Дәріс жоспары: Вавилон ғылымы, Египет: математика, астрономия. Қытай медицинасы. Ежелгі Үндістанның математикасы, астрономиясы, медицинасы



бет1/6
Дата12.10.2022
өлшемі25,52 Mb.
#42612
  1   2   3   4   5   6

Дайындаған:
ф.ғ.к., асс.профессор Жақсыбаева Б.Б.
Ғылымның пайда болуы мен қалыптасуы.
Ежелгі дүниедегі антикалық ғылым

Дәріс жоспары:

1. Вавилон ғылымы, Египет: математика, астрономия. Қытай медицинасы. Ежелгі Үндістанның математикасы, астрономиясы, медицинасы.

2. Ежелгі Грециядағы ғылымның қалыптасу ерекшеліктері.

3. Атомдық ілімнің қалыптасуы. (Левкипп, Демокрит, Эпикур)

4. Платон мен Аристотельдің философиясындағы таным, ғылым және логика мәселелері.


Ежелгі Шығыс
Мысыр
Вавилон
Қытай
Мысырлықтар параллелепипед көлемінің және әртүрлі цилиндрлік денелердің, сондай-ақ пирамида мен кесілген пирамиданың нақты формулаларын білді.
Вавилондықтар сазды таблеткаларға сына тәрізді белгішелер жазды, олар біздің күндерімізге дейін аз мөлшерде сақталды (500 мыңнан астам, олардың 400-ге жуығы математикамен байланысты). Сондықтан бізде Вавилон мемлекеті ғалымдарының математикалық жетістіктері туралы толық түсінік бар. Вавилондық мәдениеттің тамыры негізінен шумерлерден мұра болғанын ескеріңіз-сына жазуы, есептеу техникасы және т. б.
Ежелгі Қытайдағы сандар біздің эрамызға дейінгі II мыңжылдықта пайда болған арнайы таңбалармен белгіленді және олардың сызбасы б.з. д. III ғасырға дейін белгілі болды. Іс жүзінде есептеулер санау тақтасында жүргізілді, әлі де бұл иероглифтер қолданыста.
Ең алғашқы сандар, яғни цифрлар б.з.д 2 мыңжылдықта пайда болған. Тарих жағынан келсек, сандардың ежелгі Вавилонда қолданғаны айқындалады. Осылай математика саласы одан әрі қарай дами түсті. Қаншама ғалымдар өз шығармаларын есеп арқылы өшпес мұра қылып қалдырған.
Ескі Вавилон кезеңі (б. з. д. XIX–XVII ғғ.)

Орта Вавилон кезеңі (б. з. д. XVI–XII ғғ.)


Ассиро-Вавилон кезеңі
(б. з. д. XI–VII ғғ.)
Жаңа Вавилон кезеңі
(б. з. д. 626-528 жж.)

Хаммурапи Заңдары (Хаммурапи Кодексі)


Б. з. д. 1750 жылдары патша Хаммурапи кезінде құрылған.
Заңдар сот ісін жүргізу, әртүрлі меншік нысандары мен неке-отбасы қатынастарын, сондай-ақ жеке және қылмыстық құқықты қорғау мәселелерін реттейтін 282 тармаққа бөлінеді.
Адамзат тарихындағы алғашқы таза заңнамалық акт (діннің әсері іс жүзінде жоқ).
Бұл құқық жүйесі өз уақытында дамыған.
Көне Мысыр әлемдегі ең байырғы мәдениет ошақтарының бірі. Ніл өзенінің екі жағалауына орналасқан бұл ел б.з.б. 3200-ші жж. біртұтас мемлекет болып бірікті.
Ніл өзені әр жылда тасып, жағалаудағы егістік жерлерді шайып кетіп отырған, тасу мезгілі аяқталған соң тұрғындардың жерін қайта өлшеп бөлу керек болады, ұзақ жылғы жер өлшеу тәжірибесінің арқасында геометрия ғылымы пайда болған (геометрия – грекше сөз, гео - жер, метро - өлшеу деген мағына береді).
Ғылым бастамасы Ежелгі Шығыста Мысыр, Вавилон, Қытайда жасалынды.
Грек елінде VІ-V ғғ. қалыптаса бастады.
Милет қаласында натурфилософияның негізін салушы Фалес, Мысырға саяхат жасап, геометрияны Элладаға алып келген. Ол геометриялық теоремаларды дәлелдеудің логикалық бастамасын жасап берді. Алғашқы астроном, 585 жылы күннің тұтылуын тұңғыш болжаған.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет