғамдардың
тарихы мен дәстүрін жеткізу 
және сақтау үшін де қызмет етті.