Инклюзивті білім беру мамандығы: 0105000 – «Бастауыш білім беру» Біліктілігі

КІРІСПЕ................................................................................................................................3

КІРІСПЕ

• 
  Қазіргі қоғам даму жағдайында осы проблеманы шешу маңыздылығын көрсету. Қазақстанның барлық мектептерінде инклюзивті білім беруді енгізу.
  
• 
  Бүгін танда инклюзивті білім беруге қойылатын талаптар - бұл әлеуметтік бейімделген, үйлесімді дамыған тұлғаны қалыптастыру.
  

• 
  сауалнама;
  
• 
  бақылау;
  
• 
  сұрақ-жауап;
  
• 
  топтық жұмыс;
  

• 
  Тақырып бойынша ғылыми-әдістемелік, педагогикалық, психологиялық қосымша материалдар жинақтау;
  
• 
  Жинақталған материалдар негізінде жоспар жасап, курстық жұмыстың теориялық бөлімін жазу;
  
• 
  Таңдалған тақырып бойынша курстық жұмысты қорғау.
  

І ТАРАУ. ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУДІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ

Инклюзивті бағыттың жетістіктері анық:

• 
  қоғам үшін барлық оқушылар мен педагогтардың құндылығын мойындау;
  

• 
  балалардың жергілікті мектептердің мәдени өмірінде қатысу мөлшерін жоғарылату, сонымен қатар балалардың мектептік өмірден шеттетілу деңгейін төмендету;
  
• 
  мектептің жанында тұратын барлық балалардың түрлі қажеттіліктерін қамту үшін мектептің әдістемелік жұмысын талдап, қайта құру жұмысын жүргізу;
  
• 
  мүгедек немесе ерекше білім алу қажеттіліктері бар балалар үшін ғана емес, сонымен бірге барлық оқушыларға білім алу мен мектеп өміріне толық қатысуға мүмкіндік бермейтін кедергілерді жою;
  
• 
  кедергілерді жою жолдарын зерттеп, талдауда өзгерістер енгізу;
  
• 
  оқушылар арасындағы ерекшеліктер жойылуы тиіс кедергілер емес, олар педагогикалық процесті дамытатын ресурстар;
  
• 
  баланың мекен-жайына жақын орналасқан мектепте білім алуға құқығын мойындау;
  
• 
  мектептегі жағдайды тек оқушыларға ғана емес, мұғалімдер үшін де жақсарту;
  
• 
  мектептің рөлі оқушылардың академиялық көрсеткіштерін жоғарылатуда ғана емес, сонымен бірге қоғамдық құндылықтарды дамытудада маңызды екендігін мойындау;
  
• 
  мектепаралық және жергілікті ұйымдар арасындағы біріккен іс-әрекет пен қолдау көрсетуді дамыту;
  
• 
  инклюзивті білім беруді қоғамдағы теңдік аспектілерінің бірі ретінде қабылдау.
  

• 
  мектеп жасындағы барлық балалар толыққанды білім беру процесіне белсенді қатысады;
  
• 
  сапалы мектептік білім алуда барлық балалардың мүмкіндіктері тең;
  
• 
  барлық балалардың ерекшеліктеріне қарамастан, бірге оқуға мүмкіндіктері бар;
  
• 
  барлық балалар бірге өмір сүруге үйренулері керек;
  
• 
  инклюзивті бағыт инклюзивті қоғамның дамуы мен оның жетілуінің негізі.
  

1.2. Инклюзивті білім берудің мақсаты мен міндеттері

Инклюзивтік білім беру – барлық балаларды және білім үрдісінде толық енгізу әлеуметтік бейімдеуге жынысына, шығу тегіне қарамай балаларды айыратын кедергілерді жоюға, ата-аналарды белсенділікке шақыруға, балаларды түзету-педагогикалық және әлеуметтік қажеттіліктерін арнайы қолдану, қоршаған ортаның балалардың жас ерекшеліктеріне және білімдік қажеттіліктеріне бейімдеріне жағдай туғызу, яғни жалпы білім беру сапасы сақталған тиімді оқытуға арналған мемлекеттік саясат.

1.3. Бастауыш сыныпта инклюзивті білім берудің жолдары мен әдістері

Инклюзивті топтардағы бастауыш сынып оқушыларына білім беруді ұйымдастыру мақсатында, типтік арнайы білім бағдарламасы жасалды. Онда оқушылардың мұқтаждықтары ескеріліп, білім алуларын қамтамасыз ететін жалпы білім үрдістері қарастырылған. Инклюзивті оқыту оқушылардың оқу үрдісіндегі қажеттіліктерін қанағаттандырып, оқыту мен сабақ берудің жаңа бағытын өңдеуге талпынады. Егер инклюзивті оқытудың оқыту мен сабақ беруге енгізілген өзгерістері тиімді болса, онда ерекше қажеттіліктері бар оқушылардың жағдайлары да өзгереді. Сабақтың нәтижелерін талдау ең маңызды кезеңі болып табылады, себебі мұғалімге оқушының, жалпы сыныптың жылжытылуын толықтай қадағалауға және оқушының немесе өзінің қызметін дұрыс қалыпқа өзгертулерді енгізуге мүмкіндік береді. Талдаудың нәтижесінде әрбір оқушы өзінің алдағы оқытудағы жауаптылығын сезінеді. Талдау үстінде мұғалім келесі ақпараттарды алады:

2. Оқушыларға оң жақтағы бағанда не жазу керек екендігін түсіндіру, мысалы, «сол бағандағы жазылған сөйлемдерге өздерінің ой-пікірлеріңді, бұл сөйлемдерге қатысты өмірде болған жағдайларыңды жазыңдар немесе болжамдарыңды жазыңдар.» Бұл техника оқушыларға оқу материалын түсінуден басқа, оны есте сақтауға да көмектеседі.

деңгейі мен жетістікке жету деңгейінің ара қатынасы мұғалім жұмысының арнайы пәніне айналады. Жаттығуларды сәтті орындағаннан кейін оқушылар күрделі емес, қарапайым тапсырмаларды орындауға кіріседі.

• 
  көзі нашар көретін тұлғаларға – оқуға және жазуға арналған арнайы құралдарды меңгеру, кеңістікте бағдарлау;
  
• 
  есту бұзылыстары бар тұлғаларға – ауызша сөзді сөйлеушінің ерін қимылынан түсіну және қалдық есту қабілетін пайдалану дағдыларын үйрену, сөйлеу тілін дамыту;
  
• 
  ақыл-ой бұзылыстары бар тұлғаларға – барлық психикалық функцияларын түзету және дамыту, әлеуметтік ортаға бейімделу, өзін-өзі жұмыспен қамтуға дайындау;
  
• 
  қимыл-қозғалыс аппаратының бұзылыстары бар тұлғаларға – толыққанды өмір сүруге қажетті барлық дағдыларды барынша меңгеру;
  

ҚОРТЫНДЫ
Сонымен қорыта айтқанда, инклюзивті оқыту- оқушылардың тең құқығын анықтайды және ұжым іс-әрекетіне қатысуға, адамдармен қарым-қатынасына қажетті қабілеттілікті дамытуға мүмкіндік береді. Инклюзивті оқыту арқылы барлық балалардың мұқтаждықтарын ескеріп, ерекше қажеттіліктері бар балалардың білім алуын қамтамасыз ететін жалпы білім үрдісін дамытуға болады. Мұндай оқыту түрі арнаулы білім беру жүйесінде дәстүрлі түрде қалыптасқан және даму үстіндегі формаларды ығыстырмайды, қайта жақындатады. Инклюзивті бағыт арқылы мүмкіндігі шектеулі балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкіншілігін қалыптастырады. Осы бағытты білім беру жүйесіне енгізу арқылы оқушыларды адамгершілікке, ізгілікке, қайырымдылыққа тәрбиелей аламыз. Сонымен қоса, инклюзивті оқыту үрдісі балаларды толеранттылыққа тәрбиелеудің бастауы болмақ .

1. Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы. - Алматы, 1999.