Факультет: География және табиғатты пайдалану
жүктеу/скачать 16,48 Kb.
|
Эмоция
|
Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті Факультет: География және табиғатты пайдалану Кафедра: Тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасы СӨЖ
Тақырыбы: Менің эмоциялық әлемім және оны басқару Орындаған: Қайсар Мейірбек Тексерген: Аязбаева Бейбіт Эмоция- жалпы айтқанда әр адамда жүре пайда болатын құбылыс деп қарастыруға болады. Себебі, мен эмоцияны адамның мінез-құлқына тікелей байланысты деп санаймын. Ал, мінез-құлық адамның ортасына байланысты қалыптасады. Эмоциялар (француз тілінен аударғанда emotion – сезім) – сыртқы әсерлердің қажеттілік маңыздылығын, олардың жеке адам өміріне пайдалы немесе зияндылығын сенсорлық түрде көрсетуге негізделген мінез-құлықты импульсивті реттеудің психикалық процесі. Эмоциялар арқылы біз оқиғаларға, сөздерге және жағдайларға жауап береміз. Егер олар түсінбесе, болып жатқан нәрсе бұрмаланады. Мысалы, қарапайым жағдайды алып қарайтын болсақ, Адай осы жылы грантқа түсті. Бұл қуанышты жаңалықты достарына ешқандай эмоциясыз айтты, ал достары болса бұл хабардың қуанышты немесе қуанышты емес екенін түсінбей қалады. Эмоцияны басқарып үйрену барлық адам үшін маңызды. Адам өмірі эмоцияға толы. Эмоциялар адамды жаңа белесті бағындыруға тәуекелге итермелейді, реніштен жылатады, махаббат үшін өзіңді құрбан еткізеді. Эмоциямызды сыртқа шығаруға ойларымыз ғана емес, ақылдың оңтайлы ұстанымдарын жеңіп шығатын ниет пен әрекеттеріміз де еріксіз мәжбүрлейді. Ашу, өкпе, қызғаныш сынды жағымсыз эмоциялар көбіне бақылаудан шығып, өмірімізді қиындатып жіберетін кездері болады. Ал, осыны болдырмай эмоциямызды бағындырып, басқарсақ моральдық проблемаларымыз азаятын еді. Эмоцияны басқару үшін эмоциялық интелект керек. Эмоционалды интеллект (EQ) дегеніміз – адамның өзінің эмоциясы мен басқа адамдардың эмоциясын тани және бақылай алуы, оларды ажырата білуі және соны өзінің ойлануы мен іс-әрекетіне қолдануы. Қазіргі уақытта эмоциялық интеллект әр түрлі түсіндіріледі. Бұл сөз тіркесінің өзі 20 ғасырдың соңында академиялық психологиялық шетелдік әдебиеттер беттерінде пайда болды. Бүгінде біз бұл тұжырымдаманы еркін қолданамыз, өйткені ол қазіргі заманғы адам өмірінің ажырамас бөлігіне айналды Эмоциялық интелект екі қабаттан тұрады: біріншісі – адамның өз сезімін тануы, екіншісі – өзге адамдардың сезімі мен эмоциясын тани алуы. Эмоционалды интеллектісі жоғары адамдар өте позитивті, жағымды ойға берілгіш келеді. Ісі ойлағандай, жоспарлағанындай болмай жатса да, қамықпайды. Керісінше, одан сабақ пен тәжірибе алуға, қорытынды шығаруға тырысады. Мұндай жағдайда мотивация адамды жетістікке жетуге ұмтылдырып, өзін-өзі реттеуге көмектеседі, соның арқасында сәтсіздіктен, шектеу мен депрессиядан босауына ықпал етеді. Осы эмоциялық интелект арқылы эмоциямызды басқара білу қазіргі қоғам үшін маңызды. Эмоционалды интеллекттің жетілдірілген моделі 4 компоненттен тұрады: 1. Эмоцияларды анықтау (өз эмоцияларын және басқа адамдардың эмоцияларын қабылдау, эмоциялардың адекватты көрінісі, эмоциялардың шынайылығын ажырата білу); 2. Эмоцияны түсіну (эмоциялар кешенін, эмоциялар арасындағы байланыстарды, эмоциялардың себептерін түсіну, эмоциялар туралы ауызша ақпарат); 3. Ойлаудағы эмоцияны ассимиляциялау (эмоцияны маңызды оқиғаларға бағыттау үшін эмоцияларды қолдану, мәселелерді шешуге ықпал ететін эмоцияларды ояту қабілеті); 4. Эмоцияны басқару (жағымсыз эмоциялардың қарқындылығын төмендету, олармен байланысты жағымсыз эмоцияларды баспай, эмоционалды жүктелген міндеттерді шешу). Сонымен, эмоцияны басқару оны түсінуді қажет етеді. Эмоциялар, адамның мінез-құлқына тікелей тәсілі мен ойлануына қатысты болып табылады. Олар адамның өзі мен басқа адамдардың эмоциясын тану, сезімдестіру жəне бақылауға мүмкіндік береді. Эмоциялар арқылы біз оқиғаларға жауап беріп, сөздерге және жағдайларға реакция көрсетеміз. Эмоцияларны басқару арқылы біз моральды проблемаларымызды азайтып, өмірімізде қиыншылықтың да алдын алуға болатын мүмкіндікке ие боламыз. Эмоциялық интеллект (EQ), адамның өзінің жəне басқа адамдардың эмоциясын түсіну, білу жəне ажыратуға болатын билімінің мәнін білдіреді. EQ-ны басқару арқылы мынаны жасауға болатын мүмкіндікке ие боламыз: эмоциялық жеке белгілілік, эмпатия жеткілік, ақыл-парасатты барысы мен басқа да факторлар. Эмоцияны басқару кезеңдерді жаңауды жəне адамның эмоцияларын түсіну, бақылау жəне уйымдастыруда тіркелетін көмек көрсететін практикалық өнеркәсіптер мен әдістер бар. Эмоцияны басқару көрсеткіштерін дамыту насихат жасап, эмоциялық байланыс туралы өздерімізді жаттап, жеткізуді негізгі мақсат ретінде білетін оқушыларға көрсетеміз. Осылайша, эмоцияны басқару адамның мінез-құлқына тікелей байланысты қажетті процестердің бірі болып табылады. жүктеу/скачать 16,48 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|