1
ГЕОГРАФИЯ
А әріпі
Абсолютті биіктік : Жер бетіндегі нүктесінің теңіз денгейінен
алғандағы биіктік
Абсалют биіктігі бірдей жерлерді қосатын сызықтар:
Горизонталь
Абсалют биіктігі 0 м-ден төмен жатқан жазық: Ойыс (-132 м
Қарақия ойысы)
Абсалют биіктігі 0 -200 м аралықындағы жазықтар: Ойпаттар
Абсалют биіктігі 200-500 метрге дейін жазықтар: Қыраттар
Абсолют биіктігі 500 м асатын жазық: (Таулы үстірт)
Абсалюттік монархия : Ел басқарушы монархтың билігінің
шектелмеуі
Абсалюттік монархиялық ел: Кувейт
Аборигендер: Австралияның байырғы халқы
Австралия материгінің(аралдарын қоса есептегенде) жер көлемі:
7,6 млн км²
Австралия Одағы жерінің ауданы бойынша дүние жүзінде: 6-шы
орында
Австралия материгінің латынша атауы: Оңтүстік
Австралияға тән ерекшелік: Ең кіші,ең алас,ең құрғақ
Аустралияның ең құрғақ материк деп аталуы : 2/3 бөлігін шөлдер
алып жатуы
Австралия материгінің солтүстік шеткі нүктесі:
Йорк
10°о.е,142°ш.б.
Австралия материгінің оңтүстік шеткі нүктесі:
Оңтүстік Шығыс
39° о.е, 147° ш.б
Австралия материгінің шығыс шеткі нүктесі:
Байрон 28° о.е,153°
ш.б.
Австралия материгінің батыс шеткі нүктесі:
Стип-Пойнт 26°о.е
113° ш.б
Австралия материгінің орташа биіктігі : 125 м (ең аласа материк)
Австралияның ашылуы қай ғасырдан басталды? (XVII-XVIII ғ.ғ.)
Австралиядағы кандай географиялық объект голландиялық теңіз
жүзушісі Абель Тасманның құрметіне аталады :Арал
Австралияның шыгыс жағалауын кім ашты: Джеймс Кук
Австралияның жеке материк екендігін қай теңіз жүзушінің
зерттеуінен кейін дәлелденді: Дж.Кук
Австралия Одағының астанасы : Канберра
Австралияның астанасы Канберраның географиялық координаты
(36°о.е.,150° ш.б.)
Австралия Одағының мемлекеттік ел таңбасында қандай
жануарлар бейнеленген :Эму түйеқұсы мен Кенгуру
Австралия Одағының күміс ақшаларында:Эхидна
,үйректұмсық,лирақұйрық
бейнеленген
Австралия Одағы халқының саны: 18 млн адам
Австралия халкының көбі (Ағылшын-австралиялықтар)
Австралия халқының этникалық құрамы бойынша ағылшын-
австралиялықтар саны ... тең. (97%)
Австралияның ежелгі жергілікті халқы: Аборигендер
Австралияның солтүстігі мен орталық бөліктерінде түратын
халықтар:Аборигендер
Австралияның ежелгі жергілікті халқының аң аулағанда
қолданған аспабы: Бумеранг
Австралияда аборигендер халықтың ... қүрайды (1%)
Австралияда халықтың ... қалада түрады (86%)
Австралияның халық саны жағынан екі ірі қаласы :Мельбурн,
Сидней
Аустралияда халықтың тығыз қоныстанған аймағы: Шығыс
Австралиада өзен суларының уақытша кеуіп қалатын арналарын:
Крик
Австралиадағы ең үлкен өзен-су жүйесі : Муррей Дарлингпен
қоса алғанда
Австралиадағы ең ірі көлі: Эйр
«Австралияның өлі жүрегі» деп: Эйр көлінің маңын атайды
Австралияда неше жер асты артезиан алабы бар: 33
Австралия материктегіне........тән : Өсімдіктердің 75%-ы,ал
жануарлардың 90%-ы
Австралиядағы Тасман аралында мекен ететін жыртқыш аң:
Тасман қалталы құбыжығы
Австралия аумағының көп бөлігін .... алып жатыр: Шөлдер мен
шөлейттер
Австралия материгі шөлдерінің пайда болу себептері:
Континенттік ауа массасының басым болуынан
Австралия территориясының үлкен бөлігін қандай табиғат
зоналары алып жатыр: Тропиктік шөлдер мен шөлейттер және
саванналар
Австралия шөлдерінің Африка шөлдерінен басты
айырмашылығы: Шұраттардың болмауы.
Австралияда скрэб деп нені атайды: Құрғақ бұталарды
Австралияда биіктігі 100 м-ге жететін эвкалипт ағаштарының
биіктігі: 100 м-ге жетеді
Австралияның шығыс жағалауында өсетін эвкалипт
ағаштарының тамырлары қанша терендікке дейін жетеді: 30 м-ге
дейін
Австралияда ергежейлі кенгурудың биіктігі шамамен 30 см. Ең
үлкен кенгурулардың биіктігі: 3 м дейін
Австралия аюы: коала
Австралия аюы коала немен қоректенеді: эвкалипт бұтақтар
және жапырақтармен
Австралияның оңтүстік жағалауындағы шөлді Джон Эйр
қалай
атады: Налларбор(латынша «ағашсыз)
Австралияның Налларборында «көгілдір бұталар»деп аталатын
құрғақшылыққа төзімді, бойына ылғал жинайтын өсімдіктер:
суккулентті өседі
Австралияда кездесетін табиғат тағы қай жерлерде байқалады:
Оңтүстік Африкада
Австралияда климаттың қандай түрі басым: Тропиктік құрғақ
Австралиядағы жаз айлары: Желтоқсан-ақпан
Австралияның солтүстік бөлігінде жаз өте ылғалды, бұл қай
айларда өтеді: Желтоксан-ақпан
Австралияның көп бөлігі ... климаттьтқ белдеуде жатыр
:Тропиктік
Австралияның қай бөлігі субэкваторлық белдеуде орналасқан:
Солтүстік
Австралия материгінде тұратын шаңды дауылдар мен
құйындарды :
вилли-вилли деп атайды
Австралияның қай бөлігі таулы болып келеді: Шығыс
Австралияның ең биік нүктесі: Костюшко
2228м
Австралияның ең төмен орналасқан нүктесі :Эйр көлінің
деңгейі(-16м).
Австралияның қай бөлігі ылғалды жэне орманды болып келеді:
Шығыс және солтүстік жағалау жэне Үлкен су айрық жотасы
Австралия Альпісі деп: Үлкен суайрық жотасының оңтүстік
бөлігін атайды
Австралияның қай бөлігінде вулкандар бар: Австралияда
вулкандар жоқ
Австралияның қай бөлігінде қазіргі мұздықтар
кездеседі:Австралияда мұздықтар жоқ
Австралияның қой шаруашылығына мамандануы немен
түсіндіріледі: табиғи жайылымдардың молдығымен
Австралияның органикалық дүниесінің ерекше болу себебі:
Материктің басқа материктерден ерте пайда болған
Австралияның солтүстігінде орналасқан маржандық құрылым:
Үлкен Тосқауыл Рифі
Австралияның сыртқы экономикалық қатынастарын ...
транспорты атқарады :Теңіз су жолы
Австралияның оңтүстік-шығысында: Тас көмірдің ірі
кені,орталық жазықтарында мұнай мен газдың мол қоры бар
Австралия Одағының ұлттық парктер: Улуру,Үлкен Тосқауыл
рифі,Какаду
Австралия Одағы дамыған өнеркәсіп : тау –кен өнеркәсібі
Австралияның темір кен орындары орналасқан: Батыс
Австралияда
Австралияда бокситтің дүниежүзілік қорының
неше бөлігі
шоғырланған: 1/3
Австралия Одағы меринос қойларының саны мен жүн өнімдері
жөнінен дүние жүзінде:І‒орын алады
Австралия Одағының экспортқа шығаратын өнімдері: Қой
жүні,темір рудасы,боксит
Автомобиль жасау жөнінен дүние жүзінде бірінші орын алады.
(Жапония)
Автомобиль жолдарының ұзындығы жөнінен жетекші ел: АҚШ
Автомобиль жолдарының жартысынан көбін қатты жамылғысы
алып жатқан елді атаңыз: АҚШ, Жапония, ТМД
Автомобиль өндірісінің негізгі орталықтары: Батыс
Еуропа,Солтүстік Америка және Жапония
Автомобиль астаналары:
Дейтройт(АҚШ),Вольфсбург (ГФР),
Турин (Италия),Төменгі Новгород (Ресей), Нагоя‒
Токио(Жапония)
Автомобиль штаты (АҚШ) : Мичиган
Автономия: Мемлекет ішіндегі тәуелсіздігі
мойындалмаған,мемлекеттің бір бөлігі болып саналатын ел
аумағы (Қарақалпақ Автономиялық Республикасы)
Агроөнеркәсіптік кешеннің жетекші саласы: Ауыл шаруашылығы
Агроөнеркәсіптік кешеннің ауыл шаруашылық өнімдерін
өндіретін салалар: Жеңіл және тамақ өнеркәсібі
АӨК кластері деп: Бір- бірімен біртұтас технологиялық тізбекпен
біріктірілген кәсіпорындар тобынан тұратын өндірістік жүйені
атайды
Агроклиматтық қорлар: жарық,жылу,ылғал
Ағаш және ағаш өнімін өндірудегі Еуропаның басты елдері:
Финляндия, Швеция
Ағаш және ағаш өнімін өндірудегі басты елдерді корсет.
(Финляндия, Швеция)
Ағаш өндеу өнеркәсібіне маманданған Қазақстанның
экономикалық ауданы: Шығыс Қазақстан
Ағысқа қарсы түра алмайтын ағзалар қалай аталады:Планктон
Ағысы қатты өзендер: Тау өзендері
Ағынды көл дегеніміз: Өзен ағып келіп құйып, қайта ағып шықса
Адам әрекеті нәтижесінде өзгеріске ұшыраған табиғат
кешендері: Антрогендік
Адам әрекетінің ықпалымен қалыптасатын табиғат комплекстері:
Антропогендік
Адам денсаулығының ауытқуына әсер ететін факторлар:
Барлығы да әсер етеді
Адам желдің күшін пайдаланады: Электр куатын алуға
Адам қай қабықтың бөлігі:Биосфераның
Адамның шығу тегі мен даму ерекшеліктерін зерттейтін ғылым
саласы: Антропология
Адамзаттың үздіксіз жаңарып,ауысып отыруынқамтамасыз ететін
туу мен өлу және табиғи өсу көрсеткіштерінің жиынтығын:
Халықтың ұдайы өсуі
Адамзат сыртқы келбетінің ерекшеліктеріне қарай: 3 нәсілге
бөлінеді
Адам қолымен жасалған жаңа табиғат кешендері: Eгiс даласы,
бақтар, қала, жасыл желекті демалыс орындары
Адам қызметінің қай облысында ғылыми-техникалық революция
пайда болды: Әскери-техникалык облыста
Адам қызметінің қандай сферасы тұщы су, тұтынушыларының
негізгісі болып табылад:Ауыл шаруашылығы
Адам саны 5 млн-нан артық қалалар саны қай материкге көп:
Еуразияда
Адам шаруашылық әрекетінің қандай түрі табиғат кешенінің
бейнесін қатты өзгертеді :Ауыл шаруашылығы
Адамдар шар бейнедегі жерді қанша жыл бұрын білді: 2 мың
жыл бүрын шамасында
Адамдардың Еуразия жерін қоныстануы басталған: Жерорта
теңізінен
Адамдардың орналасуының негізгі себебін анықтаңыз: Табиғат
жағдайының қолайлылығы
Адамзат тарихында калалардың пайда болуы себептерінің бірін
атаңыз: Индустрияландыру
Адамзаттың ғаламдық проблемалары: Демографиялық, азық-
түлік, экологиялық
Адамның өмір сүру шекарасы қай жерде мүхит деңгейінен 5000
м-ге дейн жоғарылайды: Боливия, Перу, Қытай
Азимут өлшенетін градус аралығы : 0°-360°
Азимутты немен өлшейді : Градуспен
Азимутты анықтайтын құрал: Тұсбағар
Азия бөлігі жер бетінің неше пайызын құрайды: 29,5%
Азия бөлігінің ауданы: 44 млн км²
Азияны отарлау кезеңіқай ғасырда басталды : XV ғасырда
Азия жерінің ХХ ғасырда неше пайызы отарланды :56%‒ы
Азия тарихи ‒географиялық жағдайына қарай ....... топқа
бөлінеді: 4
Азия халқы жылына неше адамға өседі: 50 млн. Адамға
Азияның 1990 жылдарға дейін Француз колониясы болған
ел:Камбоджа
Азияның БҰҰ‒ның шешімімен 1948 жылы пайда болған
мемлекет:Израйль
Азия бөлігіндегі күріш алқаптары өңделген жерінің 90%‒ын
қамтитын ел:Филиппин
Азияның «қоныс аударған капитализм» елі:Израйль
Азияның дүниежүзінде мұнай өндіруден екінші орынды
иеленетін елі: Сауд Арабиясы
Азияның халық саны 100 млн‒нан асатын
елдері:Қытай,Үндістан,Жапония,Пәкстан,Бангладеш, Индонезия
Азияның бұл елі 2009 жылы бұл бидай өнімін жинаудан әлемде
бірінші орын иеленді: Қытай
Азиядағы аумағы ең кіші королдік елдің астанасы:
Тхимпху(Бутан )
Азияның Орта Азия бөлігінде орналасқан жер көлемі ірі елі:
Қазақстан
Азияның тікелей мұхитқа жол жоқ елдері: Монғолия,Бутан,Непал
Азияның көп ұлтты елі: Үндістан
Азияның аралдық мемлекеттері: Жапония,Индонезия,Шри‒
Ланка,Мальдив Республикасы
Азиядағы ең ірі шөл: Гоби
Азиядағы ең құрғақ шөл : Тар
Азиядағы ең қарлы аудан кай жерде орналаскан: Камчатканың
оңтүстік-шыгысында
Азиядағы дамыған мемлекет : Жапония
Азиядағы ұлттардың қайсысы екі бөлікке бөлінген және екі
мемлекеттен тұрады: Қытайлар, кәрістер
Азиядағы ірі тау жүйесі: Тянь-Шань
Азияның «жаңа индустриялы елдері» :Оңтүстік Корея, Тайвань,
Сингапур
Азияның қай елдерінде абсолюттік монархия байқалады:Бруней,
Бахрейн, Кувейт, ОАЭ, Оман, Катар
Азияның теократтық мемлекеті: Сауд Арабиясы
Азияның констетуциялық монархиялық елдері:
Иордания,Камбоджа,Таиланд,Бутан,Малайзия
Азияның қай мемлекетінде өз салт-дәстүрін және мәдениетін
сақтап қалған қазақтар тұрады:Қытайда, Монғолияда
Азияның бірұлтты елдері: Жапония,Корея Республикасы,КХДР
Азияның жетекші дамушы елдері: Қытай ,Үндістан
Азиядағы ең ірі мегалополисі: Токио‒Осака (Токкайдо)
Азияның мешеу елдер тобына жататын елдері: Ауғанстан,
Лаос,Непал
Азияның бірінші болып мемлекет саясатында отбасын
жоспарлауды ұлттық бағдарлама етіп жариялаған ел: Үндістан
Азияның қалайы-вольфрам белдеуі орналасқан аймақтары:
Оңтүстік-Шығыс Азия
Азияның дүниежүзілік нарыққа «макко» кофесін шығаратын
елі:Йемен
Азиядағы «Аспан асты елі»: Қытай
Азиядағы «Күншығыс елі» : Жапония
«Азия жолбарысы» атанған ел: Оңтүстік Корея
Азиядағы христиан дінінің католик тармағын ұстанатын
ел:Флилиппин
Азияның ОПЕК ұйымына мүше елдері: Сауд
Арабиясы,Кувейт,Катар,Бахрейн,БАӘ,
Иран,Ирак, Индонезия
Азияның қай мемлекетінде Джомолунгма (Эверест 8848м)
орналасқан: Непаль
Азия халықтары тілдік ерекшеліктеріне қарай ірі .......... бөлінеді:5
тіл семьясына
Азияның теңіз деңгейінен төмен жатқан бөлігі : Өлі теңіз (-403м)
Азияның негізгі нәсілі: монголоид
Азия халқының жер шарындағы үлесі:60%
Азия бөлігінің 6,1% алып жатқан мемлекет: Қазақстан
Азияның федеративтік мемлекеттері:БАӘ,Малайзия,Мьянма
Айсбергтер Жер шарының қай бөлігінде пайда болады?
(Антарктида жэне Гренландия жағалауында)
Айсбергтер пайда болатын аймақтар: (Антарктида, Гренландия)
Айшықтэрізді қүмтөбелерді... атайды (Шағыл)
Академик Қ.Сәтбаевтың зерттеген аумақтары (Орталық
Қазақстан)
Академик Н.И.Вавилов бидайдың калыптасу өзектері қай
жерде
қалыптасқан деді? (Азия және Африкада)
Ақ аю қандай мүхиттың аралдарында мекендейді? (Солтүстік
Мүзды мүхитының)
Акдала массиві қайда орналасқан? (Балкаш маңы)
Аққүм Қалқан «энші тауы» орналасқан өзен жалғасы (Іле)
Ақсу каласында ... орналасқан (Ферроқорытпа зауыты)
Ақсу-Жабағылы қорығы кай облыста орналасқан? (Оңтүстік
Қазақстан)
Ақсу-Жабағылы қорығы орналасқан облыс. (Оңтүстік Қазақстан)
Ақсу-Жабағылы корығының жануарлары (Ақ тырнақты аю)
АҚШ астанасын көрсетіңіз. (Вашингтон)
АҚШ аумағында 1872 жылы үйымдастырылған дүние жүзіндегі
алғашқы үлттық саябақ (Йеллоустоун)
АҚШ экімшілік басқаруы бойынша қанша штаттарға бөлінеді?
(50)
АҚШ қанша экономикалық аймақа бөлінеді? (3)
АҚШ қүрғақ шекарамен... елдермен шектеседі (Канада, Мексика)
АҚШ тағы жеміс көкөніс өсіретін негізгі аудан (Калифорния)
АҚШ территориясы ауданын анықтаңыз. (9363)
АҚШ тың бірінші президенті (Вашингтон)
АҚШ халық саны жөнінен ... кейін түр (Ңытай, Үндістаннан)
АҚШ-ң "Авиаракеталық космостық астанасы": (Лос-Анджелес)
АҚШ-ң "Кемірлі штаттары": (Кентукки, Батыс Виргиния)
АҚШ-ң Солтүстік ауданының экономикалық келбетін кандай
салалар анықтайды? (Көмір өндіру, қара
металлургия, автомобиль жасау, машина жасау)
АҚШ-та "күн сэулелі штат" - деп ... атайды. (Флориданы)
АҚШ-та таскөмірдің 80%-ын беретін алап: (Аппалач)
АҚШ-тағы әйгілі үлттық паркті атаңыз (Йелоустон)
АҚШ-тағы ең басты өзенді көрсетіңіз.(Миссисипи)
АҚШ-тағы мүнайдың ірі орындарының бірі: (Аляска)
АҚШ-тағы мұнай-химия өнеркэсібінің басты ауданы (Хьюстон)
АҚШ-тағы халқы ең көп қала: (Нью-Йорк)
АҚШ-ты жер көлемі бойынша дүниежүзінде (4-ші орында)
АҚШ-тың негізгі көмір шығаратын штаты: (Кентукки)
АҚШ-тың "автомобиль астанасы": (Детройт)
АҚШ-тың 50 ші штаты орналасқан арал (Гавай)
АҚШ-тың авиакосмостық жэне электрондық өнеркэсібінің басты
орталықтары: (Балтимор, Хьюстон, Сан-Франциско)
АҚШ-тың "автомобиль астанасы" (Детройт) АҚШ-тың
автомобильдік штаты: (Мичиган)
АҚШ-тың аса ірі өнеркәсіптік аудандары: (Нью-Йорк, Лос-
Анджелес, Чикаго)
АҚШ-тың астанасы қай штатта орналасқан? (Колумбия округы)
АҚШ-тың басты "автомобиль штаты": (Мичиган) .
АҚШ-тың басты "эскери астанасын" атаңыз. (Калифорния)
АҚШ-тың дүние жүзіндегі ең ірі эуежай орналасқан қаласы.
(Чикаго)
АҚШ-тың ең ірі транспорт торабын атаңыз: (Чикаго)
АҚШ-тың қай қаласында дүниежүзіндегі ең ірі эуежай
орналасқан (1990 ж.)? (Чикаго)
АҚШ-тың қай қаласында халык саны 10 млн. адамнан жогары?
(Лос-Анджелес, Нью-Йорк)
АҚШ-тың қай штатында мүнай көп өндіріледі (30 %
шамасында)? (Техас)
АҚШ-тың мемлекеттік тілі (Ағылшын)
АҚШ-тың мемлекеттік тілін көрсетіңіз. (Ағылшын)
АҚШ-тың металлургиялық ірі орталығы (Питтсбург)
АҚШ-тың халык санына үлкен эсер ететін жағдайды атаңыз:
(Иммиграция)
АҚШ-тың ірі үлттық паркі (Иеллоустон)
Ақылдың сытылуы" ("мидың қотарылуы") сөзінің мағынасы
қандай? (Дамыған елдерге ғылыми-техникалық кадрларды
шақыру)
Алғаш рет Жер шарын айналып өткен саяхатшы кім?
(Ф.Магеллан)
Алғаш рет мүхиттану зерттеуімен дүние жүзін айналып өткен
кеменің аты: ("Челленджер")
Алжир, Египет, Ливия, Марокко елдері Африканың:
(Солтүстігінде)
Алжир мен Ливияның негізгі минералды байлығын анықтаңыз.
(Мүнай жэне газ)
Аллюминий" жэне титан-магний салалары қай жерде дамыган:
(Павлодар, Өскемен)
Алматы ауа алабының ластануының негізгі себебін атаңыз.
(Автомобильдерден шыққан газ, ЖЭС,
түрмыс қажеттілігі үшін көмірді пайдалану)
Алматы қаласы қандай ендікте орналаскан? (Солтүстік)
Алматы қаласында күші 10 баллдың жер сілкінісі болған жыл
(1887 ж.)
Алматы қаласының шығысына карай қандай тау орналасқан:
(Жоңғар Алатауы)
Алматыда соңғы рет күшті жерсілкінісі кай жылы болды? (1911)
Алтай аймағының ең үлкен көлі (Зайсан)
Алтай семьясыньщ халықтарына жататындар. (Якуттер, хакастар,
қазақтар)
Алтай тауларыныңтектоникалық қазаншүңқырда орналасқан
көлі: (Марқакөл)
Алтай тауы бірнеше мемлекеттердің шекараларын кесіп етуіне
байланысты қандай бөліктерге
бөлінеді? (Қазақстандық Алтай, Алтай өлкесі, Монгол Алтайы)
Алтай, Тарбағатай жэне Жоңғар Алатауы таулары қай кезеңде
пайда болды? (Терцин)
Алтайдың қазақстандық бөлігінің климаты (Қоңыржай
континентті)
Алтын өндіруден элемде бірінші орында (ОАР)
Алуан түрлі қоректің молдылығынан ірі жануарлардың
шоғырланған зонасы: (Саванна)
Алып прессавтомат шығаратын зауыт (Шымкетте)
Альпі мен Гималаи тауларымен бір мезгілде қалыптаскан
Африканың таулары: (Атлас таулары)
Альпілік тау түзілуінің эрасы (Кайназой)
Алюминий алу үшін қажетті шикізат (Боксит)
Алюминий зауыты бар қала: (Павлодар)
Алюминий өндіру үшін қандай шикізат пайдаланылады?
(Бокситтер)
Алюминий өндірісін орналастырудағы басты фактор (Арзан
энергия)
Алюминий өндірісінің Павлодарда орналасуының себебі. (Су
жэне энергия көзіне жақын) Алюминий шығаратын зауыт
...(Павлодарда)
Алюминй өндірісінің Павлодарда орналасуының себебі (Су жэне
энергия көзіне жақын)
Аляскадан Оңтүстік Америкаға дейінгі Солтүстік
Американың
батыс жағалауын бойлай созылып
жатқан тау жүйесі қалай аталады? (Кордильер)
Аляскадан Панама мойнағьгна дейін не созылып жатыр?
(Кордильер)
Алясканы ашып, зерттеуге үлес қосқан орыс саяхатшылары
(Беринг, Чириков)
Алясканың түрғылықты халкының басты шаруашылығы.
(Пайдалы қазбалар өндіру)
Амазонка бассейнінде жапырағының диаметрі 2 метр, 50 кг
дейін жүкті көтере алатын гүлді өсімдік
өседі. Ол қалай аталады? (Виктория-Регия)
Амазонка жэне Конго өзендерінің суы мол болып келу себебі
(Олар жыл боны мол жаңбыр суымен қоректенеді)
Амазонка өзенінің салалары (500)
Амазонканың жыл бойы суының мол болу себебі (Экватор
аймагында ағып жатыр.)
Америка - ол: (Континент)
Америкадагы ауданы бойынша ең үлкен мемлекетті көрсетіңіз.
(Канада)
Анадыр шығанағы қай теңіздегі ең үлкен шығанақ? (Беринг
теңізі)
Анд елдеріне жатады (Чили)
Анд маңындағы мемлекеттердегі негізінен Еуропалықтар мен
Үндістердің некелерінен туған
ұрпақтарды калай атайды? (Метистер)
Анд тауының аудармасы ... тауы. (Мыс)
Анд тауының символы деуге болады (Кондор мен ламаны)
Анды тауының биіктігі: (6960 м)
Антарктида - ол: (Материк)
Антарктида «шүраттары» деп аталады (Жазда мүз жамылғысы
болмайтын жерлерді)
Антарктида жағаларында тіршілік ететін планетамыздың ең ірі
жануарлары: (Көк киттер) Антарктида жағалауында
пингвиндердің ... түрі тараган (17)
Антарктида жагалауындагы қүстың ерекше түрі (Пингвин)
Антарктида жагалауындагы мүхит сулары шартты түрде ... деп
аталады (Оңтүстік мүхит) Антарктида климатына
тэн басты
ерекшелік (Жердегі ең суық материк.)
Антарктида қай жылы ашылды? (1911 ж)
Антарктида материгі Оңтүстік жарты шардың климатына қалай
эсер етеді? (Суытады) Антарктида материгінің ашылған жылы
(1820)
Антарктида материгінің ең биік нүктесі: (Винсон тауы)
Антарктида мүздығында планетадағы түщы судың қандай
мөлшері бар? (80%)
Антарктида мұзында жер бетіндегі түщы судың қанша проценті
бар? (90%)
Антарктидаға тэн жануарды атаңыз: (Пингвин)
Антарктидада қандай ағаш өседі? (Антарктидада ағаш жоқ)
Антарктидада канша полюс бар? (4)
Антарктидадағы қазіргі вулкан қалай аталады? (Эребус)
Антарктидадағы мүздың орташа қалындыгын көрсетіңіз. (2000
м)
Антарктидадағы сөнбеген жанартау: (Эребус)
Антарктиданы ашуға эрекеттенген ағылшын теңізшісі. (Р.Скотт)
Антарктиданы тұңғыш ашқан саяхатшылар. (Ф.Ф.Белинсгаузен,
М.Н.Лазерев)
Антарктиданың ауданы қанша? (14 млн. км2)
Антарктиданың ең биік бөлігі - Винсон массивінің биіктігі
қандай? (5140 м)
Антарктиданың мүз жамылғысы күн жылуының қанша %-н
шашыратады? (90% күн жылуы)
Антарктиданың мұздан бос бөліктерінде өседі (Мүктер)
Антарктиданың орталық бөлігіндегі түсетін жауын-шашын
мөлшері (мм)
Антарктиданың орташа биіктігі: (2040 м)
Антарктиданың өсімдігі (Мүктер)
Антарктиданың үстінде жылдың жиынтық радиациясының
мөлшері көп, бірақ ауа температурасы төмен болуы: (Шағылысу
жоғары)
Антрактиданы ашкан саяхатшылар (Ф.Беллинсгаузен,
М.Лазарев) Антропогендік табиғат кешені (Бакшалар жэне су
қоймалары) Антропогендік табиғат кешені (Бөген)
Антропогендіктабиғаткешені: (Бөген, парктер)
Антропогендік табиғат кешенін ата: (Бөгендер)
Антропогендік табиғи кешен дегеніміз (Тоғандар және парктер)
Анхель - элемдегі ең биік сарқырама. Оның географиялық
координаттары қандай? (5° с.е. және 68° б.б.)
Анхель сарқырамасының биіктігі (1054м.)
Аңғардың өзен тасығанда су басатын бөлігі: (Жайылма)
Апартеид: (африкан тілінде –жеке-жеке даму) нәсілшілдік
кемітушіліктің шегіне жеткен түрі
Аппалач тауы қай эрада қалыптасқан? (Палеозой катпарлығы)
Аппалачи тауы Солтүстік Американың қай бөлігінде
орналасқан? (Шығыс)
Араб Африкасы деп атайды (Солтүстік Африканы)
Аравия түбегіндегі шөл (Руб-Эль-Хали)
Аравия түбегінің климатына қандай мүхит үлкен ықпалын
тигізеді? (Аравия түбегінің климатына мүхиттардың ықпалы аз)
Аравия түбегінің оңтүстігінде жылына 44 мм жауын-шашын
түседі, ал Черипунджиге қанша түседі. (12 мың мм)
Арал алабының өзендері. (Сырдария, Келес, Арыс)
Арал теңізі жэне Арал маңы жайлы толық сипаттама беруші
ғалым ... (Л.С.Берг)
Арал теңізі маңында жылдық жауын-шашын мөлшері 200 мм, ал
булануы 1000 мм. Ылғалдану коэффициенті нешеге тең? (0,2)
Арал теңізі суының азаюының негізгі себебін анықтаңыз. (Аралға
қүятын өзен суларының азаюы) Арал теңізін алғаш зерттеген
ғалым (Л.Берг) Арал теңізін зерттеген ғалымдар (Северцев, Берг)
Аралас жэне жалпақ жапырақты
орман зонасында қандай
топырақ басым? (Орманның сүр, қоңыр топырағы)
Аралас ормандарда шым-күлгін топырақ кездеседі, ал жалпақ
жапырақты ормандарда қандай топырақ
кездеседі? (Орманның қоңыр топырағы)
Аралда орналаскан мемлекет (Куба)
Аралдағы мемлекет, астанасы - Валетта. (Мальта)
Аралдарда орналасқан мемлекет (Жапония, Индонезия)
Арасан өзені ағып шығатын көл (Рахман)
Аргентинаның астанасын атаңыз. (Буэнос-Айрес)
2
Арктикалық ауа массаларының материктің ішкі бөлігіне терең
бойлай ену себебі: (Материктің солтүстігінде таудың болмауы)
Арктикалық климатқа сипаттама беріп, оның ерекшелігін
көрсетіңіз. (Поляр күні мен поляр түні байқалады)
Арктикалық шөл зонасының басқа табиғат зоналарынан
айырмашылығы. (Жылдың барлық мезгілінде мүз бен қар
жамылғысының түрақты болуы)
Арқалық өнеркэсіптік торабы ... шикізатын өндіру негізінде
қалыптасқан (боксит)
Арқалық өнеркэсіптік торабы не арқылы дамуда? (Бокситті
шығару)
Армениядағы СЭС: Раздан
Арменияның астанасы: Ереван
Арменияның маманданған саласының бірі: Түсті металлургия,
машина жасау
Армения аумағының неше пайызын ормандар алып жатыр: 11%
Арнаға көлденең түрған қатты жыныстар мен тас үйінділерінен
... пайда болады: (шоңғал)
Арнайы теңіз кемесі, супертанкерлер, руда жэне көмір тасушы
кемелері қүрылысында Жапонияның
алдыңғы орында болуының негізгі себебін анықтаңыз.
(Шикізаттың барлық түрін сырттан
әкелетіндіктен)
Арнасында сегіз су қоймасы орналасқан өзен: (Волга) Архипелаг
деп атайды (Аралдар тобын)
Арыс өзенінің сағасында орналасқан ортагасырлық қала:
(Отырар)
Аса ірі авиалайнер шығарушы "Боинг" компаниясы кай жерде
орналасқан? (Сиэтлде)
Аса маңызды қасиеті үшін бүл ағаш қандай атқа ие болды?
(Темірлі)
Асбестің ең ірі кен орны (Жетіқарада)
Астанасы Веллингтон (Жаңа Зеландия)
Астық дақылдардың қайсысы Қытайдың негізгі мэдениеті
болып саналады? (Күріш куриы)
Асуан платинасы кайда орналасқан? (Египет)
Атакама шөлі... байланысты қалыптасқан (Перуан агысы мен
тропикке)
Атакама шөлі Тынық мүхит жагалауындағы Андтың батыс
баурайында орналасқан. Неге жағалауда орналаса отырып, бұл
территория шел болып аталады? (Перуан суық агысының ықпалы
және тропиктік ендікте орналасуы)
Аталған карталардың қайсысы тақырыптық болады?
(Тектоникалық карта)
Атапғандардың ішіндегі ұлттық дін: (Синтоизм, конфуциан,
индуизм)
Атаулы масштаб 1см=250км болса, сандық масштаб қандай
болады? (1:25000000)
Атлант мұхитына қандай өзендер құяды? (Дунай, Днепр, Висла)
Атлант мүхитында орналасқан теңіз қалай аталады? (Саргас)
Атлант мұхитының ауданы қанша? (93 млн. км2)
Атлант мұхитының ең терең жері: (Пуэрто-Рико шүңғымасы)
Атлант мұхитының ең терең шүңқыры - Пуэрто-Риконың
терецдігі: (8742 м)
Атлант мұхитының қай бөлігінде айсбергтер жиі кездеседі?
(Солтүстік және оңтүстік Атлантикада)
Атлант мұхитының қай бөлігінде мүнай өндіріледі? (Бискай,
Мексика шығанақтарында және Солтүстік теңізде)
Атлант мұхитының сулары ... мемлекеттерінің жағалауын
шайып жатыр. (АҚШ, Испания)
Атлант мухитының ірі жанартаулык аралы (Исландия)
Атланта мүхитын кесіп өткен бірінші экспедисияны кім
баскдрды? (Х.Колумб)
Атмосфера қабаттары (Тропосфера, стратосфера, атмосфераның
жоғарғы кабаты) Атмосфера қысымынқандай қүралмен өлшейді?
(Барометр)
Атмосфера ылғалының алмасуына қанша уақыт кетеді? (10 күн)
Атмосферада қанша негізгі қабаттар бар? (3)
Атмосферадағы 80% ауа массасы кездеседі (Тропосферада)
Атмосферадағы ауаның ең көп таралған қабаты. (Атмосфераның
ең жоғарғы қабатында)
Атмосферадағы ылғалдың негізгі көзі? (Мүхит)
Атмосфералық жауын-шашын мөлшері қандай бірлікпен
өлшенеді? (Миллиметр) Атмосфералық қысымды өлшейтін кұрал
(Барометр.)
Атмосфералық қысымның 760 мм с.б. болғандағы мэнінде
циклон орталығында қысым қандай қалыпта болады?
(Жоғарылайды)
Атмосфералық оттегінің негізгі көзін анықтаңыз. (Өсімдіктер)
Атмосфераны құрайтын негізгі газдардың проценттік шамасы
қанша? (99%) Атмосфераның жер бетіне таяу орналасқан ең
төменгі қабаты (Тропосфера) Атмосфераның құрылысы:
(Тропосфера, стратосфера, мезосфера)
Атмосфераның негізгі ластаушылары. (Көміртек тотығы жэне
күкіртті газ) Атмосфераның төменгі қабаты (Тропосфера)
Атмосфераның төменгі қабаты қалай аталады? (Тропосфера)
Атмосфераның төменгі қабатындағы су буларының жиналып
қосылуын не деп атайды? (Түман)
Атырау-Астрахань темір жол торабы қандай аудандарды
байланыстырады? (Солтүстік Кавказ елдері мен Батыс
Қазақстанды)
Ауа қандай негізгі газдардан тұрады? (78% азот, 21% кислород,
1% басқа газдардан)
Ауа массалары дегеніміз (Бір текті касиеттері бар, үлкен
көлемдегі ауа)
Ауа массаларының горизонталь бағытта қозгалуын атайды (Жел)
Ауа массаларының негізгі түрлері (Арктикалык, қоңыржай,
тропиктік, экваторлық.)
Ауа райы "жасалынатын" орын деп атайды (Тропосфераны)
Ауа райын бақылап отырады (Метеорологтар)
Ауада болатын
ылғал мөлшерінің, оның осы температурада
сақтай алатын ылғалының мөлшерінің қатынасын қалай атайды?
(Салыстырмалы ылғалды)
Ауада болуы мүмкін, су буының мөлшері неге байланысты
болады? (Температураға)
Ауаның ең көп бөлігі қай қабатта? (Тропосферада)
Ауаның жер бетіне таяу қабатынан түсетін ылғал (Шық)
Ауаның жер бетіне түсіретін күшті қалай деп атайды?
(Атмосфералық қысым)
Ауаның жер бетіне түсіретін салмағы (Атмосфералык жауын-
шашын)
Ауаның жер бетіне түсіретін салмагы (Атмосфералық қысым.)
Ауаның салыстырмалы ылғалдығын өлшейтін қүрал (Гигрометр)
Ауаның ылғалдыгын қандай қүралмен өлшейді? (Гигрометр)
Ауаның ылғалдылығын анықтайтын аспап: (Гигрометр)
Ауа-райының негізгі элементтері (Температура, ылғалдылық,
атмосфералық қысым.)
Аудан аралық географиялық енбек бөлісі!" анықтамасын қалай
түсінесіз? (Белгілі бір аймақты
немесе территорияны шаруашылыққа мамандандыру)
Ауданы бойынша элемнің ең үлкен бөлігі: (Азия)
Ауданы бойынша Батыс Еуропадагы ең үлкен мемлекетті
көрсетіңіз. (Франция)
Ауданы бойынша ең кіші материкті атаңыз. (Австралия)
Ауданы жөнінен ең кіші жэне ең суық мұхит: (Солтүстік
Мүзды)
Ауқымды жеке меншік жер иелілігін қалай атайды?
(Латифундия)
Аустралия Одағы жерінің ауданы бойынша дүниежүзінде (6-шы
орында) Аустралияда жиі болып түратын желдер аталады
("Вилли-Вилли") Аустралияда көп алқапты алып жатыр (Шөлдер)
Аустралияда халықтың тығыз қоныстанған аймағы (Шығысы)
Аустралиядағы жаз айлары аралыгы (Желтоқсан-ақпан аралығы)
Аустралиядағы мал шаруашылығының басты саласы (қой)
Аустралиядағы уақытша кеуіп қалатын өзен арналары (Криктер)
Аустралияны ашқан саяхатшы: (Д.Кук)
Аустралияның ... тас көмірдің ірі кен орындары шоғырланған
(Оңтүстік-шығысында) Аустралияның байырғы халқы
(Аборигендер)
Аустралияның егістіктері мен ормандарын отап тоздырған
жануарлар (Үй қояндары) Аустралияның ең биік нүктесі
(Косцюшко тауы)
Аустралияның ең қүрғақ материк деп аталуы (2/3 бөлігін шөлдер
алып жатуы) Аустралияның күміс ақшаларына таңбаланған
(Ехидна)
Аустралияның қысқы айлары (Шілде, тамыз аралығы)
Аустралияның оңтүстігіндегі шөлдерді "налларбар" деп атаған
саяхатшы (Д.Эйр)
Ауыл шаруашылығы қанша негізгі салаларға бөлінеді? (2)
Ауыл шаруашылығы машиналарын жасауға мамандандырылған
қалалар (Астана, Павлодар)
Ауыл шаруашылығы шикізатын өндеуші өнеркэсіп саласы
(Тамақ)
Ауыл шаруашылығымен жер беті жэне жер асты суларының
ластануының негізгі себептерінің бірін
көрсетіңіз. (Минералды тыңайтқыштарды үғымсыз пайдалану)
Ауыл шаруашылығын пайдалануда жер қорының қай түрінің
үлесі көп? (Жайылым)
Ауыл шаруашылық дамуының интенсивті жолы"
терминінің астарынан нені түсінеміз?
(Пайдаланылған алқаптарда биологиялық өнімдердің
жоғарлауы)
Ауыл шаруашылық өндірісіндегі өсімдік шаруашылығының үлесі
(%): (56,9)
Ауыл шаруашылық салаларында еңбек ететін адамдар саны: (1,3
млрд)
Ауыр машина жасау кэсіпорнын қай жерге салу тиімді? (Шикізат
көздеріне жақын)
Ауыр машина жасау саласына жататын кэсіпорындарды
көрсетіңіз. (Караганды кен-шахта
жабдықтарын жасау зауыты, Кентау
Ауыр металдарға жататындар... (Мыс, қорғасын, мырыш)
Ауыр өнеркэсіп салалары (Машина жасау жэне отын-энергетика
кешені)
Ауыр түсті металдардың қай түрі халық шаруашылығында
кеңінен қолданылады? (Мыс)
Ауыспалы зонаны атаңыз. (Орманды тундра зонасы)
Африка - Арабия литосфералық тақтасының Еуразия тақтасымен
соқтығысуынан пайда болған түбек (Арабия)
Африка елдері: (Судан, Камерун, Либерия)
Африка жағалауын мүхит шайып жатыр? (2)
Африка жылы" болып есептелетін жыл: (1960)
Африка көрсетілген дақылдардың қайсысының отаны?, (Кофе,
сорго, қарбыз) Африка қанша климаттық белдеуде орналасқан?
(7)
Африка қанша мүхитпен үласып жатыр? (2)
Африка материгіндегі ең ежелгі мемлекет (Египет)
Африка мемлекеттерінің
қайсысы кофенің отаны болып
табылады? (Эфиопия)
Африка мен Еуразия литосфералық плиталарының түйіскен
жерінде ... орналасқан (Атлас тауы)
Африка мен Еуразияны бөліп түрған бұғаз. (Гибралтар)
Африка өзендерінің көпшілігі қай алапқа жататындығын
анықтаңыз. (Атлант)
Африка өзендерінің негізгі қоректену көздерін анықтаңыз.
(Жауын-шашындар)
Африка түрғындары ең көп мемлекет (Нигерия)
Африка халкының санын анықтаңыз. (600 млн. аса)
Африка халқы ең көп мемлекет (Нигерия)
Африка халқы түрғындарының қанша проценті 14 жасқа дейінгі
балалар? (44%)
Африкаға қатысты ең үлкен аралды көрсетіңіз. (Мадагаскар)
Африкада басқа матери ктермен салыстырғанда не басым?
(Таулы үстірттер)
Африкада биік, эрі үзын тау тізбектерінің болмауы: (Ежелгі
платформада орналасқан)
Африкада ғана кездесетін қүс (Марабу)
Африкада орналасқан дүниежүзі бойынша алмаздың қоры мен
өндіру жөніндегі жетекші ел: (ОАР)
Африкада өмір сүретін элемдегі ең ірі қүсты атаңыз. (Страус
марабу)
Африкада саванналар материктің канша бөлігін алып жатыр?
(40%)
Африкада суық ағыстар ... септігін тигізеді: (Жауын-шашынның
азаюына)
Африкада төменгі көрсетілген ауыл шаруашылық дақылдарының
қайсысы өсірілмейді? (Картоп, капуста)
Африкада түратын жер бетіндегі ең аласа халык. (Пигмейлер)
Африкадағы XX ғасырдың басындағы тэуелсіз елдер (Либерия,
Эфиопия)
Африкадағы Асуан су торабы салынған өзен (Ніл)
Африкадағы ауданы бойынша ең үлкен мемлекетті атаңыз.
(Судан)
Африкадағы Виктория сарқырамасын ашқан ғалым
(Д.Ливингстон)
Африкадағы ең бойшаң халықтар. (Тутсилер, химилер)
Африкадағы ең ежелгі мемлекет: (Египет)
Африкадағы ең жоғарғы температура байқалған жер. (Ливия)
Африкадағы ең жоғары дамыған ел (ОАР)
Африкадағы ең суы мол өзенді анықтаңыз. (Конго)
Африкадағы ең терең көл қайсы? (Танганьика)
Африкадағы ең үзын өзенді көрсетіңіз. (Ніл)
Африкадағы ең ылғал жер? (Камерунның оңтүстік-батыс
беткейі)
Африкадағы жауын-шашынның ең көп жауатын жері (Гвинея
шығанағы жағалауы)
Африкадағы жер көлемі ең үлкен елдің астанасы: (Хартум)
Африкадағы жер қыртысының ең ірі жарығы өтетін ауданы
(Шығыс Африка таулы қыраты)
Африкадағы көлемі жағынан ең үлкен кол...(Виктория)
Африкадағы кай елдерде урбандалу дэрежесі жоғары. (Алжир,
Египет, ОАР)
Африкадағы "Қызыл металл" елі (Замбия)
Африкадағы суы ең көп өзен (Конго)
Африкадағы түрғындары ең коп мемлекет: (Нигерия)
Африкадағы халқы ең коп мемлекет (Нигерия)
Африкадағы халықтың саны бойынша ең үлкен қандай мемлекет?
(Нигерия)
Африкадағы ірі апатты табиғат құбылыстарының бірі:
(Қүрғақшылык)
Африкадағы ірі көлдердің қайсысы бір жыл ішінде кескін
көлемін өзгертіп отырады? (Чад)
Африкадағы экваторлық ормандардағы топырақ түрлерінің
басымдылығын анықтаңыз. (Қызыл-сары
ферралит)
Африкадағы экономикалық жағынан ең жоғары дамыған ел.
(ОАР)
Африканерлер деп кімдерді атайды? (Нидерландиядан көшіп
келгендердің үрпақтарын)
Африканың "мыс белдеуінің" бөлігіне кіретін елді көрсетіңіз.
(Замбия)
Африканың ірі қалаларын атаңыз. (Каир, Александрия, Алжир,
Касабланка, Дакар, Киншаса)
Африканың ірі өзендерінің қайсысы экваторды екі рет кесіп
өтеді? (Конго (Заир)) Африканың аралдарымен қосқанда көлемі
қанша? (30,3 млн. км2)
Африканың ауыл шаруашылығына қолайлы табиғат
зонасы
(Қатты жапырақты ормандар)
Африканың ... елдері монархиялық болып табылады. (Марокко,
Лесото, Свазиленд)
Африканың ең биік нүктесі (Килиманджаро) Африканың ең биік
нүктесінің биіктігі /м/ (5895)'
Африканың ең дамыған мемлекеті: (Оңтүстік Африка
Республикасы) Африканың ең қүрғақ аймағын анықтаңыз.
(Сахара)
Африканың ең солтүстік және оңтүстік аймағы қай белдеуде
жатыр? (Субтропиктік)
Африканың ең солтүстік шеткі нүктесі - Эль Абьяд мүйісі, ал
оңтүстікте ше? (Игольный) Африканың ең таяз көлі (Чад)
Африканың ең терең көлі (Танганьика)
Африканың ең ылғалды ауданын анықтаңыз. (Камерун
мемлекетінің оңтүстік-батыс баурайы)
Африканың жанартаулар көп орналасқан аймағы: (Шығыс
Африка таулары)
Африканың жер көлемі қай материктен кіші? (Еуразиядан)
Африканың көлдерін зерттеген саяхатшы (Г.Стэнли)
Африканың қай елдері монархиялық болып табылады?
(Марокко, Лесото, Свазиленд)
Африканың қай жерлерінде экваторлық ылғалды ормандарды
кездестіруге болады. (Конго өзенінің
бассейінінде жэне Гвинея шығанағын жағалай экватордан
солтүстікке қарай)
Африканың қай жерінде қар кездеседі? (Биос тау шыңдарында)
Африканың қай климаттық белдеуінде ормандар өте аз не
болмаса мүлде жоқ? (Тропиктік)
Африканың қай климаттық белдеуінде орташа айлық
температура ауытқуы айқын байқалмайды? (Экваторлық)
Африканың қандай мемлекеті екі қүрлықта орналасқан? (Египет)
Африканың монархия елдері (3)
Африканың оңтүстік-батысындағы жағалық шөл (Намиб)
Африканың өзі аттас түбекте орналаскан елі (Сомали)
Африканың солтүстік -батыс жағалауындағы ағыс: (Канар)
Африканың шығысында барлық терең көлдердің орналасу
себебін анықтаңыз. (Мүнда жер шары қыртысының жарық
зоналары етеді)
Африканың экваторлық ормандарында шөп жабындысының жэне
бүталардың аз өсу себептерінің бірін анықтаңыз. (Күн жарығы
мөлшерінің аздығы)
Африканың экваторлық ормандарындағы ең ірі жыртқыш анды
анықтаңыз. (Қабылан) Ахалтеке асыл түқымды жылқысын ...
мемлекеті өсіреді. (Түрікменстан)
Аю-Даг тауы бүл: (Лакколит)