ДӘрістер кешені дәріс №1. Тақырыбы: модель. Модель тҥрлері жэне модель жасау кезеңдері
жүктеу/скачать 0,54 Mb. Pdf көрінісі
|
| ДӘРІСТЕР КЕШЕНІ Дәріс №1. Тақырыбы: МОДЕЛЬ. МОДЕЛЬ ТҤРЛЕРІ ЖЭНЕ МОДЕЛЬ ЖАСАУ КЕЗЕҢДЕРІ
1. "Модель" түсінігінің анықтамасы Бастапқы модель деп анықталған жағдайда объектіні алмастыратын қандай да бір кӛмекші объкті аталған. Сондықтан табиғат заңдарының әмбебаптығы, модельдеудің жалпылығы, жэне біздің білімдерімізді модель түрінде бейнелеудің мүмкідіктері сәйкесіз болды. Мысалы ертедегі философтар табиғи процестерді модельдеу мүмкін емес, табиғи және жасанды процестер түрлі заңдылықтарға бағынады деп санады. Олар табиғатты тек қана логиканыңталқылау әдістерінің, пікір алмасыулардың, яғни замандық терминалогияның, тілдік моделдеудің кӛмегімен бейнелеуге болады деп жобалады Үзақ уақыттар бойына "модель" түсінігі арнайы типтегі материалдық объектілерге ғана, мысалы манекен (адам денесінің моделі), плотинаның кішірейтілген гидродинамикалық моделі, кемелер мен самолеттердің, жануарлардың модельдері ретінде қалыптасты. Уақыт ӛте келе нақты объектілер жасанды сызбалардың, суреттердің, карталардың модельдік ерекшеліктері арқылы сипаттала бастады. Келесі қадамда модель ретінде нақты объект ғана емес абстрактылы, идеиалдық құрлымдардың да жұмыс істеу мүмкіндіктері белгілі болды. Мұның мысалы математикалық модельдер бола алады. Математика негіздерін зерттеумен айналысаты математиктер мен философтардың еңдектерінің нэтижесінде модельдер теориясы жасалды. Онда модель бір абстрактылы математикалық құрылымның басқасына бейнелеу, түрлендіру нәтижесі болып анықталады ХХ-ғасырда модель түсінігі нақты және идеалдық модельдерді қатар қамтитындай болып жалпыланды. Сондықтан, абстрактылы модель түсінігі математикалық модельдер шеңберінен шығып, элем туралы білімдер мен танымдардың барлығына қатысты болды. Модель түсінігінің айналасындағы кең талқылаудың қазіргі кезде де жалғасып отырғандығын естен шығармау қажет. Бастапқыда ақпараттық, кибернетикалық бағыттардағы ғылыми пәндер аясында, содан соң ғылымның басқа да салаларында түрлі тәсілдермен іске асырылатын модель ретінде танылды. Негізінде модель мәнін нақтылау тәсілі ретінде қарастырылады. "Модель" термині кӛп мағыналы. Модель деп қандай да бір заттын кішірейтілген кӛшірмесін (самолет моделі, тұрғын үйлер макеті), матемаетикалық формулаларды, бұрыштан горизонтқа лақтырылған дененің ұшу моделін, іштен жану двигателі жұмысының моделін, қандай да бір нәрсенің эталоның (метр эталоны, килограмм этолоны) айтамыз. Жалпы түрдегі "модель" түсінігі тӛмендегідей негізде анықталады. Модель - модельдеу мақсаты тұрғысынан оқып үйренетің объектінің / құбылыстың кейбір жақтарын ұқсастырып бейнелейтін жаңа объект. Модель - объектінің нақты жұмыс істеуіне сәйкестенетін анықталған параметрлер бойынша жұмыс істейтін физикалық/ ақпараттық алмастырушысы. Модельдеудегі ең басты модельдеуші объекті мен оның моделі арасындағы ӛзара ұқсас қатысы болып табылады. Модель (Model, simulator) 1) қасиеттері белгілі бір мағынадағы жүйенінің немесе процестін қасиеттеріне ұқсас объектілер немесе процестер жүйесі; 2) сериалы бұйымдарды жаппай ӛндіруге арналған үлгі, эталон; кез-келген бір объекті жұмысы, мыс, процессордың жұмыс істеуін модельдейтін программа немесе құрылғы. Ол материалдық объект түрінде, математикалық байланыстар жүйесі ретінде немесе құрлымды имитациялайтын программа күйінде құрастырылады да, қарастырылатын объектінің жұмыс істеуін зерттеу үшін қолданылады. Модельге қойылатын негізгі талап- оның қасиеттерінің негізгі объектіге сәйкес келуі, яғни барабарлығы. Модельдеу (моделирование; simulation) - кез-келген құбылыстардың, процестердің немесе объект жүйелерінің қасиеттері мен сипаттамаларын зерттеу үшін олардың үлгісін құру (жасау) және талдау; бар немесе жаңадан құрастырылған объектілердің сипатын анықтау немесе айқындау үшін олардың аналоктарында (модельде) объектілердің әр-түрлі табиғатың зеттеу әдісі. Модель тӛрт денгейде түпнұсқанын гноселогиялық орынбасары бола алады: 1 - элеметтер денгейінде, 2 - құрлым деңгейіде, 3 - қалып - күй немесе қызметік деңгейін, 4 – нәтижелер деңгейінде. Сипаты бойынша модельдеу объектінің геометриялық, физикалық, динамикалық және қызметтік сипатын нақты дәл береді. Идеалдық моделдеуге объектінің ойдағы бейнесі жатады. Ойша модельдеу тіл кӛмегімен іске асырылады. "Модель" түсінгі кибернетикада бақыланатын объектілер класын сипаттайтын теорияның моделі болып табылады. Компьютерлік модельдеу — бұл да оқып үйренетін объекті теориясының модельденуі. Модельдеу субъектісі Модельдеуші (модель субьектісі) тек адам бола алады. Модельдеу объектісі табиғи (ӛсімдік, күн жүйесі және адамның ықпалымен құрылып жасанды болуы мүмкін 2. Натуралдық модель Модельдеу жүйесі (modeling system) - зертелетін жүйенің немесе оның элементтерінің математикалық және физикалық анологтарын құру және талдау. Модельдік тәжірибе зерттеу тәсілі реттінде жүйенің жанғыртуға және зерттеуге мүмкіндік береді, ал зерттелетін жүйеге тікелей тәжірбие жүргізу қиын, немесе экономикалық түрғыдан тиімсіз болуы мүмкін[11]. Табиғи объектілерді ешқандай модельдің толықтай бейнелей алмайтындығы белгілі. Табиғи объектілердің элементтерінің арасындағы байланыстардың кӛбінесе белгісіз болуы олардың күрделілігін айқындайды. Сондықтан табиғи объектілердің модельдері түпнүсқаға қарағанда қарапайым болады. Адамдар тарапынан құрылатын объектілерде мұндай жағдайлардың толық ескерілмеуі мүмкін. Бірақ модельдеу барысында модельдеу мақсаты тұрғсынан қажетсіз детальдар еленбейді. Адамның практикалық, ғылыми қызметтерінде жұмыс істеуіне тура келетін объектілердің қандай да бір алмастырушысын құрады. Мүның табиғи кӛшірме - картина / скульктура; самолеттің ұшу қасиетін зерттеуге белгіленген макеті; қандай да бір бұйымның партиясын дайындауға арналған үлгісі болуы мүмкін. Адамның оқып үйренетін объект туралы ақпараттық модельінің негізін құрайтын қажетті ақпараттарды жинақауы қажет. Практикалық есепті шешу тұрғысынан модельдерді пайдалану оқып үйренетін объектілердегі модельдеудің мәнін, мазмұнын демострациялауға мүмкіндік береді. 3. Ақпараттық модель Барлық моделдердің кӛп бейнелігі негізінен үш топқа бӛлінеді: -материалдық (табиғи) модельдеуші объектінің сыртқы түрін, құрылымын (кристал торлардың модельдері, глобус), жағдайын (самолеттің радио басқарылымды моделі) бейнелейтін кішіріейтілген / үлғайылтылған кӛшірмелері; -бейнеленуші модельдер (геометриялық нүктелер, математикалық маятник, идеал газ, шексіздік); -ақпараттық модельдер - модельденуші объектінің ақпаратты кодтау тілдерінің бірінде жазылған сипаттамасы (сӛздік сипаттау, схемалар, сызбалар, картиналар, суреттер, ғылыми формулалар, бағдарламалар). Информатика курсында негізінен ақпараттық модельдер қарастырылады. Ақпараттық модель (Информационная модель; information model) - 1) басқар жүйесінде - автоматтандырылған ӛңдеуге жататын ақпарат айналымының процесін параметрлік ұсыну; 2) мәліметтер базасында - тұтастық шектеулер жиынтығы; мәліметтер құрылымын тудыратын ережелердің, олармен жүргізілетін операциялардың, сондай - ақ рұқсат етілетін байланыстар мен мәліметтердің мәнін, олардың ӛзгерістерінің тізбегін анықтайды; мәліметтер мен олардың арасындағы қатынастарды матемаетикалық және программалық тәсілдермен ұсыну; ақпараттық құрылымдар мен олармен жүргізілетін операцияларды формалдық баяндау. Ақпраттық модельдердің басқа да ақпарат түрлері сияқты ӛзіндік тасымалдаушысы болуы керек. Олар қағаз, сынып тақтасы, қабырға - яғни, бір нәрсе жазуға, бейнелеуге болатындай кез-келген бет болуы мүмкін. Бұл тасымалдушыларда модельдер түрлі "физикалық" тәсілдермен: қалам, бор, бояу, диапроектторлық жарық бейнесі кӛмегімен жазылады. Біздер жалпы жағдайда ақпараттық модель түсінігінің аясында берілетін мазмұнда түсінеміз. Мысалы, квадраттық теңдеу формуласы қалай және қайда жазылғандығына қарамастан квадраттық теңдеу формуласы болып қала береді. Модель (фр.modе1е,ит.modе11о, лат.modulus - ӛлшем, үлгі) - бұл: - нақты объектінің қарапайымдандырылған ұқсасы; - заттың кішірейтілген / үлғайтылған түрдегі макеті; - табиғат пен қоғамдағы қандай да бір процесстің / құбылыстың бейнесі, сипаттамасы және схемасы; - жұмыс істеуі анықталған параметрлер бойынша нақты объектінің жұмыс істеуіне ұқсас физикалық / ақпараттық аналогы; - анықталған шарттарда түпнұсқа объектінің бізді қызықтыратын қасиеттері мен сипаттамасын алмасыра алтын алмастырушы - объектісі -модельдеу мақсаты тұрғысынан оқып үйренетін объектінің / құбылыстың кейбір нақты жақтарын бейнелейтің жаңа объект.
1. Модель дегеніміз не? 2. Натуральдық модельге түсінік беру? 3. Ақпараттық модель сипаты Дәріс №2 Тақырыбы: Компьютерді модельдеудің негіздері Қазіргі таңда кез-келген адамның қызмет ету облысында қай дәрежеде болмасын модельдеу тәсілдері қолданбайды деп айтуға болмайды. Әсіресе, ол әртүрлі ӛндірістермен және жүйелермен басқару негізіне, яғни онда келіп түсетін ақпараттардың негізінде қабылданатын шешімдер жатады. Қазіргі кезде компьютермен модельдеу және талдау имитациялық модельдерді қолдануға негізделген ақпараттанудың қарқынды дамып келе жатқан бағыты болып табылады және экономикада, ӛнеркәсіпте, экологияда, қойнауларды пайдалануда және басқа да адам қызмет ететін салаларда кеңінен қолданылады. Физикалық табиғаты әртүрлі объектілерді модельдеу ғылыми танымның бір тәсілі болып табылады, ал модельдерді құру үрдісінің негізгі заңдылықтары таным теорияларының әртүрлі бӛлімдерінде зерттеледі. Модельдеу әдістері басқару теориясы негізінде жатыр және осы ғылымның қолданбалы бӛлімдерінде кеңінен пайдаланылады. Берілген бағытта бейімделе басқаруы мақсатында негізделген математикалық модельдерді құру мәселелері ерекше орын алады. Имитациялық модельдеудің негізгі артықшылықтарының бірі, онымен зерттелетін күрделі жүйелер тәнді элементтерден тұра алатындығы. Мысалы, олардың бірі үздіксіз әрекетті болса, екіншісі дискретті бола алады. Екіншіден бұл элементтер кӛптеген күрделі мәнді ауытқулардың әсеріне ұшырауы немесе оларды ӛтіп
жатқан процестер ӛте үлкен жаңа шиеленіскен ӛрнектермен бейнеленуі де мүмкін. Мұндай модельдеу ешқандай арнайы құралдар мен қондырғылар жасауды қажет етпейді. Модельдеу қоршаған болмысты зерттеудің негізгі әдістерінің бірі және қызметтің барлық салалары мамандарының ғылыми және практикалық қызметіндегі құрал болып табылады. Модельдеудің мақсаты қасиеттері мен сипаттамаларын зерделеу, сондай-ақ жобаланатын және нақты жүйелердің тәртібін болжау болып табылады, оларды тікелей зерттеу мақсатқа сәйкес емес немесе қандай да бір себептер бойынша мүмкін емес. Қазіргі уақытта компьютер – модельдердің іске асырудың барлық белгілі тәсілдерін қамтитын, әмбебап құрал. Ақпараттық технологиялардың екпінді дамуының, модельдеуге ұшыратылуы мүмкін процестердің күрделілігі деңгейін күрт жоғалтқанына күмән жоқ. Компьютерлік моделдеудің мәні құбылыстың, обьектінің, жүйенің процестің сандық және сапалық сипаттамаларын практикалық қызметте пайдалану үшін жарамды түрде алудан тұрады. Модель – нақтылы объекттің немесе объектті құрайтын бӛлшектердің ӛзгеру заңдарын, олардың байланыстарын бейнелейтін құбылыстардың тұрпайланған аналогы болып саналады. Модельді құру және оны талдау – модельдеу деп аталады. Модельдеу барысында экономикадағы, ӛндірістегі, қаржы салаларындағы, қызмет кӛрсету жүйелеріндегі кӛптеген проблемалардың шешімдері табылады. Модельдеу арқылы жасалған жоспарларды, жобаларды, ұсыныстарды тексеруге, ӛзгертуге болады. Есептеуіш математика және имитациялық модельдеу есептерін шешу үшін MatLab программалық – математикалық жүйесімен сипатталады. MatLab пакеті цифрлық есептеулер мен алынған нәтижелерді кӛрсетушілікке арналған компьютерлік ортаны білдіреді. Ол цифрлық талдау, матрицалармен операциялар жүргізу және уақытша сигналдарды талдау үшін тиімді құрал болып табылады. MatLab пакетін типтік қолдану – әмбебап сандық есептеулер, алгоритмдерді макеттеу, автоматтық басқару жүйелерін талдау және синтездеу, статистика және сигналдарды цифрлық ӛңдеу. Бұдан басқа, матрицалық операциялардан басқа, яғни матрицалардың айналуы және бӛлінуі, меншікті векторларды және меншікті мәндерді табу, MatLab пакетіне регрессияны есептеу, сандық интегралдау құралдары кіреді. Оның кӛмегімен сызықтық емес
және дифференциялық теңдеулерді шешуге
болады. Қазіргі уақытта MatLab – ең қуатты және кӛп пайдаланатын пакет. MatLab практикалық әзірлемелер үшін де, теориялық зерттеулер үшін де қолданылады. Пакет есептеулердің ӛте жоғары жылдамдығын және алынған нәтижелердің дұрыстығы мағынасында үлкен сенімділікті иеленеді. Есептеулердің кӛпшілігі дәстүрлі программалаусыз жүргізіледі, MatLab арнайы функциялардың үлкен жинағымен қамтамасыз етіледі. Пакетте кірістірілген тіл іске асырылған, оның
синтаксисі Си
тіліне ұқсас.
Пакет нұсқасына байланыссыз, MatLab екі командалық және программалық режимде жұмыс істейді. Командалық режим математикалық және графикалық функциялардың үлкен жинағы бар қуатты калькуляторды білдіреді. Сонымен бірге команданы орындау нәтижесі бірден дисплей экранында кӛрсетіледі. Программалық режим арнайы Си-тәрізді программалау тілінің кӛмегімен командалардың тізбектілігін жазу мүмкіндігін береді. Windows-қа арналған MatLab Windows-тың барлық келісімдеріне бағынады. Сондықтан барлық терезелер (командалық та) – графикалық және графикалық ақпаратты шығару үшін бір мезгілде бірнеше терезе, сондай-ақ программаларды редакциялауға арналған терезені ашу мүмкіндігі бар болады. Программадан шығу үшін командалық терезені жабу қажет.
Қазіргі уақытта MatLab пакетінің мүмкіндіктерін кеңейту бойынша кӛп мамандар жұмыс істейді, және ол үнемі жаңа программалармен (функциялармен) толықтырылып отырады. Оның негізінде қызметтің әр түрлі облыстарына арналған арнайы пакеттер құрылады, мысалы Simulink (Math Work фирмасы) пакеті – имитациялық модельдеуге арналған программа. Simulink маңызды қасиеттері – бұл MatLab жүйесінің интеграциясы ғана емес сонымен қатар басқа да кеңейтілген пакеттер жиыны болып табылады. Simulink бағдарламалық құралы – визуалды-бағытталған бағдарламалар тілі болып саналады. Барлық жұмыс кезеңдерінде, әсіресе модель жүйелерін дайындау кезінде пайдаланушы әдеттегі бағдарлама мен жұмыс жасай алмайды. Қазіргі уақытта Simulin құрамының SimPowerSystems электртехникалық құрылғылар мен жүйелердің қажетті пакеттері болып саналады. Бақылау сұрақтары: 1. Компьютерлік модельдеу негіздеріне жататындар? 2. Есептеуіш математика және имитациялық модельдеу есептерін шешу үшін қандай программа қолданылады?
Ең алдымен біз пішіндеудің негізгі қағидасын қарастырудан бастайық, қысылған формасында шағылатын сол бай тәжiрибе жеткiлiктi, осы уақытқа дейін ӛңдеу мен математикалық үлгілерінде жинақталған. Ақпараттық жеткiлiктiлiктiң қағидасы. Оның үлгiсiнiң құрастыруын зерттелетiн жүйе туралы мәлiметтi толық беру мүмкiн емес. Нақты мәліметтермен пішімдеудің жүйесін білуге болмайды. (ақпараттық жеткiлiктiлiктiң деңгейi) жүйе туралы тәжiрибеден бұрын мәлiметтердiң кризистiк деңгейi бар болатын, табысқа жеткен жағдайда, яғни оның үлгiсi құрастырыла алады.
зерттеулерге қолжеткізу керек, уақыт айтарлықтай айырмашылығы нӛлден болатын, және уақыттың соңына дейін. Әдетте кейбір жеңіл тапсырмалар береді мағынасы Р 0 пішіндеудің мақсатына жету ықтималдығы Р(t), сонымен қатар қолайлы шекараны t 0 мақсатқа жету уақыты. Пішінді iске асырылатын , егер мына талап орындалған жағдайда P(to) ^ Po. Ү лгiл ердiң көптiгiнiң қағ идасы. Осы қағид а н егізгі болып т абыл ады. Біз айтатын мәселе, құрастырылған пішін ең алдымен ол нағыз жүйені кӛрсету керек, тиімділіктің кӛрсеткішіне ықпал етеді. Сәйкесiнше кез келген нақты үлгiнiң кейбірі нақтылықтың тараптарын бiлдіреді. Оның зерттеуi үшiн толығырақ әртүрлi тараптармен және толықтықтың әртүрлi дәрежесiмен қаралатын процесстi қамтып кӛрсетуге мүмкiндiк беретiн үлгiлердiң қатары қажеттi.
Жағдайлардың кӛпшiлiгiнде күрделi
жүйесiнен тұратыны (подси стем ) агр егаттармен кӛрсетуге болады, бiрдей математикалық сипаттамасы үшiн кейбiр математикалық схемасы жарамды болады. Агрегаттаудың қағидасы мүмкiндiк бередi, онымен қоса, ҥлгiні
iшкi жүйелер ді құрайды. нақтылы параметрлермен сипатталады, сонымен бірге векторлық. Пішінді жуйе ішінде кең кӛлемдегі сандармен ауыстыруға болады, олардың функциянированиясын суреттемеу. Бұл шамалардың мәндерiнiң тәуелдiлiгi кестетүрiнде алуға болады, графикалық және аналитикалық кӛріністеде. Параметрлердің принсипі кӛлемін кішірейтуге мүмкіндік береді және пішімдеудің ұзақтығына мүмкіндік береді. Бірақ параметрлеу үлгiнiң адекваттылығы тӛмендетедi соның есте болғаны жӛн.
Бақылау сұрақтары: 1. Параметрлеудi қағидасы? 2. Үлгi лердiң кӛптi гiнiң қағид асы
Аталған қағида әрбiр нақты үлгiлерiндегi iске асырулардың дәрежесi әр түрлi бола алады, және де бұл ӛңдеушiнiң ниетiнен ғана емес, пiшiндеу технологиясын сақтауынан да тәуелдi болады. Ал кез келген технология нақтылы тiзбектiң болуын болжайды. "Компьютер" сӛзi бiздiң баяндауда болмаған еді. Әйтсе де, ол ерте ме, кеш пе әйтеуiр пайда болуы керек еді. Барлық тиiстi әдебиетте жиiрек қолданылатын "Компьютерлік модельдеу" сӛз тiркесiнен бастайық. Бұл ұғым ӛздігінен кең таралған және әр автор ӛздігінше түсіндіреді.Мысалы, мынадай ӛрнектермен кездеседi: "Сырт киiмнiң компьютердегі пiшiнделуi", "шаш сәнінің компьютердегі пiшiнделуi" және т.б. Осыған байланысты, біз бұл терминді қалай түсінетінімізді анықтау қажеттілігі туады. Осылай мiне, осы жағдайда компьютер пiшiндеуi - бұл есептеушi техникасының қажеттілігін қолданумен математикалық пішіндеу. Сәйкесiнше, компьютер пiшiндеу технологиясы келесi әрекеттердің орындалуын болжайды: 1. Пiшiндеудiң мақсаттарын анықтау. 2. Концептуалды пiшiндеудiң ӛңделуi. 3. Пiшiндеудiң формализациясы. 4. Пiшiндеудiң программалық iске асыруы. 5. Пiшiндi тәжiрибелердiң жоспарлауы. 6. Тәжiрибенiң жоспарының iске асыруы. 7. Пiшiндеудiң нәтижелерiнің талдауы және интерпретациясы. Бiрiншi екi кезеңдердiң мазмұны тәжірибе жүзiнде математикалық әдiске тәуелдi болмайды. Соңғы бес кезеңдердiң iске асырылуы пiшiндеудiң құрастырылуына екі кезеңнің әрқайсысына негiзгi жолдары айтарлықтай ӛзгешеленедi.Әртүрлi кiтаптардағы бұл жолдарға әртүрлi ат қойылады, бiз аналитикалық және имитациялық пiшiндеу терминдер олардың белгiсiн қолданамыз. Бұл жолдар әр кітаптарда әр түрлі ӛзгертіледі, біз олардың белгілеріне аналитикалық және имитациялық пішіндеу терминін қолданамыз. Аналитикалық пiшiндеу математикалық үлгінің нақты объектінің алебраитикалы, дифференциалды және тағы басқа теңдеулердің формасында қолданылуын болжайды.Сонымен бiрге теңдеулердiң дәл шешiмнiң алуын бiрмәндi есептеуiш процедурасының бар болуын болжайды. Зерттелетiн жүйенiң жұмыс жасауын алгоритм уақытында жүйе және сыртқы ортаның параметрлерiнiң мәндерiнiң әр түрлi тiркестерiнде қолданылатын математикалық үлгi имитациялық пiшiндеуде шығарады. Ең оңай аналитикалық үлгiнiң мысалы боп тура сызықты қозғалысты теңдеу қызмет кӛрсете алады. Имитациялық пішіндеудің кӛмегімен мұндай процесті зерттегенде ӛткен жолдардың уақытын бақылау іске асырылуы керек. бiр жағдайларда артықшылығы бары -
пiшiндеу болып
табылады, басқасында - имитациялық.Таңдау сәтті болуы үшін екі сұраққа жауап беру керек. Пiшiндеу қандай мақсатпен ӛткізіледі?
Пішіндеу құбылыс қай класқа жата алады? Бұл екi сұрақтарға жауаптарды пiшiндеудiң екi бiрiншi кезеңдерiнің орындау барысында алына алады. Шешiм қабылдаудағы пішіндеудің ортақ мақсаты бұрын сипатталған - бұл зерттелетiн жүйенiң жұмыс жасауының әр түрлi шарттары үшiн таңдаулы тиiмдiлiк кӛрсеткiшiнiң мәндерiнiң анықтауы. Пiшiндеудi мақсатты нақты үлгiнiң ӛңдеуiнiң жанында тиiмдiлiктiң қолданылатын белгiсiнiң есепке алуымен анықтап алу тиiстi.Тиiстi үлгi жарамдылықтар белгi үшiн. Зерттелетiн объектінiң тиiмдiлiк кӛрсеткiшiнiң қысаң мән беретiн параметрлерiн белгiнiң қолдануында анықтауға тiкелей мүмкiндiк беруi керек үлгiнiң оптималдығын кӛрсетеді.. Жоспарлалатын қолдану әдiсiмен де, зерттелетiн операцияның мақсатымен де сайып келгенде, пiшiндеудi мақсаты зерттеу нәтижелермен анықталады. Мысалы, шешім қабылдауды талап ететін мәселе ахуал тӛмендегі бойынша құрастырылады: ӛнiмдiлiк бойынша ең тӛменгi құнмен талаптарды сақтауда ие болатын және сенiмдiлiк бойынша есептеуiш желiнiң құрастыруы вариантын табу. Осы жағдайда пiшiндеудің мақсат рӛлiнде құнды сӛз сӛйлеген тиiмдiлiктiң кӛрсетімі ең тӛменгi мәнді қамтамасыз ететiн желiлердiң параметрлерiн iздеп табуы болып табылады. Есеп басқаша сипаттала алады: бiрнеше варианттардың есептеуiш желiнiң кескiндерiнен ӛте сенiмдiсін таңдау. Бұл жерде кӛрсеткiш ретiнде сенiмдi кӛрсеткiштердiң бiрінің тиiмдiсін
сайлайды, пiшiндеудiң мақсаты бұл кӛрсеткiш бойынша желiнiң варианттарының салыстырмалы бағасы болып табылады. жүктеу/скачать 0,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|