Коммуникацияның жас ерекшеліктері, әлеуметтік-мәдени және гендерлік ерекшеліктері



Pdf көрінісі
Дата23.11.2022
өлшемі26,82 Mb.
#51948


КОММУНИКАЦИЯНЫҢ ЖАС ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ, ӘЛЕУМЕТТІК-
МӘДЕНИ ЖӘНЕ ГЕНДЕРЛІК ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Орындағандар:
Ералханова Жанель
Жунусова Алина
Максим Гауһар
Ғалымжан Жұлдыз
Карабаева Аружан
Табиғи-техногендік қауіп-қатерлер


Коммуникация дегеніміз не?
Қарапайым сөзбен айтқанда, коммуникация-бұл ақпарат
алмасуға бағытталған екі жақты өзара әрекеттесуі. Бұл ұғым
білімнің көптеген салаларында қолданылады және әртүрлі
мағыналарға ие бола алады. Мысалы, психологияда
коммуникация дегеніміз-тұлғааралық өзара әрекеттесу, ал
биологияда – тірі заттар арасындағы кез-келген ақпарат
алмасу. Бүгін біз негізінен адамдар арасындағы және жалпы
адамзат қоғамындағы байланыс туралы сөйлесетін боламыз.


Коммуникация функциялары
Ақпараттық-коммуникативтік.
Интерактивті.
Танымдық.
Нормативтік.
Аксиологиялық.
Әлеуметтік-практикалық


Коммуникацияның әлеуметтік-мәдени ерекшеліктері
Адамдардың қарым-қатынасы өзінің қалыптасқан дәстүрлері мен
мәдени құндылықтары бар нақты әлеуметтік-мәдени ортаға
байланысты. Осының арқасында ұлттық және психологиялық
ерекшеліктердің қалыптасуы мен берілуі жүреді. Тұлғааралық өзара
әрекеттесуді зерттеу әртүрлі халықтар мен елдер өкілдерінің ұлттық
ерекшеліктерімен және мәдени ерекшеліктерімен танысуға мүмкіндік
береді. Сонымен қатар, тіпті бір ұлттың адамдары мәдениеті, білімі
және психологиялық белгілері бойынша ерекшеленетінін түсіну
керек. Сондықтан, суреттің толықтығы үшін қарым-қатынас саласы
мәдени және психологиялық зерттеулерге ұшырайды.


Гендер – бұл ерлер мен 
əйелдердің əлеуметтік міне-құлқын,
олардың өзара қарым-қатынасын анықтайтын м
əдени
сипаттамалардың өзіндік жинағы. Сонымен, гендер, тек 
əйелдер
немесе ерлерге ғана емес, олардың арасындағы қарым-қатынасқа,
бұл қатынастардың 
əлеуметтік құрылу əдісіне де, яғни,
жыныстардың қоғамдағы өзара қарым-қатынасына ж
əне бұл
қатынастардың қоғамдағы «қатарға енуіне де» жатады. Класстар,
н
əсіл жəне этникалық концепциялар секілді, «гендер» түсінігі де
əлеуметтік процесстерді түсіну үшін аналитикалық инструмент
болып келеді. 
Гендер


«Еркектік» ж
əне «əйелдік» мінез-құлықтың
психологиялық айыру белгілері 
əруақытта əлеуметтік
қасиеттері болып табылады: топтық статус ж
əне осыған
байлынысты билік қатынасы (басқыншылық/ бағыну-
шылық), орындаушы 
əлеуметтік рөлдер (аналық/əкелік),
əлеуметтік белсенділіктің деңгейі (кəсібіи қызмет/үй
жұмысы) ж
əне т.б. Яғни, кәдімгі қандай да бір деңгейде
əлеуметтік қарым-қатынас белгілі бір жүйесінде ғана
пайда болады. 


Міне, сондықтан Р. Столлер, гендер категориясын,
жынысқа байланысты белгілеу үшін, бірақ жеке бас
ж
əне мінез-құлық сипаттарының əлеуметтік жəне
тұлғааралық қатынастырының контекстінде пайда
болғанда қолдануды ұсынды. Өйткені,
граматикалық термин «гендер» («рөлдік белгі») ерке
пен 
əйел сипатының онтологикалық емес
контекстуалдық маңыздылығын д
əл білдіреді.


Жас ерекшелік
психологиясын


Жас ерекшелігі психологиясы- психология ғылымының саласы. Оның
зерттейтін пәні- адам психикасының жас ерекшелігі динамикасы, даму
үтіндегі адамның психикалық процестері мен психологиялық
қасиеттерінің онтогенезі.Балалар психологиясы, төменгі сынып
оқушыларының психологиясы, жеткіншектер психологиясы, балаң жас
өспірімдер психологиясы, ересек адам психологиясы,
героптопсихология жас ерекшелік психологиясының тармақтары
болып есептеледі. Жас ерекшелік психологиясы психикалық
процестердің жас ерекшеліктерін, білімді игерудің жасқа лайық
мүмкіндіктерін, жеке адамның дамуының жетекші факторларын т.б
зерттейді. Жас ерекшелік психологиясы педагогикалық психологиямен
ажырамастай тығыз байланыста


П е д а г о г и к а л ы қ ж ә н е ж а с е р е к ш е л і г і
п с и х о л о г и я с ы а ж ы р а м а с т а й б і р т ұ т а с т ы қ
қ ұ р а й д ы : б а л а н ы о қ ы т у м е н т ә р б и е л е у
п р о ц е с і н д е қ а р а с т ы р а д ы . С о н ы м е н б і р г е о қ ы т у
м е н т ә р б и е л е у д е ө з і н е н ө з і о қ ы т у м е н
т ә р б и е л е у д і ң о б ъ е к т і с і н е н , я ғ н и б а л а д а н т ы с
қ а р а л у ы м ү м к і н е м е с . Б ұ л ж а ғ д а й
п е д а г о г и к а л ы қ ж ә н е ж а с е р е к ш е л і г і
п с и х о л о г и я с ы п р о б л е м а л а р д ы б а я н д а у
ш е г а р а с ы н ш а р т т ы е т е т ү с е д і .


Жас ерекшелік
психологиясының
міндеті


Жас ерекшелік
психологиясының
жалпы және жеке
әдістер мен
танысу.
Жас ұғымның
психологиялық
ерекшеліктерін,
жас даму
заңдылықтарын
мен механизмдерін
зерттеу.
1
2
Кәсіби, сараптап
ойлауды,
байқағыштықты,
зейінділікті
дамыту.
3


Кеңес психологиясы жас
кезеңдері тарихи сипатта
болады деп, П.П.Блонский мен
Л.С.Выготский бұл
тұжырымдамаларды одан әрі
қарай дамытты. Тарихи даму
процесінде балалар өсетін
жалпы әлеуметтік жағдайлар,
оқытудың мазмұны мен әдістері
өзгеріп отырады және бұлардың
барлығы дамудың жас
кезеңдерінің өзгерісіне әсер
етпей қоймайды
Педагогика және жас ерекшелік
психологиясының өмірге келуі 19
ғасырдың екінші жартысына жатады және
психология ғылымына генетикалық
идеяның енуімен байланысты. Жас
ерекшеліг психологиясының дамуына
Ч.Дарвиннің эвалюциялық эвалюциялық
идеяларының айтарлықтай ықпалы тиді.
Олар психикалық дамудың қайнар көздері
проблемасына көңіл аудартты. Психология
зерттейтін деректердің рефлекстік мәнін
түсіндірудегі психикалық іс-әрекеттің
маңызын көрнекті орыс ғалымы и.С.
Сеченов те атап көрсетті. 


Жоғарыда айтылғандарға сүйене отырып, ерлердің қарым- қатынас
стилін әйелдерге қарағанда неғұрлым белсенді және мазмұнды, бірақ
сонымен бірге бәсекегеқабілетті және қайшылықты деп сипаттауға болады.
Сонымен қатар, ер адамдар үшін серіктестіктерге жеке жанашырлықтан гөрі
бірлескен іс-әрекетті мазмұны маңызды. Ер адамдармен қарым-қатынас -
бұл эмоционалды ұстамдылық. Әйелдер өз сезімдері мен эмоцияларын
неғұрлым еркін және толығырақ айтады, олар өз сезімдерін біреумен
бөлісуге, сондай-ақ жанашырлық қабілетіне ие болады. 
Осылайша, ерлер мен әйелдердің сөйлеу
әрекетінде қарым-қатынас барысында өз іздерін қалдыратын
бірқатар елдің айырмашылықтар бар екені айқын болады. Менталитет
ерекшеліктері мен белгілі бір мінез-құлық стереотиптері ерлер мен
әйелдердің қарым-қатынас стилінде із қалдырады.
Қорытынды


Табиғи-техногенді қауіп-қатерлер
Орындағандар:
Жунусова Алина
Ғалымжан Жұлдыз
Карабаева Аружан
Максим Гауһар
Ералханова Жанель


Назаларыңызға
үлкен рахмет!


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет