Электронды оқулықты кіші жастағы мектеп оқушыларының жас ерекшелігіне сәйкес қолдану жолдары
жүктеу/скачать 20,85 Kb.
|
Мақала 2
|
Электронды оқулықты кіші жастағы мектеп оқушыларының жас ерекшелігіне сәйкес қолдану жолдары Инновациялық прогресті жаңғырту жағдайында ең маңызды құрал жаңа ақпараттық технологияларды дамыту болып табылады. Ақпараттық технологияларды қолданудың тиімділігі мәселесі электрондық білім беру ресурстарын қолдану тұрғысынан қарастырылады. Бұл мақаланың мақсаты Бастауыш мектептегі сабақтарда электронды оқулықтарды жас ерекшеліктеріне қарай теориялық негіздеу және практикалық қолдану болып табылады. Бұл мектеп оқушыларын оқыту және дамыту үшін бағдарламалық қамтамасыз етуді құруды көздейді. Бүгінгі таңда компьютерлік технологиясыз оқытуды елестету қиын, сондықтан олар көптеген салаларда, соның ішінде мектепте де маңызды орын алады. Жаңа буын оқулығына - электронды оқулыққа маңызды рөл беріледі. Бұл оқулықты сабақта қолдану оқушының қызығушылығын тудырады. Бұл тұлғааралық қатынастарды орнатуға мүмкіндік береді және балалардың оқу үлгеріміне әсер етеді. Қазіргі уақытта интернетке деген қызығушылықты ескере отырып, студенттер электронды басылымдарға оң көзқараспен қарайды, демек олар оқу әдебиетінің осы түрін іс жүзінде қолдануға қызығушылық танытады. Бүгінгі таңда EFU (ЭФУ) оқытудың құралдары болып табылады. Оқулықтың электронды формасы-мазмұны, құрылымы және көркемдік дизайны бойынша оқулықтың баспа формасына ұқсас. Бұл басылым мазмұны жағынан бағдарламалық-әдістемелік кешен болып табылады және бүкіл оқу курсын өз бетінше игеруге мүмкіндік береді. Оқулықтың электронды формасы-болашақтың оқулығы деп атауға болады. Ол оқу-тәрбие процесін ұйымдастыруға барынша мүмкіндік береді. Бұл нұсқаулық қажетті ақпаратты өз бетінше іздеуге және таңдауға ықпал етеді. Қолдану тиімділігі неде: Қажетті ақпаратты іздеу жылдамдығы; Оқу құралдарының ықшамдылығы; Көрнекі материалды қабылдау үшін неғұрлым ыңғайлы ұсыну (иллюстрацияларды көбейту, негізгі сөздер бойынша ақпаратты іздеу және т. б.) Тестті бағалау материалдарымен твидте іске асыру мүмкіндігімен осы салада білім алушылардың білімін бақылау мен бағалаудың объективті нысаны. Қазіргі бала электронды мәдениет әлемінде өмір сүреді. Онымен бір тілде сөйлесу үшін мұғалім заманауи әдістер мен жаңа білім беру технологияларын игеруі керек. ЭФУ-мен жұмыс істеу кезінде мынадай әдістемелік мақсаттар бөлінеді: Оқу мотивациясын күшейту; Жеке сараланған тәсілді жүзеге асыру; Өзін-өзі бақылау және өзін-өзі тексеруді жүзеге асыру; Балалардағы танымдық белсенділікті қалыптастыру. Электрондық оқулықтар оқушылардың барлық қажетті әмбебап оқу әр екеттерін қалыптастыруға қол жеткізетіндей етіп жасалған. Әр тақырып бойынша тапсырмалар әртүрлі, интерактивті, жеке және жұпта да, топта да жұмыс істеуге мүмкіндік береді. Кіші мектеп оқушылары әртүрлі жұмыс түрлеріне үйренеді, барлық тапсырмаларды орындағаннан кейін өздерін бағалауды үйренеді, мекен-жай бойынша кері байланыс алады. Әр түрлі сабақтардағы мультимедиялық сүйемелдеу оқушылардың білімді саналы түрде игеруіне ықпал ететін оқушының оқу іс-әрекетінің белсенді субъектісіне айналатын түсіндірмелі және иллюстрациялық оқыту әдісінен іс-әрекетке ауысуға мүмкіндік береді Технология бізді қоршап алады. Бұл біздің күнделікті өміріміздің барлық аспектілеріне, соның ішінде кішкентай балаларға оқитын кітаптардың түрлеріне әсер етеді. Қазіргі уақытта оқуға арналған кітаптардың екі түрі бар: Дәстүрлі қағаз кітаптары-бұл компьютерде немесе планшеттердегі қосымшалар арқылы көруге болатын электронды кітаптар ("электронды кітаптар"). Баяндамашы оқиғаны оқиды, ал балалар анимациялық суреттер, музыка, дыбыстық эффекттер және ойындармен немесе суреттермен немесе оқиғалармен байланысты экрандағы сілтемелер сияқты интерактивті мүмкіндіктерді қолдана алады. Балалардың экрандардың алдында қанша уақыт өткізетіні және олар дәстүрлі баспа кітаптарымен бірдей электронды кітаптардан біле ме, жоқ па деген алаңдаушылық туындады. Соңғы онжылдықта электронды кітаптар туралы бірнеше зерттеулер жүргізілді және олар электронды кітаптардың артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтады. Балалар ерте сауаттылық дағдыларын сапалы электронды кітаптар арқылы игереді, оларда балалардың тілдік дағдылары мен сауаттылық дағдыларын дамытуға ықпал ететін функциялар бар, мысалы: лексика, баяндаушы оларды оқыған кезде ерекшеленетін сөздер, оқиғаны түсіндіруге көмектесетін ойындар мен суреттер [1,2]. Дәстүрлі қағаз кітаптарымен салыстырғанда балалар Электронды Кітаптарды қарау арқылы ата-аналарымен ұзақ қарым-қатынас жасайды [4, 5] дамуында кідірісі бар балалар электронды кітаптардан пайда көре алады – Бір зерттеу электронды кітапты бөліскеннен кейін, дамуында кідірісі бар балалардың сөздік қоры жақсарғанын, сондай-ақ сөздерді кіші бөліктерге қалай бөлуге болатындығын (яғни. буындар)[2]. Балалар электронды кітаптарды қайта-қайта оқи алады-сол оқиғаны қайта оқу балалардың сауаттылық дағдыларын жақсартады [6]. Балалар электронды кітаптарды өздері қолдана алады-бұл балаларды кітапты басқаларына қарағанда жиі алуға итермелеуі мүмкін [6]. Электрондық кітаптар ыңғайлы және қол жетімді – оларды компьютерлерге жүктеуге немесе портативті құрылғыларға беруге болады [6]. Балалар электронды кітаптардан ересектер олармен электронды кітап бөлісіп, тарих туралы сөйлескен кезде көбірек біледі – балалар электронды кітаптарды өздері қараған кезде аз оқиды [1, 4]. Ата-аналар электронды кітаптарды (қағаз кітаптарымен салыстырғанда) бөлісу кезінде оқудың көптеген пайдалы стратегияларын пайдаланбайды. Зерттеулер көрсеткендей, ата-аналар электронды кітаптармен бөліскен кезде тарих туралы және оның баланың өмірімен қалай байланысты екендігі туралы көп айтпайды. Оның орнына олар электрондық кітаптағы түймелер мен ойындар туралы көбірек сөйлеседі. Ересектер олармен кітап беттерінен тыс пікірталастар өткізіп, оқиғаның аспектілерін жеке тәжірибелерімен байланыстырып, қажет болған кезде түсініктеме бергенде жас балаларға пайдалы. Ата-аналар қағаз кітаптарымен оқудың осы түрлерін жиі қолданады [5.7].Балалар электронды кітаптардан тарих туралы аз біледі – бір зерттеу көрсеткендей, балалар электронды кітаптан тарих туралы кейбір ақпаратты біліп жатқанда, қағаз кітабын оқыған балалар тарих туралы көбірек мәліметтерді, сондай-ақ оқиғалардың ретін білді [5].Электрондық кітаптардағы интерактивті мүмкіндіктер алаңдатуы мүмкін-кейбір зерттеулер көптеген электрондық кітаптардағы ойындар, интерактивті сілтемелер мен түймелер балалардың назарын сюжеттен алшақтататынын көрсетті [8]. Балалардың электронды кітаптарды қарау кезінде көп немесе аз сөйлесетіні туралы мәселе әлі де талқылануда. Кейбір зерттеулер балалардың электронды кітаптарды қарау арқылы көбірек сөйлесетінін көрсетті [7], ал басқа зерттеулер балалардың аз сөйлесетінін көрсетті [4]. Зерттеулер көрсеткендей, электронды кітаптың келесі функциялары балаларға білім алуға көмектеседі: Суреттер мен интерактивті "ыстық нүктелер" балаларға оқиғаны түсінуге көмектесуі керек – музыка немесе анимация оқиғаға байланысты емес Қосымша ақпарат қосқан кезде, бұл балалардың оқиғаны түсіну қабілетіне кедергі келтіруі мүмкін [9, 10].Ойындар мен интерактивті функциялар баяндаушы парақты оқып болғаннан кейін ғана белсенді болуы керек – ыстық нүктелер балалардың назарын аударады, егер олар баяндаушыны оқу кезінде іске қосылуы мүмкін болса, олар әңгімені үзеді [9, 5]. Қазір көптеген электронды кітаптар әртүрлі режимдерді ұсынады (мысалы, тек оқу немесе оқу және ойнату үшін). Егер бала алдымен оқиғаны "тек оқу" режимінде тыңдаса, бұл оған оқиғаны түсінуге көмектеседі [7]. Баяндаушы оларды оқыған кезде сөздер ерекшеленеді-бұл балаларға басылған сөздер мен баяндаушының айтқандарының арасындағы байланысты түсінуге көмектеседі [1]. Сөздік режимі-күрделі сөздерді түсіндіретін сөздік немесе беттегі сілтемелер балалардың сөздік қорын толықтыруға көмектеседі [9]. "Алға" және "артқа" түймелері-олар балаға кітаптағы беттерді қалай бұруды және солдан оңға қарай оқуды үйренуге көмектеседі [2]. Қайта оқу нұсқалары – Бұл мүмкіндік балаларға парақтарды, сөйлемдерді немесе белгілі бір сөздерді қайталауға мүмкіндік береді, бұл балалардың түсінігін дамытуға көмектеседі [2]. Балалар электронды кітапты ересек адамнан тарихты оқуды қажет етпей-ақ ұната алады, ал зерттеулер көрсеткендей, балалар электронды кітапты ересек адаммен бөліскенде ең көп үйренеді [1, 4]. Кішкентай балалармен электронды кітаптарды қолдануға арналған бірнеше кеңестер: Алдымен кітапты тек оқу режимінде тамашалаңыз-баланың алғашқы оқуы кезінде электронды кітаптың ойындары мен интерактивті мүмкіндіктерін шектеу балаға оқиғаны түсінуге көмектеседі [7].Тарих туралы сөйлесіңіз – балаңыздың үлгісімен жүріңіз және оны осы оқиғаға қызықтыратын барлық нәрсені талқылаңыз.Егер сіз оқиғадағы оқиғаларды балаңыздың өмірінде болған Оқиғалармен байланыстырсаңыз, бұл сіздің балаңыздың түсінігін тереңдетеді. Мысалы, кішкентай Қызыл телпек ауырған кезде әжесіне тәтті әкелгені туралы оқығанда, сіз ауырған кезде балаңыздың әжесіне қалай барғаныңыз туралы айтуға болады. Тарихтан асып кету сонымен қатар тарихта не үшін болып жатқандығы және кейінірек тарихта не болуы мүмкін екендігі туралы сөйлесуді қамтиды. Сіз осындай сөйлесулерді "қызықты болса, не болар еді" деген сөздерден басталатын сұрақтар мен түсініктемелерді қолдана отырып жүргізе аласыз..."немесе" менің ойымша, ол қалайды...” [6]. Сипаттаңыз және түсіндіріңіз – егер әңгімеде жаңа немесе күрделі сөздер болса, бұл сөздер сіздің балаңызға нені білдіретінін түсіндіріңіз. Балаңызға жаңа сөздерді түсінуге көмектесу туралы кеңестер алу үшін "SSTaRS" мақаласын қараңыз. Егер электронды оқулықта сөздік функциясы болса, оны жаңа сөздердің мағынасын сипаттауға көмектесу үшін қолданыңыз. Жаңа сөздерді түсіндіруге көмектесу үшін электрондық кітаптағы суреттер мен анимацияларды қолданыңыз. Сапалы электронды оқулық сіздің балаңыз үшін ынталандырушы әрекет болуы мүмкін. Бірақ есте сақтау керек ең маңызды нәрсе. Бастысы балаңызбен электронды кітаппен бөлісу және осы оқиға туралы сөйлесу. Бұл сіздің балаңыздың тілдік дағдылары мен сауаттылық дағдыларын дамытуға ықпал етеді. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: 1. Апробация электронных образовательных ресурсов. Открытый класс – http://www. /node/234008 2. Бордовский Г.А., Готская И.Б., Ильина С.П., Снегурова В.И.Использование электронных образовательных ресурсов нового поколения в учебном процессе/ Г.А. Бардовский, И.Б. Готская, С.П. Ильин, В.И. Снегурова//- СПб: РГПУ им. А.И. Герцена - 2007- С. 32 3. Концепция электронных изданий и ресурсов; том I: Разработка концепции электронных учебников по образовательным областям; том II: Разработка концепции электронных учебников по образовательным областям (высшее профессиональное образование, дополнительное образование для взрослых, коррекционная педагогика) – М.: НФПК, 2003 – С. 530 4. Segal-Drori, O., Korat, O. & Klein, P. S. (2013). What can better support low SES chidlren’s emergent reading? Reading e-books and printed books with and without adult mediation. In A. Shamir & O. Korat (Eds). Technology as a support for literacy achievements for children at risk. Literacy Studies 7, Dordrecht, NL: Springer. 5. Shamir, A., Korat, O. & Fellah, R. (2012). Promoting vocabulary, phonological awareness and concept about print among children at risk for learning disability: can e-books help? Reading and Writing, 25: 45-69. 6. Korat, O. & Shamir, A. (2008). The educational electronic book as a tool for supporting children’s emergent literacy in low versus middle SES groups. Computers and Education, 50, 110-124. 7. Moody, A. K., Justice, L. M. & Cabell, S. Q. (2010). Electronic versus traditional storybooks: Relative influence on preschool children’s engagement and communication. Journal of Early Childhood Literacy, 10(3), 294-313. 8. de Jong, M. T. & Bus, A. G. (2002). Quality of book-reading matters for emergent readers: An experiment with the same book in a regular or electronic format. Journal of Educational Psychology, 94(1), 145-155. 9. Smeet, D. J. H. & Bus, A. G. (2014). The interactive animated e-book as a word learning device for kindergarteners. Applied Psycholinguistics, available on CJO2014. doi:10.1017/S0142716413000556 жүктеу/скачать 20,85 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|