Линзалар орындаған:Құнанбай Ажар Тексерген: Тунгушбекова Мейрамкул Какенова

ЛИНЗАЛАР

Орындаған:Құнанбай Ажар

Тексерген:Тунгушбекова Мейрамкул Какенова

Жоспар:

• Негізгі бөлім
• Пайда болу тарихы
• Линзалардың негізгі кемшіліктері
• Линзалардың түрлері
• Линзалар туралы жалпы түсінік
• Қорытынды
• Қолданылған әдебиеттер

Негізгі бөлім:

• Линза(нем Lіnse, лат lens – оптикалық шыны, әйнек) –— таужыныстар мен пайдалы қазбалар жатысының жасымық тәрізді нысаны; қалындығы шетіне қарай жұқара түсетін домалақ не овал дене.
• Линзалардың негізгі кемшіліктері мынадай
• сфералық аберрация (лат. aberratio — ауытку) — жалпақ параллелъ сәулелер шоғын қолданғанда линзада бір фокустың орнына бірнеше фокустың пайда болуы. Сфералық аберрацияны жою үшін
• арнайы линзалар, диафрагма және линзалар жүйесі қолданылады;
• хроматтық аберрация дегеніміз — линзалар жарық сәулелерін фокусқа жинағанда түске боялган дақтардың пайда болуы (түрлі-түсті
• қосымшадағы 5-сурет). Жарық толкындарының сынуы олардың ұзындықтарына тәуелді (толқынның үзындығы үлкен болған сайын оның сынуы кіші) болғандықтан аталған кемшілік байқалады. Хроматтық аберрацияны арнайы лиызалар жүйелерінің (ахроматтар мен анахроматтар) көмегімен түзетеді;

Алғаш рет линзалар туралы мәліметтерді ежелгі грек "Бұлттар” атты пьесасында табуға болады, пьесада шыны мен күннің жарығы арқылы от алынады. Үлкен Плинийдің еңбектеріне қарасақ, отты жандырудың тәсілі бірінші рет Рим империясында пайда болды деп айтылады, мысалға линзаны бірінші рет көзге байланысты Римде, гладиаторлар ұрысында қолданылды деген ойлар бар, өйткені олар алыстан көре алмаған кезде изумруд қолданған, изумруд линзаның ролін атқарды. Рим философы Луций Сенека, линзаны үлкейтетін эффектісі бар, суға толы шыны шар деп сипаттады. Араб математикі Альхазен (965-1038), оптикаға байланысты алғашқы және өте маңызды трактатында, көздiң көз жанарысы қалай торлылықта суреттi құратынын сипаттады. Линзалар Италияда 1280-ші жылдары көзілдіріктің шығуының арқасында, кең қолданылысқа ие болды.