Идеал газ. Мкт-ның негізгі теңдеуі Менделеев – Клайперон теңдеуі. Изопроцесстер. Микро және макропараметрлер

Идеал газ. МКТ-ның негізгі теңдеуі. Менделеев – Клайперон теңдеуі. Изопроцесстер.

Физика пәнінің мұғалімі: Оңғарбай Ж

Термодинамикалық параметрлер

• Термодинамикалық параметрлер деп макродененің күйін сипаттайтын физикалық шамаларды айтады. Оған қысым, көлем, температура жатады. Термодинамикалық процесс дегеніміз қандай да бір термопараметрдің өзгеру құбылысы немесе жүйенің бір күйден екінші күйге өтуі.
• Барлық макроденелер микроденелерден (атомдар мен молекулалардан) тұрады.

Идеал газ

• дегеніміз молекулалары шексіз аз көлем алатын серпімді шариктер болып табылатын және өзара әрекеттесуі тек олардың бір бірімен тікелей немесе ыдыстың қабырғасымен соқтығысуы кезінде ғана білінетін газ болып табылады.
• Есептеулерді жеңілдету үшін МКТ нақты газдардың қарапайым физикалық моделі – идеал газ моделі енгізілді.

Молекулалық-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі

- теңдеуі молекулалық-кинетикалық теорияның негізгі теңдеуі деп аталады. Оны бұлай атау себебі:

• Ол макро және микродүниелерді байланыстырып тұр;
• Тәжірибе арқылы алынған барлық газ заңдарын теориялық жолмен алуға мүмкіндік береді;
• Ол микроәлемде өтіп жатқан процестер жайлы ақпарат береді.
• Негізгі теңдеуді былай да жазуға болады:

Менделеев-Клапейрон теңдеуі

• Термодинамикалық параметрлерді байланыстыратын теңдеу газ күйінің теңдеуі немесе Менделеев –Клаперйрон теңдеуі деп аталады.
• Универсал газ тұрақтысы дегеніміз заттың 1 молінің температурасы 1К-ге арттыру үшін оған қанша жылу мөлшерін беру қажет екенін көрсететін физикалық шама:

Изопроцестер-газ заңдары

Термодинамикалық жүйеде бір макроскопиялық параметрі тұрақты, ал қалған екеуі тұрақты болмаса, онда оны: изопроцестер деп аталады.

Изотермиялық процесс

Температура тұрақты болғанда, газ күйінің өзгеруін изотермиялық процесс дейміз.

T = const

температура тұрақты болғанда көлемнің, қысымға тәуелділігі Бойль-Мариотт заңы деп аталады.

PV = const

Ағылшын физигі Р.Бойль 1662 ж. және оған тәуелсіз француз физигі Э.Мариотт ашқан.

Изотермиялық процестің графигі

Изотерма

тапсырма:

Изотерманы мына координаттарда

салыңдар V;T, P;T

V

P

Изотерма мына координаттарда P;T, V;T

P

T

O

T

V

O

Изобаралық процесс

Тұрақты қысымда, газ күйінің өзгеруін изобаралық процесс дейміз.

Р = const

Қысым тұрақты болғанда көлемнің, температураға тәуелділігі Гей-Люссак заңы

деп аталады.

V1 = T1

V2 T2

Француз физигі Гей-Люссак 1802 жылы тәжірибе жүзінде дәлелдеген.

Изобаралық процесс графигі

T

V

O

изобара

Тапсырма:

Изобараны Р,Т; Р,V координаталарында салу керек.

Изобара P,T; P,V координаталарында

P

T

O

P

O

V

Изохоралық процесс

Тұрақты көлемде, газ күйінің өзгеруін изохоралық дейміз.

V = const

Көлем тұрақты болғанда, қысымның термодинамикалық жүйеде, температураға тәуелділігін Шарль заңы дейміз.

P1 = T1

P2 T2

Бұл заңды француз физигі Ж.Шарль 1787 жылы тәжірибе жүзінде дәлелдеген.

Изохоралық процесс графигі

P

O

T

изохора

Тапсырма:

мына координатада изохораның графигін сал P,V; V,T

Изохоралық процесс мына координаттарда P,V;V,T

О

T

V

O

O

P

V

O

Қорытындылайық:

P1 = V2 T = const, Бойль- Мариотт заңы

P2 V1

V1 = T1 Р = const, Гей-Люссак заңы

V2 T2

P1 = T1 V = const, Шарль заңы

P2 T2

Дальтон заңы

• Үлестік (парциал) қысым деп газ қоспасының әрбір газы осы көлемді жалғыз өзі алатын кездегі қысымды айтады.
• Дальтон газ қоспасының қысымы осы қоспаға кіретін барлық газдардың үлестік қысымдарының қосындысына тең болатынын тағайындады:

Назарларыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 9,51 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: