«Инвестицияларды басқару негіздері» пәні бойынша Аналитикалық жазбаша жұмыс Тақырыбы: «Валюта нарығын талдау»

Тексерген: Абдуллаева Бижамал Аманкелдиевна

Кез келген мемлекетте “валюта” ұғымы белгілі бір мәнде қолданылады және мәртебесі бойынша былай жіктелінеді:

• 
  Ұлттық валюта – аталмыш мемлекеттің ақша бірлігі;
  

• 
  Шетелдік валюта – шет мемлекеттердің ақша бірлігі;
  

• 
  Резервтік валюта – кез келген мемлекеттің халықаралық төлемдік резервтік қаражат мәртебесі бар ұлттық валюта.
  

Валюталар әрдайым жұп-жұптан сатылады, сондықтан сол жұптағы валюталардың біреуінің «мәні» екіншісінің мәніне қатысты болады. Бұл А елінің В валютасының қанша елін сатып ала алатындығын және керісінше анықтайды. Жаһандық рыноктарға осы байланысты орнықтыру валюта нарығының негізгі қызметіне жатады. Бұл сонымен қатар барлық өзге қаржы рыноктарындағы өтімділікті айтарлықтай жақсартады, бұл жалпы тұрақтылықтың кепілі болып табылады.

Төлем қаражаты ретінде ұлттық валютаның қабілеттілігі жылдам және онымен өзара қайтымдылықты немесе айырбасталымды құрайтын валютаның басқа барлық түрілеріне минималды шығынмен айырбасталынады . Сондықтан барлық валютаның жіктелім категориясын төмендегідей топтарға бөлуге болады:

• 
  еркін айырбасталымды;
  

• 
  ішінара айырбасталымды;
  

• 
  айырбасталынбайтын (тұйық).
  

Форекс нарығының үлкен ерекшелігі – бұл тек тәулік бойы операция істейтін, тек демалыс күндері жабылатын қаржы центрларының әлемдік желісінен тұрады. Бір ірі форекс хабы жабылған кезде, әлемнің басқа бөлігіндегі басқа хаб бизнес үшін ашық болып қалады. Бұл валюта нарықтарындағы өтімділікті арттырады, бұл инвесторларға қол жетімді активтердің ең үлкен класы ретінде тартымдылығын арттырады.

Қазақстан Республикасының халықаралық рынокқа шығуына кедергі етіп тұрган аһуалдардың бірі – теңгенің айырбасталымдылығы. Бір жағынан қазакстандық төңге бірнеше валюталық шектеулері бар айырбасталатың валюта болып таблады. Бірақ бұл шектеулер, Қазақстанның дүниежүзілік валюта нарығының толық құқылы қатысушысы бола алмауына жеткілікті.

Мемлекетіміздің ішкі валюталық нарығы әлі қалыптасқан жоқ, ол қалыптасу сатысында. Валюта туралы заңдар қарама – қайшы және толық емес. Валютаны еркін алып-сату отандық экономиканы долларландыруға әкеліп соқты. Қаржы нарығындағы болып жатқан өзгерістер валюта нарығына тікелей әсер етуде.