Масс-медианың жаңа стандарттардың мотивацияның мінез-құлық моделінің өмір салтының қалыптасуына әсері, Айдарбаева Айдана

Масс-медианың жаңа стандарттардың,
мотивацияның, стереотиптердің, мінез-
құлық моделінің, өмір салтының
қалыптасуына әсері
Айдарбаева Айдана 
Гидрология 1-курс 3-топ

Масс медиа және бұқаралық коммуникация саласының қолданыс
Масс медиа және бұқаралық коммуникация саласының
қолданыс аясы күн өткен сайын қанатын кеңге жайып келеді.
Сондықтан да осы саладағы орныққан тіркестер мен
күнделікті қолданыстағы терминдер әрі кезеңге сай ана
тілімізге өзге тілдерден еніп, тұрақтап жатқан сөздер де
белгілі лексографиялық және лингвистикалық заңдылықтарға
бағынады. Себебі, қазіргі таңда кез келген салада БАҚ-тың
араласпайтын не қолданылмайтын саласы жоқ. Осыған орай,
бүгінгі ақпарат ғасырында ауызекі және тілдік қолданыс аясын
түрлі лексикалық топтар мен терминологиялық бірліктер
нәтижесінде еселей толықтырып отырғанда, сан
миллиардтаған аудиториямен қарым-қатынастағы масс
медиа және коммуникация тілінің маңызын арта түсуі де
заңдылық болып табылады.

Масс медиа және коммуникация қызметі
Масс медиа және коммуникация қызметі – әлем халықтарының
күнделікті бір-бірімен тілдесулері және өзара түсінісулеріне негіз
қалай отырып, қазақ елінің саяси-экономикалық, әлеуметтік
мәдени және өзге де салалардағы тамаша табыстары мен
жетістіктерін миллиондаған аудиторияға паш етуде. Елбасы
Нұрсұлтан Назарбаев алға қойған үш тілді меңгеру, яғни қазақ
тілін – мемлекеттік тіл, орыс тілін – ұлтаралық қарым-қатынас тілі,
ағылшын тілін қазіргі заманғы «lingua franca» – халықаралық
қарым-қатынас тілі ретінде күнделікті қолданысқа енгізу
бағытындағы тілдің үштұғырлығы қағидатын орнықтыру міндеті –
Қазақстанның әлемдік аренадағы саяси және экономикалық
бағыттағы үдерістерге еркін кірігуіне де негіз қалауда.

Жаңа медиа XX
ғасырдың соңында
Жаңа медиа XX ғасырдың соңында
фильм, сурет, музыка, ауызекі және
жазбаша сөз тәрізді дәстүрлі медианы
қамтитын компьютер мен
коммуникациялық технологиялардың,
компьютермен лайықталған
құрылғылар мен Интернеттің
интерактивті қызметтерін танытатын
медиа ғылымда пайда болған термин.
Бұл ұғымның ауқымы өте кең. Мысалы,
жаңа медиа медиа контентке
жатататын барлық мәліметтерге кез
келген уақытта, әртүрлі компьютерлі
құрылғылардың көмегімен қол
жеткізіп, пікірлесуге, жаңа мәлімет
енгізуге және бірнеше адамның бірігіп,
ақпарат түзуіне мүмкіндік беруді де
сипаттайды. 

Әсері
Бұқаралық ақпарат құралдарының
жастардың мінез – құлқына әсер ету
мәселесі біздің қазіргі қоғамда өте өзекті
деп санаймын. Жастар-бұл БАҚ-ты
барынша пайдаланатын және әртүрлі
мазмұндағы ақпаратты ашкөз түрде алатын
әлеуметтік топ. Себебі, жастар өте үлкен
қызығушылық танытады және тек өз
қалаларында ғана емес, бүкіл әлемде
болып жатқан барлық оқиғалардан
хабардар болғысы келеді.

Жағымсыз
және жағымды
әсері
Осылайша, бұқаралық ақпарат құралдарында монетаның екі жағы
сияқты әсер етудің де екі жағы бар. Бұл әсердің сипатын теледидар
сияқты БАҚ мысалында қарастырайық. Біздің елімізде және шетелде
жүргізілген соңғы онжылдықтардағы әлеуметтанулық зерттеулер
балалар мен жастардың озбырлығының құрылымында телешоуларды
бос уақытты өткізудің ең қол жетімді, әмбебап түрі ретінде
қарайтындығын бірнеше рет растады. Зерттеушілердің пікірінше,
теледидардың күшті әсері қоғамның қазіргі жағдайы, ондағы
әділеттілік деңгейі және қазіргі өкілдің ең типтік сипаттамалары
туралы идеяларды қалыптастыруға бағытталған.
Жағымсыз әсері. Қазіргі уақытта теледидарлық зорлық-зомбылық мәселесі
ерекше өткір болды. Қазіргі заманғы барлық дерлік сериалдарда,
фильмдерде, тіпті мультфильмдерде зорлық-зомбылық бар. "Телевизиялық
зорлық-зомбылық" термині ғылыми лексикада бұрыннан қолданылып
келеді және теледидарлық бағдарламалар мен фильмдердің
кейіпкерлеріне зиян келтіру туралы демонстрацияны біріктіреді. Бір
жағынан, көптеген зерттеулер бар, олардың нәтижелері теледидар
бағдарламалары мен фильмдердегі зорлық-зомбылық көріністерін кейінгі
агрессиямен байланысты екенін көрсетеді. БАҚ сонымен қатар дөрекі
ақпарат көзі болып табылады."

Қорытынды ой
Қорыта келгенде, жастар-бұқаралық
ақпарат құралдарының ықпалына
қатты бой алдыратын әлеуметтік топ.
Сондай-ақ, біздің алдымызда маңызды
мәселе, атап айтқанда, БАҚ
ықпалының сипаты туралы мәселе
қойылды. Жастарға жағымды да,
жағымсыз да медиа әсер ететіндігі
белгілі болды және қазір бұқаралық
ақпарат құралдарының қоғамдағы
орынсыз мінез-құлқынан көрінетін
теріс әсері туралы жиі айтылып жүр.